بخشی از مقاله
چکیده:
اصول بهداشت و محیط زیست و ایمنی ایجاب میکند که پسماندها در حداقل زمان از محیط زندگی انسان دور شده و در اسرع وقت بصورت بهداشتی دفع گردند. در واقع توجه به امر بهداشت و سلامت جامعه و رعایت جنبه های پیشگیری قبل از درمان بدون توجه به مدیریت پسماندها امکان پذیر نیست. اهمیت دفع بهداشتی پسماندها موقعی بر همه روشن خواهد شد که خطرات ناشی از آنها بخوبی شناخته شود.
اشاعه بیماری کیست هیداتیک، بروز انواع بیماریهای پوستی همچون لیشمانیوز و سلسله بیماریهای سرطانزا و سکته های نابهنگام در جوامع کنونی که معمولا به مواد فساد پذیر و پسماند های شیمیایی محیط زیست نسبت داده میشود. نتیجه تداخل صدها نوع مواد زائد سمی و عفونتزا با یکدیگر و انتشار آنها در محیط است. این پژوهش با هدف مطالعه، بررسی و طبقه بندی پسماندها بر اساس تکنیک برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد - UNEP - صورت پذیرفت.
مقدمه و هدف:
در جهان روزانه 5/3 میلیون تن زباله تولید می شودزباله یا پسماند به هر نوع ماده ای گفته می شود که از نظر انسان غیر قابل استفاده باشد و دور ریختنی است.[8] از جمله مراکز تولید کننده پسماند، مراکز صنفی،کارخانجات، صنایع و غیره می باشند در صورت عدم مدیریت مناسب این پسماندها علاوه بر آن که در شرایط مناسب رطوبت و درجه حرارت به سرعت تجزیه شده وبوی زننده تولید می کنند زیستگاه مناسبی نیز برای تکثیر میکروارگانیسم ها و رشد حشرات و جوندگانی مانند موش فراهم ساخته و موجب انتقال بیماری ها می شوند.[1] بعلاوه پراکندگی این گونه مواد بر زیبائی منظر شهری اثر می گذارند. لذا لازم است جهت انجام مدیریت بهینه این گونه مواد نوع، میزان و حجم آنها شناسایی و سنجش شود7]و[11معمولاً. نوع و مقدار پسماندهای تولید شده تعیین کننده شیوه نگهداری، جمع آوری و دفع آنها می باشد
اهدف تحقیق:
هدف از تحقیق حاضر مطالعه، بررسی و طبقه بندی پسماندها بر اساس روش برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد - UNEP - می باشد.UNEP نهادی وابسته به سازمان ملل متحد است که فعالیت های محیط زیستی اعضای خود را هماهنگ می نماید، این انجمن در نتیجه کنفرانس سازمان ملل و محوریت محیط انسان در سال 1973 پایه گذاری شد و اداره مرکزی آن در شهر نایروبی کنیا قرار دارد
تئوری تحقیق:
در زندگی روزمره بشر، زائدات مختلفی تولید می شود. هر نوع ماده جامد، گاز و مایعی - به غیر از فاضلاب - که به طور مستقیم یا غیر مستقیم از فعالیت انسان حاصل شده و از نظر تولید کننده، زائد تلقی شود، جزء گروه پسماندها، محسوب می گردد.[5] پسماندها را می توان بر حسب منابع تولید کننده آن، به انواع مختلف طبقه بندی نمود.
پسماند های عادی
به کلیه پسماندهایی گفته می شود که به صورت معمول از فعالیتهای روزمره انسانها در شهرها، روستاها و خارج از آنها تولید می شود و شامل نخاله های ساختمانی و زباله های خانگی می گردد. زباله های خانگی خود به دو دسته پسماند تر و پسماند خشک تقسیم می شوند
-پسماند تر پسماند تر که به آن پسماند آلی، ارگانیک یا فساد پذیر نیز می گویند شامل پسماند های مواد غذایی مثل پسماند های غذا، پوست میوه و سبزیجات، روغنهای خوراکی سوخته و فاسد شده، تفاله چای و همچنین پسماندهای باغبانی و فضای سبز می باشد. کمّیت این پسماند ها در طول سال متغیر بوده و در ماه های تابستان به حداکثر میرسد. پسماند های غذایی بسیار مهم می باشند، چرا که از یک سو به دلیل تخمیر و فساد سریع، بوهای نامطبوع تولید کرده و محل مناسبی برای رشد و تکثیر مگس و سایر حشرات و جوندگان است و از سوی دیگر به دلیل قابلیت تهیه کود از آن - کمپوست - از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد.
-پسماند خشک
پسماندهای خشک به ویژه کاغذ، مقوا، پلاستیک، فلزات و شیشه از ارزش اقتصادی و زیست محیطی برخوردار بوده و در صورت تفکیک، در واحدها و کارخانجات بازیافت به محصولاتی با کاربردهای مشابه و یا جدید تبدیل می شوند تا از اتلاف منابع و سرمایه های ملی جلوگیری به عمل آید. در واقع تفکیک پسماند ارزشمند در مبدأ سبب صرفهجویی 30 درصدی در هزینه ها می شود.
جدول شماره - 1 - طبقه بندی پسماندهای خشک
- نان خشک
از مهمترین اهداف پردازش پسماندها، بازیافت و جداسازی ترکیبات با ارزش از داخل زباله و تبدیل آن به مواد اولیه میباشد. در این میان روش جداسازی و تفکیک در مبدأ یکی از مهمترین و کم هزینه ترین روشهای جداسازی و تفکیک مواد زاید، محسوب میشود
-پسماند های پزشکی - بیمارستانی -
به کلیه پسماند های عفونی و زیان آور ناشی از بیمارستان ها، مراکز بهداشتی درمانی، آزمایشگاه های تشخیص طبی و سایر مراکز مشابه گفته می شود. سایر پسماند های خطرناک بیمارستانی از شمول این تعریف خارج است. جمع آوری این نوع از پسماند به عهده وزرات بهداشت و درمان می باشد
-پسماندهای کشاورزی
به پسماند های ناشی از فعالیت های تولیدی در بخش کشاورزی گفته می شود. این پسماندها شامل فضولات، لاشه حیوانات - دام، طیور و آبزیان - ، محصولات کشاورزی فاسد یا غیر قابل مصرف می باشند. جمع آوری پسماندهای کشاورزی در صورتی به عهده این سازمان است که به پسماند عادی تبدیل شود.
-پسماند های صنعتی
به کلیه پسماند های ناشی از فعالیت های صنعتی و معدنی و پسماند های پالایشگاهی صنایع گاز، نفت و پتروشیمی و نیروگاهی و امثال آن گفته می شود که شامل براده ها، سرریزها، لجنهای صنعتی و ... می گردد. دفع این نوع از پسماند به عهده تولید کننده آن است و تنها در صورتی که به پسماند عادی تبدیل شود توسط این سازمان جمع آوری می گردد.
-پسماندهای ویژه
مواد زاید خطرناک یا پسماندهای ویژه یعنی کلیه پسماندها غیر از مواد پرتوزا که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل میل ترکیبی شدید، قابلیت انفجار یا اشتعال، سمیت، خورندگی، اکسید کنندگی، بیماری یا عفونت زایی و مشابه آن برای محیط زیست یا سلامتی انسان و سایر جانداران خطرناک بوده و به مراقبت ویژه نیاز داشته باشند
