بخشی از مقاله
چکیده:
منطقه مورد مطالعه، در شمال غرب روستای خیرآباد، شهرستان سیرجان در استان کرمان واقع شده که بخشی از زون سنندج - سیرجان می باشد.منطقه مورد مطالعه، شامل سنگ های آذرین بازی - بازالت - ، سنگ های رسوبی ودگرگونی می باشد، که سنگ های آذرین بازی منطقه دراثر یک سری عوا مل بیرونی ودما وفشار در حد متا بازالت دگرگون شده اند اما ساخت وبافت اولیه آذرین خود را تا حدودی حفظ کرده اند.
مطالعه پترو گرافی متا بازالت های منطقه نشان می دهد که از نظر کانی شناسی مهمترین کانی های این سنگ ها را فنوکریست های پلاژیوکلاز ،پیروکسن - کلینوپیروکسن،ارتوپیروکسن - وآمفیبول - ترمولیت واکتینولیت - تشکیل میدهند.بافت های غالب سنگ ها بافت های پورفیری، پور فیریتیک،اینترسرتال و تراکیتی می باشد.مطالعه پتروگرافی این سنگ ها نشان دهنده اختلاط ماگمایی می باشد. از بین رفتن حاشیه وهمچنین مرکز کانی های پلازیو کلاز، خلیج خوردگی در کانی پیروکسن ، بافت غربالی ، منطقه بندی وسوختگی حاشیه کانی های آمفیبول از جمله شواهد اختلاط ماگمایی در نمونه های مورد مطالعه می باشند.
-1مقدمه:
مجموعه سنگ های آذرین مورد مطالعه،در شمال غرب خیر آباد، با بیش از 20 کیلو متر مربع مساحت در 55 کیلومتری شهرستان سیرجان و210 کیلومتری استان کرمان قرار دارند، همچنین منطقه مورد مطالعه بین مختصات جغرافیایی 29 21 16 شمالی و 55 17 23 شرقی قرار دارد. پوسته ی ایران بعد از فاز کاتانگایی تا تریاس میانی به عنوان سکویی با ثبات عمل کرده است، بنابراین انواع سنگ ها ی ماگمایی از مناطق ضعیف پوسته به سطح زمین راه یافته اند، وتوده های نفوذی را تشکیل داده اندو یا درون پوسته جاگیر شده اند.
از دیدگاه تقسیم بندی واحد های ساختمانی ایران - اشتوکلین، - 1968 منطقه مورد مطالعه جزء زون سسندج - سیرجان می باشدکه این زون یکی از فعال ترین زون های ساختاری ایران است که تا دوران سنوزوئیک به علت رخداده های کوهزایی، فرایند ه های دگرگونی وماگماتیسم زیادی را به خود دیده است. وبه طور کلی به روی زاگرس مرتفع رانده شده است - دیپاچه ای بر ماگماتیسم در ایران - .
همچنین از لحاظ تکتونیکی ساختار زمین شناس منطقه مورد مطالعه از صفحه های رورانده تشکیل شده است که به شدت تحت تاثیر چین خوردگی های بعدی- بعدی قرار گرفته اند. واحده های سنگی موجود در منطقه شامل تشکیلات رسوبی، دگرگونی وتوده های آذرین می باشد - تعیین عمق کانسار محدوده خیر آباد سیرجان، با استفاده از داده های مغناطیسی با روش واهمآمیخت اویلر - .در این مقاله سعی شده است با استفاده از مطالعات پترو گرافی ،اختلاط ماگمایی در توده های آذرین بازی شمال غرب خیرآباد سیرجان مورد بررسی قرار گیرد.
-2 بحث وپترو گرافی:
براساس مطالعات پتروگرافی کانی پلاژیوکلاز حدود 45 درصد حجمی سنگ را به خود اختصاص داده وبه صورت شکل دار تا نیمه شکل دار می باشند اندازه متوسط دانه ها بین -0/5 تا 5 میلیمتر است وزاویه خاموشی بین 50-45 که باتوجه به نمودارکردر محدوده لابرادوریت قرار میگیرندودر اثر دگرگونی دربرخی قسمت ها به کانی آلبیت وکلریت وکلسیت - کانی های شاخص رخساره شیست سبز - تبدیل شد ه اندودارای ماکل کارلسباد آلبیتی وپلی سنتتیک هستند وتقریباٌ زونینگ ومنطقه بندی رانشان می دهند،و تحت دگرسانی سرسیتی وساسوریتی شدن قرار گرفته اند.
کانی های پیروکسن نیز حدود 30در صد حجمی سنگ را تشکیل داده اغلب صفحه ای شکل دار تا نیمه شکل دار می باشند اندازه متوسط بلورها بین 0/5 تا 4 میلیمتر می باشند پیروکسن ها زونینگ ضعیفی را نشان می دهند وزاویه خاموشی آن ها بین 35تا 40 درجه وترکیب آن ها از نوع اوژیت ودیوپسید است. اکثر بلور های پیروکسن خورد وشکسته شده اند وبیشتر در اثر پدیده دگرگونی قهقرایی به کلریت، اپیدوت وآمفیبول تبدیل شده اند وبقیه کانی های تشکیل دهنده سنگ را کانی های اپک واکسید آهن - هماتییت ومگنتیت - تشکیل داده اند.
-3 مهمترین شواهد اختلاط ماگمایی:
1-3 بافت های غیر تعادلی ونحوه تشکیل آن ها:
بافت های غیر تعادلی اغلب در سنگ های آذرین به طور وسیع دیده می شوند. ایجاد این بافت ها معمولا به تغییر متغیر های مستقل - دما، فشار وترکیب شیمیایی - وابسته است وحالت تعادل سیستم قبلی را برهم می زنند. واین بافت ها احتمالاَ در اثر تغییرات حرارتی وشیمیای مذاب با بلوری که درتماس است ایجاد می شوند که در نتیجه عواملی مانند-1 انتقال بلور از بخشی به بخش دیگر ماگما -2تفریق پیش رونده مذاب -3 جریان مذاب بین بلور هایی که زودتر تشکیل شده اند.
2-3 خلیج خوردگی:
خلیج خوردگی یکی از شواهد اختلاط ماگمایی می باشد. که تغییرات فشار باعث ایجاد این خلیج خوردگی می شوند،درکریستال های پیروکسن یک شکل خلیجی عمیق که توسط کانی های خورد شده پلاژیوکلاززمینه وکانی های اپک پر شده است.دانلدسن وهندرسن - 1988 - یادآور شده اندکه این حالت خلیج خوردگی ها می توانند نتیجهء رشد ناپایدار اولیه باشند. اگر بلور خورده شده دارای گوشه ها وکناره های تیز باشد وبخصوص اگر مناطق انکلوزیونی از شکل خوردگی ها تبعیت کند،رشد غیر تعادلی صورت می گیرد
شکل - . - 1 خلیج خورد گی در کانی پیروکسن - کلینو پیروکسن - .
3-3بافت پوئی کیلیتیک:
کریستال های درشت پلاژیوکلاز به طور قسمتی یا کامل به وسیله مینرال های دیگر زمینه دربرگرفته شد ه است.عواملی که موجب در برگیری مواد بیگانه می شود عبارتند از رشد سریع - احتمالاً با یک جبههء رشد نامنظم - ، وکاهش متقابل در انرژی سطحی که این موقعی پدید می آید که این مواد بیگانه به یک سطح بلوری جذب شوند.همچنین در سنگ های آذرین با استفاده از بافت پوئی کیلیتیک، روند تبلور را تعیین می کنند.بدین ترتیب که اگر یک کانی، کانی دیگر رادر بر می گیرد، کانی در برگرفته شده زودتر متیلور شده است.این بافت نشان دهندهء تفاوت بین سرعت نطفه بند ی وسرعت رشد است یا یک توالی بلوری را نشان می دهد ،معمولاً انتظار می رود که رشد همزمان کانی میزبان وکانی در برگرفته شده-باعثافزایشاندازهءدانههایدربرگرفته شده به سمت خارج-شود
شکل : - 2 - بافت پوئی کلتیک در پلاژیو کلازهای سنگ های بازالتی منطقه مورد مطالعه
3-4 تحلیل وخوردگی پلاژیوکلاز:
این پدیده یکی دیگر از شواهد اختلاط ماگمایی است که در اثر فرایند های ناشی از متاسوماتیزم ماگمایی به وجود می آیند. واین حالت خوردگی پلاژیوکلاز را نیز می توان به تغییرات درجه حرات نیز در ماگما نسبت داد
