بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فعل کلمه ای است که برانجام کاری یا روی دادن حالتی وصفتی دریکی از سه زمان دلالت می کند.
صیغه ی فعل: آن است که بر مفهوم زمان وشخص از نظر مفرد وجمع بودن دلالت دارد.
اول شخص مفرد شنیدم اول شخص جمع شنیدیم
دوم شخص مفرد شنیدی دوم شخص جمع شنیدید
سوم شخص مفرد شنید سوم شخص جمع شنیدند
اسلاید 2 :
بُن(ماده)ریشه:جزءثابتی است که در همه ی صیغه های فعل ماضی یامضارع وجود دارد را بُن یا ماده ی فعل می گویند.
بُن ماضی= مصدر مرخّم=سوم شخص مفرد ماضی مطلق.مثال:خورد ، گفت ، شنید
بُن مضارع= دوم شخص مفرد فعل امر- « ﺑ » مثال:خور، گو ، شنو
شناسه ی فعل :جزءمتغیری است که برشخص ومفرد وجمع بودن دلالت دارد.
که به آن هاضمایر متصل فاعلی هم می گویند: م – ی – د – یم – ید - ند
زد م می روم
زد ی می روی
زد می رود
زد ی می رویم
زد ید می روید
زد ند می روند
اسلاید 3 :
فعل ماضی :
فعلی است که در زمان گذشته روی داده است.
مانند : زدم ، می زدم ، زده بودم
فعل ماضی بر 5 نوع است :
ماضی مطلق
ماضی استمراری
ماضی نقلی
ماضی بعید
ماضی التزامی
اسلاید 4 :
1- ماضی مطلق: فعلی است که در گذشته به طور ساده(مطلق) انجام گرفته است. خواه به زمان حال نزدیک و پیوسته و خواه دور باشد .وآن از بن ماضی وافزودن شناسه های لازم ساخته می شود:
پارسال این کتاب را خریدم .
مسعود الآن به خانه آمد .
آمدم آمدیم
آمدی آمدید
آمد آمدند
اسلاید 5 :
2- ماضی استمراری ،آن است که دلالت کند بر صدور فعل در زمان گذشته به طریق استمرار و تکرار و تدریج و علامت آن " می " یا " همی " است در اول ماضی مطلق :
روزها درس می خواند .
شب ها کار می کردند .
گاهی نیزبا افزودن«می»یا «همی»در اول ماضی مطلق ویا(ی)در آخر ماضی مطلق ویا(می)در اول(ی)درآخروگاهی نیز(همی)دراول(ی)در آخر ماضی مطلق ساخته می شود.مانند:
همی دیدم - می دیدمی- دیدمی- همی دیدمی
می رفتم می رفتیم
می رفتی می رفتید
می رفت می رفتند
اسلاید 6 :
3- ماضی نقلی: فعلی است که از گذشته آغاز شده ومعمولا ً تا حال ادامه دارد واز صفت مفعولی فعلی که می خواهیم بسازیم و(ام،ای،است،ایم،اید،اند) ساخته می شود. مانند:
سهراب ایستاده است .
یوسف نشسته است.
رفته ام رفته ایم
رفته ای رفته اید
رفته است رفته اند
اسلاید 7 :
4- ماضی بعید یا دور :
فعلی است که در گذشته ی دور انجام یافته است و از صفت مفعولی فعل مورد نظر با ماضی مطلق« بودن» ساخته می شود.مانند :
مسعود ، دیروز بازار رفته بود .
بهرام ، بامداد اینجا آمده بود .
رفته بودم رفته بودیم
رفته بودی رفته بودید
رفته بود رفته بودند
اسلاید 8 :
5- ماضی التزامی : فعلی است که برانجام کاری در گذشته همراه با شک و تردید و خواهش و آرزو و مانند دلالت دارد.مانند:
باید آمده باشد .
شاید شنیده باشد.
به گمانم دیده باشند.
رفته باشم رفته باشیم
رفته باشی رفته باشید
رفته باشد رفته باشند
اسلاید 9 :
نکته1) ماضی ابعد یا دورتر :
از ترکیب صفت مفعولی فعل مورد نظروماضی نقلی بودن ساخته می شود .
دیده بوده ام دیده بوده ایم
دیده بوده ای دیده بوده اید
دیده بوده ات دیده بوده اند
اسلاید 10 :
نکته 2) ماضی ملموس:
فعلی است که انجام کاری را در گذشته که در حال اتفاق افتادن بوده است،می رساند. مانند:
پدرم داشت ناهار می خورد.
داشتم می دیدم داشتیم می دیدیم
داشتی می دیدی داشتید می دیدید
داشت می دید داشتند می دیدند