بخشی از مقاله
چکیده
مدیران در راستای منافع شخصی تمایل به عدم انتشار اخبار بد و انباشت آنها در داخل شرکت دارند.در این راستا، هر چه کیفیت افشا و شفافیت اطلاعات مالی شرکتهاضعیف باشد، یک مخزن از اخبار بد ایجاد شده و در داخل شرکتهانگهداشتهمیشود. وقتی شرکتهادیگر نتوانند این اطلاعات منفی را نگهداری کنند، ایناخبار بصورت ناگهانی انتشار یافته و منجر به سقوط قیمت سهام خواهد شد. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر کیفیت افشا و عدم شفافیت جریانهای نقدی بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام است.
به منظور دستیابی به هدف پژوهش تعداد 110 شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1381 الی 1393 در جامعه غربال شده قرار گرفت. برای آزمون فرضیهها از الگوی رگرسیونی چند متغیره و دادههای ترکیبی استفاده شده است.
مطابق با یافتهها، عدم شفافیت جریانهای نقدی منجر به افزایش ریسک سقوط میشود. همچنین، با کنترل اثر این متغیر،رابطه کیفیت افشا و ریسک سقوط منفی و معنیدار است. واژههای کلیدی: کیفیت افشا، عدم شفافیت جریانهای نقدی، ریسک سقوط آتی قیمت سهام
مقدمه
تغییرات ناگهانی قیمت سهام که به دو صورت سقوط و جهش در قیمت رخ میدهد، از جمله موضوعات مورد توجه محققین مالی در ارتباط با رفتار قیمت سهام بوده است - فروغی و قاسمزاد، . - 1394 در راستای اهمیت بسزای بازده سهام برای سرمایهگذاران، پدیده سقوط قیمت سهام که منجر به کاهش شدید بازده سهام میشود، نسبت به جهش قیمت، بیشتر مورد توجه و بررسی قرار میگیرد. سقوط قیمت یک تغییر منفی بزرگ و غیرمعمول در قیمت سهام است که بدون وقوع یک رویداد مهم اقتصادی رخ میدهد
در زمینه دلایل سقوط قیمت سهام مواردی چون مکانیزمهای بازار مالی و رفتار سرمایه-گذاران مطرح است که میتوان به نظریه اثرات اهرمی، نوسانات معکوس، حباب تصادفی قیمت و تفاوت عقاید اشاره کرد - چن و همکاران، . - 2001 همچنین، علت سقوط قیمت سهام توسط برخی صاحبنظران در چارچوب تئوری نمایندگی تفسیر گردیده و چنین استدلال می-شود که مدیران در راستای انگیزهها و منافع شخصی نظیر قراردادهای پاداش و موقعیت شغلی، تمایل دارند تا از انتشار اخبار بد خودداری کرده و آنها را در داخل شرکت انباشت نمایند.
نگهداشت این اخبار بد توسط مدیریت در داخل شرکت تا یک آستانه معین ادامه مییابد و زمانی که به نقطه اوج رسید، تداوم به عدم افشای آن غیرممکن و پرهزینه بوده و مدیر مجبور به افشای آن خواهد شد و بدنبال آن حجم عظیمی از اخبار بد یکباره وارد بازار شده و به سقوط قیمت سهام منجر میشود
از جمله عوامل مؤثر بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام که در پژوهشهای پیشین مورد توجه قرار گرفته، کیفیت افشا و عدم شفافیت جریان نقدی است
استفادهکنندگان از گزارشهای مالی شرکتها، برای تصمیمگیری در زمینه خرید، فروش، ارزیابی عملکرد مدیران و دیگر تصمیمهای اقتصادی مهم، به اطلاعات مالی باکیفیت نیاز دارند. بهطور کلی، سرمایهگذاران زمانی در یک واحد اقتصادی سرمایهگذاری میکنند که نخست، درباره آن اطلاعات کافی داشته و دوم به این اطلاعات اطمینان کنند
در این راستا، شفافیت و کیفیت افشا اطلاعات، از کارکردهای اصلی حسابداری و اجزای اساسی راهبردی شرکتی است - هرمالین و ویس بچ، . - 2007 هر چه شفافیت و افشا، کیفیت بیشتری داشته باشد، اطلاعات بهتری در خصوص شرکت در اختیار ذینفعان قرار میگیرد. هدف نظام راهبردی شرکتی، کسب اطمینان از عدم وقوع رفتار فرصتطلبانه است. این امر به-واسطه شفافیت و افشای اطلاعات امکانپذیر است و به کاهش مشکلات نمایندگی و اطلاعات نامتقارن بالقوه بین مدیران و ذینفعان منجر میشود
هدف اصلی افشا، آگاهکردن تحلیلگران و سرمایهگذاران درباره مبلغ و زمانبندی جریان-های نقدی آتی است تا آنها بتوانند پیشبینی بهتری از عملکرد و بازده آتی سرمایهگذاری های خود داشته باشند. گلب و زاروئین - 2002 - و لاندهولم و مایرز - 2002 - با استفاده از شاخص رتبهبندی کیفیت افشا، نشان دادند که افشای با ک یفیت اطلاعات، توانایی سرمایه-گذاران برای پیشبینی عملکرد و سودهای آتی و در نتیجه پیشبینی بازده آتی سرمایهگذاری-هایشان را افزایش میدهد و باعث میشود تا اطلاعات بیشتری در قیمتهای سهام منعکس شود.
در مقابل، اگر استاندارد افشای حسابداری شرکتها ضعیف باشد، یک مخزن از اخبار بد ایجاد شده و ممکن است در داخل شرکتها نگهداشته شود. وقتی شرکتها دیگر نتوانند این اطلاعات منفی را نگهداری کنند، این اخبار بد بصورت ناگهانی انتشار یافته و منجر به سقوط قیمت سهام خواهد شد
هاتن و همکاران - 2009 - و فروغی و همکاران - 1390 - در بررسی تاثیر عدم شفافیت سود بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام به این نتیجه رسیدند که بین عدم شفافیت اطلاعات مالی و ریسک سقوط قیمت سهام رابطه مستقیم وجود دارد. آنها با استفاده از عدم شفافیت سود - بر مبنای اقلام تعهدی - به تفسیر تمایل عمومی شرکتها در نگهداری اطلاعات و بررسی ارتباط آن با ریسک سقوط آتی قیمت سهام پرداختند. به بیانی، آنها در پژوهش خود عدم شفافیت گزارشگری مالی را بر مبنای اقلام تعهدی و بدون توجه به جریانهای نقدی اندازه گرفتند.
یک معیار مهم عملکرد، جریان نقدی عملیاتی است که میتواند مدیریت شود - لی، . - 2012 بنابراین، جریان نقدی عملیاتی میتواند بر عدم شفافیت گزارشگری مالی تاثیر بگذارد. تحقیقات پیشین نقش عدم شفافیت جریان نقدی در انعکاس جریان منفی اطلاعات به بازارهای سرمایه و این فرض که جریان نقدی هم میتواند مدیریت گردد را نادیده گرفتهاند. مطالعات بسیاری از اهمیت جریانهای نقدی در تصمیمگیریهای سرمایهگذاری حکایت دارند - چنگ و همکاران، 1996؛ علی و زاروئین، . - 1992 چنگ و همکاران - 1996 - نشان دادند که سرمایه-گذاران وزن بیشتری به جریانهای نقدی نسبت به اقلام تعهدی میدهند.
