بخشی از مقاله


مقدمه:
مجموعه عملياتي كه به منظور آماده كردن آب براي مصارف مورد نظر اجراميشود، تصفيه آب ومجموعه تاسيسات وتجهيزاتي كه عمليات تصفيه آب رادربرمي گيرد،تصفيه خانه ناميده ميشود. بنابراين براي تهيه آبي مناسب براي شرب ومصارف عمومي شهري يكرشته عمليات در تصفيه خانه آب به مورداجراگذارده ميشود تاآب دريافتي از منابع آب را باكيفيتي قابل قبول در چهار چوب استاندارد آب آشاميدني تحويل نمايد.


آب آشاميدني استاندارد به طور كلي آبي است كه بيرنگ بي بو، وبا طعم مطبوع وگوارا، كه مصرف آن حتي در دراز مدت هم به لحاظ عاري بودن از مواد مضر، ضرري به سلامت مصرف كننده وخسارتي به تجهيزات انتقال،توزيع ومصرف وارد نمي آورد.


عملياتي كه در تصفيه خانه آب آشاميدني در رابطه با تصحيح كيفيت آب اجرا ميشود،بستگي به كيفيت آب منابعي داردكه براي تامين آب آشاميدني در نظر گرفته مي شود وطرح تاسيسات تصفيه خانه نيز بادرنظر گرفتن اين كه آب تصفيه شده براي مصرف شرب ومصارف عمومي شهري به كار برده خواهد شد پيش بيني ميشود وتجهيزات وتاسيسات تصفيه خانه نيز براساس طرح مصوب نصب مي گردد.


منابع آب كه به منظور تامين آب آشاميدني ومصارف عمومي به كار گرفته مي شوند.شامل:
منابع آبهاي سطحي :درياهاودرياچه ها. بركه ها .رودخانه ها،جويبارها
منابع آبهاي زيرزميني :چاهها،قنوات وچشمه ها،است .چه بسا در بعضي از تاسيسات تصفيه آب ازيك يا چند منبع مختلف آب دريافت وتصفيه شود.به هر حال اقداماتي كه در زمينه تصفيه آب منظور خواهد شد،آب دريافتي از منابع رابه آب آشاميدني تبديل خواهد كرد وبه همين جهت مطالعه كيفيت فيزيكي،شيميايي وميكروبيولوژيكي منابع مورد نظر تامين آب آشاميدني ،براي ايجاد يك سيستم تصفيه وتوزيع آب سالم ضرورت پيدا مي كند.


1- هدف: هدف از تهيه اين راهنما ارايه روشهاي بهره برداري از تاسيسات تصفيه خانه وبالا بردن سطح اطلاعات فني بهره برداران است كه در تصفيه خانه هاي آب آشاميدني فعاليت دارند.نظر به اينكه معيارهاي تهيه شده در اين دستورالعمل به خاطر تنوع تاسيسات به صورتي است كه دربرگيرنده نكات عمومي ومشترك است وبايد به صورت راهنماي كلي بتواند مورد استفاده متخصصان در رده هاي مختلف قرار گيرد، لازم است كه در هرتصفيه خانه متخصصان امر به توجه به خطوط كلي ارايه شده دراين مجموع ودستورالعمل هاي طراح وسازنده تجهيزات تصفيه خانه.دستورالعمل هاي اجرايي مناسبي را كه براي كاركنان بهر ه برداري ونگهداري قابل استفاده باشد،تهيه وبه‌آنان ابلاغ وبراساس برنامه ريزي مناسب برحسن اجراي كارها نظاره كنند.


2- دامنه كاربرد: اين دستورالعمل شامل كليه تاسيساتي است كه در تصفيه آب آشاميدني مورد استفاده قرار ميگيرند.از آنجا كه مسايل آبگيري ودفع لجن از مسايلي است كه در تصفيه خانه هاي فاضلاب نيز مطرح است، لذا بحث دراين زمينه در بخش بهره برداري ونگهداري از تصفيه خانه هاي فاضلاب پيگيري خواهد شد.
3- فرآيندهاي تصفيه آب: از نظر كلي تصفيه خانه آب آشاميدني شامل گروهي از واحدها وتجهيزات زير خواهند بود كه براساس بررسي كيفيت آب كه قبلا انجام شده،ممكن است به كار گرفته شوند.
تصفيه فيزيكي آب: هرگونه تصفيه اي كه در آن به وسيله روشهاي فيزيكي عوامل آلودگي از آب حذف شوند،تصفيه فيزيكي آب ناميده ميشود. از جمله دانه گيري ، زلال سازي،صاف سازي واستفاده از اشعه ماوراي بنفش در سالم سازي آب را مي توان نام برد.
تصفيه شيميايي آب:


هرگونه تصفيه اي كه در ان به كمك مواد شيميايي عوامل آلودگي از آب حذف شوند، تصفيه شيميايي آب ناميده مي شود. انعقاد سختي زدايي،كلرزني و.. نمونه اي از تصفيه شيميايي است.


سالم سازي آب : هرگونه روش فيزيكي ويا شيميايي كه موجب حذف عوامل بيولوژيكي بيماريزا از آب گردد،روش سالم سازي ناميده مي شود،صاف سازي ،كلرزني ،استفاده از اشعه ماوراي بنفش و… ازاين گروه است.
شرح مراحل ،تاسيسات تصفيه وكاربرد آنها:تجهيزات وتاسيساتي كه براي تامين آب آشاميدني از منابع آب سطحي وزيرزميني به كار گرفته ميشوند، برحسب نوع منبع متفاوت است ودر عمليات تصفيه در بخشهاي ذيل كاربرد دارند:


- پيش تصفيه
- تصفيه اصلي
- مواد شيميايي نامطلوب در آب آشاميدني
- ايجاد تعادل شيميايي
پيش تصفيه :


تاسيسات پيش تصفيه براي اجراي يك ويا چند رشته از عمليات زير كه به منظور بهبود كيفيت آب خام ورودي به تاسيسات تصفيه خانه هاي اب طرح شده است، پيش بيني مي گردد وممكن است در داخل يا خارج از تصفيه خانه قرار داشته باشد.
آشغالگيري وحذف ماسه


الف- آشغالگيري: درآبگيري از آبهاي سطحي شاخ وبرگ ويا مواد ديگر شناور به وسيله شبكه هاي آشغالگير از آب جدا مي شوند.اين شبكه ها مواد شناوري راكه همراه اب است، در خود نگاه ميدارند ومانع ورود آنها به بخش بعدي تصفيه خانه مي شوند آشغالگيرممكن است در محل ورود آب به تصفيه خانه ويا ورود آب به تاسيسات انتقال آب به تصفيه خانه نصب شده باشد ودر هرحال روزانه حداقل يكبار بايد تميز شود. موادي كه روي آشغالگير جمع ميشوند،بايد بعداز جمع آوري از نزديكي آب دور برده شوند وبهتر است هرچه زودتر از تصفيه خانه به خارج حمل گردند.


ب- حذف ماسه: اين بخش از تاسيسات در برداشت آبهاي زيرزميني در صورتي كه چاه ويا چاههاي مورد بهره برداري ماسه دهي داشته باشد،نصب ميشود تاماسه ونرمه ماسه را قبل از ورود آب به بخشهاي ديگر تصفيه حذف كرده باشند. دستگاهي كه معمولا به كاربرده ميشود. به نام ؛سيلكون؛خوانده شده وروزانه حداقل يك مرتبه شير تخليه تحتاني راكه ماسه جمع آوري شده را بيرون مي دهد وباز وبسته مي كنند. درمورد برداشت از آبهاي سطحي از ته نشيني ساده براي حذف مواد قابل ته نشيني از جمله ماسه ونرمه ماسه استفاده ميشود.


كلرزني آب خام:هدف از كلرزني آب خام،سالم سازي آب ورودي به تاسيسات به منظور اكسيداسيون وحدف نسبي آلاينده هاي آلي مولد بووطعم نامطلوب ،حذف نسبي آلاينده هاي معدني مولد رنگ مانند :آهن ، منكنز،فلزات سنگين وته نشيني آنها در مرحله زلال سازي وجلوگيري از رشد بعدي ميكروارگانيسم ها وگياهان آبي در تاسيسات تصفيه خانه است.كلرزني آب خام بايد در حدي انجام شود كه در اب خروجي از فيلترها مقدار كلرآزاد باقيمانده در حدود 2/0تا3/0 ميلي گرمبرليتر در زير صافي ها موجود باشد.در ارتباط با تجهيزات وبهره برداي اين قسمت .موضوع به طور مشروح در بخش 4-2-5-1 آمده است.


تبصره: در صورت احتمال ايجاد تري هالومتانها و تركيبات كلر؛سمي وخطرناك حتي المقدور از كلرزني آب خام پرهيز گردد واز روشهاي توضيح داده شده در بخش تري هالومتانها بهره گيري شود.


پيش ته نشيني: اصولا سيستمهاي زلال ساز از هرنوع مانند:پولساتورها ،آكسيلاتورها و..براي زلال سازي آب خام با كدورت مشخصي طراحي مي شوند.چنانچه كدورت آب خامبه بيش ازحد طراحي سيستمهاي زلال ساز برسد،نياز به پيش ته نشيني است كه اين واحد پيش ته نشيني ميتواند به صورت ته نشيني ساده فيزيكي يابا كمك موادشيميايي و فرآيندهاي زلال سازي طراحي گردد.براي حذف مواد معلق بزرگتر از 200 ميكرون ته نشيني ساده وبراي مواد معلق كوچكتر وباوزن مخصوص پايين معمولا نياز به ته نشيني به كمك مواد شيميايي منعقد كننده است.حوضهاي پيش ته نشيني ممكن است در محل آبگير

درجوار رودخانه وخارج از تصفيه خانه طراحي گردد،دراين صورت از نظر دفع مواد شناور ومواد ته نشين شده درحوض پيش ته نشيني مشكلي وجود نخواهد داشت. مواد زايد راكه همراه آب رودخانه است ودرحوض پيش ته نشيني ته نشين شده است، ميتوان به طريق مقتضي دفع نمود. بدين منظور تعداد وياچند واحد حوض پيش ته نشيني طراحي مي شود كه يك ياچند واحد ازآنها درحال بهره برداري و بقيه درحال شستشو يادرانتظار راه اندازي خواهند بود. ازآب خروجي از سرريز اين واحدها كه در حال بهره برداري است،مرتبا نمونه هاي آب، بااستفاده ازيك شيشه دهند گشاد، برداشت و آزمايش مي شود،تاهرزمان كه نمونه برداشت شده داراي ماسه نرم باشد، حوض درحال بهره برداري رااز سرويس خارج كنند وبه موازات آن يكياز حوضهاي آماده بهره برداري رادر سرويس قرار

دهند.حوضهاي پيش ته نشيني مجهز به دريچه ورود آب،شير تخليه وشير آب شستشو هستند. حوضهاي پيش ته نشيني ممكن است با مقطع دايره يا مستطيل باابعاد متناسب طرح شوند واگر مستطيل باشند،كف حوض داراي شيب درعكس جهت حركت آب خواهد بود. چنانچه اين نوه حوضها دركنار رودخانه قرار داشته باشند، شير تخليه در عميق ترين نقطه حوض قرار ميگيرد.اغلب حوضهاي پيش ته نشيني داراي لجن روب وسيستم تخليه خودكار لجن

هستند.درموقع شروع به بهره برداري ازيك حوض پيش ته نشيني،آب رابه تدريج درحوض وارد مي كنند تاحوض به آرامي پرشود.دراين حالت دريچه خروج آب ازحوض پيش ته نشيني كاملا باز مي شود،براي شستشوي حوض پيش ته نشيني ابتدا شير ورود به حوض رابسته وشير تخليه را باز مي كنند، زماني كه سطح آب پايين رفت وگل ولاي و ماسه ظاهر شد،شير آب شستشو راكه آب رااز حوضچه آب ته نشين شده يااز حوض مجاور كه در حال بهره برداري است

دريافت مي كند، باز مي كنند تاجريان اين آب گل ولاي وماسه ته نشسته رادر امتداد شيب كف حوض به طرف مجراي خروجي براند واز شير تخليه خارج سازد. دربعضي از تاسيسات كه شن وماسه ونرمه ماسه همراه آب وارد حوض پيشته نشيني مي گردد،وسايل مكانيكييا نيروي انساني براي تخليه رسوبات حوض پيش بيني شده است. نگهداري ابنيه وشيرآلات ودريچه هاي ورود آب، طبق راهنماي كلي نگهداري تاسيسات خواهد بود. مدت زمان بهره برداري از حوض پيش

ته نشيني بستگي به ميزان مواد معلق وكيفيت آن در آب خام دارد، زيرا به لحاظ جلوگيري از بروز مشكلات احتمالي بيولوژيكي وپرشدن لجن لازم است حوض ها به تناوب براي شستشو از سرويس خارج شوند. اين حوض ها نيز بااشكال مختلف با مقاطع مستطيل ودايره طراحي ميشوند ودر هرحال وسيله لجن روبي وتغليظوتخليه مواد معلق،به منظوركاهش ميزان اتلاف آب در طرح پيش بيني مي گردد.بهره برداري از حوض پيش ته نشيني چه بااستفاده از عوامل انعقاد وچه بدون استفاده از آنها ساده طبق دستورالعمل وراهنماي بهره برداري تاسيسات تصفيه خانه خواهد بود كه از طرف طراح يا سازنده تاسيسات خانه ارائه ميشود.
تجهيزاتي كه در اين گونه حوض ها،معمولا وجوددارد،عبارتند از:


- تاسيسات ورود وتوزيع آب خام
- تاسيسات جمع آوري ، تغليظ ودفع لجن مازاد
- تاسيسات جمع آوري وانتقال آب ته نشين شده
تصفيه اصلي: منظور از تصفيه اصلي بهره گيري از فرآيندهايي است كه ميتواند كيفيت آب خروجي از پيش ته نشين ها ويا آب خام را درحد استانداردهاي آب شرب ارتقاء بخشد.
حذف گازهاي همراه آب:


مقدمه وتعاريف : اغلب گازهاي طبيعي مانند: دي اكسيدكربن، آمونياك ،متان وسولفيد هيدروژن در آب حل شده ودر كيفيت فيزيكي وشيميايي آب موثر واقع ميشوند. هركدام ازاين گازها باتوجه به منشاء آب ،آلوده كننده هاي آن وفرآيند تصفيه آب ممكن است وارد آب شده باشند. اكسيژن وازت كه به ترتيب 21و79 درصد از هوا را تشكيل ميدهند به تبعيت از قانون هانري در آبهاي طبيعي وبه خصوص آبهاي سطحي به صورت بطئي حل مي گردند،ولي باآب تركيب نخواهند شد. چنانچه سطح تماس آب باهوا براثر تلاطعم افزايش يابد،حل شدن اين گازها درآب تشديد مي گردد.گازهاي NH3,CO2 در اثر واكنش شيميايي كه بين آب

وگاز صورت مي گيرد باآب تركيب ودر كيفيت فيزيكيوشيميايي آب موثرواقع مي شوند. گازمتان ( CH4) ياگاز مرداب در آب غير محلول است وبا آب تركيب نمي شود،اين گاز كه حاصل فعاليتهاي بيولوژيكي بي هوازي درلجن ته نشسته است،به تدريج ازآب خارج ودر بعضي از آبهاي زيرزميني نزديك به مناطق مردابي نيز ديده مي شود. گازكربنيك در آبهاي زيرزميني بيشتر وتاغلظت 1700 ميلي گرم برليتر ميتواند وجودداشه باشد. اين گاز ازيك طرف حاصل فعاليتهاي حياتي نباتات وحيوانات است ونيز از سوختن مواد آلي توليد وپس از پراكنده شدن در فضاباهوا مخلوط مي گردد وبه تبعيت از قانون هانري در آبهاي سطحي حلميشود. ازطرف ديگر اين گازمحصول فعاليتهاي حياتي ارگانيسم ها و گياهان كلروفيل دار آبزي است كه درداخل آب بااستفاده از گاز كربينك محلول ويا كربناتها وبيكربناتها باپديده

فتوسنتز مواد نشاسته اي مورد نياز رشد وزندگي خودرا تامين ميكنند ودرطول روز كه آفتاب محيط آب را روشن نگه مي دارد، در مقابل دريافت گازكربينك، اكسيژن در آب رها مي سازندوازاين بايت اكسيژن محلول آب به حدفوق اشباع هم خواهد رسيد ودر تاريكي گاز اكسيژن ( اكسيژن مولكولي) موجود در آب را مصرف مي كند وگاز كربنيك در آب رها مي سازد وبدين ترتيب تامين زندگي اين موجودات در آب مولكول به اين است كه شرايط محيط در جهت تعادل اكسيژنحل شده وتوليد شده در اثر فتوسنتز ،بانيازمنديهاي موجود در محيط تطبيق كند وگرنه براثر فراواني مواد مغذي اين گونه موجودات در آب وشكوفايي محيط براي

زندگي آنها، توليد و تكثيرارگانيسم ها كه تشديد شده است، براثرا كمبود اكسيژن محيط به تدريج يا دفعاتي متوقف خواهد شد وادامه كمبود اكسيژن سبب خواهد شد كه فعاليت ارگانيسم هاي بي هوازي در جهت توليد گازهاي بدبو مانند:گاز سولفيدهيدروژن،متان،آمونياك وانواع گازهاي آلي بودار،محيط آب به گنداب تبديل شود. گاز كربنيك مهمترين گاز موثر در كيفت آب است واين گاز ضمن انحلال درآب باآن تركيب شده وواكنش شيميايي منجر به توليد اسيد كربنيك ميگردد كه در شرايط دماي محيط و PH آب نتيجه واكنشهاي شيميايي به صورتهاي زير در آب مشاهده ميشود:


الف- انحلال گاز كربنيك در آب توليد H2CO3 مينمايد كه ميتوان نوشت:CO2,H2O
ب- بيكربنات كلسيم داراي ريشه بيكربنات است: Ca(H2CO3)2 يا CO2,CaO.CO2,H2O
ج- كربنات كلسيم داراي ريشه كربناتها است: CO2,CaO—CaCO3


باتوجه به اين كه يون كلسيم از مهمترين ماده موجود در آبهاي طبيعي است، حصول تعادل بين كربنات كلسيم كه در آب كم محلول وبيكربنات كلسيم كه در آب حل شده وگاز كربنيك موجود در محيط موكول به اين است كه عوامل سه گانه فوق طبق رابطه شيميايي زير در حال تعادل باشند:
CO2CaO+ CO2h2O ↔CO2CaO ,CO3,H2O
يعني :


CaCO3+ CO2+ H2O↔Ca( HCO3)2
بنابراين گازكربنيك رابه چهار صورت در آب مشاهده مي كنيم:
- گاز كربنيك كربناتها
- گاز كربنيك متعلق به بيكربناتها


- گاز كربنيك مورد نياز براي تعادل كربناتي آب
- گاز كربنيك آزاد


گاز آمونياك در آبهاي سطحي بخصوص آنهايي كه درتماس با فاضلابهاي صنعتي وبهداشتي پساب حاصل از تصفيه خانه هاي فاضلابهاست،يافت مي شود.گاز سولفيدهيدروژن كه عمدتا براثر تجزيه بي هوازي بعضي از تركيبات آلي ومعدني حاصل ميشود، در بعضي از آبهاي زيرزميني كه خاك آن مناطق حاوي مواد آلي ومعدني بخصوصي است وجود دارد.اين گاز همچنين ميتواند از پيوستن فاضلابهاي گنديده وبرخي ازپسابها به آبهاي سطحي وزيرزميني وارد آنها شود.
مشكلات ناشي از انحلال گازها درآب:


گازهاي محلول در آب ممكن است مستقيم يا غير مستقيم مزاحمتهايي به شرح زير به وجود آورند كه در اين صورت حذف آنها ضروري به نظر مي رسد:
الف- ايجاد بو وطعم:
بوو مزه در ابها معمولا همراه يكديگرند وعمدتا از تجزيه وفساد مواد آلي حاصل ميشوند. وجود سولفيدهيدروژن، كلر،فنل وآمونياك به اب بوي ناخوشايند ميدهند. سولفيدهيدروژن بوي تخم مرغ گنديده ايجاد ميكند كه در غلظتهاي كمهم مشخص است.كلرعلاوه برآن كه بوي خاص خودش رادارد،با بعضي از ناخالصيهاي آب مانند:فنل تركيب شده وايجاد كلروفنل ميكند كه بوزاست.


ب- خوردگي:تعداد زيادي از گازهاي محلولاز طرق مختلف (اكسيد اسيون تركيب و..) اثر خورندگي در آب ايجاد مي كنند ودر تاسيسات مختلف تصفيه خانه هاي آب ،فاضلاب ولوله هاي جمع آوري فاضلاب وتوزيع آب موثر واقع شده وايجاد اشكال مي كنند. نقش اكسيژن وگاز كربنيك در خوردگي فلز آهن وسولفيدهيدروژن براي بتن اهميت بيشتري دارد. آمونياك در Phبالاتر از 9 باعث خوردگي وسايل مسي وبرنجي مي شود.


ج- ايجاد رسوب: از واكنش بعضي گازهاي محلول بافلز آهن رسوبي توليد مي شود كه به نوبه خود مشكل ايجاد ميكند. اكسيد آهن ( Fe2O3)ضمن اين كه غيرمحلولاست وپيشرفت خوردگي راباعث مي گردد،رنگ آب را نيز تغيير مي دهد.رسوب سولفورآهن كه بر اثر تركيب سولفيدهيدروژن باآهن حاصل مي گردد باعث ضايع شدن رزينهاي تعويض يوني مي شود. به غير از آنچه كه مختصرا توضيح داده شد،آثار مخرب ديگري من جمله اثر كلر روي رزينهاي تعويض يوني نيز وجوددارد وحداكثرمقدار كلر باقيمانده آزاد موثركه در آب ورودي به دستگاههاي سختي گير ميتواند مورد قبول باشد 5/0 ميلي گرم برليتر است.

حذف گازهاي مزاحم از آب:
انحلال هرگازي دريك مايع توسط قانون هنري بيان مي گردد . طبق اين قانون ميزان حلاليت هرگازي درداخل يك مايع بستگي به فشار جزيي آن گاز در اتمسفر مجاور آب دارد: C T=KP
CT = غلظت گاز در محلول


P = فشار گاز در بالاي محلول
K= ثابت هنري
براي مثال: درصورتي كه فشار جزيي اكسيژن 2/0 اتمسفر باشد،ميزان انحلال آن در آب برابر 8ميليگرم برليتر است ودر صورتي كه فشار جزيي آن 1/0 اتمسفر باشد،اين مقدار به 4ميليگرم برليتر كاهش پيدا خواهد كرد.براساس قانون هنري مي توان باكاهش فشار جزيي گاز مورد نظر درهوا آن رااز محلول حذف نمود. اين كار را مي توان باايجاد خلاء انجام داد ويا فضاي مجاور سطح آب راباوارد كردن گاز دلخواه آن چنان تغيير داد تاگاز مزاحم از سيستم خارج وگاز ديگري جايگزين گردد.بايد گفت كه برخي از گازها به علت يونيزه شدن از قانون هنري تبعيت نمي كنند.به مثالهاي زير توجه شود:
H2O + CO ↔H +HCO3
H S H +HS
H O+NH NH +OH
حذف اين گازها را مي توان به طور كلي كامل از طريق هوادهي وايجاد يون مشترك به كمك اسيد وسود سوزآور انجام داد.
روشهاي حذف گازها از آب :


معمولا براي حذف گازها از دوروش فيزيكي(مكانيكي) وشيميايي استفاده ميشود. در تصفيه خانه هاي آب آشاميدني روش شيميايي استفاده قرار مي گيرند.معمولترين كاري كه انجام مي گيرد،هوادهي آب است.اين كار براي تهيه آبهاي صنعتي همراه باگرماو ايجاد خلاء انجام پذير است،ولي براي تهيه آب شرب از روش معمولي استفاده ميشود.غلظت نهايي اكسيژن ،دي اكسيد كربن باقيمانده به غلظت اوليه آنها ونيز روش گاززدايي بستگي دارد.
هوادهي :


روشي است كه به وسيله آن آب در تماس باهواي تحت فشار جووياكمتر ويا بيشتر از جوبه منظورهاي زير قرار ميگيرد وكيفيت آب از لحاظ حذف بو،طعم وخورندگي اصلاح مي شود.


- كاهش H S وساير گازها ومواد فرار وقابل اسيد اسيون كه ايجاد طعم وبورنگ ويا خورندگي نامطبوع در آب مي كنند وبه راحتي باهوادهي از آب جدا مي شوند.
- كاهش گازهايي نظير:دي اكسيدكربن وسولفيدهيدروژن كه باعث افزايش خاصيت خورندگي آب ميشوند. بايد گفت گرچه اكسيژن نيز باعث افزايش خاصيت خورندگي آب مي شود،ليكن باهوادهي معمولي غلظت آن درآب كاهش پيدا نمي كند ودر مواردي افزايش مي يابد.
- كاهش گازهايي كه در افزايش مصرف مواد شيميايي براي تصفيه يا تعديل املاح آب دخالت مي نمايند، مانند: دي اكسيدكربن در گرفتن سختي آب با آهك وسولفيدهيدروژن در كلرينه كردن آب.


درصورتي كه آب به قدر كافي اكسيژن محلول نداشته باشد باهوادهي ميزان آن افزايش مي يابد ودر نتيجه:
الف- طعم وبوي آب اصلاح ميشود.
ب- اكسيژن از فعاليت بي هوازي ميكروارگانيسمها جلوگيري مي كند وبالنتيجه توليد گازهايي مانند: اكسيددوكربن ويا سولفيدهيدروژن وآمونياك كاهش پيدا مي كند،PHآب تعديل مي شود واز خوردگي جلوگيري مي گردد.
ج- آهن ومنگنز وآمونياك وبرخي از مواد آلي آب اكسيده مي شوند.


ازاهداف فوق الذكر كه براي هوادهي گفته شد،گازكربنيك ،آهن ومنگنز از مهمترين ومتداولترين آنهاست.از جمله عوامل موثردر هواهي غير از آنچه كه قبلا گفته شد،مي توان به مدت هوادهي وتناسب اشاره كرد ( A سطح تماس وV حجم آب حامل گاز) كه بدين ترتيب درزمان هوادهي موقعي كه آب به قطره هاي ريز تبديل مي شود هرچه قطره كوچكتر باشد،سطح تماس بيشتر ميشود وسودمندي هوادهي افزايش مي يابد.
روشهاي مختلف هوادهي:


در تمام روشهاي هوادهي آب آشاميدني ،كه در زير توضيح داده مي شود بيشتر دوعامل مدت هوادهي وتناسب مدنظر و تحت كنترل است.هوادهي معمولا به دوروش به حركت در آوردن آب وتزريق هوا به داخل آب انجام مي پذيرد وبراساس شرايط موجود بايد روش آن انتخاب گردد.
الف- هوادهي بابه حركت در آوردن آب


• هوادهي آبشاري پله اي :
دراين روش هوادهي از پله هايي كه از مصالح بنايي مخصوصا بتن باارتفاع 3-1 متر استفاده مي شود.روي پله ها بندهايي وجود دارند كه با جريان يافتن آب روي پله ها در سطح وسيعي باهوا تماس مي يابند ومرتبا لايه سطحي آب شكسته شده وتماس
باهوا بيشتر مي شودشكل (1) .

شكل (1)روش هوادهي آبشاري پله اي
• ممكن است سرريزها رابه صورت كانال سوراخداري ساخت كه آب ازاين سوراخها ريزش كند.دراين شرايط سودمندي براي كاهش CO2از 20 تا60 درصد است.
هوادهي پاششي: دراين روش كه از تعدادي لوله سوراخدار تشكيل شده است، آب با فشار وارد لوله مي شود واز طريق نازلها به هوا پرتاب وپخش مي گردد.اين روش نياز به سطح وحجم زياد دارد وممكن است از لحاظ اقتصادي قابل توجيه نباشد.


• هوادهي بشقابي (سيني) : دراين روش هوادهي از تعدادي سيني استفاده مي گردد كه در كف آنها روزنه هايي وجود دارد ودرون آنها ممكن است از كك، سراميك ويا پلاستيك پرشده باشد تاهنگام عبور آب از آنها تماس بيشتري باهوا پيدا نمايد.باافزايش تعداد سيني ها مي توان زمان تماس را افزايش داد. سطح مورد نياز سيني ها 7/0 تا2 متر مربع براي هر 1000 متر مكعب آب درروز است.


• هوادهي سطحي : روش ديگر هوادهي كه اين روزها معمولا بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرد واز جهاتي مناسب تر هم است،استفاده از هوادهي هاي سطحي معمولي است كه مشخصات آنها همانند هوادههاي سطحي تصفيه فاضلاب است وبرروي مخازني كه برحسب زمان ماند هوادهي طراحي مي گردند، نصب مي شوند .


ب- هوادهي باتزريق هوا: دراين روش هوادهي ازيك مخزن بتوني كه در نزديكي كف آن لوله هاي سوراخدار ويا صفحات سوراخدار است،استفاده مي شود.(شكل 4-2) هواپس از عبور از سوراخها به صورت حبابهاي ريز به طرف سطح آب حركت مي نمايند.چون دراين روش سرعت صعود حبابهاي هواكمتر از سرعت سقوط قطره هاي آب در هوادهي آبشاري است،لذا سودمندي آن بيشتر است. حبابهاي هوا درحين بالا آمدن باعث به هم زدن آب مي شود ومرتب سطح تماس آب وهوارا بيشتر كرده وتبادل انجام مي گيرد. زمان ماند دراين واحد حدود 15 دقيقه وعمق مورد نظر 3تا4 متر توصيه شده است، عمق كمتر باعث كاهش سودمندي تبادل گاز مي گردد. متوسط

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید