بخشی از مقاله
چکیده
قرن بیست و یکم، قرن دانایی است. به عبارت دیگر، قرن تغییر از جامعه ی صنعتی به جامعه ی فراصنعتی یا جامعه ی اطلاعاتی است. توسعه ی فناوری اطلاعات در نظام آموزشی کارآمد، نه فقط یک انتخاب بلکه یک ضرورت غیر قابل انکار است و گام مهمی در اصلاحات نظام های آموزشی محسوب می گردد. با توجه به مباحث مطرح شده در این مقاله سعی شده تا تعریفی جامع از مدرسه هوشمند برای خوانندگان ارائه شود . طرحی از یک مدرسه با موجودیت حقیقی و فیزیکی که در آن اطلاعات مورد نیاز به طور جدی آموخته میشوند، ترسیمگردد.
همچنین نقش مدرسه هوشمند ومقایسه آن با مدارس سنتی بیان شده طوری که شیوه های آموزشی و ارزشیابی و اصول اساسی یادگیری در این مدارس مورد توجه قرار گرفته و بر شناخت اهداف آن تاکید ویژهای شده است. در ادامه تفاوت این مدارس با مدرسه مجازی و جایگاه هر کدام در جامعه انسانی امروزه مورد بررسی قرار گرفته است و نظریات آزوبل در خصوص یاد گیری از طریق بینایی به رشته تحریر در آمده است. سپس به اهداف مدارس هوشمند اشاره اجمالی گردیده وگریزی به ویژگی های یاد گیری الکترونیکی و مزایای آن زده شده است. در پایان با توجه به الکترونیکی بودن این نوع از آموزش به نقش احساسات و عواطف و جایگاهی که در آن قرار گرفته اند نیزتوجه شده است و تأکید شده است که کاربرد فناوری در آموزش و پرورش باید به نحوی انجام گیرد که تعاملات انسانی مخدوش نگردد.
.1 مقدمه
آموزش و پرورش، کلید فتح آینده است و از دیر باز انتظار از آموزش و پرورش آن بوده که انسان های فردا را تربیت کند و نسل امروز را برای زندگی در جامعه ی فردا آماده سازد. درعصرحاضر به دلیل افزایش حجم دانش و اطلاعات، به روز نبودن مطالب درسی کتابها و تغییرات سریع جوامع ، آموزش ویادگیری مداوم به جای آموزش مقطعی ضروری میباشد و همگام شدن با تحولات ودستاورد های فناوری وعلوم بشری یک نیاز ضروری برای آموزش و پرورش است.از طرفی آموزش مداوم نیازمند شیوه های جدید یادگیری است ، روش هایی که به وسیله ی آن فرد بتواند به طور خودگردان و مستقل برای همه عمر به مطالبه ی دانش و استفاده مناسب از آن بپردازد.
از این رو اهمیت و ضرورت کنار گذاشتن شیوه ها وراهبرد های سنتی در آموزش و پرورش و تدریس و توجه به راهبرد ها وشیوه های جدید آموزشی آشکار می گردد. یکی از رویکرد های جدید در آموزش و تعلیم وتربیت به خدمت گرفتن فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس است. می توان گفت فناوری اطلاعات در واقع فن بهره برداری از اندیشه های انسانی است و بی جهت نیست که در عصر حاضر استفاده از فناوری اطلاعات را کلید دستیابی به رشد وتوسعه ی پایدار می دانند.
در همین راستا به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سیستم مدارس منجر به ایجاد نوعی خاص از مدارس شده است که مدارس هوشمند نامیده می شود. این مدارس برنامه های درسی را با فناوری اطلاعات و ارتباطات تلفیق نموده و تغییرات اساسی در فرایند یاد دهی، یاد گیری ایجاد می نماید که فواید و آثار و نتایج آن نه تنها در محیط آموزشی ثاثیرات خود را خواهد گذاشت بلکه تحولی نوین همراه با تجارب واقعی محیط زندگی دانش آموزان و فردای آنان خواهد بود.
.2 تعریف مدرسه هوشمند
مدرسه هوشمند سازمانی آموزشی با موجودیت فیزیکی وحقیقی و - نه مجازی - است که در آن دانش آموزان به شکل نوینی آموزش می بینند.در مدرسه هوشمند،کنترل و مدیریت،مبنی بر فناوری رایانه و شبکه انجام گرفته و محتوای اکثر درس آن الکترونیکی و سیستم ازشیابی و نظارت آن هوشمند می باشد.
در این نوع مدارس نقش سنتی معلم تغییر نموده و کنترل مدیریت و ارزشیابی از دانش آموزان توسط رایانه انجام میشود بسیاری از دروس در مدارس هوشمند الکترونیکی بوده و موجب افزایش بهره وری فرآیند یادگیری و یاد دهی میشوند.
مدرسه هوشمند - - 2 بر اساس ایده هایی درباره ی یاد دهی و یادگیری و نیز بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات شکل گرفته است.
جهت دسترسی دانش آموزان به فناوری های عصر جدید و استفاده ی مطلوب از اطلاعات موجود در آن ایده هایی در زمینه ی روش های یادگیری مطرح شده که توجه به آنها موجب ارتقا توانمندی های دانش آموزان در امر یادگیری میشود. تحول در زمینه فناوری اطلاعات لزوم تجدید نظر در امر آموزش و پرورش را الزامی نموده است در این مدارس دانش آموزان مشارکت ها و همراهی بیشتر ومناسب تری در امر یادگیری دارند.
دسترسی نامحدود به اطلاعات وسیع توسط خود دانش آموزان موجب علاقه مندی بیشتر آنان به یاد گیری مطالب جدید تر شده و یاد سپاری آموخته های پیشین دانش آموزان را به همراه دارد.هشت اصل یا تئوری اساسی یادگیری عبارت اند از :
- 1 مدرسه به عنوان سازمان یادگیری :جایگاهی با ارزش جهت یادگیری همه اعضای آن و محیطی مناسب جهت تبادل اطلاعات می باشد.
- 2 ارزشیابی یادگیری محور : هدف از ارزشیابی بررسی میزان موفقیت دانش آموزان در یادگیری است.
- 3 دانش زایشی:تهیه و تولی دانش با استفاده از امکانات موجود در مدارس هوشمند بجای تاکید بر اطلاعات از قبل آموخته شده توسط دانش آموزان یکی از مهمترین دستاور های یادگیری در این مدارس می باشد.
- 4 تاکید بر درک و شناخت اهداف :هدفهای آموزشی در مدارس هوشمند بر اساس توانایی درک و فهم دانش آموزان از مطالب آموزش استوار شده است.
- 5 تاکید بر هوش اکتسابی با استفاده از روشهای نوین تدریس می تواند میزان هوش در قدرت اندیشیدن را تا حدودی در دانش آموزان اکتسابی نمود و به نتایج دلخواه رسید.
- 6 تاکید بر تدریس مهارت و انتقال آخر جمله فنون موثر در امر یادگیری دانش آموزان استفاده از یادگیری در دانش آموزان و تقویت مهارتهای آنان در امر یادگیری می شود.
-7 یادگیری محصول تفکر است: بدیهی است که آموزش نحوه صحیح تفکر به دانش آموزان سبب کسب یادگیری به بهترین شکل میشود.
- 8 شمول همگانی : توجه به موضوعات و حل مشکلات،تجزیه و تحلیل مساله مطرح شده در مدارس هوشمند با تکیه بر تفکر صحیح آموخته شده موجب حل مسائل توسط معلم و دانش آموزان می شود.
.3 تفاوت مدرسه هوشمند با مدرسه مجازی
در مدارس هوشمند،کارکرد اجتماعی مدرسه حفظ میشود.و دانش آموزان باید در مدرسه حضور فیزیکی داشته باشند و مدارس مجازی که به مدارس از راه دور شهرت دارند، ممکن است دانش آموز و معلم کیلومتر ها از هم فاصله داشته باشند.نتیجه اینکه مدارس هوشمند جایگاه خود را به عنوان یک مدرسه که دانش آموزان باید مانند مدارس دیگر به آنجا رفت و آمد داشته باشند نگه داشته است. وحالت رسمی تری نسبت به مدارس مدارس مجازی دارد از لحاظ تبادل اطلاعات و ارتباطات فردی اجتماعی و سرمایه یادگیری معنی داری بنا شده است.در صورتیکه مدارس مجازی ارتباط چندانی به لحاظ فیزیکی و عاطفی میان معلم و دانش آموزان وجود ندارد د مطالب عمدتا بصورت سنتی به دانش آموزان ارائه میشود. آزوبل معتقد است انسان در ذهن خود از کودکی قالبی را شکل میدهد که آن را ساخت شناخت می نامد هر گاه موضوعات آموزشی با ساخت شناخت فراگیری هماهنگی داشته باشند فراگیر مطالب را یاد میگیرد این یاد گیری معنی دار در برابر یادگیری طوطی وار قرار دارد.
از آنجایی که بیشتر یادگیری انسان از طریق بینایی صورت میگیرد استفاده از محسوسات در آموزش مفاهیم به کودکان نفس مهم تری جهت یادگیری بهتر در دانش آموزان ایفا میکند. به بدیهی است چنانکه مطالب و مفاهیم در قالب فیلم و غیره به دانش آموزان ارائه شود یاد گیری آموزش در دانش آموزان بسیار موفق تر خواهد بود.
.4 اهداف مدارس هوشمند
- 1 تولید نیروی کار و آشنا با تکنولوژی - محمودی،ودیگران 1387ص - 64 با برگزاری کلاسهای ضمن خدمت در زمینه نحوه ی استفاده از تکنولوژی جدید و مدارس برای معلمان ایجاد انگیزه در آنان جهت یادگیری این قبیل مطالب این امر مسیر خوهد شد.
- 2 توسعه و پرورش فیزیکی ذهنی احساسی و معنوی دانش آموزان: - همان - در این مدارس با حذف موانع محدود کند.در جریان یادگیری دانش آموزان می توانند به کشف استعدادهای خود در زمینه های احساس و فیزیکی نایل آیند .
- 3 ارائه و فراهم سازی فرصت هایی برای بهبود توانایی ها و استعداد های دانش آموزان : - همان - بسط گسترش زمینه جهت شکوفا سازی استعداد های دانش آموزان و افزایش ظرفیت در خصوص توانایی های موجود در دانش آموزان از جمله اهداف مدارس هوشمند است.
- 4 افزایش مشارکت همگانی در حوزه ی آموزشی: - همان - مشارکت تمامی عوامل دخیل در امر آموزش و یادگیری از جمله معلمان،مدیران،دانش آموزان و اولیاء یکی دیگر از دلایل وجود مدارس هوشمند میباشند.
.5 ویژگی های یادگیری الکترونیکی و مزایای آن
- 1 تسلط علمی کامل بر مطالب - آتشک،1386ص - 138گستردگی مطالب و دسترسی آسان به اطلاعات مورد نیاز موجب شده تا نسبت به مطالب علمی تسلط لازم به وجود آید.
- 2 نگاه عادلانه به جویندگان دانش - همان - استفاده از فن آدری جدید مشاهده آثار علاقه مندی به یادگیری علوم جدید نگرش عادلانه و به دو راز تعجب رانسبت به یادگیردگان القاء میکند.
