بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به بحران انرژی موجود در کشور، آلودگی هوا به علت مصرف سوخت های فسیلی متداول و نیاز جامعه شهری ایران خصوصا در مناطق خشک گرمسیری به استخرهای شنای عمومی، در این مقاله یک استخر شنای عمومی با دیدگاه اکولوژیکی طراحی شده است. شهرستان شاهرود به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، قرار گرفتن در حاشیه نواحی کویری و داشتن روزهای آفتابی زیاد در طول سال، موقعیت ممتازی برای استفاده از انرژی خورشید و احداث استخر شنای عمومی دارد.
در طراحی این استخر از ساختار چندین استخر مبتنی بر انرژی خورشید در قاره های مختلف دنیا استفاده شده و شرایط اقلیمی و اکوسیستمی منطقه شاهرود در طراحی آن به صورت کامل لحاظ شده است. از ویژگیهای طراحی انجام شده می توان به استفاده از انرژی خورشید در چرخه گرمایشی آب استخر و سیستم آموزش احترام به محیط زیست برای ترویج فرهنگ حفظ منابع انرژی و کاهش آلودگی که به نوعی از جاذبه های توریستی استخر در کنار جاذبه ورزشی، تفریحی محسوب می شود، اشاره کرد.
در نهایت با توجه به نبود استخر اکولوژیکی با چنین رویکردی در استان و جنبه های متعدد سود مندی استخر برای شهرستان شاهرود، تأمین اعتبار مالی و اجرای آن می تواند تأثیر عمده ای در جنبه های مختلف زندگی مردم شهرستان شاهرود داشته باشد.
.1 مقدمه
استخرها مکانهایی خاص هستند که در ایجاد احساس نشاط افراد نقش داشته، حس اجتماعی را تقویت کرده و موجب بهبود کیفیت زندگی اجتماعی، تفریحی و سلامتی افراد اجتماع میشوند. استخرها مکانهایی برای ایجاد ارتباط بین مردم و القا حس ارامش و نشاط هستند و با ایجاد فضایی تفریحی ورزشی این فرصت را ایجاد میکنند که انسانها در یک زندگی مدرن شهری، تجربه های ارامش بخش را در محیطی شهری تجربه کنند. طراحان و برنامه ریزان باید فرهنگهای گروههای مختلف را که از استخرهای شهری استفاده می کنند بررسی کرده و احتیاجات آنها را در برنامه ریزی و طراحی هایشان لحاظ کنند
معمولا طبقات ساکن در محله های کم درآمد شهری و مهاجرین بدلیل تراکم بالای جمعیت در آن مناطق کمبود فضای سبز و استخر دارند. استخرها معمولا در فضاهای پر جمعیت شهری که دسترسی نسبتا آسان به منابع آبی دارند ساخته می شوند. هدف آنها ایجاد محیط ورزشی مناسب برای کلیه اقشار اجتماع میباشد.[3] برای مثال در شهر شاهرود استخر فجر در بخش کم جمعیت شهر واقع شده اند در حالیکه در مناطقی با تراکم زیاد جمعیت مانند مهدی آباد و شهرک کوثر با وجود 35000 نفر جمعیت، استخر مناسب موجود نمی باشد.
استخر های شنا برای کاربری های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند که بر اساس کاربری دارای قسمتهای متفاوتی می باشند.
استخر شنای عمومی، دارای بخش های زیر است: [10 ] سالن استخر استخر شنا جکوزی سونا بخار سونا خشک حوضچه آب سرد ورودی رخت کن دوش ها دستشویی ها
برای عملکرد بهینه ی این بخش ها نیاز به یک سیستم تاسیساتی یکپارچه است تا بتواند محیطی مناسب را برای شناگران تامین کند.
برای برآورد این نیاز، تاسیسات یکپارچه ای را در فضایی به نام موتورخانه استخر تعبیه می کنند. موتورخانه معمولا دارای تجهیزات زیر می باشد:
دیگ آبگرم دیگ بخار سختی گیر فیلتر شنی مبدل حرارتی
طراحی موتورخانه استخر شامل 3 بخش کلی می باشد: بخش اول واحد گرمایش بخش دوم تصفیه آب بخش سوم پمپاژ
استخرها به دلیل ماهیت عمومی و ارتباط مستقیم با سلامت افراد باید دارای ویژگیهای ساختمانی خاصی باشند که موارد ایمنی و سلامتی بهداشتی در ان به صورت کامل لحاظ شده باشد.
نیاز های ساختاری استخر به اختصار شامل این موارد می شود: از دیدگاه معماری در سازه استخر باید:
پلان های استخر باید دارای مقیاس های استاندارد برای طول و عرض و عمق استخر باشند.[2] شیب استخر و ضخامت دیوارهای استخر و پوشش بتنی ان دقیقا محاسبه شوند.
استخر باید از ساختمان های متصل به بخش مسکونی حداقل 10 متر فاصله داشته باشد.
در کف ساختار استخر باید شیب کافی برای خروج آب وجود داشته باشد. استخر هایی که باید ورزشهای مسابقه ای هستند باید استاندارد باشند و قوانین خاصی در ساخت انها به کار می رود.
در اطراف استخر باید عرشه1 برای راه رفتن وجود داشته باشد در بخش عرشه باید قسمتی برای فاضلاب وجود داشته باشد.
تجهیزات اورژانسی باید در فضای داخل استخر موجود و قادر به فعالیت در مواقع اورژانسی فوری باشند و استخر مجهز به کپسول اکسیژن رسانی باشد.
یک اتاق سرپرست2 در بالاتر از تخته شیرجه باید برای کنترل استخر وجود داشته باشد باید جریان هوای مطبوع در فضای استخر وجود داشته باشد. چیدمان و طراحی نور باید طوری باشد که پرسنل به وضوح تمام قسمت های استخر را ببینند، تخته های شیرجه و دیگر مکان های راه رفتن را ببینند
مکان های راه رفتن اطراف استخر نباید باعث سرخوردن افراد شوند[7] نقشه ایمنی استخر شامل اطلاعات طراحی می شود. این اطلاعات گزارشی درباره شیت یک استخر مرجع می باشد، علاوه بر این یک نقشه ایمنی استخر برای حفاظت از سلامتی لازم است
از دیدگاه تاسیساتی در سازه استخر باید:
لوله های فلزی و کابل های فلزی و قسمت های فلزی ثابت که شامل نردبان فلزی استخر می باشد همگی باید از استیل ضدزنگ باشند
سیستم فاضلاب باید برای دوش ها و توالت های استخر کافی باشد و هیچ گونه ارتباطی بین سیستم فاضلاب دوش ها و توالت ها و سیستم فاضلاب استخر وجود نداشته باشد و هر سیستم جداگانه باشد.
چراغ ها باید هیچ گونه خطری در هوای گرم و مرطوب استخر ایجاد نکنند. برای نور زیر آب باید کمتر از 0.5 ولت جریان برق عبور کند.
تمام لوله کشی باید در بخشهای جداگانه و زیر زمینی استخر باشد. تمام لوله های استخر باید روکار باشند و فشار آب و هوا کنترل شده باشد
نباید لوله های اب نوشیدنی و لوله های آب ذخایر استخر به هم مرتبط و متقاطع باشند
شیلنگ ها باید سایز کافی داشته باشند و آب کافی و جریان مکنده آب برای تمام قسمت های استخر موجود باشد.
در استخر استفاده از هیپوکلورید سدیم باعث می شود که میزان گاز کلر در محیط زیاد بالا نرود
مصالح استخر:
استخرها باید از بتون سفید یا رنگ های روشن ساخته شوند. مصالح باید از لحاظ شیمیایی ایمن باشند. مصالح باید قابل تمیز شدن باشند که معمولا این مصالح شامل بتن، فولاد ضدزنگ در دیوارها و کف بتنی هستند یا دیوارهای فایبرگلاس و کف بتنی است. ممکن است بتن در دیوارها و پنلهای دیواری نیز استفاده شود.
نردبان داخل استخر باید از متریال خوب که به اسانی تمیز شود ساخته شود
