بخشی از مقاله
مطالعه و بررسی بخشنامه سر جمع در پروژه های ساختمانی و طرح پیشنهادی به جهت تعمیم آن برای سایر تکنولوژی های ساخت
چکیده
بخشنامه نحوه انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سر جمع توسط معاون محترم برنامـه ریـزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ابلاغ گردیده است. این بخشنامه مشتمل بر دستورالعمل های لازم به جهت عقد قرارداد های سر جمع و جدول تفکیک عملیات اجرایی یک کار مشخص می باشد که شامل ساختار شکست کار و درصد وزنی – ریالی فعالیت های اجرایی پروژه ساختمانی می باشد که لازم الاجرا بوده و مستند ترین جدول به هنگام قضاوت بر درصد پیشرفت ریالی قرارداد های سر جمع معرفی گردیده است. ولی ایـن جـدول محـدود شده به ساختمانی با اسکلت فولادی و سه سقف . در حالیکه با توجه به بررسی میدانی و آماری انجام شـده در میان 432 پروژه ساختمانی مشتمل بر 43732واحد مسکونی ، شاهد 48 نوع تیپ سازه ای بوده ایم . این مقاله بر آن است که ضمن ارائه انواع تنوع تیپ های سازه ای رایج در تکنولوژی های سنتی ، نیمه صنعتی و صنعتی اقدام به بررسی جدول ساختار شکست کار و درصد وزنی ریالی پیوست بخشنامه سر جمع نموده ، نقاط ضعف قوت این جدول را ارائه کرده و پیشنهاد خود را به جهت ارائه جداولی قابل تعمیم به انواع روش های اجرایـی اعم از سنتی ، نیمه صنعتی و صنعتی را تقدیم نماید.
واژههای کلیدی: سر جمع, شکست کار , تیپ , وزنی , ریالی
-1 مقدمه
با توجه به اینکه در پروژه عظیم طرح مسکن مهر که کلیه قرارداد های اجرایی آنها طبق دستور وزارت محترم راه و شهر سازی به صورت سر جمع ، طبق بخشنامه مصوب معاون برنامه ریزی و راهبردی رئیس جمهور - مورخ 1389/02/04 به شماره ثبت 100/6405 موضوع انعقاد پیمان کارهای ساختمانی به صورت سر جمع - منعقد گردیده بود و در موارد بسیاری مسائلی باعث بوجود آمدن اختلافاتی در تفسیر مفاد این بخشنامه شده بود و از آنجائیکه نویسنده مسئول این مقاله بعنوان مشاور کنترل پروژه به جهت اعمال ابزار های مربوطه به کنترل پروژه برای تعداد 43732واحد مسکونی در قالب طرح مسکن مهر در شهر جدید گلبهار واقع رد کیلومتر 35 شهرستان مشهد مقدس، با تنوع و تعدد بسیار در روند اجرایی پروژه ها ی مسکن مهر برخورد نموده. در مرحله اول اقدام به برداشت تنوع سازه های در حال اجرا توسط سازندگان محترم مسکن مهر در قالب 432 پروژه نموده و باتوجّه به این برداشت اولیه طبقه بندی سازه ای آنها صورت پذیرفت که در نتیجه 48 روش متنوع اجرایی مشاهده گردید. این تعداد تنوع روشهای اجرایی را پس از انجام مطالعات و بررسی های فنی و مطابقت های مراحل و روشهای اجرایی نهایتا طی چند مرحله آنالیز تبدیل به 3 روش کلی نموده و برای این سه روش اقدام به نرمالایز جدول ساختار شکست کار منضم به بخشنامه فوق الذکر نموده و طی 45 گزارش اقدام به مقایسه و تعیین مقدار درصد پیشرفت فیزیکی ریالی کلیه پروژه ها نموده و با توجه به بررسی های علمی بعمل آمده و بازخورد بدست آمده از روند اجرایی و مقایسه آنها عملا تاکیدی میباشد بر صحت تقسیم بندی ها و اصلاحات انجام گرفته بر روی جدول ساختار شکست کار منضم به این بخشنامه .
-2 روند کلی شناسایی روشهای اجرایی
در مرحله اول مشاور اقدام به برداشت تنوع سازه های در حال اجرا توسط سازندگان محترم مسکن مهر نموده و با توجّه به این برداشت اولیه طبقه بندی سازه ای آنها صورت پذیرفت که در نتیجه 48 روش متنوع اجرایی مشاهده گردید. (جدول شماره (1
به دلیل حجم بالای کار و عدم امکان گردآوری اطلاعات به صورت ریز ، تصمیم به نرمال سازی روشهای اجرا گرفته شد و این 48 روش استخراج شده فوق را به 8 تیپ کلی سازه ای تبدیل نمود (این کار بر اساس روشهای مشابه اجرایی در ساختمانهای در حال احداث میباشد ).(جدول شماره (2
با توجه به نیاز نرم افزاری به جهت ثبت اطلاعات برداشت شده و نیاز به گردآوری و ارائه گزارشات جامع پیشرفت فیزیکی ، مشاور پس از بررسی، اقدام به طبقه بندی 8 تیپ حاصله به صورت 3 طبقه بندی کلی، بر اساس کلیات روشهای اجرای نموده و فرمهای تفکیک آن طراحی شد.(جدول شماره (3
طبقه بندی اول:
سازه های دارای اسکلت فلزی – سقف کرومیت ، کمپوزیت ، عرشه فولادی ( (metal deck و مهار جانبی دیوار برشی و 3d پنل باربر
طبقه بندی دوم :
سازه های دارای اسکلت بتنی – سقف کرومیت ، و مهار جانبی دیوار برشی و 3d پنل باربر
طبقه بندی سوم :
سازه های با روش اجرایی سوپر پانل – بتن درجا – تونلینگ LSF – و... با توجه به نوع بخشنامه سر جمع و جدول ساختار شکست کار منضم به آن برای این سه نوع طبقه بندی مشخص نقاط ضعف و ایراداتی دارد که به شرح زیر برای هر طبقه به صورت مجزا ارائه شده و در همان طبقه بندی جدول اصلاحی پیشنهادی این مقاله ارائه می شود.
مطالعه جدول ساختار شکست کار منضم به بخشنامه سرجمع :
ابتدای امر میبایست در نظر داشت که این ساختار شکست ارائه شده در این جدول بر اساس تقدم و تاخر فعالیت های اجرایی و درصد پیشرفت ارائه شده برای هر فعالیت بر اساس سهم ریالی این فعالیت در راستای تکمیل و اتمام پروژه میباشد
.لذا این نویسنده با مطالعه وسیع میدانی بر حسب هزینه های مورد نیاز برای انجام فعالیت ها و سهم ریالی این فعالیت ها برای سایر تکنولوژی های ساخت اقدام به نرمالایز نمودن این ضرایب و درصد پیشرفت ریالی پروژه ها نموده است.
--1 طبقه بندی اول:
سازه هایی دارای اسکلت فلزی – سقف کرومیت ، کمپوزیت ، عرشه فولادی ( (metal deck و مهار جانبی دیوار برشی و 3d پنل باربر:
1-1-3دلایل عدم تطابق جدول ساختار شکست کار ضمیمه بخشنامه سرجمع و اصلاح پیشنهادی این جدول برای کنترل طبقه بندی اول ساختمانهای در حال اجرا :
1. در جدول بخشنامه سرجمع زیر بند (4/1) اجرای بیس پلیت در بند ) 4 اسکلت ) آمده است و این درحالی است که اجرای بیس پلیت به هنگام اجرای فونداسیون انجام میشود و در صورت اجرای بیس پلیت بند 3 (فونداسیون ) تکمیل شده خواهد بود که بر اساس نیاز به کنترل بند 3 ، زیر بند مذکور ، در بند 4 ابقا مانده ولی با توجه به موضوع فوق ، در بند 4 به هنگام محاسبه تعداد واحد در حال اجرا و یا اجرا شده مورد حساب قرار نمی گیرد .
2. در بند 3 جدول بخشنامه سرجمع ابلاغ شده زیر بند ساخت و نصب بادبندها به دلیل اینکه در ساختمانهای مورد کنترل نویسنده کلیه ساختمان ها فاقد باد بند میباشد و به جای بادبند برای تامین مهار جانبی از دیوار برشی و یا دیوار های سوپر پنل استفاده می شود و اجرای دیوار برشی به هنگام اجرای سقف انجام می شود ( بعد از تکمیل اسکلت )، اقدام به حذف این زیر بند و انتقال آن به بخش سقف سازی شده است.
3. جدول بخشنامه سرجمع ، برای ساختمانهای حداکثر دو سقف طراحی شده است درحالی که در این پروژه ها ساختمانهایی با تعداد 2 سقف تا 6 سقف در حال اجرا میباشد . برای اینکه این تنوع تعداد اجرا بر اساس تعداد واقعی قابل کنترل باشد نویسنده اقدام به اصلاح بند )5 سقف سازی ) نموده است .
4. با توجه به اینکه تعداد سقف ها از 2 به 7 سقف تغییر یافته و بر این اساس نسبت اجرایی اسکلت و سقف تغییر می یابد نویسنده اقدام به توزیع درصد وزنی بندهای 4 و 5 نموده و بر این اساس مقدار درصد وزنی بند 4) اسکلت ) از 26/2610 به 19/9160 و مقدار درصد وزنی بند ( 5 سقف سازی ) از 11/1760 به 17/5210 تغییر یافته است .
5. ضریب وزنی اجرای هر سقف با توجه به توزیع انجام شده تغییر یافته است .این مقدار از 2/1750و 1/9830 به 1/6269 تغییر یافته است .
6. لازم به ذکر است به دلیل اینکه سایر بندهای اجرایی درصد وزنی مغایر نداشته باشد این توزیع در بندهای 4 و 5 به نحوی انجام گرفته است که مجموع درصد وزنی این 2 بند مورد تغییر واقع نشده است.
7. در بند شماره ) 6 سفت کاری )، زیر بند شماره ) 6/1 خاکریزی پی و پشت دیوار ها ) در پروژه ها ،به هنگام اجرای فونداسیون و قبل از اجرای اسکلت انجام میشود و به این دلیل به هنگام محاسبه تعداد واحد در حال اجرا و یا اجرا شده سفت کاری مورد حساب قرار نمی گیرد و فقط در محاسبه درصد پیشرفت فیزیکی شرکت داده می شود.
8. در بند شماره ) 10 نازک کاری)، زیر بند شماره ) 10/1 گچ و خاک سقف ها و دیوار ها ) در پروژه ها ،به هنگام اجرای سفت کاری و قبل از اجرای نازک کاری انجام میشود و به این دلیل به هنگام محاسبه تعداد واحد در حال اجرا و یا اجرا شده نازک کاری مورد حساب قرار نمی گیرد و فقط در محاسبه درصد پیشرفت فیزیکی شرکت داده می شود.
توجه: تا زمانی که این زیر بند تکمیل نگردد ،برای بند )6 سفت کاری ) علی رغم اتمام تمامی زیر بندهای آن اتمام شده
مورد محاسبه و گزارش داده نمی شود .
9. در بند شماره ) 10 نازک کاری ) با توجه به عدم ذکر اجرای عملیات لوله کشی گاز و اجرای این موضوع در کلیه پروژه های مسکونی زیر بند ) 10/11 اجرای عملیات لوله کشی گاز ) اضافه شده ولی برای آن درصد وزنی محاسبه نگردیده است ( در صورت محاسبه درصد وزنی برای این عملیات مجموع درصد های وزنی کل از %100 تجاوز خواهد کرد) ولی ساختمانی مشمول پایان عملیات سفت کاری خواهد بود که اجرای این زیر بند نیز تکمیل شده باشد .
1. سایر بندها و زیر بندها مشمول تغییر نمی باشند .
2-1-3 جدول ساختار شکست کار پیشنهادی به جهت ضمیمه بخشنامه سرجمع و برای کنترل ساختمان های مشمول طبقه بندی اول : (جدول شماره (4
سازه : اسکلت بتنی - مهار جانبی : دیوار برشی، صلب – سقف : کرومیت، دال پیش ساخته
1-2-3دلایل عدم تطابق جدول ساختار شکست کار ضمیمه بخشنامه سرجمع و اصلاح پیشنهادی این جدول برای کنترل طبقه بندی دوم ساختمانهای در حال اجرا :
با توجه به تیپ سازه ای ( اسکلت بتنی ) و تفاوت اجرایی میان این تیپ و اسکلت فولادی ابلاغ شده در بخشنامه 10000 مشاور اقدام به اصلاح بند 4 و کلیه زیر بندهای آن نموده و شرح تغییرات وفق (جدول شماره (5 میباشد
سایر تغییرات اعمال شده برای تامین کنترل این تیپ سازه ای مشابه ویرایش انجام شده برای طبقه بندی اول سازه ای میباشد
2-2-3 جدول ساختار شکست کار پیشنهادی به جهت ضمیمه بخشنامه سرجمع و برای کنترل ساختمان
