بخشی از مقاله
چکیده
به روز آوری و استفاده از فناوری های نوین در بخش های مختلف می تواند زمینه ساز بهره وری بیشتر در عرصه های مختلف در جامعه شود. هدف اصلی این مقاله، نشان دادن نقش فناوری رادیو شناسانه - RFID - در پرداخت الکترونیکی عوارض - ETC - می باشد که یکی از عوامل مهم و اثرگذار بر صنعت حمل و نقل است. پس از بررسی وسیع و جامع مقالات معتبر داخلی و بین المللی این نتیجه حاصل شد که پیاده سازی این سیستم در باجه های عوارضی به بهبود صنعت حمل و نقل کمک می نماید.
واژگان کلیدی: فناوری رادیو شناسانه، RFID، جمع آوری الکترونیکی عوارض، ETC
مقدمه
برخی از نوآوری ها و اختراعات بشر به آرامی در قالب محصولی کاربردی در بین عموم رسمیت پیدا می کنند و زمانی فرا می رسد که تصور زندگی مدرن بدون وجود آنها غیر ممکن به نظر می رسد که مثال آن را از تلویزیون و موبایل گرفته تا هواپیما می توان بسط داد. این تجهیزات زمان زیادی نیست که مورد استفاده عموم قرار گرفته اند، ولی گستره ی کاربرد آن بسیار بیش تر از عمر پیدایش آنها است - محسن زاده. - 48 :1391 یکی از این فناوری های جدید فناوری ٌRFID یا رادیو شناسه است. فناوری رادیو شناسه با آن که فناوری جدیدی نیست اما کاربرد های آن در صنعت و تجارت به تازگی گسترش یافته است - محمودی میمند و همکاران - 144 :1392 و در حال حاضر یکی از روش های تعیین کننده برای بهبود مزیت رقابتی شرکت ها به شمار می رود و جزء ده تکنولوژی اصلی IT در جهان محسوب می گردد - صنایعی و همکارانRFID . - 42 :1390
مخفف کلمه Radio Frequency Identification و به معنی شناسایی از طریق فرکانس رادیویی است - محسن زاده - 48 :1391 که از یک ترانسپوندر که تگ نامیده می شود و دارای یک ریز تراشه متصل به آنتن است، تشکیل شده است - فرهودی:1388 . - 35 این تکنیک نقش به سزایی در جهت استفاده بهینه از سرمایه و امکانات سازمان ها داشته و توانسته است خود را به عنوان یک ابزار مقرون به صرفه در بهبود عملکرد، کاهش زمان و هزینه های نیروی انسانی در بسیاری از موارد ثابت نماید - جوکار و نصیر زنوزی. - 119 :1391 انعطاف پذیری بالا و تنوع در ساخت اجزای این سیستم باعث شده تا این فناوری در بیشتر شرایط و زمینه ها از خشکی گرفته تا زیر آب، از کاشت در بدن انسان تا جایگذاری در جلد گذرنامه و ... استفاده شود - محمودی میمند و همکاران. - 146 :1392 حمل و نقل، نقش اساسی در کیفیت و سطح خدمات لجستیک در کل زنجیره تامین و توزیع ایفا می کند. استفاده از سیستم های ارتباطی و اطلاعاتی کارآمد برای زنجیره های تامین و زنجیره توزیع چند جانبه اجتناب ناپذیر است - شیراوژن:1393 . - 32
در تکنیک RFID با الصاق یک برچسب به خودرو می توان موقعیت آن را هنگامی که از مقابل یک Reader عبور می کند در سیستم ثبت نمود و با اشتراک این اطلاعات بر بستر شبکه اقدام به رهگیری خودرو ها نمود - حکمت شعار و موسوی:1390 . - 147 پرداخت الکترونیکی عوارض ٍETC، یک فناوری برای پرداخت الکترونیکی عوارض است که توسط محققین مورد مطالعه و در بزرگراه ها، پل ها و تونل های مختلفی که نیازمند این فرآیند هستند، به کار گرفته شده است - Kamarulazizi & Ismail - 2010: 70 که در آن، باجه های عوارضی برای دریافت عوارض بدون ایجاد ترافیک و صف های طولانی پرداخت، از فناوری RFID استفاده نموده و با استفاده از این سیستم، در زمان صرفه جویی می نمایند، چرا که از صف های طولانی بدون نیاز به توقف وسایط نقلیه و انجام تراکنش های دستی، اجتناب می ورزند . - Bhosale & Wavhal 2013: 455 -
کنارگذاشتن روش های سنتی و استفاده از فناوری های نوین در عرصه های صنعتی و اقتصادی و فرهنگی، زمینه ساز بهره وری بیشتر در جامعه است. از این رو، به روز آوری و استفاده از فناوری های نوین در بخش های مختلف و بررسی راهکارهای نوین، همواره نیازمند بررسی دقیق و کارشناسانه است تا ضمن تحقق سود دهی پایدار با کمترین هزینه، به بهره وری بهینه نیز دست یافت - فرهودی. - 35 :1388 به همین منظور برای دستیابی به بهره وری بهینه، در این مقاله تلاش شده است تا ضمن معرفی تکنیک RFID، با استفاده از روش مروری و کتابخانه ای و بررسی پژوهش های روز دنیا به بیان مزایا و چالش های این تکنیک و در زمینه اینکه این فناوری چه تاثیری بر تحول حمل و نقل می گذارد پرداخته شود.
بیان مسئله
امروزه فناوری شناسایی به کمک امواج رادیویی RFID را می توان یکی از بزرگترین دستاوردهای علمی و فنی بشر شمرد به طوری که از این فناوری مهم ترین پیشرفت بعد از اینترنت در زمینه فناوری اطلاعات یاد می شود - شیراوژن. - 37 :1393 شناسایی از راه امواج رادیویی یکی از مفیدترین فناوری هایی است که با رشد بسیار سریع خود مورد پذیرش تجارت های امروزی قرار گرفته است. پذیرش فن آوری جمع آوری خودکار داده ها با تدوین استانداردهای کلیدی، منجر به اشتیاق بیشتر علاقمندان به بهره مندی از این سامانه ها شده و شناسایی از راه امواج رادیویی ارزش زیادی برای خیلی از صنایع و کاربردها، تولید و عرضه نموده است - جمشیدی گوهرریزی و پورکیانی. - 54 :1392 به تازگی توسعه سیستم های الکترونیکی جمع آوری عوارض - ETC - مبتنی بر فناوری RFID اپراتورهای پل ها، تونل ها، و شاهراه ها را قادر ساخته است که تعداد کارکنان و تاخیر در زمان را کاهش دهند. البته چنین سیستم هایی بلافاصله مستقر نمی شوند و سازمان ها بایستی خود را با این فناوری وفق دهند . - Levinson & Chang 2003: 294 -
فناوری RFID در ایران نیز همسو با جهان حرکت کرده و به عنوان یک فناوری رو به رشد با توجه به مزایای فراوان آن به سرعت در حال پیدا کردن جایگاه خود در میان صنایع کشور می باشد. هرچند که این فناوری از مزایا و توانمندی های بالایی برخوردار است، ولی عوامل مختلفی در پذیرش آن نقش دارند که از آن جمله می توان به سطح تکنولوژی، نوع ساختار و شرایط محیطی اشاره نمود که شناسایی این عوامل قبل از الزام به استفاده از آن بسیار مهم و ضروری تلقی می گردد. همچنین چالش های بسیاری در زمینه های مختلف پیشروی استفاده از این فناوری در تمام کشور ها از جمله کشور ما وجود دارد که کلیدی ترین چالش، تعهد مدیران برای اتخاذ فناوری های جدید است. از مهمترین کاربردهای این فناوری، استفاده از آن در صنعت حمل و نقل است. امروزه در سرتاسر دنیا عوارض راه ها و جاده ها با استفاده از این فناوری، به صورت الکترونیکی جمع آوری می گردند.که این سیستم با وجود یک سری از چالش ها، مزایای بسیاری را در صنعت حمل و نقل به دنبال دارد. اما سوال اصلی این است که با توجه به نقش محیط و ساختار فناوری در ایران، پیاده سازی این فناوری در جاده ها و بزرگراه های کشور چه مزایا و محدودیت هایی را در بردارد و چگونه می تواند به سازمان های مربوطه برای کاهش مشکلات یاری رساند؟
فناوری RFID چیست؟
فناوری RFID به شناسایی یک شخص یا یک شی حامل برچسب، با استفاده از امواج رادیویی در فرکانس های مختلف گفته می شود - محمودی میمند و همکاران - 145 :1392، که داده ها با استفاده از ابزار مناسب که به صورت برچسب ها و علائم شناسایی واحد هستند، انتقا ل یافته و به وسیله ابزارهای داده خوان از کالاها از یک فاصله معینی استخراج شده و در زمان و مکان مورد انتظار به شیوه های مناسب به داده های قابل استفاده در شبکه تبدیل می شوند - شیراوژن. - 37 :1393 این تکنولوژی دارای قابلیت نگهداری، قابلیت کاربرد، قابلیت استفاده مجدد، قابلیت اطمینان و قابلیت تمدید می باشد. به طوری که سبب ذخیره اطلاعات بیشتر نسبت به سایر سیستم ها، امکان شناسایی منحصر به فرد هر محصول، امکان ردیابی در هر لحظه و موقعیت سنجی توسط اتصال به ماهواره و عملکرد از طریق سیستم تعیین موقعیت جهانی، قابلیت چند بار استفاده، پایین آمدن نرخ خطا، امکان تهیه گزارشات گوناگون را فراهم می کند - جمشیدی گوهرریزی و پورکیانی. - 61 :1392
قطعات تشکیل دهنده RFID
به منظور خواندن و نوشتن داده ها، سامانه های RFID ازسیگنال های الکترونیکی و الکترومغناطیسی - بدون تماس - بهره گیری می کنند - جوکار و نصیر زنوزی. - 119 :1391 اجزای تشکیل دهنده این فناوری به ترتیب عبارتند از - محمودی میمند و
