بخشی از مقاله

شناسایی و اندازه گیري ترکیبات موجود در اسانس برگ لیموترش توسط طیف سنج GC-MS
و بررسی فعالیت آنتی باکتریایی و آنتی اکسیدانتی آن

چکیده

در این تحقیق برگ لیموترش از باغات شهرستان چالوس جمع آوري و تحت شرایط سایه خشک گردید. روغن اسانسی 100 گرم نمونه خرد شده گیاه به روش تقطیر با آب به مدت 3 ساعت، توسط دستگاه کلونجراستخراج گردید و آنالیز مواد آن توسط دستگاه هاي GC

وGC-MS ارزیابی شد. از 36 ترکیب شناسایی شده در روغن اسانسی برگ گیاه که98/6 درصد کل اسانس را در بر داشت، به ترتیب بتا- پینن( (20/6%، لیمونن ( (16/8%، نیریل فرمات (14/8%) و ژرانیول (9/3%) ترکیبات اصلی روغن اسانسی می باشد. همچنین در بررسی عصاره متانولی و برش کلرفرمی مشخص شد که میزان IC50 براي عصاره متانولی (IC50:48/17) (M)، و برش کلروفرمی (C) (IC50:29/2) بوده است که در مقایسه با BHT برش کلروفرمی فعالیت آنتی اکسیدانتی متوسطی را نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که
عصاره ها فعالیت ضد میکروبی متوسط تا قوي داشتند.
واژگان کلیدي: لیمو ترش، اسانس، آنتی اکسیدانت، آنتی باکتریال.

مقدمه

روغن هاي اسانسی، دسته اي از ترکیبات موجود در گیاهان می باشند که نقش مهمی در صنایع داروسازي، غذایی، آرایشی و بهداشتی، عطرسازي و ... دارند. همچنین شیوع فراوان ضایعات پوستی در ایران و مقاومت تعدادي از باکتري هاي مولد این ضایعات به درمانهاي آنتی بیوتیکی و با توجه به سمیت و عوارض جانبی داروهاي مصرفی، ضرورت نیاز به داروهایی با عوارض جانبیو تداخلات دارویی کمتر و اثرات درمانی بالاتر را ایجاب می کند. از طرفی استفاده از اسانس لیموترش با توجه به ماده اولیه ارزان و روش تهیه آسان آن می تواند جایگزین مناسبی براي داروهاي شیمیایی دیگر باشد. سندرا و همکاران((2008 در پژوهشی بر روي لیمو ترش نشان دادند که از 30 ترکیب شناخته شده در روغن اسانسی گیاه، 3 منوترپن شامل لیمونن(33/90 درصد)، بتا-پینن(21/21
درصد) و گاما- ترپینن(17/40 درصد) اصلی ترین ترکیبات موجود در روغن اسانسی می باشند. در تحقیقی دیگر مینویی و

همکاران((2006 نقش ضد باکتریال اسانس پرتقال را بررسی نمودند. لذا با توجه به موارد فوق ضرورت تحقیق حاضر با عنوان، شناسایی و اندازه گیري ترکیبات موجود در اسانس برگ لیموترش (Citrus limon) که از گیاهان بومی ایران بوده و بررسی اثرات
آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریایی آن به خوبی حس می شود.

 

مواد و روشها

برگ لیموترش پس از تایید از باغ کشاورزي مزکز تحقیقات جهاد کشاورزي از باغات شهرستان چالوس جمع آوري و تحت شرایط سایه و بدون رطوبت خشک گردید. سپس نمونه ها به قطعات کوچک خرد شده و بر روي 100 گرم آن به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر طرح فارماکوپه بریتانیا اسانس گیري به عمل آمد. در محل تاریک و بدون رطوبت، خرد شده و به آزمایشگاه انتقال داده شد. اسانس به دست آمده توسط سدیم سولفات رطوبت زدایی و به منظور شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس به دستگاه

طیف سنج GC-MS تزریق شد. به منظور بررسی فعالیت آنتی اکسیدان و آنتی باکتریال از 30 گرم نمونه خشک و پودر شده، عصاره متانولی و سپس برش کلرفرمی تهیه گردید. سپس فعالیت ضد میکروبی بر روي باکتري گرم مثبتمنفیS.aureus و گرم E. coli
انجام و اثرات آنتی اکسیدانتی به روش DPPH انجام گرفت و در نهایت جذب توسط اسپکتروفتومتر قرائت گردید.

نتایج و بحث

با مطالعه و بررسی دقیق اندیس هاي بازداري، طیف هاي جرمی و مقایسه این پارامتر ها با ترکیبات استاندارد، 36 ترکیب در اسانس برگ شناسایی شده که 98/6 درصد کل اسانس را تشکیل دادند. این روغن اسانسی شامل 46/8 درصـد منـوترپن هـاي هیـدروکربنی،
49/1 درصد منوترپن هاي اکسیژن دار، 2/5 درصد سزکویی ترپن هاي هیدروکربنی و 1/6 درصد ترکیبات غیر ترپنیطوريبوده است. به که 4 ترکیب بتا- پینن( (20/6%، لیمونن ( (16/8%، نیریل فرمات (14/8%) و ژرانیول (9/3%) ترکیبات اصـلی روغـن اسانسـی مـی باشـد

(جدول.(1 در بررسی فعالیت ضد میکروبی عصاره هاي متانولی و کلرفرمی برگ لیمو که نتایج آن در( جدول (2 آمده اسـت نشـان مـی دهد که برش کلروفرمی((C نسبت به عصاره متانولی (M) اثر آنتی باکتریال بالاتري داشته به طـوري کـه بـاکتري گـرم منفـی E coli.

حساس تر است. به عبارت دیگر عصاره ها فعالیت ضد میکروبی متوسط تا قوي از خود نشان دادند. همچنـین در بررسـی فعالیـت آنتـی اکسیدانتی، که نتایج آن در( جدول (3 آمدهنشاناست، کهداد میزان IC50 براي عصاره متانولی (IC50:48/17) (M)، و برش کلروفرمی
(IC50:29/2) (C) بوده است که در مقایسه با BHT برش کلروفرمی فعالیت آنتی اکسیدانتی متوسطی را نشان داد. لاریجانی (2008) در بررسی روغن اسانسی برگ لیمو ترش 34 ترکیب را شناسایی نموده که بتا- پینن، لیمونن و ژرانیول بـه عنـوان ترکیبـات اصـلی معرفـی همچنینشدند.((21 سلیم الرحمان و همکاران((2007 اثرات ضد میکروبی مرکبات و تاثیر آنها به عنوان عامل بازدارنده بر رشد میکروبـی
مورد بررسی قرار داد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید