بخشی از مقاله
چکیده
از مهمترین چالشهای بنگاههای اقتصادی کشور، عدم تأمین مالی مناسب است که معادن نیز از این موضوع مستثنی نمیباشند. هر گونه تأمین منابع مالی باید بر اساس مدلسازیهای مناسب و مبتنی بر ریسک و بازده صورت گیرد. متأسفانه در داخل کشور به دلیل فقدان تامین مالی مناسب در معادن، مسیر علمی طی نشده است. در نتیجهی طی کردن یک مسیر غیرعلمی با ماشینآلات غیرمدرن باعث شده که قیمت تمام شده ماده معدنی پس از استخراج افزایش یابد و راه برای ورود و رقابت در بازارهای خارجی هموار نباشد. از طرف دیگر پرهیز از خام فروشی در تمام کشورها جایگاه ویژهای دارد. امروزه صنعت جواهرات با توجه به حجم بالای گردش مالی به سرعت دچار تغییر و تحول شده است و عرصههای جدیدی را به روی مخاطبان خود گشوده است.
متأسفانه معدن فیروزه نیشابور به دلیل برخی نواقص از جمله ضعف در تأمین مالی مناسب و مؤثر، از سیر تحولات در صنعت جواهرات بازمانده است. از این منظر به بررسی و ارزیابی چالشهای تأمین مالی در معدن فیروزه نیشابور با هدف ارائه راهکارهایی در جهت کاهش قیمت تمام شده و پرهیز از خام فروشی میپردازیم. در این پژوهش از دو روش کتابخانهایمیدانی برای بهدست آوردن منابع و اطلاعات استفاده شده است. در نتیجه تحقیق و بررسی مشخص شد، معضلات قانونی برای خصوصی سازی معادن و واگذاری آنها به شرکتهای متخصص باید رفع گردد که خوشبختانه معدن فیروزه نیشابور به بخش خصوصی واگذار شده است. اما انجام فرایندهای استخراج در این معدن همچنان از طریق روشهای قدیمی و مستهلک صورت میگیرد.
همچنین تصویر روشنی از این معدن بر اساس ریسک و بازده برای بانکها و سرمایهگذاران خارجی وجود ندارد. لازم است به منظور هدایت منابع مالی مناسب به این بخش مهم اقتصادی در جهت تقویت ساختارهای فرآوری، تکمیل چرخه تولید و ایجاد ارزش افزوده، مدلسازی مناسب بر اساس ریسک و بازده صورت گیرد و صورتهای مالی به صورتی شفاف در اختیار سرمایهگذاران و وامدهندگان قرار گیرد تا آنها از وجود امنیت سرمایه و بازگشت آن اطمینان حاصل کنند. در ادامه مشخص گردید، فقدان قوانین مشخص، عدم سرمایهگذاری دولت روی معادن، مراکز تراشدهنده سازنده جواهرات، نبود قوانین حمایتی، افزایش مالیاتها، کمبود مؤسسات آموزشی و پژوهشی خاص این صنعت، عدم حضور سنگهای قیمتی همچون فیروزه در بازار بورس و ارواق بهادار، نبود تکنولوژیهای نوین و کمبود نیروی کار متخصص از مهمترین مشکلات فعالیت در حوزه صنعت سنگهای قیمتی و به طور مشخص فیروزه نیشابور است.
کلیدواژهها: تأمین مالی، معادن، فیروزه نیشابور
-1مقدمه
تأمین مالی و توسعه رابطه مستقیمی دارد، پیش نیاز نیل به رشد و توسعه اقتصادی یافتن منابع مالی برای بخشهای مختلف اقتصادی است. تجهیز منابع مالی برای بخشهای توسعهای و زیربنایی یکی از مهمترین دغدغههای دولتها طی سنوات اخیر بوده است. اهمیت این موضوع زمانی واضحتر خواهد شد که نظام تأمین مالی در کشور خواه برای طرحهای عمرانی دولت و خواه برای بنگاههای بخش خصوصی مورد ارزیابی دقیقتری قرار گیرد. در پروژههای زیربنایی و توسعهای، اتکای بالا ی دولت به درآمدهای حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی محسوس است. در مورد دیگر حوزهها همچون معادن و بنگاههای اقتصادی غیردولتی، بانکها محور تأمین مالی است. این دو رفتار در ساختار بازار تأمین مالی ایران حکایت از عدم بلوغ، تکثر و بالندگی دارد. بخش تعیین کنندهای از منابع موجود در بازار پولی در اختیار بخش غیررسمی است که تحت نظارت مراجع ناظر قرار ندارند. بانکها و مؤسسات اعتباری دارای مجوز رسمی بانک مرکزی نیز به دلیل سقف سرمایه پاسخگوی نیازهای موجود در بازار و نیاز سرمایهای بالای معادن نیستند.
نکته قابل توجه دیگر اینکه به دلیل فقدان انسجام ساختاری، ارتباط منظم و معناداری میان بازارهای پولی و مالی وجود ندارد. بانکهای تخصصی در این حوزه همچون بانک صنعت و معدن دارای ظرفیتهای فنی لازم برای تجمیع منابع از بازار نیست. به طور اصولی این شیوههای تأمین مالی به همراه نحوه مدیریت طرحها در نهایت موجب گسترش پایه پولی شده و در ادامه آثار تورمی ناشی از این گسترش، نتایج میان مدت تأمین مالی طرح ها را خنثی مینماید. به نظر میرسد واحدهایی مثل معادن که زمینهی صادرات تا حد زیادی نسبت به سایر صنایع برایشان فراهم است، میتوانند با بهینهسازی روشها و ساختارهای موجود به بخش قابل توجهای از صادرات در حوزه خود دست یابند. لذا با توجه به مشکلات عدیدهای که در نظام بانکی کشور وجود دارد، باید به دیگر شیوههای تأمین مالی همچون استفاده از ظرفیت بازار بورس اوراق بهادار و نیز سرمایهگذاری خارجی روی آورند.
-2روش مطالعه
مقالهی پیش رو به عنوان پژوهشی با موضوع چالشهای تأمین مالی معادن با مطالعه بر روی سنگهای قیمتی و بهطور مشخص فیروزهی نیشابور میباشد. دراین پژوهش تلاش شده است با تکیه بر مطالعات کتابخانهای و میدانی، به بررسی مشکلات مربوط در این حوزه پرداخته و راهکارهای کاربردی برای کاهش نواقص موجود ارائه شود. شناسایی موانع و مشکلات موجب میشود تا فرصتها، تهدیدات، نقاط قوت و ضعف به خوبی ارزیابی و راهکارهای علمی در جهت حل مسألهی موجود ارائه گردد. به این منظور در ادامه، به مهمترین چالشهای تأمین مالی معادن، شکلهای گوناگون آن و راهکارهای کاربردی اشاره میشود.
-3بحث
-3-1تأمین مالی خارجی
