بخشی از مقاله
مقدمه
تاکنون تنها دو نوع خصوصیت از طریق مهندسی ژنتیک در گیاهان ایجاد شده که داراي تأثیر قابل ملاحظههاي بر میزان عملکرد بودهاند؛ یکی مقاومت به علفهکشهها و دیگري مقاومت به حشراتههگوترسون و ژانگ، عططچاگ اصطلاح گیاهانمقاوم به علفهکش هقHRCاهبیانهگر گیاهانی است که یا از طریق تکنیکههاي انتقال مصنوعی ژن یا توسط اصلاح کنندگان نبات از طریق کشت بافت یا سلول با هدف ایجاد جهشههایی که سبب مقاومت میهشوند، به گزین شدهاند.گیاهان مقاوم به علفهکش را گاهی اوقات گیاهان متحمل به علفهکش نیز میهنامند اثرات بالقوه هر نوع فناوري بر محیط زیست اغلب وابسته به مکان و زمان میهباشدگهبنابراین تعمیم دادن نتایج و نتیجههگیريههاي مطالعات به عمل آمده، براي همه موقعیتهها امکانپذیر نیست قبل از بررسی اثرات بالقوه گیاهان مقاوم به علفهکش بر محیط زیست، بایستی با فرآوردههاي آنهها آشناییهداشته باشیمگ پنبه مقاوم به برموکسینیل و کلزاي مقاوم به گلوفوسینات در زمره اولین گیاهان مقاومی بودند که در سال خؤؤگ وارد بازار شدندگهاز آن پس،هگیاهان مقاوم به سایر علفهکشهها نیز با استفاده از انتقال ژنههاي مختلف تولید شدندگ در اکثر موارد به استثناي چند رقم ذرت مقاوم به گلیفوسات، ژن عامل مقاومت از منشأ باکتریایی بوده است .
برموکسنیل از انتقال الکترون در فتوسیستم II فتوسنتز ممانعت به عمل میهآورد هفتکه و دوك، عططچاهو یک علفهکش انتخابی است که در صورت کاربرد به مقدار توصیه شده، فقط گونهههاي خاصی از گیاهان را از بین میهبرد؛ البته بر روي گیاهان دو لپههاي تأثیر بیشتري نسبت به گراسهها داردگهبنابراین، اصلاح و تولید گیاهان دولپههاي مقاوم به این علفهکش نظیر پنبه یا کلزاا باعث میهشود زارعانهبهتر بتوانند علفههاي هرز را کنترل نمایندژن عامل مقاومت به بروکسینیل از باکتري خاكهزاد Klebsiella ozaenae گرفته شده است و آنزیمی را سنتز میهنماید که بنزونیتریل را به یکی از مشتقات اسید بنزوئیک تبدیل میهنمایدگهاین ماده جدید براي گیاهان غیر سمی است هاستالکر و همکاران، لاؤؤگاگهگیاهانی که توسط این ژن دستهورزي ژنتیکی شدهاند، قادر به تحمل بیش از ده برابر دوز کشنده بروکسینیل نسبت بههگیاهان معمولی میهباشند.
گیاهان مقاوم به گلیفوسات
گلیفوسات یک علفهکش غیر انتخابی بسیار مؤثر استگهقبل از تولید گیاهان مقاوم به گلیفوسات، از این علفهکش عمدتاً در زمینههاي آیش، قبل از کاشت گیاه اصلی و یا براي اجتناب از تماس آن با گیاهان زراعی با تجهیزات ویژهاي استفاده میهشد هدوك، ممؤگ؛ دوك و همکاران، نططچ؛ فرانتس و همکاران، نؤؤگاگهاین علفهکش با مختل کردن آنزیمEPSPS، سبب اختلال در چرخه سنتز شیکیمات میهشودگهاز اینرو از میزان اسیدهاي آمینه آروماتیک، کاسته شده و این مسیر مختل میهشودگ اکثر گیاهان به سبب تجزیه بسیار آهسته گلیفوسات، به آن حساسندگهولی سرانجام با کشف ژن CP4هدر باکتري Agrobacterium sp. که یک نوع آنزیم EPSPS مقاوم به گلیفوسات را رمز میهکند، و سپس انتقال این ژن به گیاهان، گامههاي مهمی در راستاي استفاده از این علفهکش مؤثر براي کنترل تمام علفههاي هرز در طی زمان رشد گیاه زراعی برداشته شدگهژن دیگري بنام گلیفوسات اکسیدورداکتاز هGOXاهکه از باکتريهه Ochrobacterium anthropi جدا شده و سبب مقاومت به گلیفوسات میهشود، به گیاهانی مثل ذرت و کلزا منتقل شده است .
سطح زیر کشت پنبه و سویاي مقاوم به گلیفوسات مرتباً در حال افزایش است هشکلهگاگ این افزایش عمدتاً ناشی ازه کاهش قابل ملاحظهه هزینهه کنترل علفههاي هرز در اثر استفاده از گیاهان مقاوم به گلیفوسات و کاربرد مطمئن گلیفوسات می باشد هجیانسی، خططچاگ علیهرغم افزایش سطح زیر کشت گیاهان فوقهالذکر، از چغندر قند مقاوم به گلیفوسات چندان استقبالی نشده است زیرا صنایع غذایی و سایر بخشههاي مرتبط، قند استحصالی از گیاهان تراریخته را نپذیرفته اندگ گندم مقاوم به گلیفوسات نیز به سرنوشت مشابهی دچار شده استههدیل،
گیاهان مقاوم به گلوفوسینات
گلوفوسینات فرم مصنوعی فسفینوترسین است و یک ترکیب طبیعی است که در Streptomyces hygroscopicus وجود داردگهاین ماده از عمل آنزیم گلوتامین سینتاز هGSاهدر گیاهان ممانعت به عمل میهآوردگهدر صورتیهکه GS مختل شود، یکی از سوبستراهاي آن یعنی یون آمونیوم در سلول انباشته میهشود و در نتیجه براي سلولهه سمی میهشودگهالبته مکانیزم عمل آن بسیار پیچیدهتر از این است ولی نتیجهه نهایی آن ایجاد اختلال، بطور غیر مستقیم، در فتوسنتز میهباشد هلیدون و دوك، ؤؤؤگاگ گلوفوسینات یک علفهکش غیر انتخابی با طیف تأثیر وسیع است که سریعهتر از گلیفوسات عمل میهنمایدگههیچهگونه علف هرزي به این علفهکش مقاومت نشان نمیهدهدگهفقط موجوداتی که داراي ژن pat یا bar میهباشند قادرند به این علفهکش مقاومت نشان دهندگ از ژن bar براي تولید کلزا، پنبه و ذرت مقاوم به گلوفوسینات به طور وسیعی استفاده شده استگه ه
