بخشی از مقاله
مقدمه:
هر فرد حسابدار یا کسی که در واحد حقوق و دستمزد کار می کند نیاز به داشتن دانش تخصصی در این زمینه خواهد بود این اطلاعات را می توان به صورت خلاصه شناخت سیستم های کنترلی حقوق و دستمزد، شناخت قوانین بیمه و مالیات و سایر موارد قانونین مثل اضافه کاری و ماموریت و تهیه اسناد و مدارک ثبت لیستهای حقوق و دستمزد نام برد.
در ضمن قوانین کشور، واحدهای اقتصادی را ملزم نموده اند تا اطلاعاتی از تعداد کار کنان و حقوق و دستمزد و مزایای مربوطه را همه ماهه به دستگاههای زیربط همچون وزارت دارایی برای وصول مالیات حقوق و سازمان تامین اجتماعی برای ارایه خدمات ارسال دارند که در نتیجه موارد فوق ایجاد یک سیستم منظم و دقیق را برای حقوق و دستمزد ضروری کرده است.
بنابراین یک سیستم حقوق و دستمزد باید به شکلی طراحی شود که اطلاعات لازم را به سرعت و به موقع جمع آوری و مبلغ صحیح قابل پرداخت به هر یک از کارکنان را محاسبه کند و از روشهای کنترلی مناسبی برای جلوگیری از پرداخت وجوه به شکل غیرقانونی به افراد سوء استفاده کننده را ایجاد کند. و امروزه کامپیوتر بخش عمده ای از محاسبات حقوق و دستمزد را در مدت زمان بسیار کوتاه انجام می دهد ولی باز کامپیوتر یک ابزار در دست کاربران است و داشتن اطلاعات در ارتباط با حقوق و دستمزد لازم و ضروری است.
اجزا و عناصر تشکیل دهنده یک سیستم حقوق و دستمزد به طور عملی و بدون در نظر گرفتن این که این سیستم برای بازرگانی و خدماتی و یا تولیدی طراحی شده به شرح زیر است:
1- دایره کارگزینی
2- دایره ثبت ورود و خروج پرسنل
3- دایره حسابدرای حقوق و دستمزد
وظایف: 1) کارگزینی: وظیفه آن تهیه و تدوین دستورالعملها و آئین نامه ها استخدامی پرسنل با رعایت و مدنظر قرار دادن قوانین کار و امور اجتماعی
و ساير قوانين را بر عهده دارد و از طرفي وظايف ديگري در ارتباط با پرسنل همچون آموزش ، نحوه استفاده از مرخصي و تعيين شدج وظايف ، نقل انتقال پرسنل به ساير بخش هاي موسسه را دارد .
2- ثبت ورود و خروج پرسنل وظيفه اين بخش جمع آوري اطلاعات مربوط به زمان انجام کار پرسنل و در واقع حضور و غياب هر يک از کارکنان در موسسات و واحد ها مي باشد .
3- حسابداري اين دايره وظیفه تهيه و نظيم ليست حقوق و دستمزد تعيين مبلغ تا خالص و خالص حقوق و دستمزد قابل پرداخت به هر يک پرسنل را به عهده دارد .
اشاره شد و در کارگزيني توافق کاری و شرايط کار – مدت کار – حقوق پايه (مبنا) – ساعت کار – محل انجام کار – تاريخ انعقاد قرارداد – مدت قرار داد تعيين مي شود .
حقوق مبنا : حقوقي است که با رعايت قانون کار يا به وسيله ي عقد قرارداد که مخالف قانون کار نباشد براي انجام کار تعيين شده به صورت ساعتي – روزانه – هفتگي يا ماهانه پرداخت مي شود .
کسورات قانوني :
1- ماليات حقوق : با توجه به ضريب جداول مالياتي محاسبه مي شود و به حساب وزارت امور اداري واريز مي شود .
2- حقوق بيمه اجتماعي يا خدمات درماني : با پرداخت مبلغي به عنوان حق بيمه حق استفاده از مزاياي مقرر را دارد . ( دفترچه بيمه : دفتر چه اي در اختيار بيمه شدگات قرار مي گيرد و بيمه شدگان براي استفاده از مزاياي درماني از اين دفترچه استفاده مي کنند .
3- بدهي به صندوق تعاوني : که در نهايت جمع کسورات از حقوق و دستمزد کسر و مبلغ خالص پرداختي به هر فرد مشخص مي شود .
عيدي و پاداش : توسط هيئت دولت مشخص مي شود و مبلغي به عنوان عيدي پرداخت مي شود .
انواع سيستم هاي محاسبه پرداخت حقوق در کشور (در آموزش و پرورش )
1- سيستم بکفا 2- سيستم پرسنلي 3- سيستم حقوقي
1- سيستم بکفا : در شروع سال تحصيلي فرم هايي که شامل اطلاعاتي از تعداد معلمين، تعداد دانش آموزان و تعداد کلاس هاي مي باشد به مدارس ارسال می شود و این فرم از طریق مقاطع مربوطبه اداره آموزش و پرورش به مدارس ارسال می شود. مقطع ابتدايي براي مدارس ابتداي. مقطع راهنمايي براي مدرارس راهنمايي و از طريق مقطع متوسطه به مداس متوسطه ارسال مي شود و اين فرم پس از تکميل توسط مديريت به اداره عودت داده مي شود و در صورت داشتن اشکالاتي مجدد به مدرسه ارسال نموده تا تصحيح گردد و بعد به
مدرسه ارسال می شود و این فرم از طریق مقاطع مربوطه اداره آموزش و پرورش به مدارس ارسال می شود مقطع ابتدایی برای مدارس ابتدایی، مقطع راهنمایی به مدارس و از طریق مقطع متوسطه به مدارس متوسطه ارسال می شود و این فرم پس از تکمیل توسط مدیریت مدارس به اداره عوت داده می شود و در صورت داشتن اشکالاتی مجدد به مدرسه ارسال نموده تا تصحیح گردد و بعد به اداره ارسال گردد.
2- دایره آمار و بودجه اداره آموزش و پرورش هم فرمهایی طراحی و به مدارس ارسال کرده و اطلاعاتی شامل آمار و تعداد معلمین و دانش آموزان و کلاسها و محیط مدرسه می باشد که این هم فرم هم توسط مدیریت تکمیل و به دایره آمار و بودجه اداره ارسال می شود و پس از جمع آوری فرم ها از مدارس توسط مقاطع مربوطه و دایره آمار و بودجه این مقاطع با دایره آمار و بودجه فرم را کنترل و چک می نمایند و در صورت عدم صحت اطلاعات این فرم ها مجدداً به مدرسه عودت داده می شود تا اصلاح شود پس از کنترل اطلاعات این فرم ها باید در مقاطع و دایره آمار و بودجه با هم یکی باشند و با هم تراز شوند که این خود یک سیستم کنترلی نیز می باشد.
پس از این کنترل مقاطع شروع به صدور ابلاغ برای همکاران می نمایند و ساعات و روزهای کارکرد آنان را مشخص می نمایند و در صورت ابلاغ علاوه بر ساعات و روزهای کارکرد، نام مدرسه، نوع موظف و یا غیرموظف بودن آن و تاریخ شروع به کار و تاریخ خاتمه نیز مشخص می شود.
ساعات موظف: باید برای هر دبیر پایین 20 سال سابقه تدریس، 24 ساعت موظف و بالای 20 سال سابقه تدریس 20 ساعت تدریس موظف در مقاطع راهنمایی و متوسطه درنظر گرفته شود و برای مقطع ابتدایی بالای 20 سال، 24 ساعت و پایین 20 سال 28 ساعت و عوامل اداری 36 ساعت می باشد.
ساعات غیرموظف: اگر در مدرسه ای با نیروی موظف تکمیل نگردید نیروی غیرموظف اعزام می گردد.
پس از گرفتن گزارش از سیستم بکفا؛ این اطلاعات به سیستم پرسنلی اتنتقال داده می شود که این اطلاعات کلی معلمین شامل نام و نام خانوادگی، گروه و مدرک، نوع استخدام، استفاده از مرخصی یا عدم مرخصی اشخاص و گروههای جدید تعلق یافته و ... در آن وجود دارد. پس از وارد کردن این اطلاعات گزارش دریافت می گردد و مغایرت های موجود بین سیستم بکفا و سیستم پرسنل با گزارشهای موجود مورد بررسی قرار می گیرد و اگر مغایرتی بود باید در سیستم بکفا اصلاح گردد بعد از اتمام کار در این قسمت یعنی برطرف شدن کلیه تعریف هایی که در سیستم بکفا و سیستم پرسنلی انجام شده است حقوق ماهیانه و اضافه کار پرداخت می گردد.
2-سیستم پرسنلی: این دو سیستم در اختیار کارگزینی می باشد که اطلاعات پرسنلی شامل مشخصات فردی و مدرک تحصیلی، محل خدمت، محل تحصیل، تاهل یا مجرد بودن فرد، سال شروع به کار وارد می گردد که در ابتدای استخدام برای فرد حکم کارگزینی صادر می شود و این حکم در 4 نسخه صادر می گردد که 2 نسخه در پرونده فرد که در آموزش و پرورش می باشد بایگانی شده و 1 نسخه به حسابداری و 1 نسخه هم به فرد ذینفع داده می شود.
3-سیستم حقوقی: در این سیستم که حقوق افراد محاسبه می شود و هر ماده برای افراد فیش حقوقی توسط حسابداری صادر می گردد که منشاء مبالغ محاسبه شده در فیش حقوقی، حکم کارگزینی افراد می باشد و مبلغ حقوقی توسط حسابداری به بانکها واریز می شود اما اضافه کاری در شهرستان کرج به دلیل زیاد بودن پرسنل و معمولاً نبودن اعتبار کافی چند ماه یکبار پرداخت می شود و سند کلی حقوق به سازمان ارسال می گردد و پس از تامین اعتبار به صورت چک تضمین شده در وجه حساب مادر اداره ناحیه مربوط به صادر می گردد سپس حسابداری چک تضمین شده را بانک مربوطه برده و به چکهای تضمینی که باید با بانکهای دیگر که افراد از آن حقوق دریافت می کنند تبدیل کرده و همراه با دیسکت و سندهای گرفته شده از سیستم حقوقی به بانکهای مورد نظر می برند.
شیوه پرداخت حقوق در آموزش و پرورش طبق نظام هماهنگ دولت است و طبق مصوب دولت می باشد و از شیوه دیگری استفاده نمی شود.
معایب و مزایای پرداخت در آموزش و پرورش:
-از معایب می توان به تدریس دروس مختلف اشاره نمود که به طور مثال فردی که در مقطع دبیرستان ریاضی، فیزیک، شیمی تدریس می کند و نیاز به نیروی بسیاری دارد همان حقوقی را دریافت می نماید که یک دبیر تربیت بدنی دریافت می کند.
-از مزایا می توان به ساعت کارکرد اشاره نمود که فرض دبیران در 3 ماه تابستان مراجعه به مدرسه ندارند و تعطیل می باشند ولی حقوق خود را دریافت می نمایند.
-بسیاری از کارهای توسط کامپیوتر انجام می شود و وقت کمتری صرف می شود در صورتی که در سالهای دورتر کارها به صورت دستی انجام می شد که هم وقت گیر بود و هم اشتباهاتی پیش می آید که با کامپیوتری شدن کارها، اشتباهات کمتر شده است.
انواع نیروهای شاغل در آموزش و پرورش:
1-رسمی 2-پیمانی 3-شرکتی 4-حق التدریس 5-سرانه
1-نیروهای رسمی که قرارداد دائم دارند و دارای حکم کارگزینی با عنوان رسمی می باشند و از بیمه خدمات درمانی استفاده می کنند.
2-نیروهای پیمانی که قرارداد آنها یکسال به یکسال توسط آموزش و پرورش تایید می شود و دارای حکم کارگزینی با عنوان پیمانی می باشند و از بیمه تامین اجتماعی استفاده می نمایند.
3-نیروی شرکتی: که براساس قرارداد بین شرکت خدماتی معتبر و اداره اموزش و پرورش منعقد می گردد و این شرکت طبق قرارداد نیروی خدماتی و دفتری به اداره آموزش و پرورش معرفی می نماید. که حقوق و مزایای نیروی شرکتی طبق قانون کار می باشد.
4-نیروی حق التدریس: که حقوق و مزایای این نیرو هم بر اساس حقوق و فوق العاده شغل و حق جذب می باشد.
5-نیروی سرانه: که این نیرو از بین نیروهای رسمی می باشد و حقوق ماهیانه فرد رسانه 000/650 ریال می باشد.
توضیح کامل:
در مورد سیستم حقوقی آموزش و پرورش شامل تعیین حقوق مبنا و نحوه ارتقاء سالانه و نحوه تعیین پاداش و ... :
هر فرد که استخدام می شود دارای حکم می باشد و 2 سال اول استخدام به صورت استخدام آزمایشی است و بعد از 2 سال استخدام می شود.
که در این حکم کلیه مشخصات فردی، نام دستگاه: گروه، رسته، رشته، محل خدمت و جمع حقوق و مزایا ذکر گردیده است.
تشریح بندهای موجود در حکم:
شماره مستخدم: شماره ای که سازمان استخدام کشوری به فرد استخدام شده می دهد.
شماره پرسنلی: شماره ای که خود آموزش و پرورش به فرد می دهد و برای هر فرد یک کد می باشد و برای 2 نفر یک شماره به هیچ عنوان تکرار نمی گردد.
