بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر سرمایه گذاران نهادی در کاهش ریسک عدم پرداخت صکوک و اوراق قرضه قابل تبدیل شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار میباشد. جامعه آماری این تحقیق شامل شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و دوره زمانی انجام تحقیق از سال 1388 تا 1394 میباشد.که جمعاً 158 شرکت میباشند. از میان شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران شرکتهایی که حائز شرایط بودند 65 شرکت بهعنوان نمونه موردنیاز برای انجام تحقیق انتخاب گردیدند.
روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی است زیرا نتایج آن را میتوان در عمل بکار گرفت، و ازنظر شیوه اجرا توصیفی-همبستگی است، زیرا ضمن بررسی وضع موجود بدون دخل و تصرف، در جمعآوری دادههای پس رویدادی و پانلی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده گردید است. همچنین این تحقیق که یک تحقیق همبستگی است و به لحاظ اجرایی از نوع مطالعه پیمایشی است. در بخش تحلیل و توصیفی پژوهش از طریق جمعآوری دادههای شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران، و با مراجعه به صورتهای مالی، یادداشتهای توضیحی، گزارشهای سالانه شرکت ها و با استفاده از نرمافزار رهآورد نوین انجام شد است.
برای آزمون فرضیهها و آزمونهای معناداری با توجه به اینکه این پژوهش از نوع همبستگی - همخوانی - است از مدلهای همبستگی، دوربین واتسون و رگرسیون بهرهبرداری شده است. نتایج تحقیق نشان داد که سرمایه گذاران نهادی در کاهش ریسک عدم پرداخت صکوک و اوراق قرضه قابل تبدیل شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتاثیر معنیداری دارد.
کلمات کلیدی: سرمایه گذاران نهادی، ریسک، صکوک، اوراق قرضه قابل تبدیل
مقدمه
امروزه به دلیل گسترش فعالیت های اقتصادی ، توسعه بازارهای مالی و رونق سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه به خصوص بورس اوراق بهادار توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ، مهم ترین ابزار جهت اتخاذ تصمیمات درست و کسب منفعت مورد انتظار و استفاده بهینه و مطلوب از امکانات مالی ، دسترسی به اطلاعات درست و به موقع و تحلیل دقیق و واقع بینانه آن می باشد.
در این میان توجه یکی از عواملی که نقش مهمی در تصمیمات سرمایه گذاری بخصوص در تصمیمات بلند مدت دارد توجه به ترکیب سهام داران در شرکت ها می باشد. چرا که به گفته سیمون هربرت، مدیران شرکتها تمایل دارند که شرکت انها به سطح قابل قبولی از رشد و امنیت برسد، زیرا انها بیشتر نگران تداوم بقای خودشان هستند تا حداکثر کردن ارزش شرکت برای سهام داران، ولی سهام داران با انتظار به اینکه میدیران برای حداکثر کردن منافع آنها تلاش میکنند، اختیار تصمیم گیری را به مدیران واگذار می کنند.
ساختار مالکیت شرکتها یکی از مبانی مهم در موضوع حاکمیت شرکتی است و از د جنبه می توان ساختار مالکیت شرکت ها را بررسی کرد: یکی از زاویه اندازه مالکیت و تعاد سهام و دیگری از جنبه هویت مالکان و اینکه ساختار مالکیت شرکت ها را بیشتر افراد حقوقی تشکیل می دهند یا افراد حقیقی، سرمایه گذاران نهادی یا سایر موسسات و نهادها.
به طور کلی امروزه تحقیقات زیادی به بررسی نقش سرمایه گذاران نهادی در عملکرد و رشد شرکتها و سازمان های مختلف به دلایلی همچون موثر بودن فعالیت این سرمایه گذاران بر عملکرد شرکت و نظارت مدیریت، توانایی و تخصص لازم برای نظارت مناسب بر تصمیمات مدیریت و ... پرداخته اند. به همین جهت در چند دهه اخیر موضوع سرمایه گذاری نهادی در شرکتهای دولتی به عنوان یک مکانیزم مهم در نظارت و کنترل عمکلرئ فعالیت تجاری شرکت ها وارد شده است.
سرمایه گذران نهادی، انگیزه و توانایی زیادی برای تاثیرگذاری روی تصمیمات شرکت دارند. و توانایی آنها به طور قابل توجهی بیشتر از دیگر سرمایه گذاران است. در واقع وجود این سرمایه گذاران برای نظارت موثر رفتار مدیریت، ثروت واقعی آنها در شرکت است و این نظارت و کنترل موثر باعث صرفه اقتصادی میشود. چرا که نظارت بر رفتار مدیران باعث می شود که آنها مسئولیت و نگرانی بیشتری در قبال سهام داران خود احساس کنند. بنابراین می توان بیان کرد که حضور سرمایهگذران نهادی در ساختار مالکیت شرکتها در کنار سایر اشکال مالکیت حامل پیامدهای و اثراتی در عملکرد و رشد شرکت ها می شود.
چرا که با تغییر ساختار مالکیت شرکتها و ترکیب مالکانه موجود میتوان انتظار داشت که رفتارها و عملکردهای آنها نیز تعدیا شده و با تغییر مییایند. در این میان یکی از اثرات مهمی که به نظر می رسد سرمایهگذران نهادی بر روی شرکتها داشته باشد این است، که این نوع ساختار مالیک چه تاثیری بر کاهش ریسک عدم پرداخت صکوک واوراق قرضه قابل تبدیل شرکت ها خواهد داشت. بازده صکوک و اوراق قرضه قابل تبدیل معنی بازگشت سرمایهگذاری و یا سود به دارندگان اوراق قرضه و هزینه سرمایه به صادرکنندگان را نشان می دهد.
گواهیهایی با ارزش اسمی یکسان است که پس از اتمام عملیات پذیرهنویسی بیانگر پرداخت مبلغ اسمی مندرج در آن توسط خریدار به ناشر میباشد و دارنده آن مالک یک یا مجموعهای از داراییها، منافع حاصل از دارایی و یا ذینفع یک پروژه یا یک فعالیت سرمایهگذاری خاص میشود. “ صکوک بیان کننده یک سهم در مالکیت داراییهای در دسترس جهت سرمایهگذاری است. این داراییهای غیرنقدی میتواند حق استفاده از خدمات یا ترکیبی از آن باشد.
وجه تمایز صکوک با اوراق قرضه این است که اوراق قرضه متعارف با پشتوانه یکسری بدهیهای مالی دارای سود ثابت منتشر میشود در حالی که صکوک به پشتوانه یک دارایی عینی منتشر میگردد از اینرو انتشار صکوک در یک جامعه مالی اسلامی قابل اجراست. صکوک ابزاری برای تامین مالی شرکتها،بانک ها، موسسات مالی و اعتباری و بنگاه های اقتصادی از طریق تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی های داخل ترازنامه است .
از مزایای صکوک می توان به وجود تنوع سبد سرمایهگذاری ، کاهش ریسک از طریق ایجاد تنوع در سبد و افزایش نقدینگی اشاره نمود. از طرفی اهمیت صکوک عمدتا به دلیل نقش آن در کنترل نقدینگی میباشد چراکه مدیریت نقدینگی به عنوان یکی از ارکان اساسی در جهت گسترش و توسعه بازارهای مالی اسلامی در نظر گرفته می شود .به همین جهت نقش مهمی در رشد و عملکرد شرکتها دارد. اما با این حال شواهد نشان میدهد که عوامل مختلفی باعث کاهش و یا ریسک های ناشی از عدم پرداخت آن می شود. که در نتیجه موجب کاهش عملکرد و رشد شرکت ها می شود، که از جمله این ریسک ها میتوان به مواردی همچون ریسک اعتباری،
