بخشی از مقاله
چکیده
کیفیت میوه مانند یکسانی رنگ و ارزش غذایی آن نقش مهمی در بازارپسندی میوه دارد .در این پژوهش اثر محلولپاشی غلظتهای مختلف کلریدکلسیم، پوترسین و سالیسیلیک اسید بر رنگریزهها و ظرفیت آنتی اکسیدانتی میوه کنار هندی رقم خرمایی بررسی شد. میوه ها از درختان همسن طی دو مرحله قبل از بلوغ تجاری با کلریدکل سیم 0، 0/5 و 1/5 در صد ، پوتر سین 0، 1 و 2میلی مولار و ا سید سالی سیلیک 0، 1 و 2میلی مولا محلولپا شی شدند. از آب مقطر نیز به عنوان تیمار شاهد ا ستفاده شد .
میوهها پس از بردا شت بلافا صله به آزمای شگاه منتقل و رنگریزهها، پارامترهای رنگی و فعالیت آنتی اک سیدانی اندازهگیری شدند . نتایج نشان داد که میوه های تیمار شده در مقایسه با شاهد کاروتنوئید و درجه قرمزی رنگ کمتری داشتند ولی فعالیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a وb، کروما و درجه هیو آنها بالاتر بود. درجه روشنایی و زردی رنگ میوههای تیمار شده با شاهد تفاوت معنیداری ندا شتند. به طورکلی کلریدکل سیم درغلظت 0/5 در صد، سالی سیلیک ا سییید در غلظت 2 میلی مولار و پوتر سییین نیز در غلظت 2 میلی مولار نقش موثرتری در بهبود خصوصیات مختلف میوه داشتند.
.1 مقدمه
کنار با نام علمی Ziziphus mauritiana از جمله میوههای مهم مناطق گرمسیر و نیمهگرمسیر، گونهای متعلق به خانواده Rhamnaceae میبا شد . اخیرا در ایران ک شت کناردر ا ستانهای جنوبی مانند هرمزگان و سی ستان و بلوچ ستان در حال افزایش می باشد. کیفیت میوه مانند یکسانی رنگ، سفتی بافت میوه نقش مهمی در بازارپسندی و امکان صادرات آن به بازارهای دوردست دارد. بنابراین تلاش در جهت بهبود شاخصهای کمی و کیفی میوه نقش مهمی از نظر اقتصادی برای ک شاورزان منطقه دارد. اخیرا ا ستفاده از ترکیبات سازگار با گیاه، طبیعت و ان سان در تولید و نگهداری مح صولات ک شاورزی مورد توجه قرار گرفته است تا به حفظ و بهبود خواص غذایی محصولات کشاورزی منتهی شود. کلسیم یکی از عناصر بسیار ضروری در ر شد و نمو درختان میوه میبا شد
پیوند کل سیم به صورت پکتات در تیغههای میانی برای ا ستحکام دیواره سلولی و بافت گیاهی ضروری ا ست. تخریب پکتاتها به و سیله آنزیم پلیگالاکتروناز صورت میگیرد، زمانی که کل سیم به حدکافی وجود داشته باشد از تخریب آنها ممانعت میشود
همچنین تیمارکلرید کلسیم در میوه هلو رقم آمسدن به طور معنیداری از کاهش وزن میوه جلوگیری نموده و باعث حفظ سفتی بافت میوهها شد .
اسید سالی سیلیک نقش مهمی درکاهش تولید اتیلن، سفتی بافت، حفظ اسیدیته، کاهش میزان pH و کاهش آلودگی قارچی میوه دارد و مهمترین نقش مثبت سالیسیلیک اسید در پس از برداشت میوه، افزایش ترکیبات فنلی و آنتیاکسیدانی، افزایش عمر انبارمانی میوه و حفظ کیفیت ظاهری میباشد .[12] طبق گزارش ابوطالبی و رمضانی در سال 2015 تیمار سالیسیلیک اسید روی میوه کنار هندی به طور معنیداری مواد جامد محلول و ویتامین ث - ترکیب آنتی اکسیدانتی - را افزایش داد و به طور کلی کیفیت میوه را بهبود بخشید. تیمار سالیسیلیک اسید در میوه هلو رقم فلوریداکینگ عملکرد، استحکام میوه، اسیدیته و میزان ویتامین ث به عنوان ترکیب آنتی اکسیدانتی را افزایش داد
نشان داده شده که پلیآمینها به عنوان کاتیونهای آلی همانند کاتیونهای غیرآلی مثل کلریدکل سیم فعالیت آنزیم پکتین ا ستراز را در گو شت میوه گریپ فروت کاهش داده و مانع از نرم شدن آن در انبار می شوند. همچنین ممکن است که از طریق اتصال به اسیدهای فنولی نقش دفاعی در گیاه داشته باشد. [17] بنابراین در این پژوهش اثر تیمارهای شیمیایی کلریدکلسیم، پوترسین و سالیسیلیک اسید بر میزان آنتی اکسیدانت و رنگریزههای میوه کنار هندی مورد بررسی قرار گرفته است.
.2 مواد و روشها
در یک باغ تجاری، درختان با شرایط رشدی یکسان انتخاب و محلولپاشی طی دو مرحله انجام شد، مرحله اول زمانی که قطر میوهها 8-10 میلیمتر بودند و مرحله دوم 25 روز قبل از برداشت یا همان مرحله شکست رنگ بود. تیمارها شامل شاهد - محلول پاشی با آب مقطر - ، کلریدکلسیم 0/5 درصد، کلریدکلسیم 1/5 درصد ، پوترسین 1 میلی مولار، پوترسین 2 میلی مولار، سالیسیلیک اسید 1 میلی مولار و سالیسیلیک اسید 2 میلی مولار بودند. هر تیمار شامل سه تکرار بود.
پس از پایان عملیات محلولپاشی میوه ها مورد بررسی قرار گرفتند. فعالیت آنتیاکسیدانی عصارهها، از طریق خنثیکنندگی رادیکال آزاد - DPPH 2 و 2 دیفنیل-1 پیکریل هیدرازیل - تعیین و میزان جذب توسط دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 517 نانومتر قرائت شد. ابتدا 0/5گرم بافت نمونه همراه با 3 میلی لیتر متانول 85٪ ساییده شده، سپس به مدت 10 دقیقه با دور6000 سانتریفیوژ میشود. پس از صاف کردن به وسیله کاغذ صافی، 500 میکرولیتر از عصاره متانولی برداشته شده و به آن 500 میکرولیتر آب مقطر اضافه میشود. سپس 75 میکرولیتر از محلول حاصل را برداشته و به آن 2925 میکرولیتر DPPH اضافه میشود و پس از ورتکس، جذب آن در طول موج 517 نانومتر خوانده میشود. بعد از آن نمونه را به مدت 30 دقیقه در تاریکی قرار داده و جذب آن مجددا خوانده میشود. فعالیت آنتی اکسیدانی عصارهها به صورت درصد بازدارندگی DPPH با استفاده از رابطه زیر محاسبه شد.
برای سنجش میزان کلروفیل و کاروتنوئید کل، مقدار 0/5 گرم از بافت میوه را وزن و با نیتروژن مایع در هاون چینی آسیاب و به آن 10 میلیلیتر استون 80 درصد اضافه شد، سپس جذب محلول در طول موجهای 663 برای کلروفیل a، 645 برای کلروفیل b و470 برای کاروتنوئیدها قرائت گردید.
پارامترهای رنگی : میزان - L روشنایی - ، - a قرمزی - و - b زردی - توسط دستگاه رنگ سنج مدل CR-400 تعیین شد. آنالیز داده ها توسط نرم افزار MSTAT-C انجام گردید و مقایسه میانگین دادهها توسط آزمون چند دامنهای دانکن در سطح آماری 5 درصد مورد ارزیابی قرار گرفت.
.3 نتایج و بحث
فعالیت آنتی اکسیدانی
اثر تیمارهای مختلف بر میزان فعالیت آنتیاکسیدانی در سطح آماری 1 درصد معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که تمامی تیمارها فعالیت آنتیاکسیدانی را در مقایسه با تیمار شاهد افزایش دادند - شکل. - 1 که از بین سه تیمار مورد استفاده سالیسیلیک اسید دارای بالاترین سطح آنتیاکسیدانی بود. نشان داده شده است که محلولپاشی سالیسیلیک اسید روی درختان پرتقال ناول رقم Cara Cara فعالیت آنتیاکسیدانی میوه را افزایش داد. نتایج نشان داد که سالیسیلیک اسید میتواند میزان فعالیت آنتیاکسیدانی میوه و ارزش غذایی آن را با افزایش محتوی ترکیبات آنتیاکسیدانی حفظ کند
کلریدکلسیم و پوترسین با داشتن بار مولکولی و اتصال به غشا باعث پایداری آنها میشوند و با این کار از اتصال رادیکالهای آزاد و گونه های فعال اکسیژن به غشا جلوگیری کرده و به حفظ سلامتی غشاهای زیستی کمک میکند و در حقیقت نقش آنتی اکسیدان ها نظیر ویتامین ث را به عهده میگیرند و از تجزیه ویتامین ث جلوگیری میکنند
شکل -1اثر تیمارهای قبل از برداشت کلریدکلسیم، پوترسین و سالیسیلیک اسید بر فعالیت آنتی اکسیدانی میوه های کناره ندی رقم خرمایی
رنگریزه ها
اثر تیمارهای مختلف بر میزان کلروفیل a و b در سطح آماری 1 درصد معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که تمامی تیمارها مقدار کلروفیل a و b را در مقایسه با تیمار شاهد افزایش دادند - جدول. - 2 در تحقیقی مقادیر کلروفیل a و b در میوههای عناب تیمارشده با کلریدکلسیم، پوترسین و سالیسیلیک اسید افزایش و مقدار کاروتنوئید کاهش یافت
اثر تیمارهای مختلف بر میزان کاروتنوئید در سطح آماری 1 درصد نیز معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که در تمامی تیمارها در مقایسه با تیمار شاهد مقدار کاروتنوئید کاهش یافت - جدول. - 2
نتایج بیانگر آن است که میوههای تیمار شده سبزتر از میوههای شاهد باقی مانده اند. تیمار قبل از برداشت پوترسین سطوح کاروتنوئید کل را در ارقام آلوی ژاپنی در طی رسیدن کاهش داد. کاهش سطوح کاروتنوئید کل ممکن است به دلیل کاهش بیوسنتز کاروتنوئیدها یا افزایش تخریب کاروتنوئیدها با تیمار پوترسین در طی رسیدن میوه آلو باشد .[11] اسپری سالیسیلیک اسید و کلریدکلسیم در درختان هلو رقم سویلینگ به طور قابل توجهی باعث افزایش کلروفیل a وb در مقایسه با تیمار شاهد شد
در این پژوهش گزارش شده است که پوترسین اثر زیادی بر محتوی اتیلن در بافت سلولی دارد. همچنین دریافتند که تیمار پوترسین از تولید اتیلن جلوگیری کردهاند و در طی انبارداری هلو با پوترسین موثر بوده و این رابطه با مهار فرآیند رسیدن و افزایش سفتی هلو در طی انبارداری همخوانی دارد.
