بخشی از مقاله
-كارهاي انجام شده در محيط كارگاه
در روزهاي نخستين حضور در كارگاه با محيط كارگاه و مقررات آن تا حدي آشنا شدم، سپس نقشه هاي اجرائي را ديدم و با درست خواندن آنها آشنا شدم.
نقشه هاي اجرايي يكي از مهمترين كارهاي لخش كارگاه مي باشد، زيرا همه چيز از قبيل متره، قالب بندي و غيره، همه از روي نقشه هاي اجرائي كنترل مي شوند. در روزهاي بعد متره كردن ستونها و تيرها و ديوارهاي برشي را تا حدي ياد گرفتم و همچنين برآورد كردن ميزان مياگردها و قالبها و بتن را انجام دادن.
چون تيپ هاي مختلف ستون و تير در هر طبقه وجود دارد و در هر طبقه ابعاد ستون ها نغيير مي كند، بنابراين متره كردن را بايد با دقت انجام داد و براي هركدام جداگانه نوع، ابعاد و تعداد ميلگردها را درآورد و كوچكترين اشتباه مي تواند تمام محاسبات را برهم زند.
همچنين با كزارش نويسي و نوشتن صورت وضعيت كارها و فعاليتهاي انجام شده در محيط كارگاه رابط شركت با محيط كارگاه بودم و از نزديك نحوه اجراء و ساخت اسكلت فلزي را شاهد بوده و با جزئيات آن آشنا شدوم.
و با توجه به گستردگي دامنه رشته عمران در كارهاي اجرايي و جهت اجراء سازه ها اين رشته را رشته هايي نظير برق، مكانيك، صنايع، ماشين آلات و غيره در ارتباط تنگاتنگي قرار دارد كه در محيط كارگاه با افرادي با تخصصهاي گوناگون روبرو شدم و مابقي موارد كه در ادامه گزارش آورده شده اند.
فصل سوم:
آزمون آموخته ها و نتايج و پيشنهادات
مقايسه اجرايي ساختمانهاي بنايي، فلزي، بتني
ساختمانهاي رايجي كه ما امروزه اجرا مي كنيم براي مصارف مختلف از سه نوع بنايي، اسكات فولادي و اسكات بتني استفاده مي شود كه نوع بنايي خود شامل دو نوع سازه به شرح ذيل مي باشد:
الف-ساختمان بنايي نيمه اسكلت فلزي
ب-ساختمان بنايي نيمه اسكلت بتني
ساختمان بنايي بعلت اقتصادي بودن و راحني احرا در ساختمانهاي مسكوني 1 الي 2 طبقه با استقبال زيادي روبروشت و ساختمانهاي اسكلت بتني و فولادي با توجه به شرايط براي آپارتمان سازي و ساختمانهاي اداري و دولتي و غيره مورد استفاده قرار مي گيرند.
1-ساختمان بنايي
از ميان ساختمانهاي بنايي كه در بالا اشاره شد قسمتهاي مختلف يك نوع ساختمان بنايي نيمه اسكلت فولادي با كاربري مسكوني را تشريح مي كنيم.
قسمتهاي مختلف ساختمان بنايي:
-پي
-كلافها
-ديوارها
-ستونها
-سقف
مراحل اجرا:
پي كني:
عرض و ارتفاع پي با توجه به بارهاي وارده (مجموع بارهاي مرده، بارهاي زنده و بار باد) و مقاومت خاك منطقه و عرض ديوارهايي كه روي آن اجرا خواهند شد محاسبه شده و بعد پلان فونداسيون با توجه به پلان تيپ بندي و محل قرارگيري ستونها طراحي و آكس بندي ميگردد و از روي پلان فونداسيون توسط ريسمان آكسها را مشخص و بعد با گچ عرض پي كني كه بايد پي كني شود مشخص مي شود كه در عمل مي گويند رنگ ساختمان ريخته شد بعد پي كني با دست يا به صورت مكانيكي با بيل مكانيكي انجام مي گيرد كه اين مرله براي تمام انواع ساختمان ها چه اسكلت فولادي و چه اسكلت بتني و بنايي مشترك است.
مقاومت خاك مناطق مختلف شهري در دفاتر فني فعال، شهرداري، سازمان مسكن و شهرسازي و استانداري موجود مي باشد. براي ساختمانهاي بنايي مقاومت خاك را مي توان با بازديد از محل نيز تخمين زد، به شرح زير:
-خاك دستي فاقد مقاومت لازم بريا پي سازي است كه بايد برداشته شود.
-خاك شن و ماسه اي (خاك دج) داراي مقاومت خوب در حدود
-خاك رس خشك داراي مقاومت نسبتاً خوب در حدود
-خاك رس مرطوب فاقد مقاومت لازم است.
هم چنين از روش آزمايش در محل توسط كيسه هاي سيمان نيز مي توان مقاومت نهايي و بعد مقاومت مجاز را محاسبه كرد.
بعد از پي كني با توجه به اتينكه كف ساختمان (از پي چه ارتفاعي دارد چندين حالت براي اجراي كرسي چيني و فونداسيون وجود دارد اگر اختلاف ارتفاع كف ساختمكان و كف پي به اندازه پي باشد فونداسيون كار كرسي چيني را نيز انجام خواهد و مي توان بعد از اجراي بتن ريزي و مگر فونداسيون، به كف رسيد كه اين حداقل ارتفاع پي و كف ساختمان است.
در غير اين صورت به دو روش مي توان به كف ساختمان رسيد و بعد عمليات بلوكاژ را انجام داد.
الف-ابتدا كرسي چيني را با سنگ لاشه انجام داده و بعد فونداسيون نواري يا منفرد را اجرا بعد كرسي چيني را روي آن انجام مي دهيم كه بهترين حالت زيرا كف ساختمان از پايين ترين نقطه به قسمتهاي بالاتر ساختمان متصل مي شود ولي در روش قبلي فشار را تحمل مي كند و مقاومت فونداسيون بتني كه آرماتوربندي شده است را ندارد.
نحوه احراي آرماتوربندي فونداسيون
با توجه به پلان فونداسيون و ديتيلهاي آن تعداد ميل گردهاي طولي و تقويتي و همچنين شماره آنها و ميل گردهاي خاموت و شماره و فواصل آنها از هم در پلان فونداسيون محاسبه و آوده شده است كه توسط آن به تعدادي كه در نقشه داده شده ميل گردهايي طولي روي خرك يا زمين قرار گرفته وبه طول لازم برش داده مي شوند و توسط خاموتها ميل گردهاي پاييني طولي و بالايي به هم وصل مي گردند و همچنين آرماتورهاي مش بندي هم بطول هاي لازم برش داده شده و به صورت شبكه بندي روي هم قرار گرفته و توسط سيم آرماتور بندي بسته شده و در محل زير ستونها قرار مي گيرند بعد از اينكه آرماتور بندي قسمتي از كلاف پاييني آماده شد آن را در محل قرارداده و قالب بندي را انجام مي دهند.
انواع قالب بندي كلاف تحتاني
-قالب آجري:
كه بهترين حالات قالب بندي است زيرا بعد از بتن ريزي دوباره مي توان از آجرها استفاده كرد و همچنين شكل پذيري بالاي آن قابليت عمده اي براي قالب آجري به حساب مي آيد بدين ترتيب كه به عرض مورد نظر همچنين ارتفاع درنظر گرفته شده براي فونداسيون يك ديوار آجري معمولاً با 10 يا 20 سانتيمتري اجرا يم كنند و قسمتهاي داخلي آن را با پلاستيك مي پوشاند تا آب بتن توسط آجرها جذب نشده و هم اينكه آجرها بعداً راحتتر از بتن جدا شوند ولي براي كلافهاي قائم و فوقاني از قالب آجري نمي توان استفاده كرد.
-قالب تخته اي:
كه بيشتر براي كلافهاي قائم و فوقاني مورد استفاده قرار مي گيرد و براي كلافهاي تحتاني هم اگر مقرون به صرفه باشد و همچنين قالب تخته اي موجود باشد مي توان استفاده كرد و تخته ها قبل از قالب بندي روغن كاري مي شوند تا هم آب بتن توسط تخته ها جذب نشود و هم قالب ها راحت تر از بتن جدا شوند كه همان كار پلاستيك در قالب آجري را انجام مي دهد.
-قالب فلزي:
از قالب فلزي هم مي توان براي كلاف تحتاني استفاده كرد ولي براي پروژه هاي كوچك مقرون به صرفه نيست اين قالب ها هم قبل از بسته شدن روغن كاري ميشوند ولي در اينجا جذب آب ديگر مد نظر نيست.
-حالتي هم وجود دارد كه خاك منطقه به عنوان قالب عمل ميكند. در اين موارد پي را به عرض و عمق مورد نظر حفر كرده بعد ديواره هاي پي را با پلاستيك مي پوشانند و زمين خود نقش قالب را ايفا مي كند و نيازي بت قالب نيست و عايق بندي به علت اين است كه آب بتن جذب نشده و نسبت آب به سيمان بتن تغيير نكند.
در محل اتصال كلاف هاي قائم به تحتاني ميلگردهاي انتظار قرار داده مي شوند تا بعد از بتن ريزي آرماتورهاي آن به اين آرماتورهاي انتظار بسته شوند.
بتن ريزي فونداسيون:
در ساختمانهاي كوچك بتن ريزي توسط دست و بدون ويبراتور و بتونير انجام مي گيرد و طرح اختلاط بتن در اينجا نقشي ندارد و كارگران به صورت تخميني ميزان شن و ماسه و سميان و حتي عامل موثر بتن يعني آب را تعيين و بتن را تهيه و آماده مي كنند و بتن ريزي به صورت تكه تكه انجام مي گيرد و در بعضي موارد، بتن قسمتي از كلاف ريخته شده و بعد از چند ورز فاصله قسمتهاي ديگر اجرا مي شود كه يك عيب بزرگ براي قسمت مهمي از يك ساختمان به شمار مي رود. در ساختمان هاي با اهميت هاي بيشار شاهد طرح اختلاط بتن تخميني و بتونير هستيم بدين صورت كه ميزان شن و متسه براي يك كيسه محاسبه شده و آن را به وزني كه يك بيل معمولي مي تواند از شن سيا ماسه برداشته تقسيم مي كنند و تعداد بيلهايي كه از شن و ماسه بايد در مخزن بتونير براي يك كيسه سيمان ريخته شود مشخص مي شود و ميزان آب را هم به وزن يك سطل تقسيم كرده و تعداد سطل هاي آب براي يك كيسه سيمان 50 كيبوگرمي به دست مي آيد به طور مثال: 35 بيا شن، 40 بيل ماسه، 1 كيسه سيمان و دوسطل آب نمونه اي از طرح اختلات بتني براي يك ساختمان با اهميت كه از لحاظ كار بري يك ساختمان مسكوني آپارتماني بود مي توان نام برد.
كلاف قائم و افقي
بعد از اتمام فونداسيون ديواره هاي كناري كه در ساختمان بنايي معمولاً باربر هستند اجرا مي شود و محل كلافهاي قائم را خالي مي گذارند و خود ديوارها هم به عنوان قالب عمل مي كنند و بعد آرماتوربندي كلاف قائم را انجام داده و در محل مورد نظر قرار مي دهند اينجا نيز نوع قالب معمولاً تخته اي است.
ستون گذاري
در محل ستون ها كهخ مش بندي در فونداسيون اجرا مي شود بيس پبيت هايي را توسط بولت به فونداسيون اتصال داده و بعد از اتمام بتن ريزي دوباره صفحه ها را باز كرده و زير آن ملات نرمه (بتن گروت) ريخته و دوباره در جاي خود قرار داده و پيچ ها را مي بندند كه اين عمل را مونتاژ يا هواگيري مي نامند بعد ستون ها را روي بيس پليت ها اتصال ميدهند.
تيرريزي
بعد از ستون گذاري شاهتيرها اجرا مي شوند و تيرهاي فرعي روي شاهتيرها و ديوار باربر قرار مي گيرند كه بدليل مشكل بودن اجراي آن انجام نمي شود، در غير اين صورت بايد از پليت هاي كوچك براي اتصال تيرها به كلاف فوقاني استفاده كرد كه اين هم در عمل به خاطر اقتصادي نبودن و مشكلات عديده با استقبال روبرو نشده است و عيبي ديگر بر معايب كارهاي اجرايي افزوده است.
بادبند افقي:
در سقفهاي طاق ضربي براي مقابله نيروي افقي از بادبند افقي استفاده مي شود كه به صورت ضربدري و براي مساحت كوچك تر يا مساوي 25 متر مربع اجرا مي شود كه معمولاً بايد توسط پيچ و مهره اجرا مي شود ولي در عمل يك ميل گرد در عرض تيرها مي اندازند و به تيرها و به تير اتصال مي دهند تا تيرها هنگام اجراي طاق ضربدري تكان نخورند.
اجراي پله فلزي
با توجه به دتايلهاي پله فلزي كه در دانشگاه تدريس مي شود زير تيرهاي پله فلزي هم مانند يك ستون بايد بيس پليت قرار داده شود و ماننمد ستون به آن اتصال داده شود و در عمل كف ساختمان را اجرا مي كنند تا به كف پله برسند و بعد زير آن را صاف و شمشيري هاي پله را به يك تير كوچك به هم وصل كرده روي آن قرار مي دهند. كه از لحاظ فني غير قابل قبول است.
اجراي طاق ضربي:
بين دو تير فرعي با قوس 3 سانتيمتر ولي در عمل بعلت كمتر شدن حجم گچ خاك روي آن كمتر از 3 سانتيمتر هم اجرا مي گردد. بدين ترتيب كه چند دهنه را توسط چوب بست آمده بكار كرده و ملات گچ خاك را به صورت تخميني و توسط كارگران و بنايان با تجربه ساخته مي شود كه هرچه خاك آن بيشتر بايد ديتر گيرش خواهد داشت و علت استفاده از خاك هم پايين آوردش گيرش اوليه گچ است. گچ و خاك خشك را روي يك ميزان مشخص آب كه داخل استانبول ريخته شده بطوري مي ريزند كه روي سطح آب پخش شود تا تمام ذرات آن با آب
تماس داشته باشند، سپس ملات گچ و خاك را روي سطح مورد نظر اوليه كه يا پروفيل آهن است كه تيرهاي فرعي به آن وصل شده اند، يا ديوار آجري ماليده و آجرها را به يك ضريه مشخص كه نه چندان شديد و آرام باشد روي ملات گچ و خاك مي زنند و به همين خاطر است كه با آن نام طاق ضربي داده اند. بعد از اجراي ديواره هيا كناري و ستون گذاري و تيرريزي و اجراي سقف نوبت به ديوارهاي داخلي با تيغه ها مي رسد كه با توجه به پلان معماري داخل ساختمان تيغه بندي مي شود كه عرض آنها معمولاً 10 سانتي متر است.
