بخشی از مقاله
چکیده
ارزیابی تاثیر هزینه های دفاعی بر عملکرد اقتصاد کلان و به خصوص بر بهرهوری اقتصادی یک موضوع بسیار مهم است. در این پژوهش از شاخص بهرهوری مالم کوئیست - MPI - استفاده می شود تا تحلیل کامل و موثری از تاثیر هزینههای دفاعی بر بهرهوری اقتصادی کشور ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بین سالهای 1995 تا 2014 میلادی حاصل شود. نتایج نشان میدهد که بهرهوری هم برای کشور ایران و هم کشورهای OECD در حالت MPI-D - با در نظرگرفتن هزینههای دفاعی - بیشتر از حالت MPI - بدون در نظرگرفتن هزینههای دفاعی - است. از طرفی در طول دوره مورد مطالعه، رشد بهرهوری بدون هزینه های دفاعی - MPI - کشورهای OECD بیشتر از کشور ایران، در حالی که رشد بهرهوری با هزینه های دفاعی - MPI-D - کشور ایران بیشتر از کشورهای OECD است. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد که برای بهبود بهرهوری اقتصادی کشورها، استراتژی های موثر دولت برای تخصیص مناسب هزینههای دفاعی بسیار مهم است. رویکرد و روش یکپارچه مورد استفاده در این مطالعه می تواند برای تحقیقات مشابه دیگر استفاده شود.
واژه های کلیدی: هزینه های دفاعی، بهرهوری اقتصادی، شاخص بهرهوری، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی
مقدمه
موضوع اقتصاد و رابطهی آن با نظامیگری تحت عنوان اقتصاد دفاع، بحث بسیار مهم و پیچیده ای است که از زوایای مختلف قابل تامل و بررسی است. اقتصاد از ناحیه فعالیت های نظامی هم می تواند رشد یابد و هم مورد آسیب قرار گیرد. در کشورهای در حال توسعه، هزینههای نظامی که معمولا برای تأمین امنیت صرف می شود، توان اقتصادی کشورها را تحلیل برده و در نتیجه معیشت و فرآیند توسعه را تحت تاثیر قرار می دهد - دیزجی و همکاران، :1388ص . - 118 هزینه های دفاعی، بخشی از استراتژی مالی دولت برای اطمینان از قدرت اقتصادی و امنیت ملی است. هزینه های دفاعی از دارایی ملی تامین می شود که از طریق توزیع مجدد درآمدهای خانوار، درآمد مالیاتی دریافت می کند. بنابراین، مقدار هزینه های دفاعی محدود به شرایط دارایی ملی است. به طور کلی، اگر دارایی ملی شرایط خوبی داشته باشد، مقدار هزینههای دفاعی بیشتر خواهد بود. همچنین، وضعیت یا شرایط دارایی ملی به سطح توسعه اقتصادی محدود شده است. رشد اقتصادی بالاتر، توسعه اقتصادی سریعتری را تولید می کند و در نتیجه منابع بیشتری را برای هزینه های دفاعی در دسترس قرار می دهد - ونگ3 و همکاران، . - 2012
صنعت نظامی از طریق توسعه شبکه زیر ساخت هایی مانند - بزرگراه ها، فرودگاه ها، بنادر و فن آوری های مخابراتی - و در نهایت افزایش رشد اقتصادی، تاثیر مثبتی روی توسعه کشور می گذارد. بنابراین، هزینه های دفاعی، امنیت داخلی و خارجی و ایمنی ملت یک کشور را فراهم و یک محیط جهانی را برای تجارت و سرمایهگذاری ایجاد می کند. علاوه بر این، در ادبیات اقتصاد دفاع استدلال شده، که ارزیابی هزینه های نظامی جهت اطمینان از ایمنی مردم و اموال در برابر تهدیدهای داخلی و خارجی، برای مدیریت بازارهای متغیر و تشویق سرمایه گذاری و نوآوری، ضروری است - دان4 و همکاران، . - 2005 ویژگی ها - منابع و موقعیت جغرافیایی - و وضعیت زمانی و مکانی یک کشور، میزان تهدیدهای خارجی و سطح ثبات سیاسی داخلی، روی هزینه های دفاعی و رشد اقتصادی تاثیر می گذارد.
کشورهای با هزینه دفاعی بالا لزوما رکود اقتصادی را تجربه نمیکنند و کشوری با هزینه های دفاعی پایین، ممکن است رشد اقتصادی بالایی را تجربه نکند. با این حال، رشد اقتصادی، یک فاکتور کلیدی جهت تامین هزینه های دفاعی است. بنابراین، تاثیر هزینه های دفاعی روی بهرهوری اقتصادی و مسائل راهبردی، موضوع مهم جهت بحث بیشتر است - دی آگوستینو5 و همکاران، . - 2011 در منطقه جنوب غربی آسیا، کشور ایران وضعیتی ویژه دارد. مواجهه با تهدیدهای خارجی هم در مرزهای غربی و شرقی و هم در منطقه خلیج فارس و بالابودن هزینه های دفاعی، این کشور را از دیگر کشورهای منطقه خاورمیانه متمایز می سازد. ایران در محیط بیثبات خاورمیانه قرار دارد که با تهدید امنیتی از طرف کشورهایی نظیر ایالات متحده آمریکا و اسرائیل مواجه است و همزمان تلاش می کند تا به دلیل مشارکتش در سازمان ملل، اوپک و سایر ارگانها، بازده و رشد اقتصادیاش را بهبود بخشد. تمام این ویژگی ها باعث شده تا اثرات اقتصادی هزینه های دفاعی بر اقتصاد ایران، از اهمیت خاصی برخوردار باشد - حسنی و عزیزنژاد، :1386 ص 1 و . - 2سازمان همکاری و توسعه اقتصادی - 6OECD - برای کمک به کشورهای عضو جهت حفظ منافع اقتصادی، آموزشی و اجتماعی تشکیل شد. سازمان جهت ایجاد سیاست های
