بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از لازمه های ایجاد تحول در صنعت بیمه کشور در راستای خدمات مطلوب، طراحی و اجرای سیستم ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های بیمه ای است. رتبه بندی شرکت های بیمه در راستای ارتقا کیفیت، کارآمدی و اثر بخشی کارکردهای بیمه مورد بررسی قرار می گیرد. هدف اساسی این تحقیق شناسایی و معرفی مولفه های کلیدی در رتبه بندی شرکت های بیمه ای و همچنین رتبه بندی شرکت های بیمه ای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به منظور ارزیابی قابلیت اعتماد شرکت های بیمه است. این تحقیق با استفاده از روش اسمارتر اقدام به شناسایی و معرفی عوامل کلیدی و با استفاده از روش تاپسیس، شرکت های بیمه ای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را رتبه بندی نموده است.
جامعه آماری تحقیق شامل مشتریان خدمات بیمه ای 5 شرکت بیمه ای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران - آسیا، البرز، پارسیان، دانا و ملت - می باشد و حجم نمونه آن به تعداد 60 نفر می باشد.بر اساس نتایج حاصله عایدی هر سهم رتبه اول ، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام رتبه دوم ، نسبت قیمت به سود هر سهم رتبه سوم ، بازده دارایی ها رتبه چهارم ، درصد سهام شناور آزاد رتبه پنجم ، ارزش افزوده بازار رتبه ششم، سهم شرکت از کل بازار رتبه هفتم و ارزش افزوده اقتصادی رتبه هشتم را به خود اختصاص دادند . بر اساس شاخص های مذکور شرکت های بیمه به ترتیب .1 شرکت بیمه ی پارسیان .2 شرکت بیمه البرز .3 شرکت بیمه ی ملت .4 شرکت بیمه ی دانا .5 شرکت بیمه ی آسیا رتبه بندی شدند.
-1مقدمه
صنعت بیمه در سطح دنیا، یکی از صنایع گسترده، پیچیده و حیاتی است. در قرن حاضر فعالیت های اقتصادی به نحوی شکل گرفته که تداوم آن بدون پشتوانه بیمه ای سخت تحت تاثیر قرار می گیرد. از این رو شرکت های بیمه از نهادهای مهم در بازار سرمایه هستند که از طریق پذیرش ریسک های متنوع و همچنین تجهیز و تقویت منابع مالی برای سرمایه گذاری در بازار پول و سرمایه، نقش موثری در توسعه اقتصادی کشور دارند.
در حال حاضر تعداد 29 شرکت بیمه در بازار بیمه ایران فعالیت دارند. از این تعداد، بیمه ایران دولتی بوده و بقیه خصوصی هستند. از این بین 5 نماد - ملت، دانا، آسیا، البرز، پارسیان - در صنعت بیمه در بورس اوراق بهادار و 4 نماد - پاسارگاد،سامان،میهن و دی - در فرا بورس ایران حضور دارند. میان 301 شرکت حاضر در بورس که در مجموع سرمایه ای بیش از 505 هزارو 230 میلیارد ریال دارند صنعت بیمه با تعداد 5 شرکت بیمه و ارزشی در مجموع 10 هزار و 482 میلیارد ریال سهم به نسبت اندکی در مقایسه با سایر صنایع دارند. همچنین تمامی 5 شرکت پذیرفته شده در این صنعت دارای سرمایه بالای یک هزار میلیارد ریال هستند. در این بین شرکت بیمه البرز با سرمایه 3, 600میلیارد ریال دارای بیشترین سرمایه و شرکت بیمه دانا با سرمایه 1.020 میلیارد ریال دارای کمترین سرمایه است.
-2بیان مساله، ضرورت و اهداف تحقیق " اگر مدیران گمان می کنند که می توانند در ده سال آینده ، شرکت خود را طوری اداره کنند که در ده سال گذشته کرده اند ، سخت در اشتباه هستند . برای توفیق در دهه آینده باید وضع موجود را به هم بریزند ." - الوانی ، 1388 ، ص - 12 امروزه، بیمه جزء لاینفک نظام مالی در هر کشوری است. شرکت های بیمه به موجب ماهیت فعالیتشان، یکی از کانال های مهم پس انداز و در نتیجه نهادهای مهم و محوری مالی می باشد که در کنار دیگر نهادهای مالی در امر تهیه و تخصیص سرمایه و تامین مالی واحدهای اقتصادی کمک می کنند.
شرکت های بیمه علاوه بر تامین امنیت فعالیت های اقتصادی از طریق خدمات بیمه ای، با مشارکت و بکارگیری منابع مالی انباشته شده نزد خود در فواصل زمانی دریافت حق بیمه و پرداخت خسارت ها، بخصوص در بیمه های بلند مدت می توانند موجب تحرک، پویایی، رشد و توسعه بازارهای مالی شوند و منابع مالی شمار زیادی از فعالیت های اقتصادی و طرح های سرمایه گذاری در بخش های تولیدی را فراهم آورند.
بیمه، نقش مهم و حساسی را در رشد و توسعه اقتصادیخصوصاً، در کشورهای در حال توسعه ایفا می کند. توجه به جایگاه و عوامل موثر بر آن و همچنین تاثیر انواع سیاست های اتخاذ شده در این بخش، اثرات قابل ملاحظه ای در اقتصاد کشور خواهد داشت. - حسن زاده و کاظم نژاد،1387،ص - 233 - 232 یکی از سیاست های ضروری و عملیاتی در صنعت بیمه، رتبه بندی شرکت های بیمه است. فقدان و نبود رتبه بندی در شرکت های بیمه همیشه یکی از معضلات این صنعت بشمار می رفته است. به طور کلی هدف اساسی رتبه بندی، ارزیابی اساسی قابلیت اعتماد شرکت بیمه، افزایش کارایی ،بهره وری و جلب رضایت سرمایه گذاران می گردد . در یک تعریف ساده، رتبه بندی ارزیابی پیچیده از شرایط و وضعیت شرکت بیمه است که توسط متخصصین مستقل انجام می شود و بر این اساس وضعیت فعلی و آتی شرکت از ابعاد مختلف روشن می شود.
- میرزایی و صفری،1388،ص - 1 رتبه بندی شرکت های بیمه برای ارزیابی شرکت های بیمه بسیار قابل توجه است، با توجه به آمار ارائه شده در جدول زیر و سهم اندک بیمه در مبادلات بورس ضرورت دارد که خلاء های موجود میان سرمایه گذاران و شرکت های بیمه ای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار شناسایی گردد، این تحقیق بنابراین نهاده شده است که شاخص ها و مولفه های کلیدی در رتبه بندی شرکت های بیمه ای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار شناسایی و همچنین شرکت های برتر را با استفاده از این شاخص ها رتبه بندی و در جهت تصمیم گیری بهینه در اختیار صاحبان سرمایه و ذینفعان قرار دهیم. در این تحقیق سعی شد تا با استفاده از نظرات کارشناسان و نیز بررسی متون نظری و ادبیات تحقیق عوامل کلیدی و مولفه های موثر در رتبه بندی شرکت های بیمه شناسایی و رتبه بندی شوند، سپس بر اساس این عوامل شرکت های برتر معرفی گردند.
اهداف تحقیق حاضر به شرح ذیل می باشد:
· شناسایی و تعیین مولفه های مهم در رتبه بندی شرکت های بیمه ای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و همچنین معرفی و رتبه بندی شرکت های برتر با استفاده از این شاخص ها
· شناسایی و افزایش آگاهی از روشهای رتبه بندی شرکت ها و الگوهای موجود
· تعیین و شناسایی مولفه های کلیدی و اصلی در رتبه شرکت های بیمه ای فعال در بورس بر اساس مولفه های موجود
