دانلود مقاله بازخوانی مفاهیم نظریه های جدید شهرسازی با تاکید بر شهرسازی نوین

بخشی از مقاله

چکیده:
در دهه های اخیر و پس از طرح و اشاعه مفاهیم پسامدرنیسم و موج نوین شهرنشینی و شهرگرایی، نظریه های جدیدی با محوریت توسعه پایدار شکل گرفتند. اکثر این نظریه ها، در کلیت خود، بر خرده فرهنگ ها، حفاظت از منابع و توجه به حیات نسل های بعد، تمرکز دارند. این جنبش ها که بعضا در سطح محتوا و با محوریت توسعه کالبدی مطرح گشته اند، در جهت تغییر در روش ها و الگوهای مکان یابی، برنامه ریزی و طراحی شهری و بر مبنای پاسخ به مشکلات حومه نشینی و پراکنده رویی که از عوامل مهم ناپایداری محلات بودند، شکل گرفتند و از مبدا مشترکی به وجود آمدند. بر این اساس نظریه های "شهرسازی نوین"، "رشد هوشمند"و"روستاشهر"به نوعی فراگیرتراند. در این میان، شهرسازی نوین بر مبنای بکارگیری اصول سنتی شهرسازی پایدار انسان گرا، به نوعی رهبری نسل پس از مدرن برنامه ریزان و طراحان شهری را بر عهده دارد. در عین حال نظریه ها و زیرنظریه هایی چون “TND”، “TOD” و ... هرکدام با محوریت مشخصی دارای قرابت زیادی با آن هستند. این مقاله بر پایه مطالعات اسنادی به شیوه کتابخانه ای، بر آن است تا با روشی توصیفی- تحلیلی، به تشریح و تبیین چارچوب فکری این نظریه ها بپردازد. نهایتا آنکه، توجه و بکارگیری اصول بومی سازی شده این نظریه ها، راهکاری در جهت نیل به پایداری شهرهاست.

کلمات کلیدی: شهرسازی نوین، پایداری، توسعه سنتی محلات((TND، توسعه حمل ونقل عمومی-محور((TOD

1مقاله فوق برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد "عماد کتابچی" است که به راهنمایی آقایان، دکتر خلیل حاجی پور و دکتر محمد حسین پور و مشاوره آقایان دکتر عبدالرضا پاکشیر و دکتر سهند لطفی، در بخش شهرسازی دانشگاه شیراز در حال انجام است.09177014385

1

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

مقدمه:

رشد فراینده برنامه های توسعه به ویژه در حوزه شهرسازی و شهر نشینی، در دهه های اخیر، موجب هشـدارهایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شده است. لذا مفاهیم و تعاریف جدیدی به دلیل پیشرفت و توسعه سـریع جوامع بشری روز به روز مطرح شده اند. شروع این نظریه ها را می توان به نوعی از اوایل دهه 20 مـیلادی دانسـت. به تناسب تحولات عظیم شهرها، نظریات نیز در بستر تغییر و تحولات بسیاری قرار گرفتند. عمدتا از دهه هـای 80 و 90 میلادی به بعد و پس از ترویج مفاهیم پس از مدرن، شهرسازی بـه سـوی رویکردهـای نـوین و متنـوعی در امـر توسعه سوق پیدا کرد.

بر این اساس مفهوم پایداری و توسعه پایدار شهری در دهه های اخیر در ادبیات نوین شهرسازی به دلیل جامعیـت و فراگیری مطرح شده است که مورد توجه بسیاری از نظریات جدید و تئوری پردازان حوزه مسـایل شـهری، از جملـه شهرسازی نوین-به عنوان یکی از موفق ترین نهضت ها در حیطه نظری و اجرایی- بوده است.

.1 الگوهای غالب نیمه اول قرن بیستم:

تا پیش از انقلاب صنعتی، اندازه و تناسب عناصر شکل دهنده شهر، مبتنی بر مقیاس انسـانی بـوده اسـت. بـا اختـراع اتومبیل و استفاده از آن در شهرها، به تدریج انسان جایگاه و مقیاس واقعی خود را در شهر از دست می دهد(حسـنی و روشنی، .(51 :1389

انقلاب صنعتی و در پی آن اختراع خودرو موجب اختلال در ساختار و ترکیب مجتمع های زیستی همسو با محـیط و نیازهای اجتماعی و روحی انسان شد. لذا تحولات اجتماعی و از هم گسستگی نهادهای جمعی، از پی آمدهای رشـد ناهمگون و توسعه گسسته شهرها در نیمه اول قرن بیستم میلادی بود. ایده طراحی محله نیز به منظور ایجاد مجموعـه های اقامتی برای شکل دهی و استقرار نهاد اجتماعی در شهر بود(سینگری و مفیدی شمیرانی، .(74 :1389

درنیمه اول قرن 20 بستری برای شکل گیری مجموعه ای از نظرات، اقدامات و گرایشات در حوزه شهرسازی اروپا و آمریکا به وجود آمد که از زوایای گوناگون به ابعاد اجتماعی، فرهنگی، زیباشناختی، روانشناسـی و توسـعه و عمـران شهرها معطوف بوده و کم و بیش در تغییر و اصلاح روندهای جاری در زمان خود و بعد از آن تاثیر گذارند. در میـان انبوه این نظرات، برخی از آنها تاثیرات بیشتری بر موضوعات مربوط به طراحی شهری و ابعاد کیفی توسـعه در طـرح های شهری به خصوص طرح های جامع شهری بجای نهاده اند. جدول()(1عباس زادگان و رضوی، .(16 :1385

2

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

نظریه های غالب محورهای اصلی

منشور آتن توجه به کیفیت محیط شهری، ارزشهای اجتماعی محله و ارتباط با طبیعت و چهار عملکرد غالب.

باغشهرها توجه به کیفیت شهری و لزوم نزدیکی شهر و روستا و حفظ عناصر طبیعی و ارزشهای زیبایی شناختی.

واحد همسایگی توجه به تامین خدمات در مناطق مسکونی و چگونگی توزیع واحـدهای خـدماتی ابـرازی مفیـد بـرای
برنامه ریزی کالبدی و نه چندان مفید برای طراحی شهری و کیفیت محیط شهری

شهرهای جدید هدف قراردادن کیفیت محیط در کنار کیفیت کارکردی

جدول(.(1 نظریه های غالب نیمه اول قرن بیستم و محورهای اصلی آن ها. ماخذ: (عباس زادگان و رضوی، (1385

.2 الگوهای غالب نیمه دوم قرن بیستم:

پراکندگی کالبدی شهرها، نزول ساختار اجتماعی، ناامنی محلات، استفاده نامطلوب از زمین، تنزل کیفی محیط شهری، بخشی از مشکلات موجود در این بازه زمانی اند. جنبش های به وجود آمده نیـز در پـی پاسـخی بـرای بافـت هـای فرسوده مراکز شهری، فقدان هویت شهری، آلـودگی هـوا، نـابودی محـیط زیسـت و نـابودی زیسـتگاه هـای بـومی برآمدند(سینگری و مفیدی شمیرانی، .(75 :1389

نظریه های غالب محورهای اصلی
پست مدرنیسم توجه به ارزش های محلی و کیفیت زیست در فضای شـهری مقیـاس هـای کوچـک و مکـان هـای
مشخص و معنا و سرزندگی این مکان ها و سر نظر به فرهنگ عمومی و مسائل محلی (مـدنی پـور،
(1379
توسعه پایدار کاهش مصرف منابع طبیعی ، سازگاری با طبیعت ، کاهش آلودگی ها ، حفظ عدالت،فسـردگی بافـت
های شهری مراکز مشخص و منسجم شهری اولویت حرکـت دوچرخـه و سـاده(.(Thomas,2003
پایداری محلات و ایجاد محیط های پاسخگو از دیگر اهداف توسعه شهری پایدار اند.
شهرسازی نوین توجه به ایجاد مرکز، دسترسی ساده به امکانات شـهری سـر زنـدگی فرمـی و عملکـردی ، اخـتلاط
کاربری ها، تداوم فضاهای شهری نظام حکمرانی محلی(.(www.newurbanism.org
روستا-شهر توسعه تراکم متوسط، منطقه بندی مختلط، فـراهم آوردن حمـل و نقـل عمـومی مناسـب، تاکیـد بـر
طراحی شهری و به ویژه پیاده سازی عرصه های عمومی، کاهش اتکا بر اتومبیل و ارتقـای دوچرخـه
سواری و پیاده روی به عنوان راه حل جایگزین، فراهم کردن سطح بالایی از اسـتقلال و خودکفـایی،
توسعه و نهادهای مدنی و جمعی(.(Aldous, 1992
رشد هوشمند الگویی برای یکپارچگی آگاهانه اقتصاد، اجتماع و محیط محلات، با ترویج محلات فشـرده و مقابلـه
3

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

با توسعه های پراکنده شهری(.(Song, 2005

اختلاط کاربری ها هر ترکیبی از کاربریهای تجاری و کاربریهای غیر تجاری همانند مسکونی است که ممکـن اسـت بـه
صورت عمودی (برای مثال واحـدهای مسـکونی بـالای فروشـگاههای خـرده فروشـی) و یـا افقـی

(کاربری مسکونی در مجاورت خرده فروشی)ترکیب شوند(وحیدی، (1387

جدول(.(2 نظریه های غالب نیمه دوم قرن بیستم و محورهای اصلی آن ها. تهیه کننده: نگارندگان

لذا تقریبا از اوایل قرن بیستم تا دهه 80 شهرسازی اتومبیل گرا بـه جـای شهرسـازی انسـانگرا، عرصـه هـای مـدرن، شهرسازی را به خود اختصاص داده است. (حسنی و روشنی، (51 :1389

از دید دوانی و زیبرک دو گونه ی شهرسازی تا ظهور شهرسازی نوین موجود است:

الف) مدل محلاتی در شمال آمریکا از سکونت گاههای اولیه تا جنگ دوم جهانی.(نیمه اول قرن بیستم) ب) پراکنده رویی حومه ای که از آن زمان شکل گرفت، که کمبودهای اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی فراوانـی

داشت که ناچاراً رشد پایدار شهر را متوقف کرد.(نیمه دوم قرن بیستم) .(Duany & zyberk, 2008:64)

در اروپا جریان پایداری از برنامه ریزی پدید آمده است. یکی نظریه روستا شـهرها در انگلـیس توسـط برنامـه ریـزان نزدیک به شاهزاده چارلز و دیگری پیوند اندیشه هایی از شهرسازی آمریکایی که منجر به ایجاد شهرسازی نوین شـد. رشد هوشمند نیز حداقل در سواحل شرقی و غربی قرائتی از شهرسازی آمریکایی است؛ اما ایده اصلی آن بـه دیـدگاه اروپایی ها مشابهت بیشتری داشت؛ مخصوصاً برنامه ریزی کاربری زمین بریتانیـایی و سـوئدی. گـزارش سـال 1999 قوه وظایف شهری بریتانیا این رویکرد را با تلفیق شهرسازی نوین با آن گزارش کرد. اما با آنالیز برنامه ها و نتایج بـه طور عمیق، تفاوت هایی ظاهر میشود. طراحی شهرسازان نوین مربوط به دیدگاه های معماری با کیفیت بالا، طراحـی

از سطح جزئیات و ... میشود. نیازهای بحرانی این برنامه ریزی تراکم های مورد نیاز و مغازه هـایی کـه فاصـله پیـاده روی از منزل و حمل و نقل عمومی کارها را تضمین میکنند مـی باشـد و ایـن آن چیـزی اسـت کـه کـالتروپ آن را "توسعه حمل و نقل محور"2 و مایکل برنیک و رابرت سرورو آن را "روستاهای حمل و نقل"3 مـی نامنـد .(Hall, 2003:48 from Bernick, et.al, 1997)

.3 ضرورت شکل گیری تاریخی و خاستگاه شهرسازی نوین:

2 TOD

3 Transit village

4

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

پس از جنگ جهانی دوم با ظهور معماری مدرن و تفکر منطقه بندی4 و نیز ازدیاد وسـائط نقلیـه، (اتومبیـل) الگـوی جدیدی بر اساس تفکرات منطقه بندی در سراسر آمریکا تحقق یافت. با به ثمر رسیدن این تفکر، جدائی کـاربری هـا و پهن شدن و گسترش شهرها (پراکنده رویی) اتفاق افتاد. منطقه بندی، پیامدهای منفی چون حومه هـای خوابگـاهی در اطراف شهرها، افزایش سفرهای درون شهری، صرف زمان و هزینه زیاد حمل و نقل، نبود یک مرکز شـهری، نبـود مقیاس انسانی5 و ... را در پی داشت(.(Katz, 2001

لذا پس از دوران مخرب رواج مدرنیسم در شهرسازی در دهه 1980 میلادی تعداد زیـادی از معمـاران و شهرسـازان آمریکایی در ارتباط با فرسودگی و زوال6 مراکز شهری و افزایش جوامع محلی که پراکنده، مبتنی بـر وسـایل نقلیـه، و دارای فاصله با مراکز شهری بودند، نگران و ناراضی بودند. در سالهای پایانی دهه 80 و ابتدای دهه 90 مـیلادی ایـن نارضایتی منجر به ظهور نهضت شهرسازی نوین7شد(بصیرت، .(111 :1386

آنچه که ما به عنوان شهرسازی نوین می شناسیم با مجموعه ای قابل توجه از گفتگوهایی که هدفشان تغییر نظـام منـد قوانین توسعه و ساخت و ساز در آمریکای شمالی بود، شروع شد. با برگزاری اولـین همـایش آن در 1993، و سـپس انتشار منشور آن در 1996، این نهضت، رسما تکوین یافت. از مهمترین محورهای بحـث هـای شهرسـازی نـوین- و عمدتا نیز از نتایج منفی مدرنیسم بود- که منجر به طرح این نظریه شد، می توان به مسائل زیر اشاره کـرد : بـی مکـان بودن حومه های مدرن، نابودی شهرهای مرکزی، افزایش تبعیض نژادی و سطح درآمدها، آسیب های وارد بر محـیط زیست و ... (آرندت، 1 :1387، به نقل از مقدمه).

شهرسازی نوین به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی، طیفی از برنامه ریزی و طراحی شهری تا معماری را در نظر می گیرد. اهمیت این الگو، به دلیل تاثیر گذاری آن بر برنامه ریزی در تمامی سطوح قابل بررسی جوامع انسانی، از بنا و خیابان و بلوک شهری گرفته تا محله و زیر محله و تا منطقه و شهر و کلان شهر، اسـت. ضـمن آنکـه اصـول ارائـه شده ی این نظریه، در توسعه شهری، توسعه های جدید توسعه های درون بافت و علی الخصوص در برنامـه ریـزی محلات شهری، نقش قابل توجهی دارد(اصغر زاده یزدی، 51 :1389 و.(50 از این نظر شهرسازی نوین با نظریه هـای توسعه محله ای نیمه دوم قرن حاضر و نیز نظریه توسعه درون زا8 ارتباط نزدیکی دارد.

4 zoning

5 Pedestrian scale

6 decay

7 New urbanism movement

8 Infill development

5

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

این اصول امروزه جز معتبرترین نظرات مطرح شده در زمینه شهرسازی نوین هستند و هر روز به طور گسـترده تـری مورد استفاده شهرسازان قرار می گیرند تا جایی که نهاد مسکن و توسعه شهری آمریکا9 از دهـه ی 1990 تـا کنـون از این اصول در پروژه های اجرایی و طراحی خود استفاده نموده است(ابراهیم پور و پرتوی ، .(98 :1385

این نهضت در اواخر دهه ی 1980و 1990 به اوج خود رسید. نیروهای هدایت گـر ایـن جنـبش، گروهـی از برنامـه ریزان و معمارانی بودند که قصد احیای هنر طراحی شهر را داشتند . این گروه روش هایی را برای ترکیب آموزه های مثبت حفاظت محله ای در نظر داشتند. برخی چهره های کاریزماتیـک ایـن نظریـه چـون پیتـر کـالتروپ10، آنـدرس دووانی11 و الیزابت زیبرک12 در سال 1993 تحت عنوان کنگره ای برای شهرسازی نوینگرد هم آمدنـد(انجمن برنامـه ریزی و طراحی شهری آمریکا ،.(355 :1386

کنگره شهرسازی نوین در سال 1993 با مدیریت پیترکاتز13 در تکوین این نهضت نقش بسزایی داشـته اسـت. در ایـن کنگره بر ایجاد واحدهای همسایگی که به مقوله های کیفیت زندگی، طراحی سـاختمان هـا و محـیط زیسـت توجـه نماید، تأکید شد. اولین واحد همسایگی که به شیوه سنتی متناسب با اهداف رویکرد شهرسازی نوین در ایـن کنگـره، طراحی شده در مدیسن با کاربری های مختلط و متنوع مسکونی – خرده فروشی – اداری و پارک بود. در این پـروژه تأکید بر حرکات پیاده و ایجـاد واحـدهای همسـایگی زیسـت پـذیر ، کـارا و دارای حـس پویـایی و زنـدگی، بـوده است(حسنی و دیگران، .(52 :1389

اعضای کنگره به بازشناسی سادگی پرداختند و بیان کردند که برای حل مشکلات شهری نمیتوان راه حل های مقطعی ارائه کرد، بلکه باید همه جا را با توسعه از درون مورد توجه قرار داد و به شهر و تاریخ شهر احترام گذاشت. با تغییـر یک سری قواعد و اصول راهنمای سیاست های شهری، مشکل ها را نمایاندند و این مستلزم تغییر نگاه ما به شهر بود

.(Cullingworth and others, 2003: 138)

در تکوین نهضت شهرسازی نوین نقش انجمن آن غیر قابل انکار است. مهم تـرین سـندی کـه بـه تشـریح محتـوای نظری نهضت شهرسازی نوین می پردازد منشور آن است. این سند که پس از برگزاری چهـارمین گردهمـایی سـالانه انجمن، به عنوان منشور نظری نوشهرگرایان یا شهرسازان نوین، ارائه شد را میتوان بیانه ای در مقابل منشـور آتـن کـه

9 HUD

10 Peter Calthrope

11 Andres Duany

12 Elizabeth Zyberk

13 Peter Katz

6

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

در ان دیدگاه مدرنیستی به معماری و شهرسازی توسط کنگره بین المللـی معمـاران مـدرن (سـیام) تبیـین شـده بـود دانست(آرندت، .(6 :1389

پس از برگزاری 12 کنگره توسط CNU14در فاصله سال های 1993 تا 2005 امروزه این کنگره دارای بـیش از 2300 عضو در 20 کشور و 49 ایالت کشور آمریکا است. معمولا در این کنگره ها، معماران، معمـاران منظـر، شـهر سـازان، اقتصاد دانان، سرمایه گذاران، پیمانکاران، حقوق دانان، مقامات حکومتی، اساتید، شهروندان فعـال و دانشـجویان گـرد هم می آیند و به بحث پیرامون موضوعاتی از قبیل سلامت و حیات محله ها، شهرها و منـاطق مـی پردازند(بصـیرت، .(111 :1386

بعد از سال 1993 در ارتباط با رویکرد شهرسازی نوین کنگره های مختلفی با موضوعات متنوعی، هر ساله تا کنون در حال برگزاری است(.(www.cnu.org/congresses

امروزه بسیاری از مقامات مسکن حمل و نقل و برنامه ریزی و همچنین قانونگذاران، اصول شهرسازی نوین را مـورد استفاده قرار داده اند. به عنوان مثال وزارت مسکن و توسعه شهری ایالات متحده در برنامه ای موسوم بـه Hope VI program اصول شهرسازی نوین را در تلاش برای تغییر ماهیـت طـرح هـای مسـکن عمـومی فرسـوده و در حـال تخریب به جوامع محلی سالم پایدار و فعال مورد اسـتفاده قـرار داده اسـت. بسـیاری از مقـام هـای رسـمی منتخـب شهروندان، از شهرسازی نوین و منافع آن آگاه شده اند و حتی اصول آن را در منشور سیاسی خود گنجانده اند. چنین رهبرانی شهرسازی نوین را در سطح ملی گسترش می دهند و تبلیغ مـی نماینـد. اگـر چـه ایـن نهضـت همچنـان در مراحل شهرسازی به معروفیت دست یافته است(بصیرت، .(111 :1386

.4 مبانی نظری و اصول کلی منشور شهرسازی نوین:

منشور شهرسازی نوین، اصولی را به طور جداگانه در 3 سطح پیشنهاد میکند که از سطح کـلان تـا خـرد پـیش مـی روند. این اصول که امروزه جزو معتبرترین نظریه ها هستند عبارتند از:

(1 منطقه، کلان شهر، شهر، شهرهای کوچک (2 محله، زیرمحله، کریدور

(3 بلوک شهری، خیابان، بنا(.(Charter of new urbanism, 1996

14 Congress for New Urbanism

7

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

اصول راهکارهای اجرایی اصول شهرسازی نوین
شهرسازی نوین
ـ اغلب کاربریها باید در فاصله 10 دقیقهای پیادهروی از خانه و محل کار قرار گیرند.
قابلیت پیادهروی ـ طراحی خیابان ها باید به طور مناسب برای افراد پیاده انجام شـود (سـاختمانهـای نزدیـک بـه
(پیادهمداری) معابر، خیابان های دارای درخت کاری در اطراف، پارکینگ هـای خیابـانی، فضـاهای پـارک مخفـی و
گاراژها، سرعت کم اتومبیل و...).
ـ ایجاد خیابانهای پیاده بدون اتومبیل

ـ شبکه خیابانهای به هم پیوسته که ترافیک را توزیع و پیادهروی را آسانتر میکند.
ارتباطپذیری ـ سلسله مراتبی از خیابانهای باریک، کمعرض، بلوارها و کوچهها
ـ شبکه پیاده و قلمرو عمومی دارای کیفیت بالا که پیادهروی را لذتبخش میکند.

ـ ترکیبی از فروشگاه ها، دفاتر کار، آپارتمان ها و خانه ها در محدوده طراحی، کاربری مخـتلط در
اختلاط کاربریها محلات، بلوکها و ساختمانها
و تنوع ـ تنوع افراد از گروههای سنی، درآمدی، طبقات، فرهنگ و نژادهای مختلف

ـ گونه ها، اندازه ها و قیمت های مختلف واحدهای مسکونی، با گروه های درآمـدی متفـاوت، در
مسکن مختلط قرابت بیشتری با یکدیگر قرار میگیرند.

معماری و طراحی ـ تأکید بر زیبایی، زیبایی شناسی، آسایش انسان و خلق حس مکان، تعیین مکان کاربری و اماکن
شهری با کیفیت مدنی در اجتماع به طور ویژه، معماری با مقیاس انسانی و محیط پیرامونی زیبـا سـبب نـوازش روح
انسان میشود.

ـ مرکز و لبه قابل تشخیص و متمایز با فضای عمومی در مرکز
ساختار سنتی ـ اهمیت کیفیت قلمرو عمومی و فضای باز عمومی طراحی شده به صورت هنر مدنی
محلات ـ در بر گرفتن طیفی از کاربریها و تراکمها در فاصله پیادهروی 10 دقیقهای
ـ برنامه ریزی در یک برش عرضی : بالاترین تراکم ها در مرکز شهر و به تدریج کاسـته شـدن از
تراکمها به سمت لبه شهر

تراکم افزایش یافته - ساختمان واحدهای مسکونی، مغازه ها و خدمات بیشتر و نزدیکتر به هم که سـبب آسـان
شدن پیاده روی می شود؛ به منظور ایجاد کارایی خدمات و منابع و برای خلق مکانی راحـت، مطبـوع
8

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

و مناسب برای زندگی

- شبکه ای از سیستم های ریلی دارای کیفیت بالا که شهرها، شهرهای کوچـک و محـلات را
حمل و نقل به یکدیگر متصل میکند.
هوشمند - طراحی حامی افراد پیاده که سبب تشویق به استفاده بیشتر از دوچرخه، اسکیت، پیاده روی
و ... به عنوان روشی به منظور رفت و آمد روزمره میشود.

- اثرات جانبی زیستمحیطی حداقل برای توسعه و اجرای آن
پایداری - تکنولوژی های حامی محیط زیست که به محیط زیست و ارزشهای سیسـتمهـای طبیعـی
احترام میگذارد.
- کارایی انرژی و استفاده کمتر از سوختهای فسیلی
- پیادهروی بیشتر، رانندگی کمتر

کیفیت زندگی - موارد فوق در کنار هم منجر به کیفیت بالای زندگی می شود و مکان هایی را که روح بشـر
را غنی، پر روحیه و آسمانی میکند، خلق مینماید.

جدول(.(3 اصول نوشهرسازی و راهکارهای اجرایی آنها. مأخذ: (www.newurbanism.org) تهیه کننده: نگارندگان

.4.1 نظریه پردازان شهرسازی نوین:

در این ارتباط می توان به طور مشخص به افراد زیر اشاره نمود:

1. پیتر کتز:15 نخستین مدیر اجرایی کنگره های شهرسازی نوین

2. آندرس دوآنی: طراح محله سی ساید فلوریدا

3. الیزابت پلاتر – زیبرگ: طراح محله سی ساید فلوریدا و همسر دوانی

4. پیترکلتورپ:16 مبتکر :TOD توسعه حمل و نقل محور

آندرس دوانی17 و الیزابت پلترزیبرک18 مهمترین افراد شهرسازان نوین محسوب می شوند که معمـاران مقـیم فلوریـدا هستند. این افراد طراحی سی سایدفلوریدا در سال 1980 بر عهده داشت. رویکرد آنان که ابتدا به نام توسعه محلـه ی

15 Peter Katz

16 Peter Calthrope

17 Andres Duany

18 Elizabeth Plater Zyberk

9

اولی ه همایشملیشهزساسی و معماری درگذر سمان

سنتی (TND) شهرت داشت در مجتمع های زیستی تفریحی ساخت و ساز دوباره مرکز خرید و پـارک هـای خانـه متحرک و محیط های حومه شهری به کار رفته است. کمپانی معماری “dpz”در فلوریـدا متعلـق بـه ایـن دو اسـت.

(www.dpz.com)

این دو شهرساز نوین به محله های با کاربری مختلط و برخورد خوبی که با عابرین پیاده دارند و مناطقی بـا موقعیـت و ویژگی های مناسب و کریدورهای کارکردی زیبا که می توانند محیطهای طبیعی و محله های سـاخت انسـان را بـه قالب پایدار و ماندنی انسجام بخشند، معتقدند. این دو شهر ساز در کتاب خـود بـا عنـوان کـاتز 1994 بـرای قـوانین کالبدی برای خلق توسعه های جدید در درون محله که الگوی مبتنی دارد را مورد توجه قرار می دهـد. (مـدنی پـور، 1379، (310-313

.4.2 زیر نظریه های شهرسازی نوین:

توسعه های جدید مسکونی، به وسیله اصول شهرسازی نوینرا عموماً شرکت معمـاری "DPZ" در فلوریـدا توسـط آندرس دوانی و الیزابت پلاترزیبرک بر عهده داشته اند .دو نمونه از طرح های متنـوع شهرسـازی نـوین، "توسـعه ی سنتی محلات" و "توسعه حمل و نقل محور" هستند.

الف: توسعه سنتی محلات: 19

طراحی محلات سنتی بر مبنای مقیاس انسانی و توسعه فشرده محلات و یا شهر بر اساس اصول و مبانی برنامه ریزی شهرهای سنتی می باشد. این نوع توسعه می تواند شامل توسعه های درون شهری و استفاده مجدد از ساختمان هـای موجود باشد و یا می تواند به صورت جدید در زمین های توسعه نیافته ایجاد گردد(رفیعیان و دیگران، .(7 :1389

بلوک پایه ای ساختار در TND، واحد همسایگی است. بسیاری از خانه های این طـرح، 3 دقیقـه بـا پیـاده روی تـا پارک واحد همسایگی و 5 دقیقه تا میدان مرکزی یا سالن اجتماعات، مهدکودک، ایستگاه اتوبوس یا خدمات عمـومی فاصله دارند. از مزایای این طرح، گونه ای مختلف مسکونی برای خانوارهای مختلف با درآمدهای مختلف است. ایـن واحدهای همسایگی در درون واحدهایی بنام Village ها (روستاها) یا Town ها (شهرک ها) قـرار دارنـد. ویژگـی دیگر TND، الگوی خیابان شبکه ای با ارتباطات اصلی و دیگر گونه های خیابان مثل بلوارهـا، جـاده هـا، مسـیرها و کوچه ها و خیابان های کوچک است. خصوصیات این خیابان ها عبارتند از: دارا بودن پیـاده روهـای وسـیع، فضـای سبز خیابانی، پارکینگ کنار خیابان و سرعت های مخصوص ترافیک است. ایـن TNDهـا از لحـاظ مقیـاس وسـعت منطقه ای کوچکتر از TODها هستند و بیشتر متکی بر شبکه ی راه های جـاده ای و تنـدراه هـای شـهرهای اصـلی هستند(.(Sen, 2005: 491-492

19 TND

11