بخشی از مقاله
بازيهاي مربوط به پرورش حس بينايي
1- بازي با تصاوير
هدف :
پرورش حس بينايي، تشخيص تفاوت و تشابه، جور كردن، طبقه بندي.
مواد و وسايل مورد نياز:
چند عدد كارت مقوايي سفيد 40×30 سانت – تعدادي كارت 10×10 از تصاوير مختلف اشياء و حيوانات و غيره (از هز كدام 4 عدد).
طرز تهيه:
در سمت چپ كارت 40×30 سانت سه عدد تصوير مختلف مثلاً ماهي، ماشين و توپ را مي چسبانيم.
طرز بازي :
يك كارت 40 ×30 سانت ساخته شده مطابق شكل را در مقابل كودك قرار مي دهيم و سه كارت باقيمانده از هر تصوير روي كارت بزرگ را به طور درهم به كودك مي دهيم يعني سه عدد كارت ماهي، سه عدد كارت ماشين، سه عدد كارت توپ. كودك بايستي تصاوير مشابه را پيدا كرده در مقابل شكل اصلي رديف خودش بگذارد.
در مراحل بعد مي توان دو كارت بزرگ و سپس چند كارت بزرگ را در مقابل كودك قرار داد كه تصاوير مشابه را پيدا كرده در محل خودشان بگذارد. (كارت هاي كوچك مربوط به هر دو يا چند كارت بزرگ را بطوردرهم در مقابل كودك قرار مي دهيم).
پس از اين بازي در مرحله بعد به جاي سه كارت كوچك مشابه با شكل كارت بزرگ، سه تصوير متفاوت از همان تصوير را به كودك مي دهيم، مثلاً براي ماهي سه كارت ماهي با شكلهاي مختلف آن و براي ماشين سه شكل مختلف از ماشين را در اختيار كودك قرار مي دهيم و او بايستي با توجه به اينكه همه شكلها ماهي است آنها را در كنار شكل ماهي كارت بزرگ قرار دهد و يا همه شكلهاي ماشين را در رديف ماشين بچيند.
2- بازي جور كردن اشكال هندسي:
هدف: پرورش حس بينايي، تشخيص تفاوت و تشابه اشكال هندسي، جور كردن.
موارد و وسايل مورد نياز:
يك عدد كارت مقوايي سفيد 40×30 ، مقواي قرمز براي اشكال هندسي.
طرز تهيه :
3 شكل هندسي دايره، مربع، مثلث را كه از مقواي رنگي قرمز بريده ايم در سمت چپ مقواي سفيد 40×30 مي چسبانيم. از هر شكل 4 عدد نيز به طور جداگانه از مقواي رنگي قرمز مي بريم.
طرز بازي :
صفحه مقوايي سفيد كه اشكال هندسي مختلف را در سمت چپ آن چسبانده ايم مقابل كودك قرار مي دهيم، بقيه اشكال هندسي مقوايي قرمز رنگ (از هر كدام 4 عدد) را نيز به طور درهم در اختيار كودك قرار مي گذاريم. از او مي خواهيم اشكال مشابه را پيدا كرده در سمت راست شكل اصلي قرار دهد.
اين بازي را مي توان با اشكال هندسي مختلف نيز انجام داد.
3- بازي جور كردن اشكال هندسي و خطوط :
هدف :
پرورش حس بينايي، تشخيص تفاوت و تشابه شكل هندسي و خطوط، جور كردن، آمادگي براي تشخيص شكل حروف.
موارد و وسايل مورد نياز :
يك صفحه مقوايي سفيد 40×30 سانت كه خطوطي مشابه شكل با ماژيك بر روي آن كشيده شده است. 12 كارت 10×10 كه شكل هاي موجود در صفحه 40 ×30 بر روي آنها كشيده شده است.
طرز بازي:
صفحه مقوايي(40×30) شامل خطوط و اشكال هندسي را در مقابل كودك قرار مي دهيم، كارتهاي كوچك همان اشكال را نيز در اختيار كودك مي گذاريم، از او مي خواهيم كه هر كارت كوچك را برداشته، در محل صحيح، روي شكل همانند خود قرار دهد.
عنوان : بازيهاي آموزشي مربوط به پرورش حس شنوايي:
1- بازي تقليد صدا :
هدف:
پرورش حس شنوايي، شناخت صداهاي مختلف محيطي، به خاطر سپردن صدا، تشخيص تفاوت سكوت و سروصدا.
مواد و وسايل مورد نياز :
نواري از صداهاي مختلف حيوانات و ساير صداهاي محيطي(هواپيما، ماشين، زنگ تلفن، صداي طوفان، آب، رعد، زنگ در، بوق، آژير خطر) تصوير حيوانات و وسايلي كه صداي آنها در نوار موجود است.
طرز بازي :
نوار صداهاي مختلف را براي كودك را براي كودك پخش مي كنيم. (در صورت نبودن نوار مي توان صداها را عيناً براي كودك تقليد كرد.)
پس از چند بار گوش دادن به صداي نوار، اين بار، با پخش صداي بخصوصي تصوير آن را به كودك نشان مي دهيم، مثلاً با پخش صداي سگ تصوير آن را نشان مي دهيم و نام مي بريم. پس از اين مرحله صدا را پخش كرده از كودك مي خواهيم تصوير را نشان داده نام برد. در مرحله بعد تصوير را به كودك نشان مي دهيم و از او مي خواهيم كه صداي آن تصوير را تقليد كند مثلاً با نشان دادن عكس گربه، ميو ميو كند. در آخر براي تثبيت آموزش صداها مي توان بازي گروهي عمو زنجير باف را نيز انجام داد.
توضيح:
براي آموزش معني سكوت بايد از تصوير يك كودك در حالي كه دستش به علامت سكوت در مقابل دهانش قرار دارد، استفاده نمود. كودك با ديدن اين تصوير بايد چند دقيقه سكوت كند.
2- بازي با قوطي هاي صدا دار :
هدف :
پرورش حس شنوايي، تشخيص صداهاي مشابه، جور كردن.
مواد و وسايل مورد نياز :
تعدا 12 قوطي هم شكل كه محتواي آنها قابل رؤيت نباشد. مقداري نخود و لوبيا، شن، نمك، سكه، آب، برنج.
در هر قوطي به مقدار مساوي از مواد بالا ريخته مي شود (2 قوطي شن،2 قوطي نمك ....)
طرز بازي :
ابتدا همه قطي ها را در مقابل كودك قرار مي دهيم تا با تكان دادن آنها، با صداهاي مختلف آشنا شود. سپس آنها را برداشته و فقط 2 قوطي پر از نخود و لوبيا و 2 قوطي نمك را در مقابل او قرار مي دهيم، او بايستي با تكان دادن و به صدا در آوردن قوطي ها دو قوطي هم صدا را پيدا كرده، كنار هم قرار دهد. در مرحله بعد قوطي هاي قبلي را از مقابل كودك برداشته و در حالي كه 2 قوطي آب را به آنها اضافه مي كنيم، در مقابل او مي گذاريم تا قوطي هاي هم صدا را پيدا كند.
در مرحله آخر همه قوطي ها را بطور درهم در مقابل كودك قرار مي دهيم و از او مي خواهيم قوطي هاي هم صدا را جدا كرده، كنار هم قرار دهد.
عنوان : بازي هاي آموزشي مربوط به پرورش حس لامسه :
1- بازي با اشياء درون كيسه :
هدف:
پرورش حس لامسه، تشخيص تفاوت و تشابه اشياء، جور كردن.
مواد و وسايل مورد نياز :
يك كيسه كه محتواي آن ديده نشود. مقداري اشياء مختلف و اسباب بازي از قبيل، شانه، قاشق، بشقاب، ليوان، چنگال وغيره، تعدادي اشكال هندسي سه بعدي مانند مكعب، كره، هرم، منشور، استوانه (از هر كدام 2 عدد).
طرز بازي :
در مرحله اول كيسه محتواي اسباب بازي هاي فوق را به دست كودك مي دهيم طوري كه داخل آن را نبيند. از كودك مي خواهيم يك يك اشياء را لمس كرده نام آنها را بگويد و از درون كيسه خارج كند. مي توان بازي را به شكل ديگري نيز انجام داد يعني مربي نام يك شيء را بگويد و كودك آن را از بين اشياء درون كيسه پيدا كرده، بيرون بياورد.
در مرحله دوم، اشكال هندسي سه بعدي را داخل كيسه گذاشته و كودك بايستي با لمس كردن آنها، شكلهاي مشابه را خارج كند.
2- بازي با جوراب :
هدف:
پرورش حس لامسه، شناخت شيء از طريق لامسه، پرورش تجسم اشياء.
مواد و وسايل مورد نياز :
6 لنگه جوراب ورزشي ضخيم، 6 عدد ليوان، اشياء آشنا محيط كودك مانند ساعت مچي، انگشتر، نمكدان، قاشق چايخوري و . . . تصوير اشياء فوق.
طرز بازي:
اشياء موجود را جداگانه در ليوان ها ريخته (در هر ليوان يك شيء) و ليوان ها را درون جوراب ها مي گذاريم، به طوري كه كودك نتواند آنها را ببيند، و از او مي خواهيم دست خود را وارد ليوان كرده و با لمس كردن شيء درون ليوان آنرا شناخته، نام ببرد، سپس بدون ديدن شيء، تصوير آن را از ميان تصاوير پيدا كرده داخل ليوان بگذارد.
پس از پيدا كردن تصوير تمام اشياء، بايد ليوان ها را از درون جورابها خارج نمود، تا مشخص شود كودك چند تصوير را درست و احياناً چند تصوير را اشتباه درون ليوانها قرار داده است.
3- بازي با سمباده و مخمل:
هدف:
پرورش حس لامسه، تشخيص تفاوت و تشابه زبري و نرمي، جور كردن.
مواد و وسايل مورد نياز:
2 مقواي 15×30 سانت، 10 عدد مقواي 15×15 سانت، مقداري پارچه مخمل، ساتن، پشم، كتان و مقداري كاغذ سمباده.
طرز بازي:
در مرحله اول يكي از مقواهاي 15×30 سانت را كه از دوقسمت مساوي از پارچه مخمل و كاغذ سمباده پوشانده ايم، در مقابل كودك قرار مي دهيم. مربي انگشت كودك را گرفته و به آرامي روي سطح آن قرار مي دهد، تا كودك زبري و نرمي دو جسم را درك نمايد. در اين مرحله هدف تنها لمس دو جنس است.
مخمل
سمباده
در مرحله دوم، مقواي ديگر 15×30 سانتي را كه تمام سطح آنرا با نوارهاي پارچه اي از چنس مخمل، ساتن، پشم، كتان و كاغذ سمباده در سطح 6×15 پوشانده ايم، در مقابل كودك قرار مي دهيم و اين بار نيز از كودك مي خواهيم تا با انگشت خود آنها را جدا جدا لمس نمايد.
سمباده
مخمل
ساتن
پشم
كتان
در مرحله آخر 10 عدد مقواي 15×15 را كه دو به دو از پارچه مخمل، ساتن، پشم، كتان و كاغذ سمباده پوشانده ايم، در مقابل كودك قرار مي دهيم و در حالي كه چشم كودك را بسته ايم از او مي خواهيم پارچه ها را لمس كرده، قطعات مشابه را در كنار هم قرار دهد. مثلاً دو قطعه مخمل، دو قطعه ساتن . . . را جور كند. البته مي توان اين قسمت را به صورت مرحله اي نيز انجام داد به عبارتي ابتدا 4 قطعه مخمل و سمباده را به كودك داد تا جور كند و سپس به قطعات اضافه نمود.
عنوان : بازيهاي آموزشي مربوط به زمينه سازي براي خواندن و نوشتن:
1- داستان گويي از روي تصوير
هدف:
زمينه سازي براي خواندن و نوشتن، منطقي فكر كردن، پرورش تخيل، بيان و توضيح تصاوير و جزئيات آنها، قرار دادن سري تصاوير به ترتيب تقدم در موضوع(داستان)، يادگيري خواندن تصاوير از راست به چپ جهت زمينه سازي در خواندن و نوشتن.
مواد و وسايل مورد نياز :
تعدادي تصاوير مختلف كه روي هم داستاني را بيان كند(معمولاً نبايد هر داستان بيش از سه يا چهار تصوير داشته باشد، مثلاً در داستان به سفر رفتن يك كودك، يك تصوير نشان دهنده خريدن بليط اتوبوس، يك تصوير نشان دهنده جمع كردن وسائل سفر، يك تصوير نشان دهنده سوار شدن به اتوبوس، يك تصوير نشان دهنده رسيدن به مقصد و روبوسي با اقوام باشد.)
طرز بازي:
تصاوير داستان را بطور درهم در اختيار كودك قرار مي دهيم تا با آنها بازي كند و با نگاه كردن به تصاوير دريابد كه تصاوير چه چيزي را نشان مي دهند، سپس از او خواسته شود كه تك تك تصاوير را شرح دهد و آنگاه به ترتيب موضوع داستان ، آنها را از راست به چپ رديف كند. در تمام طول بازي بايد با سوالات خود، كودك را ياري كنيم تا بتواند به طريق منطقي تصاوير را بيان كرده و ترتيب صحيح قرار دهد. مثلاً مي گوييم تصاوير را نگاه كن، مي تواني حدس بزني چه اتفاقي افتاده؟ تو فكر مي كني قبل از اين چه اتفاقي افتاده؟ بعد چه شده و بالاخره داستان به كجا ختم مي شود؟
