بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
گناه شناسی و راه های مقابله با آن
اسلاید 2 :
انگیزه طرح بحث و ضرورت گناه شناسی
ممکن است تصوّر شود طرح بحث گناه شناسی ضرورت چندانی ندارد ، زیرا همه می دانند گناه کردن حرام است و لزومی ندارد فرصت های خاصّی به طرح چنین مباحثی اختصاص داده شود. و بیشتر مواقع گناهان ناشی از فراموشی و غفلت است .
برای رفع این ابهام باید به نکات ذیل توجّه کافی شود :
1) تأمّل در آیات قرآن کریم و کلمات نورانی معصومین(ع) درباره گناه و آثار شوم آن موجب موعظه دل و ازبین رفتن غفلت می گردد ؛
2) گناه مهمترین مانع و خطرناکترین عامل تخریب رابطه با خداست و گناه شناسی گامی بلند در رفع این مانع و درمان آن است ؛
3) اهمیّت پرهیز از گناه و معصیت خالق ، تفکّر و تعمّق دائمی پیرامون این مسئله را اجتناب ناپذیر می کند ؛
4) طرح مباحث گناه شناسی برای قشر جوان که بیشترین مخاطبان ما هستند ، نوعی خودآگاهی در زمینه ی مقابله با گناه را برای آنها به دنبال دارد ؛
اسلاید 3 :
5) بسیاری از افراد شناخت علمی و جامعی از گناه ندارند و مطالعه این مباحث برای آنها ضروری به نظر
می رسد ؛
6) شناخت بهتر آثار وضعی و باطنی گناه و عواقب اخروی و دنیوی آن فرد و جامعه را از گناه متنفّر می کند و روح تقوا را در جامعه بیشتر می کند ؛
7) تهاجم فرهنگی دشمنان اسلام و درپی آن افزایش مظاهر و مصادیق آن در جامعه یکی دیگر از ضرورت
های طرح این بحث است ؛
8) بررسی زمینه های گناه باعث هم اندیشی اجتماعی برای از بین بردن یا لااقل کنترل آن می شود ؛
9) گناه منشأ تباهی فرد و جامعه است ؛
10) گناه موجب محرومیت جامعه از حضور ولی خدا می گردد ؛
11) گناه باعث چند دستگی و تفرقه بین صفوف مسلمین می شود ؛
12) گناه موجب اسارت معنوی انسان و شیوع ضدارزشهایی چون : ریا ، چاپلوسی ، تکبّر و . می گردد ؛
13) گناه توفیق شکر گذاری را از انسان سلب کرده و نمی گذارد از نعمت ها که ابزار تکامل انسان هستند استفاده شایسته به عمل آید .
اسلاید 4 :
ماهیّت و چیستی گناه
از نظر مفهومی و تا حدّی از نظر مصداق بدیهی و بی نیاز از تعریف است و هرکس از نظر فطرت آن را می فهمد و زشت می شمرد .
گناه در لغت فارسی به معنای : بزه ، جرم ، خطا ، نافرمانی و مانند اینها آمده و در لغت عرب از آن به ذنب ، اثم ، معصیت ، سیّئه ، جرم و امثال اینها تعریف شده است . معنایی که در هر دوی آنها صادق و بلکه جامع معانی دیگر است همان نافرمانی و انجام عملی برخلاف قانون و یا سرپیچی از قانون است.
از منظر دین هرچیز که به عزّت و کرامت انسان ضربه وارد کند و او را از کمال انسانی بازدارد گناه محسوب می شود ؛ خواه خرد باشد یا کلان.
اسلاید 5 :
گناه از دیدگاه قرآن
گناه از منظر قرآن و سپس جزای آن از سنّت های حاکم بر هستی است که اوّلین بازتاب آن در خود انسان است.
قرآن تعبیر دقیق و زیبایی دارد « جزا وپاداش شما همان عمل شماست.».
اسلاید 6 :
گناه ناهماهنگ با فطرت انسان
1) قانون شکنی
2) ناهماهنگی با نضام خلقت
3) ناسپاسی نسبت به خالق و منعم
4) کفران و ضایع کردن نعمت ها
5) دهن کجی و جرأت بر مالک قادر هستی
6) خوارشمردن مقام والای خویش
7) بی اعتنایی به کتاب خدا
8) رنجاندن دل هدایتگران بشر
9) ترجیح جنبه ی حیوانیّت بر مقام ، شأن و مرتبه انسانیّت
علّت زشتی گناه
اسلاید 7 :
علّت زشتی گناه
10) بی وفایی نسبت به امام حاضر
11) ظلم و خیانت به دیگران
12) عقیم کردن راه فطرت و کدر ساختن آیینه ی دل
13) موجب انکار مقامات اهل معرفت
14) سبب محرومیت از غایت حیات ، لذّت های عقلی و معنوی
اسلاید 8 :
اقسام گناه
1) گناهان طبعی
2) گناهان غیر طبعی
3) گناهان شایع
4) گناهان کبیره
بزرگترین گناه کبیره شرک به خداست که گناهی نابخشودنی است که قرآن کریم درین باره می فرماید : «انّ الله لایغفرُ ان یُشرکُ بهِ و یغفِرُ مادونَ ذلک لمن یَشاءُ» ( نساء / 48 و 116)
5) گناه عامّی
6) گناه خاصّی
7) گناه ابرار
اسلاید 9 :
اقسام گناه
8) گناه مقرّبین
9) گناه فقهی
10) گناه اخلاقی
11) گناه جوارحی
12) گناه قطعی
13) گناه توجیه شده
14) گناه ظاهر
15) گناه ادواری
16) گناه عصری
17) گناه اقلیمی
18) گناه معاقب
19) گناهان سلبی و ایجایی
20) گناه مسمّات و غیر مسمّات
اسلاید 10 :
بعضی از آثار پرهیز از گناه
9) برخورداری از لطف خاصّ الهی و هم درجه شدن با اولیاء حق
10) عاقبت بخیری در دنیا «ولعاقبه للمتّقین»
11) گشایش روزی
12) سالم بدن عنصری بعد از مرگ
13) نجات از آتش جهنّم در آخرت
14) برخورداری از هدایت باطنی امام عصر(عج)
15) رسیدن به راحتی دائمی (بهشت جاویدان)
16) نجات از هول لحظه ی مرگ و جان دادن و عذاب قبر
1) کسب ملکه تقوا
2) حفظ عزت مداری و کرامت ورزی انسان
3) احیاء فطریّات ، حیات دل ، نورانیت باطن
4) گام نهادن در مراتب سیر و سلوک معنوی به سوی حق
5) برخورداری از مقام فرقان
6) برخورداری از کرامت های اولیاء الهی
7) دستیابی به علوم ذوقی ؛ مثل تعبیر رؤیا
8) رهایی از شیطان خارجی
اسلاید 11 :
عوامل و زمینه های پیدایش گناه (موانع رشد و رستگاری)
ب) عوامل بیرونی
الف) عوامل درونی
1) خانواده
2) شیطان
3) دلبستگی شدید به دنیا
4) وضعیّت اقتصادی
5) تعلیم و آموزش
.
1) شهوت پرورش یافته
2) غضب پرورش یافته
امام علی (ع) : «ایّاک و الغضبُ فاوّلهُ جنونٌ و آخرُه ندمٌ».
یکی از نشانه های غضب انتقام گیری است.
امام علی (ع) : «المبادره الی الانتقام من شیم الثام».
3) وهم و خیال پرورش یافته
امام صادق(ع) : « هرکس که درقلبش ذرّه ای کبر داشته باشد داخل بهشت نمی شود».
4) عقل ضعیف « هرقدر رشد عقلی انسان زیادتر شود و فطریات او تقویت گردد کمتر به سمت گناه می رود.
5) نفس اماره
اسلاید 12 :
پیامدهای گناه
2) در راهنما شناسی
1) در مبداء شناسی
رسول اکرم(ص) : «گناه ، گمراهی را برگنه کار مسلّط می نماید تا آنجا که ولایت و امامت وصیّ رسول خدا را رد می کند. این روح انکار ادامه پیدا می کند تا جایی که یکنایی خدا را منکر می شود و به الحاد و کفر آلوده می گردد».
1) گناه مانع شناخت امام (ع) می شود ؛
2) گناه مانع محبّت محض و پذیرش کامل ولایت امام(ع) می شود ؛
3) گناه به انکار عملی امام (ع) می انجامد و گاه به رویارویی با امام معصوم (ع) می کشاند مانند : اصحاب جمل
4) گناه انسان را از نعمت استفاده از وجود امام و تصرف آن بزرگوار محروم می کند ؛
5) گناه انسان را از معارف الهی و دانشهای خدادادی و علم لدنّی امام بی نصیب می کند
اسلاید 13 :
پیامدهای گناه
3) در خود شناسی « من عرف نفسهُ فقد عرف ربّهٍ »
4) در معاد شناسی
5) در زیبا شناسی
6) در مردم شناسی
7) در منع ازتأثیر عبادت
8) در مقام شکر گذاری
اسلاید 14 :
آثار وضعی گناه
11) کوتاهی عمر و مرگ زودرس
12) فقر ، بیچارگی و فلاکت
13) اضطراب و افسردگی
14) انحطاط فرهنگ و اخلاق
15) تفرقه و جدایی
16) سلب امنیّت اجتماعی
17) تسلّط اشرار و ستمکاران
18) محرومیت از ولی خدا
1) بیم و ترس
2) یأس و نا امیدی
3) عدم استجابت دعا
4) افتادن از چشم خوبان
5) بغض اولیاء دین
6) رسوایی
7) خشکسالی و نباریدن باران
8) نزول بلا و آفت
9) نسیان و فراموشی
10) سلب امنیّت روانی
اسلاید 15 :
گناه زدایی (راه های مقابله با گناه)
11) الگو گزینی
12) روی آوردن به کتاب
13) مشغول کردن نفس
14) یاد مرگ و قیامت
15) ضبط خیال
16) تفکّر
17) اشک
18) تقویت عزّت نفس
19) مراقبه
20) توبه و بازگشت
21) امر به معروف و نهی از منکر
1) دعا
2) توسّل
3) تقویت ایمان و یقین
4) ذکر
5) انجام ریاضت های شرعی
6) تمرین برای تقویت اراده
7) استفاده از حالت قریب العهدی
8) احیاء فطریات
9) پشتوانه ی معنوی
10) انس با قرآن
