بخشی از مقاله
شهرداري تهران یکی از بزرگترین سازمان هاي خدماتی در سطح شهر تهران بوده که هر ساله هزینههاي زیادي را صرف ارائه خدمات به شهروندان می نماید. یکی از بزرگترین هزینه هاي تحمیلی به این سازمان، هزینه هاي مصرف انرژي می باشد. افزایش هزینه هاي مصرف انرژي از طرفی و کاهش منابع تامین انرژي از طرف دیگر، این سازمان را وادار کرده که اقدام به مدیریت و کنترل مصرف انرژي در طول فرآیندهاي خدماتی خود نماید. استاندارد ISO 50001 به عنوان یک الگو براي مدیریت بر حامل هاي مصرف انرژي این سازمان انتخاب گردید. این استاندارد جدیدترین مرجع موجود در این حوزه بوده و مزایاي زیادي در نتیجه استقرار آن، در سازمان ایجاد می گردد. لازم به ذکر است تاکید این استاندارد بر کاهش هزینه هاي مصرف انرژي سازمان می باشد و این موضوع بزرگترین مزیت این استاندارد نسبت به سایر استانداردهاي موجود در این زمینه است. در این مقاله تلاش شده مراحل پیاده سازي استاندارد ISO 50001 در شهرداري منطقه 16 با جزییات کامل شرح داده شده و مزایاي استقرار آن آورده شده است. پس از انجام اندازه گیري ها و تحلیل هاي آماري لازم، پروژه هاي بهبود مرتبط با هر یک از حامل هاي انرژي در شهرداري منطقه 16 تعریف گردید و پس از انجام این پروژه ها، شاخص هاي عملکرد انرژي بهبود یافتند و در نتیجه هزینه پرداختی شهرداري منطقه 16 براي تامین این منابع انرژي، تا حد قابل قبولی کاهش یافت.
واژههاي کلیدي: استاندارد ایزو 50001، شهرداري منطقه 16
دومین کنفرانس بین المللی
استقرار سیستم مدیریت انرژي بر مبناي استاندارد ایزو 50001 در
رویکردهاي نوین در نگهداشت انرژي شهرداري منطقه 16 تهران
مقدمه
با رشد روزافزون مصرف انرژي و با در نظر گرفتن منافع اقتصادي و عملکرد زیست محیطی صنایع، لزوم آگاهی و انجام مطالعات در زمینه شناخت منابع انرژي، بهرهوري انرژي و به کار بستن راهکارهاي کاهش آلایندگیهاي زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه انرژي، بیش از پیش احساس میشود.
این در حالیست که به لحاظ عواملی همچون تکنولوژي نامناسب، وجود الگوي مصرف نادرست و عدم فرهنگ سازي مناسب، شاخص شدت مصرف انرژي در ایران 3 برابر کشورهاي پیشرفته و 2 برابر استانداردهاي جهانی میباشد.
بر اساس خطوط مشخص شده بین المللی، استقرار لسیستم مدیریت انرژيل و انجام لممیزي و تحلیل مصرف انرژيل از اقدامات موثر براي تحقق توسعه پایدار سازمانی و ملی هستند.
کلیات
معرفی استاندارد ISO 50001
مدیریت انرژي بخشی از فعالیتهاي مدیریتی است که میزان مصرف انرژي را به منظور حصول اطمینان از کارآیی انرژي مورد کنترل قرار میدهد. سیستم مدیریت انرژي ابزاري براي بهبود مستمر در زمینه مصرف انرژي، کارآیی انرژي، و انتخاب منابع انرژي میباشد. این در حالیست که مدیریت انرژي همانند دیگر سیستمهاي مدیریتی بر اساس یک رویکرد سیستم- مدار استوار است.
استاندارد رایج براي ایجاد، اجرا، نگهداري و بهبود سیستم مدیریت انرژي و همچنین حصول اطمینان از انطباق با خطمشی انرژي سازمان، ISO 50001 ، میباشد.
سیستم مدیریت انرژي، بر مبنایی طراحی شده است که جنبههاي مدیریتی و جنبههاي فنی مدیریت انرژي را با یکدیگر ترکیب نماید. مدیریت اثر بخش انرژي نیازمند حضور فعال و یکپارچه این جنبهها است.
این موضوع در فلوچارت زیر قابل بررسی می باشد:
دومین کنفرانس بین المللی
استقرار سیستم مدیریت انرژي بر مبناي استاندارد ایزو 50001 در
رویکردهاي نوین در نگهداشت انرژي شهرداري منطقه 16 تهران
جنبههاي فنی جنبههاي مدیریتی
پایش و اندازهگیري خط مشی
پروفیل انرژي اهداف کلان
ارزیابیهاي انرژي اهداف خرد
انتخاب و اجراي پروژه ها
اندازهگیري و تصدیق نتایج بدست آمده
این استاندارد به گونه اي طراحی شده است که با سیستم هايISO 14001: 2004 , ISO 9001:2000 در سازگاري باشد. عناصر قابل مقایسه شامل کنترل مدارك، نگهداري سوابق، تعهد مدیریت، آموزش، ممیزي هاي داخلی، اقدام اصلاحی و پیشگیرانه، بازنگري مدیریت، میباشد
دومین کنفرانس بین المللی
استقرار سیستم مدیریت انرژي بر مبناي استاندارد ایزو 50001 در
رویکردهاي نوین در نگهداشت انرژي شهرداري منطقه 16 تهران
اهداف و مزایاي اجراي سیستم مدیریت انرژي
با استقرار سیستم مدیریت انرژي مزایاي زیر براي سازمان حاصل میشود:
کاهش هزینههاي مصرف انرژي، تعریف پروژه هاي استفاده از انرژي هاي تجدید پذیر (مانند:انرژي خورشیدي و....)، استفاده بهینه از انرژي،کاهش دفع آلایندههاي زیست محیطی، تأمین میزان انرژي مناسب با کیفیت و هزینه مورد نظر، ایجاد ساختار سیستماتیک جهت کنترل مصرف انرژي از طریق طراحی چک لیستهاي فنی ارزیابی سیستمهاي انرژي بر، تجزیه وتحلیل نقاط مصرف ناحیه هاي مختلف منطقه با هدف تحلیل وضعیت کنترل مصرف انرژي از طریق برقراري موازنه انرژي و تدوین استاندارد هاي مصرف انرژي به ازائ متر مربع فضاي سبز و یا متر مربع اماکن اداري و فرهنگی، تحلیل دوره اي نقاط مصرف ناحیه هاي مختلف و مقایسه با حدود استاندارد تعیین شده در مدارك طراحی و یا استاندارد هاي مصرف انرژي تدوین شده توسط سازمان ، تعیین شاخصهاي عملکرد کلیديkey performance indicator براي کنترل مصرف انرژي اولیه و ثانویه و اندازه گیري آنها از طریق تجهیزات اندازه گیري و یا روشهاي مهندسی، ارائه پیشنهادها به ترتیب اولویت همراه با تخمین هزینههاي اجرایی و دوره باز پرداخت آنها، ایجاد سوابق میزان مصرف واقعی انرژي، ارائه جزئیات بهبودهاي حاصل شده از جنبه کارآیی انرژي، مقایسه مصرف واقعی با تحلیل نتایج تخمینی حاصل از اجراي برنامههاي پیشنهادي، ارائه پیشنهادها براي لحاظ شدن در استراتژيهاي مدیریت انرژي از قبیل سیستمهاي پایش و بازنگري فرآیندها.
