بخشی از مقاله
چکیده
سبک زندگی دینی از مولفه های مهم می باشد که دوری از آن، جامعه را دچار بحران های زیادی می کند. اگر بخواهیم عوامل انحراف از سبک زندگی دینی را ریشه یابی کنیم خواهیم دید که همه ی آن ها در گناه خلاصه می شوند لذا ریشه یابی گناه جایگاهی بسی عظیم در حفظ سبک زندگی دینی دارد. لذا هدف از مقاله ی حاضر آشنایی با مهمترین ریشه های گناه است. در راستای تحقق این هدف، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بهره جستن از منابع دست اول و معتبر اسلامی،به اهمّ نتایج بدست آمده شامل مفهوم شناسی گناه و سبک زندگی دینی و مهمترین ریشه های گناه که شامل حب دنیای بیش ازحدّ کفایت، پیروی از شیطان و جنود او، جهل، قوای کنترلنشده، شخصیّت، وراثت، تربیت، محیط، دوست و زمامداران اشاره شده که توجه به آنها، زندگی افراد را به سمت دینداری حرکت می دهد.
مقدمه
یکی از ابعاد بسیار مهم و حائز اهمیت،توجّه به سبک زندگی دینی است کهبی توجّهی به آن ضربه های مهلکی را به بار می آورد . از جمله عوامل منحرف کننده ی سبک زندگی دینی، آلوده شدن به ریشه های گناه است که بیشتر بدبختی هایی که دامنگیر انسان می شود، بر اثر آلودگی به آنها است که اگر بر درخت وجود آدمی رسوخ کند، انسان را بیمحتوا و بی هویّ ت نموده و نکبت و شوربختی را به جای آن می نشاند و از سبک زندگی دینی دور می گرداند.
با توجّه به ترویج ریشه های گناه در جامعه به خصوص در میان نسل جوان، خطر تبدیل سبک زندگی دینی به غیر دینی وجود دارد. وقتی ارزش های اصیل اسلامی و باورهای دینی، جای خود را به ضدارزشها بدهند، کانون گرم خانواده ها دچار انواع کینه ها و نفرت ها می گردد لذا سرنوشت جامعه به سمت تباهی و نابودی حرکت می کند و افراد را از رسیدن به هدف نهایی خلقت باز می دارد. لذا توجه به تاثیرات منفی ریشه های گناه بر سبک زندگی دینی بسیار مهم و ضروری است.
در بحث ریشه های گناه پژوهش هایی از جمله پژوهش روشنی - 1387 - شناخت علل درونی گناه مثل قلب و علل بیرونی مثل زمینه های خانوادگی؛ یوسفی - 1391 - شناخت علل فرهنگی، تربیتی، خانوادگی، اجتماعی، روانی و سیاسی؛ حسینی نژاد - 1391 - آشنایی با نقش خانواده، اجتماع و عقده های روانی در تمایل افراد به سوی گناه؛ الماسیان - 1391 - شناسایی عللی مثل جهل، دوستان نااهل، غریزه و خانوادهی ناسالم و تأثیر منفی بر کرامت انسانی؛ امینی - 1391 - شناخت علل خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی، روانی و سیاسی انجام شده است ولی در این مقاله سعی شده است به مهمترین ریشه های گناه به عنوان نقطه ی منحرف کننده سبک زندگی دینی اشاره گردد.
تحقیق انجام شده در این مقاله کیفی از نوع توصیفی تحلیلی است که بدنبال یافتن پاسخ 3 سوال شامل مفهوم گناه چیست؟ مفهوم سبک زندگی دینی چیست؟ مهمترین ریشه های گناه مبتنی بر متون اسلامی چیست؟، می باشد که جمع آوری اطلاعات آن، به صورت کتابخانه ای از متون چاپی و الکترونیکی و عمدتاً بر اساس رجوع به قرآن و روایات معصومین علیهم السلام در منابع معتبر اسلامی اعم از متون تفسیری مانند المیزان، نمونه، مجمع البیان و کتابهای دینی مانند نهج البلاغه، بحارالانوار، اصول کافی، سفینه البحار، میزان الحکمه، وسائل الشیعه، غررالحکم و دررالحکم و... می باشد.
یافته ها
.1 مفهوم شناسی گناه
گناه از جمله موارد بسیار مهم می باشد که آشنایی با مفهوم آن ضرورت قابل توجهی دارد. در بیان مفهوم گناه باید اشاره کردکه عبارت است از نافرمانی و انجام عملی برخلاف قانون و یا سرپیچی از قانون است و یا بنابر نظر عدّه ای، گناه هرکاری را شامل می شود که انجام آن ناروا باشد. گناه در نظر اهل شرع نیز عبارت است از این که مکلّف، امری نامشروع مرتکب شود. - دهخدا، - 1377 در فرهنگ معین آمده است که گناه در لغت به معنای خطا، جرم، غلط، جفا و ظلم است. - معین، - 1387 در اصطلاح دینی گناه به معنای معصیت و نافرمانی حق تعالی است. - دست داده، - 1377
.2 تبیین مفهوم سبک زندگی دینی
سبک زندگی از زمره مولفه های است که باید به شناخت مفهوم آن پرداخت، زیرا نوع شناخت از سبک زندگی، تأثیر بسزایی در پیشرفت جامعه ی بشری دارد. برای روشن شدن مفهوم سبک زندگی باید گفت عبارت است از: نظام» واره و سیستم خاص زندگی است که به یک فرد، خانواده یا جامعه با هویّت خاص اختصاص دارد. این نظام واره، هندسه ی کلی رفتار بیرونی و جوارحی است و افراد، خانواده ها و جوامع را از هم متمایز می سازد. سبک زندگی را می توان مجموعه ای کم و بیش جامع و منسجم از عملکردهای روزمره یک فرد دانست که نه فقط نیازهای جاری او را برآورده می سازد، بلکه روایت خاصی را که وی برای هویّت شخصی خویش برمیگزیند، در برابر دیگران مجسّم می سازد کهکاملاً قابل مشاهده یا قابل استنتاج از مشاهده است.« - شریفی، 1391، ص - 146
در جای دیگری درباره ی سبک زندگی آمده است: »الگوی همگرا - کلیّت تامی - یا مجموعه ی منظمی از رفتارهای درونی و بیرونی، وضعهای اجتماعی و دارایی ها که فرد یا گروه بر مبنای پارهای از تمایلات و ترجیحها - سلیقه - اش و در تعامل با شرایط محیطی خود ابداع یا انتخاب می کند. یا به اختصار، سبک زندگی، الگو یا مجموعه نظاممند کنشهای مرجح است.« - مهدوی کنی، 1387، ص - 78 اگر دین را مایه ی سعادت بشر در همه شئون فردی، اجتماعی و تاریخی بدانید لازمه چنین اعتقادی این است که آموزه های دین را حاکم بر سبک زندگی نمایید تا جهت دهی والگو بخشی به رفتار وکنش انسانی ایجاد گردد. دین به عنوان نوعی از هدایت الهی، دگرگونی و آثار عمیق و وسیعی را در اندیشه و روح انسان پدید می آورد. در پرتو این دگرگونی که نظام شناخت ها و باورها، ارزش ها و گرایش ها و رفتارها و کردارهای انسان را در بر می گیرد، استعدادهای درونی و فطری بشر شکوفا وهدایت می شود ودر مسیری ویژه به تکامل می رسد. - جوادی آملی، 1387، ص - 15
