بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
1- وقتی یادگیری به علت نیاز به دانستن از طریق فراگیر باشد، تأثیر بیشتری خواهد داشت. مثلاً روز قبل از عمل جراحی، میزان یادگیری بیمار در مورد عوارض احتمالی بعد از عمل و راههای پیشگیری از این عوارض به طور شگفت انگیزی بالا می رود. به عبارت دیگر انگیزه یا علاقه موجب یادگیری بهتر می گردد. انگیزه عبارتست از کشش شخص به سوی هدفی خاص که دست یافتن به آن، سبب رضایت خاطر و ایجاد فیزیولوژیکی یا روانی وی می گردد. علاقه و انگیزه مهمترین عامل است که فرد را به فعالیت وا می دارد. برای یادگیری، انگیزی ای بزرگتر از التزام آموزش آن به دیگری وجود ندارد. مثلاً اگر از شما بخواهند که در برنامه آموزش بیماری دیابت نقشی به عهده بگیرید، احتمالاً شما قبل از کلاس آموزش در میان کتب و مجلات مربوطه، به جستجو خواهید پرداخت تا بیشتر یاد بگیرید. بیمار نیز باید نیاز واقعی به یادگیری را احساس کند تا یادگیری مطلوب صورت پذیرد.
اسلاید 2 :
2- اگر قرار است یادگیری صورت پذیرد، شرکت فعال یادگیرنده عامل اساسی است. گفتن اینکه بیمار چه کند یا مجموعه ای از راهنمائیهای مکتوب را در اختیار او گذاشتن، ضامن این امر که او خود این راهنمائیها را پی خواهد گرفت نخواهد بود و حل مسائل توسط بیمار و تمرین روشها و لمس وسائل، موثرتر از روشی است که در آن فقط فعالیت به وسیله پرستار انجام می گیرد. در این موارد استفاده از حواسی که در آموزش کارآیی دارد مفید خواهد بود. یعنی شنیدن، دیدن، بوئیدن، لمس کردن و چشیدن. بعنوان مثال تهیه محلول اُ. آر. اس (ORS) توسط مادر و با کمک و نظارت پرستار صورت گیرد.
اسلاید 3 :
3- یادگیری بیشتر از طریق مکانیزم تداعی معانی صورت می گیرد. ما نام را شخص تداعی می کنیم و بدین وسیله نام او را می آموزیم. شما اصطلاحات پزشکی را به وسیله پیوند کلمات جدید با اصطلاحاتی که قبلاً آموخته اید یاد
می گیرد. کودکی که پرستار به او آمپول تزریق کرده ممکن است درد ناشی از تزریق را با شخص تزریق کننده تداعی کند و با دیدن پرستار در برخورد بعدی گریه کند.
4- وقتی یادگیرنده به پاداش به عنوان نتیجه رفتار خود دست یابد یادگیری تقویت و تسهیل می گردد. وقتی کوشش های ما پاداش می گیرد ما به بهترین وجه به یادگیری می پردازیم. نمره خوب در انتحان کتبی، ستایش مربی در موقعیت بالینی، شما را به حفظ مطالعات و تمرین مهارتها برمی انگیزد. پاداش انگیزه ای بسیار موثرتر از مجازات محسوب می شود. در آموزش بیمار می توان با تشویق و دلگرمی صادقانه، وی را در امر یادگیری یاری رسانید. مثلاً بیماری که راه رفتن مجدد را می آموزد، هر گام را نوعی مبازره طلبی می بیند. تشویق سودمند پرستار، بیمار را قادر می سازد که کار خود را بهتر انجام دهد.
اسلاید 4 :
5- وقتی یادگیرنده مفاهیم بسیاری را که مواد مربوطه با یادگیری بر آن مبتنی است در یابد، یادگیری آسانتر می شود. مثلاً اگر شما روش استریل را به کسی آموزش میدهید که می خواهد تزریقات را در منزل انجام دهد، یکی از مهمترین نکات آموزش به فرد این است که از آلوده کردن سرنگ و سر سوزن احتراز ورزد. مناسبتر است که بگوییم بسته به طریقی خاص باز می شود، سرسوزن با سرنگ جفت می شود، سر محلول با مواد ضد عفونی کننده پاک می شود و غیره و غیره. اگر پرستار با تأکید بر موضوع اصلی (بکارگیری روش استریل) شروع کند و هر مرحله از روش کار را با این اصل مربوط سازد، بیمار آن را برای یادگیری و به خاطر سپردن بسیار آسانتر خواهد یافت تا اینکه پرستار بهاین شکل شروع کند که: خوب مورد اول اینکه بسته باید به طریق خاص باز شود (بدون ذکر علت) و موضوع بعدی اینکه سر سوزن با سرنگ جفت شود و ... .
اسلاید 5 :
6- یادگیری آسانتر انجام خواهد شد وقتی فراگیر بتواند یادگیری را به مثابه ی جزئی از کل دریابد. در آموزش بیماران، در همان شروع برنامه آموزش یا کلاس درس، دست یافتن به یک برنامه جامع همیشه مفید است. همچنین ارائه چکیده ای مختصر که توسط آن شخص بتواند دریابد که چگونه اجزاء ترکیب کننده بهم می آمیزند تا کلیتی واحد را تشکیل دهند.
7- یادگیری هنگامی آسانتر می شود که موارد در ارتباط با آنچه فراگیر قبلاً می داند آموزش داده شود. در آموزش موارد جدید یا مهارت جدید این نکته حائز اهمیت است که آموزش بر آنچه شخص فعلاً می داند یا قادر است انجام دهد بنا گردد. مثلاً یادگیری درست کردن تخت بعد از عمل جهت بیماری که از اطاق عمل بازگشته برای کسی که در درست کردن تخت معمولی مهارت دارد آسانتر خواهد بود.
اسلاید 6 :
8- یادگیری وقتی تسهیل خواهد شد که موارد یادگیری برای یادگیرنده مفهوم باشد. این نکته حائز اهمیت است که اصطلاحاتی را به کار ببریم که بیمار می تواند درک کند. از به کار بردن اصطلاحات فنی باید پرهیز کرد و حتی الامکان کلمات ساده را مورد استفاده قرار داد.
9- یادگیری مدت بیشتری حفظ خواهد شد وقتی بلافاصله مورد استفاده قرار گیرد. مثلاً مواردی که شما درباره مراقبت از بیماری که مهره هایش شکسته در کلاس می آموزید بهتر و طولانی تر خواهد شد اگر بتوانید در طول تجربه بالینی بعدی خود از بیماری با این شرایط مراقبت کنید.
اسلاید 7 :
10- یادگیری برای آنکه حفظ گردد باید مورد تقویت قرار گیرد و همین دلیل اصلی تکرار در کار یادگیری است. در آموزش بیمار، مورد پرسش قرار دادن او درباره مواردی که قبلاً آموخته است و تدارک تمرین های کافی مهارتها، راه های مهم تقویت یادگیری او به شمار می روند. همچنین پاداش به مثابه ی تقویت کننده رفتار به خدمت گرفته می شود. بعنوان مثال پرستار به بیماری که قبل از خوردن غذا دستهایش را می شوید می گوید: خیلی خوشحالم وقتی می بینم شما اینقدر به رعایت نکات بهداشتی حین غذا خوردن اهمیت می دهید.
اسلاید 8 :
فرآیند یادگیری:
- یادگیری (Learning): عبارت است از ایجاد تغییرات کم و بیش دائمی در رفتار بالقوه فراگیر که در اثر تجربه و بینش حاصل شود و ناشی از عواملی چون رشد طبیعی و تغییرات فیزیولوژیک نباشد. یادگیری فرآیند فعالی است که از زمان تولد تا مرگ ادامه دارد. هر فرد در طول عمرش به طور مداوم در حال یادگیری است بطوریکه معلومات کسب کند، مهارتهایش را توسعه می دهد و آنها را مطابق با وضعیتهای جدید زندگی بکار می برد. یادگیری اساساً به یکی از این دو طریق صورت می گیرد: بطور غیر رسمی از طریق فعالیتهای عادی زندگی یا بطور رسمی که جهت نیل به اهداف خاص طرح ریزی شده اند. مردم به مقدار زیاد درباره سلامت و بیماری خود بطور غیر رسمی آموزش می بینند. مثلاً در محیط خانواده والدین معمولاً به بچه ها معیارهای اساسی بهداشت را می آموزند از قبیل شستن دستها قبل از خوردن غذا و استفاده از دستمال برای پاک کردن بینی. مراقبت ها در طول بیماری نیز قسمتی از تجارب آموزشی دوره ی کودکی در منزل است مثلاً کودک وقتی که تب دارد در تخت استراحت می کند والدین درمانهایی برای سرماخوردگی دارند و اینها از طریق روشهای آموزش غیر رسمی به کودکان منتقل می شود. بهرحال دلایل بسیاری وجود دارد که نیازهای یادگیری بیماران از طریق غیر رسمی پاسخ داده نمی شود و همچنین معلوم شده که به بیمار هر چه بیشتر درمورد وضعیتش اطلاعات داده شده، درمان اوموثرتر خواهد بود. ارزش آموزش خوب در بهبود و نوتوانی بیمار کاملاً اثبات شده است.
اسلاید 9 :
تئوریها و نظریه های یادگیری:
- چهار تئوری در رابطه با یادگیری مطرح شده است که مهمترین آنها نظریه محرک ـ پاسخ Stimulus-response و مکتب مکتب گشتالت Gestalt school است. دو نظریه دیگر تحت عناوین تئوری یادگیری اجتماعی Social Learning و تئوری تسهیل کردن Facilitation ارائه گردیده است که ذیلاً بشرح مختصر هر یک از آنها می پردازیم.
- - تئوری محرک ـ پاسخ که گاهی تحت عنوان تئوری و یا مکتب رفتارگرایی Behaviorist هم مطرح شده، یادگیری را ایجاد ارتباط بین محرک و یک پاسخ می داند. این صاحب نظران آزمایشاتی را روی حیوانات انجام داده و نتایج حاصل را در نحوه یادگیری انسانها بکار برده و به این نتیجه رسیده اند که یادگیری در انسان هم، می تواند در نتیجه تشویق و تنبیه و یا بهتر بگوئیم پاداش و تنبیه انجام پذیرد. اسکینر معتقد از بشرطی انسان یاد می گیرد که رفتار ناشی از یادگیری موجب دریافت پاداش برای او گردد. بعنوان مثال اگر شخصی برای گذراندن بک دوره آموزش معرفی شد، زمانی به یادگیری اقدام می نماید که مطمئن شود که گذراندن دوره آموزش مذکور و افزایش دانس، مهارت و رفتار مطلوب، او را به هدفهای معنوی، مادی و یا هر دوی آنها خواهد رسانید.
اسلاید 10 :
- مکتب گشتالت: تأکید بسیاری به کل نگری داشته و پیروان این مکتب معتقدند که ما دنیا را در کل های معنی دار تجربه می کنیم و محرک های جداگانه را نمی بینیم، بلکه آنچه را که می بینیک محرکهای ترکیب یافته در انگاره های معنی دار یا گشتالتها هستند. ما انسانها، صندلی ها، اتومبیل ها درختها و گلها را می بینیم میدان ادراکی ما به کل های سازمان یافته یا گشتالتها تقسیم شده اند و اینها موضوع اصلی علم یادگیری است و شعار آنها این است «کل بیشتر از مجموع اجزاء است» یا «تجریه کردن یعنی تحریف کردن» در حقیقت شما نمی توانید از تصویر معروف مونالیزا تصویر کاملی درک کنید اگر ابتدا به یک بازوی تصویر بعد به بازوی دیگر آنگاه به بینی سپس به دهان آن نگاه کنید و بکوشید آنها را در کنار هم قرار دهید.