بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
به ياري خداوند متعال, پروژه ”مطالعات تطبيقي ساختارهاي علمي-تحقيقاتي دفاعي كشورهاي مختلف جهان“ در زماني كوتاه ، به سفارش ونظارت دفتر سياست‌پژوهي فناوري دفاعي توسط شرکت انديشه پردازان شريف به انجام رسيد. در اين مطالعه, ساختارهاي تحقيقات دفاعي 11 كشور مختلف جهان (آمريكا, انگلستان, كانادا, استراليا, سوئيس, آفريقاي جنوبي, چين, هند, سنگاپور, كره جنوبي, و ژاپن) مورد بررسي قرار گرفته و تلاش شده است در حد اطلاعات جديد و قابل دسترس, هر يك در گزارشي جداگانه مورد تبيين و ارزيابي قرار گيرند. مي‌توان گفت هدف اصلي از انجام اين پروژه, ”ترازيابي“ خود با ديگران و درس‌گرفتن از تجربيات و دانش مديريتي ساير كشورها در ساماندهي علوم و تحقيق و توسعه دفاعي است. در اين خلاصه، صرفاً يافته‌هاي كليدي مربوط به بخش دفاع هر كشور استخراج گرديده و در اختيار شما مي‌باشد. بخش جمع‌بندي نهايي, روندهاي كلي حاكم بر تحقيقات دفاعي در جهان و چارچوب‌هاي موجود را نشان مي‌دهد. اميد است اين مطالعه اندك و فشرده قابل بهره‌برداري, و راهگشاي پژوهش‌هاي مفصل‌تر و عميق تر آينده باشد.
اسلاید 2 :
آمريكا برمبناي نظريه ”پيشتازي براي پيشوايي“ همواره كوشيده است در تمامي زمينه‌ها سرآمد بوده و همچنان ابرقدرت‌بودن خويش را مستدام بدارد. بخش عمده‌اي از اين تلاش در وزارت دفاع آمريكا رخ مي‌دهد. دفتر وزير دفاع داراي يك معاونت ”دستيابي, فناوري و لجستيك“ است كه وظايف مختلف اين حوزه‌ها را برعهده دارد. وظايف اين معاونت در دو گروه كلي ”سازمان‌هاي دفاعي“ و ”خدمات نظامي“ قرار مي‌گيرد. در ذيل اين معاونت, چندين مديريت قرار دارد كه ذيل هر يك چندين سازمان قرار دارد. ”مديريت تحقيقات دفاعي و مهندسي“ كليه امور تحقيقاتي, توسعه‌اي و مطالعاتي وزارت دفاع را برعهده دارد. اين مديريت هر سال برمبناي طرح‌هاي بلندمدت تحقيقاتي كشور, پروژه‌ها را تعريف وبه اجرا مي‌گذارد.
بخش عمده تحقيق و توسعه وزارت دفاع آمريكا در ”سازمان پروژه‌هاي تحقيقات دفاعي پيشرفته“ (دارپا) انجام مي‌پذيرد. اين تحقيقات بيشتر از نوعي هستند كه اول از همه, به طور مستقيم با امنيت ملي آمريكا (چه حال و چه آينده) ارتباط دارند. دوم اينكه داراي ريسك بسيار بالايي مي‌باشند كه سرمايه‌گذاري در آنها از عهده بخش‌هاي غيردولتي خارج است. سوم اينكه بسيار درازمدت هستند و نهايتاً اينكه (در زمان بهره‌برداري) داراي بازده و برگشت بسيار بالايي هستند.
قابل ذكر است واحدهاي مختلف نيروهاي مسلح آمريكا نيز داراي مراكز آزمايشگاهي هستند كه كمتر به تحقيق و توسعه مي‌پردازند بلكه بيشتر به امور آزمون و ارزيابي عملياتي و تسليحات خود مي‌پردازند كه از ذكر آنها خودداري نموده‌ايم.
اسلاید 3 :
1. اين كشور سرمايه‌گذاري فراواني در زمينه فعاليت‌هاي تحقيقاتي بلندمدت و فناوري‌هاي نوين و آينده انجام مي‌دهد كه هدف اصلي از آنها حفظ پيشتازي و رهبري نظامي آمريكا (در كنار بخش‌هاي ديگر صنعتي و فناورانه كشور) و اجتناب از غافلگيري است. اينگونه تحقيقات در داخل خود وزارت دفاع (دارپا) انجام مي‌پذيرند و بعضاَ اهدافي 50-40 ساله را نيز دنبال مي‌كنند.
2. از مهمترين حوزه‌هاي تحقيقاتي وزارت دفاع آمريكا مي‌توان اين موارد را برشمرد: - سيستم‌هاي كامپيوتري فوق‌پيشرفته هوشمند كه توانايي فهم, استدلال, خودآگاهي و يادگيري به شيوه‌اي بسيار مستحكم و قابل‌اتكا دارند. - سيستم‌هاي يكپارچه الكترونيكي, كامپيوتري, شبكه‌اي, مغناطيسي, زيستي, شناختي و موادي براي ارتباط مستقيم مغز انسان و ماشين‌ها (سيستم‌هاي تسليحاتي) - سيستم‌هاي كاملاً مطمئن و تضمينيِ كنترل, فرماندهي, ارتباطات, كامپيوتري, نظارت و مراقبت (C4ISR) - سيستم‌هاي واكنش سريع (آني) به كمك حسگرهاي پيشرفته و پردازشگرهاي فوق‌سريع - فناوري‌هاي زيرسيستمي همچون الكترونيك نوري و فناوري‌نانو
اسلاید 4 :
1. اين كشور سرمايه‌گذاري فراواني در زمينه فعاليت‌هاي تحقيقاتي بلندمدت و فناوري‌هاي نوين و آينده انجام مي‌دهد كه هدف اصلي از آنها حفظ پيشتازي و رهبري نظامي آمريكا (در كنار بخش‌هاي ديگر صنعتي و فناورانه كشور) و اجتناب از غافلگيري است. اينگونه تحقيقات در داخل خود وزارت دفاع (دارپا) انجام مي‌پذيرند و بعضاَ اهدافي 50-40 ساله را نيز دنبال مي‌كنند.
2. از مهمترين حوزه‌هاي تحقيقاتي وزارت دفاع آمريكا مي‌توان اين موارد را برشمرد: - سيستم‌هاي كامپيوتري فوق‌پيشرفته هوشمند كه توانايي فهم, استدلال, خودآگاهي و يادگيري به شيوه‌اي بسيار مستحكم و قابل‌اتكا دارند. - سيستم‌هاي يكپارچه الكترونيكي, كامپيوتري, شبكه‌اي, مغناطيسي, زيستي, شناختي و موادي براي ارتباط مستقيم مغز انسان و ماشين‌ها (سيستم‌هاي تسليحاتي) - سيستم‌هاي كاملاً مطمئن و تضمينيِ كنترل, فرماندهي, ارتباطات, كامپيوتري, نظارت و مراقبت (C4ISR) - سيستم‌هاي واكنش سريع (آني) به كمك حسگرهاي پيشرفته و پردازشگرهاي فوق‌سريع - فناوري‌هاي زيرسيستمي همچون الكترونيك نوري و فناوري‌نانو
اسلاید 5 :
- پيشرفته‌ترين سيستم‌هاي دفاع در برابر سلاح‌هاي كشتارجمعي (شيميايي, بيولوژيك و هسته‌اي) و جنگ‌هاي نامتقارن كشورها و گروه‌هاي كوچك و ضعيف - پهپادها و جهپادهاي پيشرفته, هوشمند و مقرون‌به‌صرفه (و ترجيحاً مشترك براي انواع نيروهاي مسلح كشور
3. يكپارچه‌سازي كاركردي و فناورانه, كاهش زمان توسعه و تبديل به ”فناوري, سيستم و محصول“, شبكه‌سازي ماهواره‌اي جهاني براي واكنش سريع و به‌موقع, ايجاد سيستم‌هاي مقرون‌به‌صرفه و مشترك (براي نيروها), حداقل‌نمودن خطر براي نيروهاي انساني و توليد سيستم‌هاي بدون‌سرنشين, از مهمترين دغدغه‌هاي دفاعي آمريكا است.
4. تقويت و تكيه بر مطالعات فكري گسترده انديشگاه‌هاي وابسته و مستقل (داراي تخصص‌هاي چندرشته‌اي فعال در ساختارهاي ماتريسي و شبكه‌اي) در زمينه سياست‌پژوهي, آينده‌پژوهي, تصميم‌گيري و تصميم‌سازي, فناوري, مطالعات بين‌المللي و سيستم‌هاي انساني, با هدف جنبي تربيت نيروي انساني دانا و توانا براي آينده
5. ايجاد و ارايه نقش‌هاي اجتماعي برجسته‌تر به سازمان‌هاي دفاعي و سازمان‌هاي وابسته
اسلاید 6 :
6. مستقل‌سازي ساختاري زيرمجموعه‌ها (در صورت امكان), تاكيد بر اشاعه دستاوردهاي دفاعي به بخش‌هاي تجاري كشور, تاكيد بر نرم‌افزار به جاي سخت‌افزار, تربيت نيروي انساني پژوهشگر و دانشمند و مديران پروژه توانمند در كنار فعاليت‌ها از مهمترين رويكردهاي حاكم بر وزارت دفاع است.
7. تاكيد بر ”علم و فناوري“ به جاي ”تحقيق و توسعه“ و قراردهي بخش‌هاي مربوطه ذيل معاونت دستيابي, فناوري و لجستيك دفاعي (با تاكيد ويژه بر ”دستيابي“)
8. تفكيك شفاف وظايف در سازمان‌هاي تحقيقاتي (ستاد و صف) و جداسازي حوزه‌هاي فناوري‌محور و سيستم‌محور (در عين ارتباط و همبستگي)
9. تحقيقات مشترك و خط‌شكني‌هاي فناوري در دارپا انجام مي‌شود در حاليكه تحقيق, توسعه, آزمون و بهبود سيستم‌هاي موجود و موردنياز در پژوهشگاه‌هاي تخصصي ذيل هريك از نيروهاي مسلح انجام مي‌پذيرد. سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي پژوهشگاه‌هاي نيروها به صورت متمركز (توسط مديريت تحقيقات دفاعي و مهندسي دفتر وزير دفاع) انجام مي‌شود.
اسلاید 7 :
كشور آفريقاي جنوبي تنها كشور آفريقايي است كه از حال‌وهوايي متفاوت با ديگران برخوردار است. اين كشور ثروتمند كه از ديرباز به خاطر منابع عظيم طلا و الماس خود موردتوجه استعمارگران بوده است, چندسالي است كه از بند رژيم نژادپرست آپارتايد (نيمه‌دموكراسي) رسته است و طعم دموكراسي را مي‌چشد. هم‌اينك آفريقاي جنوبي, جزء كشورهاي درحال‌توسعه پيشرو محسوب مي‌شود كه به سرعت در حال طي‌‌كردن مسير رشد و پيشرفت همه‌جانبه خويش است.
صنايع دفاعي آفريقاي جنوبي داراي قدمتي طولاني مي‌باشند. در نتيجه تغييرات بنياديني كه در ساختار سياسي اين كشور رخ داد, بودجه دفاعي اين كشور در دهه 1990 ميلادي به‌شدت كاهش يافت و به تبع آن, بودجه‌هاي تداركاتي (و دستيابي) وزارت دفاع نيز كاهش چشمگيري يافت. اولين طرح تحول اين وزارتخانه در سال 1996 تدوين و نسخه نهايي آن از سال 1998 به مرحله اجرا درآمد. اين طرح, به عنوان ”منشوري“ بنيادين, شالوده تمامي طرح‌هاي استراتژيك و اجرايي بعدي را تشكيل داده است. از جمله نقش‌هاي نوين وزارت دفاع, مشاركت جدي در توسعه اقتصادي پايدار كشور است. به همين منظور, ساختارهاي دفاعي سنتي, ”كوچك“ و ”چالاك“ گرديده است و تمامي بخش‌هاي ممكن, به ”شركت‌هايي دومنظوره“ مبدل گشته‌اند. اين شركت‌ها موظف به تامين نيازمندي‌هاي دفاعي كشور و كسب درآمد اقتصادي (از طريق صادرات به بازارهاي جهاني و تقويت صنايع و پايگاه‌هاي علمي و فناورانه كشور) هستند.
يكي از مهمترين نوآوري‌هاي بخش دفاع اين كشور (كه در خارج از وزارتخانه و در سازمان ”شوراي تحقيقات علمي و صنعتي“ بنا شده است) راه‌اندازي ”موسسات ارزيابي و تحقيق دفاعي“ (به تقليد از سازمان ارزيابي و تحقيقات دفاعي انگلستان) است. اين موسسات (يا گروه‌ها) نقش مشاور و همكار فناوري را براي آن وزارتخانه بازي مي‌كنند.
اسلاید 8 :
1. تمامي سازمان‌هاي تحقيق و توسعه, و توليدكنندگان صنعتي آفريقاي جنوبي, قالب شركتي و مستقل دارند (گروهي از شركت‌هاي دومنظوره). سياست‌گذاري‌هاي كلي اين شركت‌ها توسط هيات امنا و هيات مديره‌اي تعيين مي‌شود كه اعضاي آن فرماندهان نظامي و مديران دفاعي كشور (و بعضاً متخصصان دفاعي) هستند.
2. رويكرد حاكم بر سازمان‌هاي دفاعي, افزايش صادرات و مشاركت در رشد اقتصادي كشور است. تمامي اين شركت‌ها جهاني مي‌انديشند و برآنند تا با كمك ائتلافات بين‌المللي و افزايش كيفيت محصولات و بهره‌وري سازماني خود, سهم بيشتري را از بازارهاي جهاني تصاحب كنند.
3. يكي از مهمترين نوآوري‌هاي بخش دفاع اين كشور (كه در خارج از وزارتخانه و در سازمان ”شوراي تحقيقات علمي و صنعتي“ بنا شده است) راه‌اندازي ”موسسات ارزيابي و تحقيق دفاعي“ (به تقليد از سازمان ارزيابي و تحقيقات دفاعي انگلستان) است. اين موسسات (يا گروه‌ها) نقش مشاور و همكار فناوري را براي آن وزارتخانه بازي مي‌كنند
4. تعهد به توسعه صنايع داخلي مرتبط با بخش دفاع (”برنامه مشاركت صنعتي“), تحكيم و گسترش ارتباطات علمي و فناورانه با مراكز مختلف جهاني, رسيدن به ”تعالي“ در حوزه فناوري و صنعت دفاعي, تربيت و جذب نيروي انساني جوان به مجموعه دفاع (”طرح توسعه استعدادها“) از مهمترين دغدغه‌ها و ارزش‌هاي حاكم بر تحقيقات دفاعي آفريقاي جنوبي است.
اسلاید 9 :
5. مديران دفاعي آن كشور اهميت بكارگيري درست منابع را درك كرده و بدين جهت مراكز متعدد مشاور و پشتيبان تصميم‌گيري تاسيس نموده‌اند تا بتوانند بهترين تصميمات را در زمينه‌هاي مختلف دفاعي (تحقيق و توسعه, خريد و فروش, انتقال فناوري و صنعت, و برنامه‌ريزي) اتخاذ نمايند.
6. قراردهي شركت‌هاي تجاري و دفاعي در كنار يكديگر (در يك گروه صنعتي) از جمله اقدامات جالب‌توجه بخش‌هاي دفاعي اين كشور است. اين شركت‌ها در زمينه‌هاي مرتبط با هم و مبتني بر علوم و فناوري‌هاي مشابه فعاليت مي‌كنند و در راستاي ايجاد هم‌افزايي و سودآوري از امكانات, منابع, تجربيات و دستاوردهاي يكديگر بهره مي‌گيرند. در واقع آن شركت‌هاي تجاري وجهه ”كسب‌وكاري“ آن سازمان دفاعي هستند و شركت‌هاي فقط‌دفاعي, وجهه ”نظامي“ آن محسوب مي‌شوند.
7. مسير شغلي درنظرگرفته‌شده براي افراد بدين گونه است: گام 1: پژوهشگرانِ نوآموز تحت‌نظارت؛ گام 2: صاحبنظر برجسته در يك حوزه؛ گام 3: سرپرستان, مرشدان و يكپارچه‌سازان بين‌رشته‌اي؛ گام 4: راهنما, رهبر و ارايه‌گر سازمان
8. مسير حركت سازمان‌ها و شركت‌ها به گونه‌اي برنامه‌ريزي شده است كه به مرور با كاهش بودجه‌هاي دولتي خود, بتوانند از طريق افزايش درآمدها (بخصوص صادرات و قراردادهاي خارجي) به استقلال مالي و سودآوري دست يابند.
اسلاید 10 :
كشور جمهوري خلق چين, از آغاز دهه 1990 (همچون بعضي ديگر از كشورهاي درحال‌توسعه), سياست درهاي باز (اقتصاد آزاد جهاني) را پذيرفت و سياست كمونيستي توسعه درون‌زاي ”رشد كشاورزي و صنعتي‌شدن با رويكرد صادراتي“ خود را اصلاح نمود. بدين ترتيب با جذب گسترده‌تر سرمايه‌هاي خارجي و توسعه بيشتر صنايع كشور (از طريق انتقال حجم عظيمي از فناوري‌ها به چين) رشد اقتصادي خود را تسريع بخشيد بطوريكه امروز دومين قدرت اقتصادي پس از آمريكا است كه پايدارترين ميزان رشد اقتصادي بالا را نيز در جهان (در يك دوره طولاني) تجربه كرده است.
اتخاذ رويكرد صادراتي و تجاري باعث شده است تا حال‌وهواي نظامي‌گري صنايع دفاعي چين و بالتبع تحقيق و توسعه دفاعي اين كشور كمرنگ شده و توليد و فروش محصولات نظامي در اولويت قرار گيرد. اصلاحات گسترده و مستمر دولت عظيم‌الجثه چين در بخش‌هاي دفاعي نيز فراوان به چشم مي‌خورد. با تصويب طرح اصلاح ساختار دولت در اولين جلسه مجلس نهم كشور, ”شوراي عالي علوم, فناوري و صنايع دفاعي“ (به مثابه يك وزارتخانه) مسؤوليت اداره شركت‌هاي عظيم دفاعي چين را برعهده گرفت و موظف شد به روشي منسجم‌تر, به توسعه ظرفيت صنعتي و دفاعي كشور, افزايش صادرات و بسط ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي علمي و فناورانه كشور (از طريق تحقيق و توسعه) اهتمام بورزد.
امروز بخش‌هاي صنعتي و تحقيق و توسعه دفاعي چين از وزارت دفاع منفك شده و برمبناي ساختاري تجاري و كسب‌وكاري مديريت مي‌شوند. چيني‌ها در تلاش براي گذار از همانندسازي (كپي‌برداري) و انتقال فناوري (صِرف) به سوي تحقيق و توسعه واقعي و توليد دانش هستند. صنايع هوافضا, هسته‌اي, كشتي‌سازي, الكترونيك و فناوري اطلاعات از اولويت‌هاي اساسي بخش دفاع اين كشور است كه چين براي توسعه آنان, از همكاري‌هاي گسترده جهانيان بخصوص آمريكا, نهايت بهره را برده است. (شايان ذكر است تمامي اطلاعات دفاعي كشور چين توسط ”مركز پژوهشي ارايه دستاوردهاي علمي و فناورانه دفاعي“ اين كشور در اختيار عموم قرار مي‌گيرد).
