بخشی از مقاله
مقدمه:
دانشجويان رشته عمران در دوره کارشناسی كه چهارسال به طول مي انجامد با درسهاي تئوري آشنا ميشوند وتا حدودي با مسائل مختلف ساختمان سازي آشنا ميشوند ولي باز نياز به كسب تجربه دارند وكسب اين تجربه ميسرنيست مگر انكه دانشجويان درسر كارمطالبي راكه در كتابها خوانده اند لمس كرده وبا چشم خود طريقه انجام كارها راببينند وبه همين دليل دو واحد رابه همين امر اختصاص داده اند كه اين واحدها جزو مهمترين واحدهاي اين دوره مي باشد.
فصل اول
رعايت اصول ايمني در تخريب:
قبل از هر چيز بايد روش تخريب مشخص شود و كار براي عوامل اجرايي شرح داده شود. تخريب در معابر عمومي بايد درمحوطه اي محصور با نرده هاي حفاظتي به ارتفاع دو متري انجام شود.
كليه كارگران ميبايست مجهزبه كلاه ايمني باشند ودر ساعات غير كاري به هيچ عنوان نبايد اقدام به برداشتن حصار كرد.
تمامي راههاي عبورومرور افراد غير مسؤل به كارگاه بايد مسدود شود.
به هيچ عنوان نبايد مسير ريزش آوار به عنوان مسيراصلي انتخاب شود ودر هنگام عمليات تخريب از اب براي ته نشين كردن غبار در محيط جلو گيري شود.
فصل دوم
تجهيز كارگاه:
براي تجهيز كارگاه بايد مصالح وابزار مورد نيازبه كارگاه آورده شود.
مصالحي مانند سيمان كه به دو صورت فله وپاكتي موجود ميباشددر كارگاه ميبايست به نحوي درست انبار شود كه البته در اين پروژه بيشتر از سيمان پاكتي استفاده شد.
روش نگهداري ازسيمان در قسمت بعد توضيح داده خواهد شد.
براي جلوگيري از شلوغ شدن كارگاه معمولا موارد مصرف شن وماسه ازقبل پيش بيني ميشد.
انباركردن سيمان:
درموقع انبار كردن سيمان بايد دقت شود كه رطوبت هوا وزمين باعث فاسد شدن سيمان نشود.در اين پروژه براي انبار كردن پاكتهاي سيمان ابتدا تمامي پاكتها برروي قطعات تخته كه بازمين حدود ده سانتيمتر فاصله داشت قرار داده شد وكيسه ها در رديفهاي ده تايي روي هم چيده شد.
علت اين كار اين است كه اگربيش ازده كيسه را روي هم قرار دهيم كيسه هاي زيرين دراثر فشار زياد سخت شده ودرصورت نگهداري دراز مدت غير قابل مصرف خواهند شد واستفاده ازانها منوط به آزمايش سيمان خواهد بود.
چنانچه سيمانهاي سخت شده به راحتي با دست پودرشوند قابل مصرف در قطعات بتني ميباشند درغير اينصورت سيمان فاسد شده وبراي اطمينان بيشترازفاسد شدن ان از آزمايشهايي استفاده ميكنند.
بتني كه باسيمان فاسد شده ساخته ميشود باربر نبوده و نميتوان از ان در قطعات اصلي ساختمان مانند تيرهاو ستونها وسقف استفاده كرد.
چنانچه اين سيمانها كاملا فاسد نشده باشند ميتوان ازانها به عنوان ملات براي فرش موزاييك ويا اجراي بتن مگر استفاده نمود.
اگر بخواهيم سيمان را براي مدت طولاني انبار كنيم بايد تا انجا كه امكان دارد با ديوارهاي خارجي انبارفاصله داشته باشد.
البته چون در اين پروژه از سيمان پاكتي استفاده شد براي نگهداري پاكتها در فضاي بازپس از اينكه انها را بر روي چوبهاي تراورس قرار دادند روي انها را با ورقه هاي پلاستيكي پوشانيدند تا از نفوظ رطوبت به انها جلوگيري شود.
اگرسيمان به طرزصحيح انبارشود حتي تا يك سال بعد نيزقابل استفاده خواهد بود البته فقط ممكن است زمان گيرش آن قدري به تاخير بيافتد ولي درمقاومت 28 روزه ان تاثيري نخواهد داشت.
پياده كردن نقشه:
پس از بازديد از محل اولين قدم در ساخت يك ساختمان پياده كردن نقشه ميباشد منظور از پياده كردن نقشه انتقال نقشه ساختمان از روي كاغذ برروي زمين با ابعاداصلي است.بطوري كه محل دقيق پي ها وستونها وديوارها وزيرزمينهاو عرض پي ها روي زمين بخوبي مشخص باشد.
همزمان با ريشه كني وبازديد ازمحل بايد قسمتهاي مختلف نقشه ساختمان مخصوصا نقشه پي كني كاملا مورد مطالعه قرارگرفته بطوري كه در هيچ قسمت نقطه ابهامي وجود نداشته باشد وبعدا اقدام به پياده كردن نقشه بشود.
بايد سعي شود حتما در موقع پياده كردن نقشه از نقشه پي كني استفاده شود.
ابتدا محل كلي ساختمان روي زمين مشخص
می شودو بعد با كشيدن ريسمان در يكي ازامتدادهاي تعيين شده وريختن گچ يكي ازخطوط اصلي ساختمان تعيين می شود .بعد از ان خط ديگر ساختمان را كه عمود بر خط اول ميباشد رسم می شود.
در اصطلاح بنايي استفاده از اين روش را 3-4-5- ميگويند.
درصورت قناس بودن زمين ممكن است دوخط كناري نقشه برهم عمود نباشند در اين صورت يكي از خطوط مياني نقشه را كه حتما بر خط اول عمود است انتخاب ورسم مينماييم.
ممكن است براي عمود كردن خطوط از گونياي بنايي استفاده شود دراين صورت دقت كار كار كمتر ميشود. در موقع پياده كردن نقشه
براي جلوگيري از جمع شدن خطاهها بهتر است اندازه ها را هميشه از يك نقطه اصلي كه آن را مبداء مي ناميم شروع وروي زمين منتقل مي نماييم . بعد ازاتمام كار پياده كردن نقشه بايد حتما مجددا اندازه گذاري هاي نقشه پياده شده را كنترل نماييم.
علت اين كار اين است كه حتي المقدوراز وقوع اشتباهات احتمالي جلوگيري شود. براي اينكه مطمئن شويم زوا ياي بدست آمده اطاق ها قائمه مي باشد بايد دوقطر هراتاق را اندازه گيري كنيم چنانچه مساوي بودند آن اتاق گونيا است .
به اين كار اصطلاحا چپ وراست مي گويند. البته چنانچه در اين مرحله اطاقها 3 الي 4سانتيمترنا گونيا باشد اشكالي ندارد زيرا با توجه به اينكه پي ها هميشه قدري پهن ترازديوارهاي روي آن مي باشد لذا در موقع چيد ن ديوار مي توان ناگونيايي ها را برطرف نمود. بطور كلي بايد هميشه توجه داشت كه پياده كردن نقشه يكي از حساسترين ومهمترين قسمت اجراي يك طرح بوده وكوچكترين اشتباه درآن موجب خسارتهاي فراوان مي شود .
پي كني :
اصولا پي كني به دو دليل انجام مي شود .1-دسترسي به زمين بكروبراي محافظت ازپي ساختمان .
با توجه به اينكه كليه بار ساختمان به وسيله ديوارها ياستونها به زمين منتقل مي شود در نتيجه ساختمان بايد روي زميني كه قابل اعتماد بوده و قابليت تحمل بار ساختمان داشته باشد بنا گردد. براي براي دسترسي به چنين زميني ناچار به ايجاد پي براي ساختمان مي باشيم . براي محافظت پايه ساختمان وجلوگيري از تاثير عوامل جوي در پايه ساختمان بايد پي سازي كنيم در اين صورت حتما در بهترين زمينها بايد حداقل پي هايي به عمق 40تا50 سانتيمترحفر كنيم.
طول وعرض وعمق پي ها كاملا بستگي به وزن ساختمان وقدرت تحمل خاك محل ساختمان دارد.
در ساختمانهاي بزرگ قبل از شروع كاربوسيله ازمايشهاي مكانيك خاك قدرت مجاز تحملي زمين را تعيين نموده وازروي ان مهندس محاسب ابعاد پي را تعيين ميكند. ولي در ساختمانهاي كوچك كه ازمايشات مكانيك خاك در دسترس نيست بايد از مقاومت زمين در مقابل بار ساختمان مطمئن شويم.
اغلب مواقع قدرت مجازتحملي زمين براي ساختمانهاي كوچك با مشاهده خاك پي وديدن طبقات ان وطرز قرار گرفتن دانه ها به روي همديگرو با ضربه زدن بوسيله كلنگ به محل پي قابل تشخيص است.
البته قبل از ان بايد مهندس محاسب وزن ساختمان و ميزان باري كه ازطرف ساختمان به زمين وارد ميشود اگاه باشد.
بايد متذكر شد كه نوع پي استفاده شده در پروژه ی کارآموزی رادیه مي باشد.
فصل سوم
قالب بندي:
قالب يك سازه موقت است و مانند ظرفي ميتواند بتن تازه وخميري راتا زمان گيرش وكسب مقاومت كافي بصورت كاملا متراكم در برگيرد وبه ان فرم دهد. تهيه وساخت قالب را قالب بندي ميگويند كه از اصول وضوابطي از نظر طراحي وساخت پيروي ميكند.
قالب بايدبه اندازه كافي محكم باشد تا بتواند دربرابرفشارهاي وارده از بتن خميري در زمان بتن ريزي و فشار ناشي از وسايل بتن ريزي و كارگران مقاومت كند وبيش از حد مجاز تغيير شكل ندهند.
هميشه بايد توجه كرد كه ابعاد قالب بندي دقيق باشد واتصالات قالب بندي بايد محكم ومتناسب با جنس قالب باشد.
براي جلوگيري از خروج شيره بتن در زمان بتن ريزي مصالح مورد استفاده بايد قالب بندي به گونه اي انتخاب شوند كه قالب درزپيدا نكند.
قالب بندي بايد طوري طراحي واجرا شود كه پس از گرفتن بتن باز كردن قالبها به راحتي امكان پذير باشد.
تخته و چوبي كه براي قالب بندي مصرف ميشود بايد كاملا خشك بوده ودر برابر رطوبت تغيير شكل ندهد زيرا تغيير شكل قالب موجب تغيير شكل بتن گشته ودرشكل تيرها وستونها و همچنين ممانهاي وارده برانها موثر ميباشد.
اين تخته ها بايد به اندازه كافي نرم باشند تا در موقع نجاري دچار اشكال نشويم.
از طرفي بايد انچنان محكم باشد كه بتواند وزن بتن و ارماتورها و كارگران بتن ريزي ووسايل بتن ريزي از قبيل چرخ دستي و ويبراتور را بخوبي تحمل كند.قالب مورد استفاده در پروژه کارآموزی فلزی بود.برای اینکار آنها برای محکم نگه داشتن کار از سولجر هم استفاده می کردند که دقیقا" پشت قالب قرار می گرفت
همچنین بعد از اتمام آرماتور بندی و برای شروع قالب بندی از رامکا استفاده می کردند
بدین نحو که به اندازه ابعاد دیوار یا ستون
میلگرد برش می دادند و داخل آرماتورها می گذاشتند و قالب پشت آن قرار می گرفت .
قالبهای فلزی دارای سوراخهایی هستند که از داخل آنها بولت رد می شود . بدین نحو که یک یک میله ی رزوه شده از داخل عرض دیوار یا ستون رد می شود البته برای جلوگیری از گیر کردن بولت پس از بتن ریزی در داخل قالب آنرا داخل یک لوله ی پولیکا قرار می دهند
و پس از بتن ریزی بولت براحتی از بتن در می آید و لوله در جای خودش می ماند که بعدا" باید جای سوراخها در بتن گرفته شود .
در آخر کار هم با استفاده از شاقول قالب را تراز می کردند .
فصل چهارم
آرماتوربندي:
براي ايجاد مقاومت در مقابل نيروهاي كششي دربتن داخل شناژبتني چند رديف در بالاوپايين ميلگردهاي طولي قرار ميدهند واين ميلگردهاي طولي را بوسيله ميلگردهاي عرضي كه به آن خاموت ميگويند به همديگر متصل ميكنند.
ميلگردهاي طولي وعرضي را از قبل در گارگاه آرماتوربندي ميبافند وبعد در داخل قالب بندي شناژ قرار ميدهند.
بايد توجه داشت كه پهناي اين قفسه بافته شده بايد در حدود 5 سانتيمتر كوچكتر از پهناي قالب شناژ باشد يعني از هر طرف 5/2 سانتيمتر بطوريكه اين ميلگردها كاملا دربتن غرق شده وآنرا از خورندگي در مقابل عوامل جوي محفوظ نگه دارد. اين 5/2 سانتيمتر در مناطق مختلف اب و هوايي وهمچنين محل قرار گرفتن قطعه بتن وهمچنين ميزان سولفاته بودن ابهاي مجاور ان متفاوت است كه ميزان ان بوسيله موسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايران تعيين شده است.
هدف از بكار بردن فولاد در قطعات بتني:
بتن جسمي شكننده است كه در مقابل نيروهاي فشاري مقاومتي قابل توجه دارد اما مقاومت ان در برابر نيروهاي كششي ناچيز است.
به همين دليل در محاسبات بتن آرمه اين مقاومت در نظر گرفته نميشود.
مقاومت بتن در برابر نيروهاي كششي تقريبا 10/1مقاومت فشاري آن در نظرگرفته ميشود.
