بخشی از مقاله
خلاصه
پیشرفت تکنولوژی از جمله توسعه ی روز افزون تکنولوژی موبایل و اینترنت باعث ایجاد تغییرات در همه ی زمینه ها از جمله تجارت الکترونیک و فضای کسب و کار الکترونیکی شده است. مدل های مختلفی از کسب و کار الکترونیکی پدید آمده که با شناسایی و ارزیابی هر کدام می توان بهتر و موفق تر در کسب و کار رشد کرده و به هدف مورد نظر رسید. در این مقاله سعی شده است تا به بررسی مدل های مختلف کسب و کار الکترونیکی ، مزایا و معایب آن و چگونگی تاثیر آن در محیط کسب و کارپرداخته شود.
کلمات کلیدی: کسب و کار الکترونیکی ، مدل های کسب و کار ، مزایا و معایب کسب و کار الکترونیکی
1.مقدمه
در فضای کسب وکاری جدید و پویای امروز، هزینه ورود به فضای تجارت کاهش یافته و این خود منجر به ایجاد فضای رقابتی سخت در آن شده است، فاصله بین تولید کننده و مصرف کننده در اثر استفاده گسترده از تکنولوژی های ارتباطی کاهش یافته است، قدرت انتخاب مشتری افزایش یافته است، در این فضا نسل جدیدی از مشتریان رشد نموده اند که علاوه بر تقاضای قیمت مناسب ، خواستار محصول و خدمات سفارشی و دسترسی به موقع کالا و خدمت هستند و این به معنای صرف هزینه بیشتر جهت جذب و ارائه خدمت به مشتریان است. با توجه به سرعت نوآوری و ابتکار نسبت به گذشته محصولات جدید به سرعت وارد بازار می شوند و دوره عمر محصولات به شدت کاهش یافته است. - توربان ، - 2006و - توربان ، - 2004این موارد و موارد بسیار دیگر از این قبیل، عواملی هستند که کسب و کار در محیط اینترنت را به فعالیتی پیچیده و با عدم قطعیت های بسیار تبدیل نموده اند.
2.کسب و کار الکترونیک
امروزه در مورد کسب و کارالکترونیک و مدل های آن نظریات مختلفی وجود دارد و تعاریف مختلفی در مورد آن ارائه شده است . توربان،کسب و کارهای الکترونیکی را اجرای کسب و کار با استفاده از ارتباطات راه دور تعریف می کند .این تعریف بیشتر بر جنبه های ارتباطی و از راه دور کسب و کار الکترونیک و مزیت آن در حذف فواصل و مرزهای جغرافیایی تکیه می نماید. - آلن و همکاران ، - 2006کار آفرینان، مدل های جدیدی را برای کسب و کار، اقتصاد و دولت ایجاد می کنند .مدل کسب و کار روشی برای انجام فعالیت هایی است که شرکت به واسطه آنها برای بقای خود کسب درآمد می کند .این روش شرح می دهد که چگونه شرکت ارزش آنچه مشتریان مایلند برای آن پول پرداخت کنند را بالامی برد . برخی مدل ها بسیار ساده اند مانند شرکت نوکیا که تلفن همراه تولید می کند و می فروشد و سود کسب می کند برخی دیگر به مدلی پیچیده نیاز دارند مانند یاهو که از مدل کسب و کار پیچیده ای استفاده می کند. - توربان ، - 2006
3.مدیریت کسب و کار الکتروینیک
مدیریت کسب و کار یک استراتژی برای انتخاب ، نگهداری و اداره کردن مشتریان ، به منظور ایجاد ارزش درکوتاه مدت می باشد - صناعی ، - 2009سیستم مدیریت کسب و کار، یک راهکار تجاری برای کمک بیشتر به مدیریت تمرکز برمشتری در کانالهای مستقیم می باشد.
- 3-1 مدیریت کسب و کار - سیستم سنتی - :توجه کسب و کار سنتی بر فروش بیشتر بدون در نظر گرفتن سایر عوامل مثل رضایت مشتری و وفا داری و ... بود .مدیریت کسب و کار از بازاریابی انبوه به منظور تولید محصولات بیشتر،برای تمام سلایق مشتریان استفاده می کند .که شامل یک فرآیند جمع آوری اطلاعات از مشتری و سپس تبدیل این داده ها به محصولات برای ایجاد درآمد بیشتر در جهت سودآوری بیشتر می باشد. - هاوارد و همکاران ، - 2010
- 3-2 مدیریت کسب و کار - الکترونیکی - :تاکید مدیریت کسب و کار الکترونیک بر خدمات برخط یکپارچه و سریع و آسان و رضایتمندی و وفاداری مشتریان می باشد که بعنوان بزرگترین سرمایه شرکت می باشند - ایبه و همکاران ، - 2008کلید موفقیت یک شرکت در مدیریت کسب و کار الکترونیکی،داشتن داده های زیاد از مشتریانش نیست بلکه چگونگی کاربرد این داده ها توسط شرکت است - جین ، - 2007مدیریت کسب و کار الکترونیکی ، ارتباط بین شرکت با مشتریانش را بوسیله ایجاد وافزایش ارتباط با مشتری از طریق تکنولوژی جدید،کانال های جدید، بهبود وافزایش می بخشد - کاتلر ، - 1386مدیریت کسب و کار الکترونیک از بازاریابی یک به یک به منظور سفارشی کردن محصولات برای مشتریان استفاده میکند. - قودسور ، - 2010مدیریت کسب و کار الکترونیکتی با توجه به اهداف سازمان ، شکلهای متفاوتی به خود می گیرد - رضائیان ، - 1384 مدیریت کسب و کار الکترونیکی، فقتط شامل نرم افزار و تکنولوژی نمی شود، بلکه شامل فرآیندهای کسب و کار مبتنی بر استراتژی جدید و مشتری محور که بوسیله نرم افزار و تکنولوژیهای مختلف پشتیبانی می شود، می باشد - مک کول ، - 2008و - توربون، - 1388
4. مدل کسب و کار الکترونیکی
از مفاهیم اساسی کسب و کار الکترونیکی مدل کسب و کار است که امروزه جزو سرمایه های اصلی سازمان قلمداد می شوند حتی در برخی از کشورها قوانین ثبت و حفایت از مدل کسب وکار به وجود آمده است - جونز ، - 2006به دلیل وجود اینترنت و سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی نوین شاهد به وجود آمدن مدل های کسب و کار جدید هستیم که بسیاری از این مدل ها جنبه ابداعی و نوآورانه دارند . تعاریف مختلفی از مدل های کسب و کار ارائه شده است . توربان مدل کسب و کار را روش انجام فعالیت های تجاری سازمان در جهت کسب درآمد و بقای سازمان تعریف نموده است . - توربان ، - 2006 .از دیدگاه راپا مدل کسب وکار طرحی است که نحوه ی کسب در آمد سازمان را با تعیین جایگاه آن در زنجیره تامین مشخص می نماید - مایکل ، - 2004
در تعریفی دیگر از آلن آفوا مدل کسب و کار را چهارچوبی برای کسب درآمد معرفی نموده که بیانگر مجموعه ای از فعالیت ها و چگونگی و زمان انجام آنها است معرفی می نماید . - آفوا ، - 2003در واقع ایده اصلی کسب در آمد و زنجیره ارزش افزای سیستم کسب و کار، مدل کسب و کار نامیده میشود .از چنین دیدگاهی طرح ها و مدل های سرمایه گذاری، بازاریابی، ارتباط با مشتری و ... همه حول ایده اصلی کسب و کار توسعه می یابند.
.5 مدل های کسب و کار الکترونیکی در اینترنت
شامل نه گروه اصلی مدل های واسطه گری، تبلیغات، واسط اطلاعاتی، فروشنده، تولید مستقیم، همکاری، انجمنی، عضویت و سود مندی تقسیم شده است. تلاش شده است تا هر کدام از مدل ها به طور مختصر شرح داده شود. - جونز ، - 2006و - مایکل ، - 2004
- 1- 5 مدل واسط اطلاعاتی
اطلاعات و داده ها در مورد مصرف کنندگان و عادات و علایق مصرفی آنان در تجارت بسیار با ارزش است .در این راستا بعضی از سایت ها از این طریق کسب و کاری برای خود به وجود آورده اند که به واسط اطلاعاتی مشهور است و از این طریق به فروشندگان و مصرف کنندگان در شناخت بازار و فعالیت در آن کمک می کنند . انواع مختلف این مدل عبارتند از : شبکه های تبلیغات، خدمات اندازه گیری مخاطب، بازاریابی تشویقی، فوق واسط. - جونز ، - 2006و - مایکل ، - 2004
- 2- 5 مدل تولید مستقیم
نقاط قوت مدل تولید کننده یا مدل مستقیم می تواند شامل بالا رفتن کارایی، بهبود خدمت رسانی به مشتری و درک بهتر خواست ها و نیاز های مشتری باشد - مانند شرکت - Dell computer .انواع مدل های مدل تولید مستقیم عبارتند از :فروش، اجاره، مجوز. - جونز ، - 2006و - مایکل ، - 2004
- 3- 5 مدل های سودمندی
این مدل ها بر اساس سیاست ارزیابی میزان استفاده بنا نهاده شده اند و برخلاف مدل های ثبت نام، پرداخت در مدل سودمندی بر اساس سنجش میزان واقعی استفاده از خدمات صورت می گیرد .اندازه گیری بهره مندی از خدمات در دنیای سنتی در موارد مختلفی مثل میزان استفاده از برق، آب ویا تلفن های راه دور وجود دارد .در این مورد می توان به بعضی از فراهم کنندگان خدمات اینترنتی اشاره نمود که بر اساس میزان استفاده از شبکه اینترنت بر حسب دقیقه هزینه دریافت می کنند .مانند شرکت . - IBM - انواع مختلف این مدل عبارتند از : مدل واسط اطلاعاتی، مدل های فروشنده، مدل های تولید مستقیم، مدل های همکاری، مدل های اجتماع، مدل های ثبت نام، مدل های سودمندی. - جونز ، - 2006و - مایکل ، - 2004
- 4- 5 مدل های انجمنی
شرط بقای مدل های انجمنی وفاداری مراجعه کنندگان است . مراجعه کنندگان از نظر احساسی و زمانی باید سرمایه گزاری زیادی انجام دهند . درآمد در این مدل کسب و کار می تواند از طریق فروش محصولات و خدمات فرعی کسب شود یا اینکه همکاری و شراکت ها به صورت داوطلبانه و بدون در نظر داشتن منافع مادی صورت می گیرد .انواع مختلف این مدل عبارتند از :کد باز، محتوای باز، انتشار عمومی، شبکه دانش. - جونز ، - 2006و - مایکل ، - 2004
- 5- 5 مدل های واسطه گری
واسطه ها سازندگان بازار هستند که خریداران و فروشندگان را گرد هم جمع می نمایند و تبادلات و معاملات بین دو طرف را تسهیل می نمایند . معمولا واسطه در هر مبادله ای که برقرار می سازد مبلغی به عنوان شارژ یا حق العمل دریافت می نماید .مبلغ دریافتی متناسب با حجم معامله می تواند متفاوت باشد .
انواع مختلف این مدل عبارتند از : تبادلات بازار، برآورده سازی خرید/فروش، سیستم جمع آوری تقاضا، کارگزار حراج، کارگزار تراکنش، توزیع کننده، عامل جستجو، بازار مجازی. - جونز ، - 2006و - مایکل ، - 2004
