بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش، مطالعه تاثیر بازیهای بومی محلی منتخب بر رشد مهارتهای دستکاری دختران 10 ساله بود. به این منظور 48نفر دختر 10 ساله از بین نمونه های همگن شده با پرسشنامه ویژگیهای فردی انتخاب شدند. پس از پیش آزمون مهارتهای حرکتی درشت اولریخ به صورت تصادفی به دو گروه بازیهای بومی و محلی و فعالیتهای معمول تقسیم شدند. در مرحله بعد بازیها به مدت 6 هفته و هر هفته 3 جلسه اجرا شد. بازیها خرس وسط، وسطی، دستش ده و هفت سنگ بودند.
در نهایت از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. سپس اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه مشخصات فردی و آزمون های مربوط ثبت و به صورت توصیفی طبقه بندی و تنظیم گردید. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار VSVV و در سطح صورت گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون تی مستقل انجام شد. نتایج بازیهای منتخب بومی و محلی منتخب باعث پیشرفت مهارت ضربه با باتوم دختران 10 ساله شد ولی موجب بهبود مهارت ضربه با پا و زدن توپ به زمین نشده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از تحقیق می توان گفت بازیهای بومی و محلی می تواند باعث رشد مهارتهای دستکاری دختران شود.
-1 مقدمه
حرکت و جنبش از ویژگیهای حیات انسان و دارای انگیزه و ریشه ای در سرنوشت اوست. منع انسان از حرکت نه تنها موجب توقف رشد بلکه سبب افسردگی، بروز رفتار ناهنجار و از دست رفتن شور و نشاط زندگی وی می گردد . نیاز انسان به حرکت و فعالیت در تاریخ حیات او، همواره با کسب تجارب و کشف روش های جدید برای رفع آن همراه بوده است. مطالعه و تحلیل تاریخی احوال اقوام گذشته و حال نشان می دهد که سعی و تلاش انسان در این رابطه قدمت تاریخی دارد. تا آنجا که می توان گفت ادامه حیات اقوام ابتدایی بدون حرکت و فعالیت میسر نبوده است
رشد حرکتی انسانها دارای پتانسیل منحصر به فردی است که تحت تاثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی فرد دارد - آرمان، . - 1390 محققان معتقدند قابلیتهای بالای حرکتی و اجرای روان و زیبای مهارتهای حرکتی پیچیده در نوجوانی و جوانی مستلزم رشد تواناییهای حرکتی در کودکان است
شواهد و مطالعات موجود، بیانگر این مطلب می باشد، بر خلاف گذشته که مربیان تصور داشته اند کودکان به طور خودکار مهارتهای حرکتی را در حین رشد و بالیدگی و همراه با افزایش سن توسعه می دهند، محیط، عامل دیگری است که نقش اساسی در رشد حرکتی کودکان ایفا می کند و بالیدگی و افزایش سن به تنهایی نمی تواند موجب رشد این مهارتها شوند.
زندگی، حاصل تعامل عناصر در هم تنیده بالیدگی و تجربه است. بالیدگی توالی ظهور رفتارهای حرکتی و مهارت های بنیادی را مشخص می کند ولی سرعت ظهور آنها تحت تاثیر محیط یادگیری و تجربه ممکن است تغییر کند. اگر محیط یادگیری غنی باشد و فرصت هایی برای تجارب وجود داشته باشد، مهارت های حرکتی بنیادی بالیده می شوند. به همین علت ایجاد بستری مناسب برای حرکت و غنی سازی محیط آموزشی مناسب برای رشد این مهارت ها از راههای افزایش فرصت برای حرکت، ضروری می باشد
برای این که کودکان، مشتاقانه، با انگیزه و با روش های مناسب به فعالیت برای پیشرفت مهارتهای بنیادی بپردازند، باید برای آنان امکان سرگرمی و تفریح فراهم شود. جست و خیز و بازی و سرگرمی، شور و نشاط و کنجکاوی درباره پیرامون خود، از جمله ویژگی هایی هستند که دنیای کودکان را از بزرگسالان متمایز می سازد. همه کودکان از بازی کردن لذت می برند. اگر فعالیت بدنی کودکان بر مبنای یک الگوی منظم و هدفمند برنامه ریزی شود، باعث آشنایی با مهارتهای ورزشی بنیادی، افزایش آمادگی جسمانی می شود.
بازی فعالیتی انتخابی و داوطلبانه است که به منظور سرگرمی، شادی، تنوع و صرف انرژی انجام می گیرد. در این فعالیت کودک چیزهایی یاد می گیرد و هیجانات به شکل بی ضرر تخلیه می شوند و نیز رعایت قوانین، هماهنگی های جسمانی و تقویت حواس م تعادل روانی و کسب مهار های اجتماعی از طریق بازی صورت می گیرند.
در این میان باز یهای بومی محلی ایران علاوه بر ان که روح و جسم افراد را تقویت می کند خود عامل بسیار مهمی جهت صیانت از فرهنگ و دستاورد های فرهنگی چندین هزار ساله این مرز و بوم هستند. این بازی ها دارای ویژگی هایی همچون تقویت حس دفاع از میهن، نظم، قدرت تصمیم گیری و اراده، تقویت حس دینی، الهام از طبیعت، آماده سازی کودک برای ورود به زندگی، ارزان و راحت بودن و پرورش نیروی جسمانی هستند
پرداختن به این بازیها علاوه بر آن که روح و جسم افراد را تقویت می کند خود عامل بسیار مهمی جهت صیانت از فرهنگ و دستاوردهای فرهنگی چندین هزار ساله این مرز و بوم هستند
با توجه به اهمیت نقش بازی در رشد مهارت های حرکتی کودکان این تحقیق در نظر دارد به بررسی تاثیر بازی های سنتی ایران بر رشد مهارت های دستکاری بپردازد. برای این منظور بازیهای وسطی، خرس وسط، پلان، هفت سنگ و دستش ده که همگی با مهارتهای دستکاری در ارتباطند، انتخاب شده اند . با توجه به مطالبی که عنوان شد و اهمیت رشد مهارتهای بنیادی، می توان این سوال را مطرح کرد که آیا بازیهای بومی - محلی می تواند بر مهارتهای دستکاری دختران تاثیر گذار باشد؟
-2 بیشینه تحقیق
غیجی و همکاران - - 1392 به بررسی اثر بازیهای بومی و محلی و بازیهای معمول بر رشد مهارتهای دستکاری پسران کم توان ذهنی آموزش پذیر پرداختند. اطلاعات فردی از طریق پرسشنامه محقق ساخته و هوش کودکان با آزمون وکلسر بررسی شد و در مرحله پیش آزمون مهارت دستکاری افراد از طریق نسخه دوم آزمون مهارت حرکتی درشت اولریخ سنجش شد. سپس افراد به شکل تصادفی در دو گروه بازی های بومی محلی 15 - نفر - توزیع شدند. بعد از 8 هفته تمرین - سه جلسه در هفته و هر جلسه 45 دقیقه - از هر دو گروه پس آزمون مهارت های دستکاری به عمل آمد.
تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل تی وابسته و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در سطح معنی داری انجام گرفت. دو گروه به شکل معنی داری در مهارت های دستکاری پیشرفت داشتند اما پیشرفت گروه بازی های بومی محلی به شکل معنی داری بیشتر از گروه بازی های معمول در تمام مهارت های دستکاری اندازه گیری شده - پرتاب کردن دریافت کردن ضربه با پا ضربه به توپ از پهلو دریبل ثابت و غلتاندن توپ - بود. میتوان گفت بازی های بومی محلی منتخب می توانند برنامه مناسب برای رشد مهارتهای دستکاری کودکان باشند.
فابریزو و دیگران - 2007 - پژوهشی را با عنوان بررسی ارتباط بین مهارتهای حرکتی درشت و شاخص توده بدنی انجام دادند. نمونه پژوهشی شامل 16 پسر و 11 دختر بود. نتایج نشان داد که پسران در زمینه مهارتهای حرکتی درشت بهتر از دختران عمل کردند ولی در مورد دختران، دخترانی که شاخص توده بدنی آنها در حد نرمال بود نسبت به بقیه دختران و پسران چاق بهتر عمل کردند. همچنین در مهارتهای دستکاری مانند دریافت و پرتاب کردن دختران نسبت به پسران دارای تاخیر رشدی بودند.
لوسی پرمانا ساری و همکاران - 2008 - به بررسی تاثیر وسایل بازی آموزشی بر رشد حرکتی کودکان مراکز نگهداری روزانه پرداختند. این تحقیق از نوع آزمایشی با گروه کنترل و پیش آزمون و پس آزمون است. چهل کودک 2تا5 ساله به صورت تصادفی از بین بچه های این مراکز انتخاب شدند. داه ها بوسیله آزمون مهارتهای حرکتی کرونوبچ گرفته شد. یک گروه تحریک وسایل بازی آموزشی را دریافت کردند و یک گروه دریافت نکردند. مدت زمان 6 ماه بود. نتایج تفاوت معنی داری P< 0/001 در در نمره های مهارتهای حرکتی بچه هایی که این تحریک رادریافت کردند و آنهایی که دریافت نکردند وجود داشت. نمره بچه هایی که این تحریک را دریافت کرده بودند بالاتر بود.
شیخ و همکاران - 2011 - اثر مهارتهای حرکتی منتخب بر رشد حرکات بنیادین در کودکان پسر و دختر در شهر تهران - ایران را بررسی کردند . برای نمونه گیری همه مهد کودکهای واقع در تهران انتخاب شدند . سپس با استفاده از پرسشنامه مشخصات فردی 40 کودک 20 - دختر و20 پسر انتخاب شدند . تست لینکلن اوزرسکی از نمونه ها گرفته شد سپس افراد به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند . برنامه مهارتهای حرکتی برای گروه آزمایش بکار بسته شد برای 12 هفته سه جلسه در هفته برای 50 دقیقه . در پایان تستها در هر دو گروه تکرار شد و موارد امتیاز داده شد.سپس اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند.نتایج نشان داد فعالیتهای حرکتی تاثیر معنی داری بر تعادل حرکتی، سرعت و قدرت در هر دو جنس و هماهنگی پسران داشته است.
باربارا جی روبر و همکاران - 2012 - به بررسی رشد مهارتهای حرکتی درشت در کودکان پرورشگاهی پرداختند. آنها 33 کودک - 16 پسر و 17 دختر - پرورشگاهی را با 34 کودک - 21 پسر و 13 دختر - غیر پرورشگاهی که متوسط سن آنها 10 تا 15 سال بود را با هم مقایسه کردند.از کودکان تستهای تعادل و توازن دو طرفه برونینکز اوزرتسکی گرفته شد. نتایج نشان داد که کودکان پرورشگاهی در مقایسه با غیر پرورشگاهی تاخیراتی در سیستم حرکتی داشتند.این یافته ها نشان می دهد محیطهای پرورشگاهی فراهم کننده تجربیات اولیه زندگی مورد نیاز برای تکامل مهارتهای حرکتی در دوران کودکی نیست.
تیپاوان کانتا و همکاران - 2012 - به بررسی بازیهای محلی ایسان تایلند برای رشد مهارتهای حرکتی ظریف در کودکان پیش دبستانی پرداختند. در این تحقیق نیمه تجربی نمونه ای به صورت تصادفی از دانش آموزان سال اول کودکستان از سه استان تایلند انتخاب شدند. داده ها بوسیله مصاحبه مطالعه بحث گروهی آزمایش و سمینار جمع آوری شدند. آزمونهای اعتبار و درستی داده های تحقیق کیفی با استفاده از روشهای تجزیه تحلیل انجام شد. زمان این تحقیق از اوریل 2010 تا 2011 طول کشید. نتایج نشان داد کودکان پیشرفت معنی داری در بهبود مهارتهای حرکتی ظریف داشتند
-3روش شناسی
برای انجام این تحقیق در ابتدا، تعدادی از بازیهای سنتی که ممکن بود بر رشد مهارتهای دستکاری تاثیر داشته باشد انتخاب شدند. سپس با مساعدت استادان متخصص رفتار حرکتی، روایی محتوای این بازیها تایید شد که این بازیها عبارتند از وسطی، پلان، دستش ده و...
