بخشی از مقاله
چکیده
مطالعات ژئوفیزیکی به دلیل دقت و سرعت عمل بالا، در بسیاری از فعالیتهای اکتشافی بویژه اکتشاف کانسارهای فلزی مورد استفاده قرار میگیرد. از متداولترین روشهای ژئوفیزیکی در مطالعه و اکتشاف کانسارهای فلزی، روشهای ژئوالکتریک میباشد. در این تحقیق که به منظور بررسی پتانسیل احتمالی مس در منطقه مسگران انجام شده است، روشهای پلاریزاسیون القایی و مقاومت ویژه به عنوان روشهای اصلی ژئوالکتریکی و روش پتانسیل خودزا به عنوان روش مکمل، در سه پروفیل، با استفاده از آرایش الکترودی دوقطبی-دوقطبی و فاصله دوقطبی 10 متر اجرا و مورد بررسی قرار گرفته است . در انتخاب روشهای مذکور، تیپ کانیسازی احتمالی مورد توجه و تعیین کننده بوده است.
مقدمه
روشها و تکنیکهای مورد استفاده در اکتشاف مواد معدنی همواره با پیشرفت علم و تکنولوژی، به روزرسانی شده و به سمت حصول نتایج بهتر و دقیقتر گام برداشته است. امروزه بهرهگیری از علوم مختلف در اکتشافات معدنی بصورت تخصصی و تفکیک شده از یکدیگر تعریف شده و هر بخش وظیفه خود را براساس نیازهای پروژه اکتشافی انجام میدهد. نهایتاً نتایج این علوم در کنار هم تحلیل و تفسیر شده و گامهای بعدی را مشخص مینماید. علوم مختلفی نظیر ژئوشیمی، ژئوفیزیک، دورسنجی، زمینشناسی و... مکمل هم بوده و هر کدام در پیمودن بخشی از مسیر اکتشاف مواد معدنی چراغراه خواهند بود.
از روشهای ژئوفیزیکی در اکتشاف مواد معدنی بویژه مواد معدنی فلزی و انتخاب محلهای مناسب برای ادامه عملیات اکتشافی بویژه حفاری استفاده میشود. انتخاب روشهای مناسب برای تعیین موقعیت یک کانسار، با طبیعت کانیهای موجود و سنگهای در برگیرنده آن ارتباط دارد. یکی از متداولترین روشهای ژئوفیزیکی در مطالعه و اکتشاف کانسارهای فلزی، روشهای ژئوالکتریک هستند که با توجه به طراحی و خصوصیات مطالعاتی خود همواره نقش موثری در اکتشاف این مواد ایفا نموده و از جایگاه مناسبی در عملیات اکتشافی برخوردارند.
روش تحقیق
در این تحقیق که به منظور بررسی و مطالعه پتانسیل احتمالی مس در منطقه مسگران انجام شده است، با توجه به تیپ کانیسازی احتمالی روشهای ژئوالکتریکی، پلاریزاسیون القایی و مقاومت ویژه به عنوان روشهای اصلی و نیز روش پتانسیل خودزا به عنوان مکمل، اجرا و مورد بررسی قرار گرفته است و برداشت دادهها برای تعیین کانیسازی در محدوده مسگران انجام شده است.
زمینشناسی محدوده
محدوده مورد مطالعه در کمربند آمیزه رنگی و فلیشی شرق ایران قرار گرفته است. تشکیلات رخنمون یافته این کمربند مربوط به کرتاسه بالائی میباشد و ولکانیکهای تریاس و رسوبات جوانتر بر روی آنها قرار گرفتهاند. مجموعه ملانژهایی از این نوع بطور گسترده در محدوده مسگران مشاهده میشود و با لیتولوژی و آشفتگی ساختاری بسیار و با سنگهای اولترابازیک و بازیک و رسوبی متنوعی همراه میباشند .
واحد اولترابازیک بطور گسترده و با حجم بسیار زیاد در محدوده به رنگ تیره رخنمون دارد و بطور وسیعی از دونیت، سرپانتینیت و با تناوب کمتری از پیروکسنیت تشکیل شده است. دیابازها همچنین از وسعت بسیار و بطور جداگانه در محدوده رخنمون دارند و در مکانهای بسیاری همراه با ذخایر دیگر و سنگهای آهکی کرتاسه بالائی دیده میشوند.
رخنمون های اندکی از گابرو پورفیری در بخشهای غربی محدوده مورد مطالعه مشاهده شده است]نقشه زمینشناسی 1:100000سهل آباد.[ ترکیبات رسوبی محدوده بطور عمده از سنگ آهکهای دانه ریز صورتی رنگ و از شیلهای متمایل به سبز و سنگهای توف تشکیل شده است. سنگ آهکها در رخنمونهایی از شمال شرق محدوده مشاهده شدهاند که در مکانهایی دارای ضخامت زیاد بوده و با دیاباز، توف دیابازیک و کنگلومرا مرزهای رسوبی تشکیل دادهاند.
اغلب بخشهای وسیعی از شمال، جنوب و غرب محدوده از رسوبات کواترنر پوشیده شده است که این نواحی رسوبات آبرفتی کم ارتفاعی را تشکیل میدهند. در زونهای مختلف با توجه به میزان اکسیژن کانیسازی متفاوتی رخ داده است بطوریکه در بخشهایی که میزان اکسیژن کم است زمینه برای کانیسازی مس فراهم میشود. کانیسازی مس در محدوده بیشتر بصورت اکسیدها و کربناتها مشاهده شده است و بصورت پراکنده در زون شکستگی پریدوتیتهای سطحی نیز به فراوانی یافت میشوند. با توجه به بررسیهای صحرایی و نقشه زمینشناسی چندین گسل در ایجاد ساختارهای موجود در محدوده نقش داشتهاند]نقشه زمینشناسی 1:100000سهل آباد.[ نقشه زمینشناسی محدوده در شکل 2 نشان داده شده است.
