بخشی از مقاله
چکیده
دین اسلام هدف اصلی ازدواج و تشکیل خانواده را ایجاد آرامش در انسانها و ایجاد محبت و مؤدت در زوجین دانسته و تولد هر فرزند میتواند باعث افزایش عشق و محبت میان زوجین شده و تأثیرات مثبت و سازنده اي را در زندگی آنان ایجاد نماید. از دیدگاه اسلام، فرزندان از ارکان مهم خانواده محسوب و در آیات و روایات از فرزندان با تعابیري همچون ثمره فؤاد، قرة عین، مایه خوشبختی، مایه ثواب و پاداش اخروي و رحمت و غفران الهی یاد شده است.
در قرآن کریم به موارد فراوانی از دعاي پیامبران به درگاه خداوند براي طلب فرزند اشاره نموده است، مانند تقاضاي فرزند از سوي حضرت زکریا به محضر حق تعالی. آیات و روایاتی وجود دارد که فزونی جمعیت مسلمانان را یک معیار مهم هم در دنیا و هم در آخرت قرار داده است. فرزندان در دنیا زینت، مایه ي استعانت، امداد، قدرت و مایه غلبه مؤمنان و در آخرت مایه ي مباهات پیامبر اسلام معرفی شدهاند.
ادله شش گانه بر رجحان کثرت اولاد دلالت دارد که عبارتند از: آیات، روایات، اجماع، عقل، سیره معصومان و سیره عقلا. بنابراین داشتن اولاد فراوان، مورد تأکید اسلام است و عقل نیز آن را تأیید مینماید، همچنین علم پزشکی و روان شناسی نیز بسیاري از فواید داشتن اولاد را برشمردهاند که تأییدي است بر دیدگاه رحجان داشتن اولاد فراوان.
مقدمه
امروزه هر کشوري براي رسیدن به رفاه و توسعه همه جانبه ناگزیر به پیش بینی نیازها و امکانات خود و اجراي برنامه هاي اقتصادي و اجتماعی در جهت تأمین آن نیازها استتحولات. جمعیتی تقریباً همه جوانب زندگی و دنیاي پیرامون ما را تحتتأثیر قرار داده و اثرات متعددي بر خرده نظامهاي اجتماعی، اقتصادي، سیاسی و محیطی بر جاي میگذارد، لذا پویایی شناسی جمعیت، که با بررسی تعیین کنندهها و پیآمدهاي تغییرات در ساختار، توزیع و رشد جمعیت سروکار دارد، از اهمیت تحقیقاتی سیاستی زیادي برخوردار می باشد.
امید است الگوهاي صحیح سبک زندگی با بهرهگیري از رهنمودهاي دینی و فرهنگ اصیل ملی، موجب شکلگیري خانواده ها به شکل صحیح و تولید نسل صالح گردیده و از فروپاشی زندگیهاي مشترك در اثر طلاق و سایر پدیده هاي نامطلوب نوظهور پیشگیري نماید. مسأله ي جمعیت که به جد هم مورد بحث و اختلاف نظر در جامعه است، مسألهي بسیار مهمی است
از نظر سیاست کلّی کشور، کشور باید برود به سمت افزایش جمعیت؛ البتّه به نحو معقول و معتدل. بنده همچنان معتقدم کشور ما کشور هفتاد و پنج میلیونی نیست، کشور ما کشور صد و پنجاه میلیونی ]است، [حالا ما دست کم را گرفتیم گفتیم صد و پنجاه میلیون؛ بیشتر هم میشود گفت. قطعاً این کشور بااین سطح وسیع، با این تنوع آب و هوایی، با این امکانات فراوان زیرزمینی، با این استعداد بالقوه ي علمی که در این کشور وجود دارد، میتواند یک کشور پر جمعیتی باشد و ان شاءاالله خودش هم این جمعیت را اداره کند؛
اسلام داشتن فرزند و باقی گذاردن نسل را براي هر مسلمان، امري مطلوب و از آن به عنوان باقیات الصالحات نام می برد، داشتن فرزند، از سویی باعث ایجاد آرامش روحی-روانی والدین و از سوي دیگر یکی از عوامل استحکام و انسجام کانون خانواده گشته، و این امر موجب تلاش مضاعف والدین براي برآوردن نیازهاي مادي- معنوي فرزندان می گردد، در نتیجه والدین داراي روحیهاي شاد و سرزنده خواهند بود. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این مسئله میباشد که آیا قرآن و سیره معصومین با کاهش جمعیت موافق است یا افزایش آن؟ ما در این پژوهش برآنیم تا این موضوع را موشکافانه بررسی نموده و با استفاده از آیات و روایات و مروري بر زندگی ائمه و بیان تعداد اولاد این بزرگواران، به اهمیت داشتن فرزند زیاد مهر تصدیق بزنیم و در ادامه فواید داشتن فرزند و مضرات نداشتن فرزند را نیز ان شاءاالله بیان خواهیم نمود.
-1 طلب اولاد در قرآن و روایات
قرآن کریم در موارد فراوان به دعاي پیامبران به درگاه خداوند براي طلب فرزند اشاره نموده است به عنوان نمونه می توان تقاضاي فرزند از سوي حضرت زکریا به محضر حق تعالی را که »پیريام فرا رسید و موهایم سپید شد ولی نسلی از من که وارث من گردد باقی نماند« و یا دعاي او که »پروردگارا ! مرا تنها و بدون فرزند وامگذارز و مریم - 6-2 / و همچنین حضرت ابراهیم که فرمودند: »خدایا از صالحان به من فرزندي عطا کن« - صافات. - 99 /
گذشته از آیات، روایات ائمه نیز اهمیت این مطلب را بیان نموده است و همواره دعاهایی در زمینه طلب فرزند از خداوند، از این بزرگواران بیان گردیده و بزرگانی چون کلینی در کتاب اصول کافی و شیخ صدوق در کتاب فقیه، باب هایی را با عنوان»فضل الولد« و »فضل الاولاد« و باب دیگري را با عنوان »الدعاء فی طلب الولد« گشوده و روایات متعددي را نقل نموده اند.
داشتن فرزند یکی از اهداف مهم ازدواج و زندگی مشترك است و اکثر زوجین داشتن فرزند را به عنوان یکی از خواستهها و هدفهاي خود در زندگی مشترك مد نظر دارند. قرآن مجید می فرماید: پروردگارا به ما از همسران و فرزندانمان آن ده که مایه روشنی چشمان - ما - ، باشد - فرقان - 74/ و نیز میفرماید: اي پروردگار من را فرزندي از شایستگان بخش - الصافات . - 100
امام صادق فرمود: »هر گاه یکی از شما پس از مدتی صاحب فرزند نشد، بگوید: خدایا مرا تنها وامگذار، حال آنکه تو بهترین وارثی، پس شکرگزاري مرا - در مقابل نعمت هایت - به تفکر من - در نداشتن فرزند - تبدیل نکن، به من جانشین درستی، چه دختر باشد چه پسر، عطا فرما. تا با آنان مأنوس شده از وحشت در امان بمانم و به وسیله آنان از تنهایی بیرون آیم و تو را هنگام اتمام نعمت شکرگزار باشم
احادیث و روایات فراوانی نیز از رسول اکرم و امامان معصوم نقل گردیده است که نمایانگر نگاه مثبت آن بزرگواران به اولاد صالح و سالم میباشد.
-2 فواید داشتن فرزند
بدون شک داشتن فرزند و پدر و مادر شدن یکی از زیباترین و پر احساسترین تجربیات انسان و مطابق با تمایل فردي انسان براي ابقاء نسل آنان و مورد توجه دین مقدس اسلام است. داشتن فرزند سالم و صالح میتواند موجب ایجاد عشق، نشاط و سلامت روحی- روانی و رشد شخصیت والدین شود و این فرزندان در ایام پیري دستگیر آنان خواهند بود و از طرفی باید به این نکته نیز توجه نمود که از نظر اسلام، فرزندان موهبت و نعمت هاي الهی هستند که به امانت در اختیار والدین قرار گرفته و والدین در دنیا و آخرت در برابر اعمال آنان مسئولند. امام سجاد در رساله الحقوق می فرمایند: »فرزند هرگونه که باشد چه نیک و چه بد، در دنیاي گذرا به تو منسوب است و تو در آنچه به او سرپرستی داري مسئول هستی، در ادب نیکو و راهنمایی به سوي پروردگار. پس بر این کار پاداش میگیري اگر درست عمل کنی و کیفر می بینی اگر نادرست عمل نمایی.«
امام صادق می فرماید: فرزند صالح میراثی است که خداوند به مؤمن عطا نموده است تا براي او استغفار کند میراث - اللّه من عبده المؤمن الولد الصالح یستغفر له - - وسایل الشیعه، ج - 356 :21؛ و یا سخن رسول خدا: همان فرزندان شما اگر فوت شوند براي شما اجري در آن است، و اگر زنده بمانند بعد از مرگ شما برایتان استغفار می کنند - ان ولد احدکم اذا مات اجر فیه، و ان بقی بعده استغفر له بعد موته - - همان - . در برخی روایات نمونه هایی وارد شده است که در اثر دعا و اعمال شایسته فرزندان، والدین گناهکار، مورد رحمت و غفران الهی قرار گرفتهاند. به عنوان نمونه؛ در روایتی از رسول خدا آمده است: که حضرت عیسی از کنار دو قبر عبور کرد در حالی که صاحب یکی از قبرها دچار عذاب بود و دیگري عذاب نمیشد، رو به سوي خداوند نمود و پرسید: خداوندا از کنار دو قبر عبور کردم در حالی که یکی عذاب میشد و دیگري نه.
