بخشی از مقاله
چکیده:
مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که تحولات توسعه بندر گوادر پاکستان چه اثرات منفی بر آینده قاچاق کالا در بندر چابهار جمهوری اسلامی ایران می تواند داشته باشد؟نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق تحلیلی-توصیفی با رویکرد کیفی بوده و با بهرهگیری از اسناد و مدارک، مقالات و کتابخانه تخصصی اطلاعات لازم جمعآوریشده است. به همین منظور با بررسی تطبیقی این دو بندر عینیترین و مهمترین اثر منفی این طرح، تضعیف ماهیت وجودی منطقه آزاد چابهار در جنوب شرقی ایرانو تشدید قاچاق کالا در سطح کلانتر در محور شرق را در بر خواهد داشت شناخت، تبیین، نقش و عملکرد این بندر در کشور پاکستان در سایه تهدیدات و چالشهای امنیتی ناشی از آن برامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و پژوهش قرارگیرد.
و نوآوری تحقیق در این است که هر چند مقاله حاضر دارای ارزش نظری میباشد اما؛ نویسنده تلاش خواهند کرد تا ارزش کاربردی نیز داشته باشد و به طراحان سیاستهای امنیت ملی کمک کنند تا با توجه به تاثیر آشکار یا نهان این بندر علیه جمهوری اسلامی ایران برنامهریزی کنند و امید است انجام مطالعات مشابه در این حوزه موجب رونق تدریجی مطالعات ایران با سایر کشورها را فراهم آورد.
مقدمه :
از شاخصهای مهم سیاستگذاری ملی، منطقهای و بینالمللیدارابودنِ، عوامل طبیعی، داشتن تنوع در مرزها، دسترسییا عدم دسترسی به آبهای آزاد، تعداد همسایگان و برخورداری از جایگاه کشوری در مجموعه نظام بینالملل است که از آن به ژئوپلیتیک تعبیر میشود. - گل وردی، - 11 :1389 از طرفی دیگر نبود همگرایی میان ملت های منطقه و بدگمانی های ناشی از عدم ارتباط مستقیم منجر به بی ثباتی اقتصادی در کل منطقه جنوب و مرکز آسیا شده است این موضوع بهره برداری از فرصت های طلایی را برای کشور ها بطور مستقل تضعیف نموده و بجای آن دولت های این منطقه دست به دامان کشور های بزرگ اقتصادی پیرامونی می زنند که باعث سوء ظن رقبای جهانی شده و پرسش های زیاد ایجاد می کند.
این گونه اقدامات گاهی برای توسعه اقتصادی- اجتماعی و گاهی برای تقویت قدرت نظامی به منظور ایجاد ترس به مخالفان منطقه ای صورت گرفته است. - بلخی، - 12-7 :2014 از طرفی کشورهای وابسته به مزیتهای جغرافیایی دیگران درصورتیکه فاقد عوامل و مزیتهای جغرافیایی متوازنکننده باشند، در موضع ضعف قرار گرفته و سیاست ملی و خارجی آنها منفعل شده و منافع و اهداف ملی آنها با چالش و تهدید مواجه میگردد .
- حافظ نیا، - 146 :1385 دولت پاکستان، کنترول و مدیریت “بندر گوادر” در ایالت بلوچستان را به یک شرکت دولتی چینی1 واگذار گردید. موقعیت استراتژیکی این بندر و حضور یک شرکت چینی، توجه قدرت های منطقه ای به خصوص از لحاظ امنیتی دولت هند و از لحاظ اقتصادی ایران و امارات متحده عربی را جلب کرده است. اگرچه کشور چین در اسلام آباد این اقدام را یک همکاری اقتصادی خوانده و تصور دیگران مبتنی بر استفاده نظامی چین از این بندر علیه دیگران را نادرست خوانده است اما، این خبر برای بسیاری از کشور های جهان موضوع داغ و مهم به حساب می رود.
- بلخی، - 12-7 :2014 باتوجه به استراتژیهایبرّ»ی« و»بحری«، هر صحنه ی عملیاتی، دارای شاخکهایی است که نقش ژئواستراتژیک دارد و نکته ی مهم این است که برای شروع جنگ، نقاط بحرانی از همین شاخکها آغاز میشود. این شاخکهای عملیاتی برای صحنه ی عملیاتی اقیانوس آرام که پاکستان هم در مجموعه ی آن قرار دارد، شامل خلیجفارس،دریای عمان و دریای سرخ است که خلیجفارس و دریای عمان در این بین، نقش مهمتری داشته و ایران و پاکستان بهعنوان مراکز ثقل این صحنههای عملیاتی مطرح هستند. - عزتی، - 10:1373 حضور جمهوری مردمی چین در بندر گوادر پاکستان، فرصت ها و چالش های را برای توسعه و امنیت دایمیایران نیز بوجود می آورد که در نوشته حاضر به نتایج احتمالی آنها پرداخته شده است.
