بخشی از مقاله
چکیده
طی سال هاي اخیر در محافل رسمی و رسانه هاي ارتباط جمعی ایران سخن از جهش علمی، پیشرفت فناوري، نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاري فراوان رفته است. به نظر می رسد چنین اقبال و رویکردي ناشی از مطالعات راهبردي و آینده نگر به مسائل زیربنایی جامعه است. مقارن شدن چنین مباحث نظري و رسانهاي با رشد شایان توجه مقالات علمی ایران در نشریات بین المللی و همچنین به ثمر رسیدن برخی پژوهش ها در عرصه هاي نوین علمی و فناوري، چشمانداز امیدبخشی در افق علمی کشور پدیدار ساخته است.با این اوصاف، به نظر می رسد جایگاه علوم انسانی در فرآیند کلی تحول و پیشرفت جامعه – به طور عام- و سهم این علوم در جهش علمی کشور – به طور خاص - چندان در کانون توجه قرار نگرفته است.
این مقاله ابتدا وضعیت کنونی تولید علوم انسانی در کشور را با در نظر گرفتن آمار انتشار مقالات علمی در سطح بین المللی مورد بررسی قرار می دهد. آن گاه ضمن بررسی برخی دیدگاهها پیرامون انتشار مقالات علوم انسانی به زبان بین المللی1 در نشریات خارجی، به تبیین دلائل مطلوبیت و ضرورت این امر خواهد پرداخت. سپس با تحلیل ریشه ها و عوامل مؤثر در وضع موجود، تلاش خواهد نمود راهکارها و پیشنهادهایی براي نیل به وضع مطلوب ارائه نماید. واژگان کلیدي: علوم انسانی ، ایران، جنبش نرم افزاري ، مقالات علمی، جهش علمی
وضع موجود
.1 سهم ایران در تولید جهانی علوم انسانی اگر به آمار آموزش عالی که همه ساله وزارت علوم، تحقیقات و فناوري ارائه میکند نظري بیفکنیم، سهم قابل توجه علوم انسانی در برخی شاخصهاکاملاً چشمگیر است. صرف نظر از شاخص هایی چون هزینه سرانه دانشجو که معمولاً در همه دانشگاههاي دنیا علوم انسانی را در رتبه هاي پایین تري نسبت به سایر گروههاي علمی قرار می دهد، علوم انسانی در ایران بر اساس بسیاري از شاخصها در رتبه هاي بالا قرار دارد. به عنوان مثال بر اساس آمارهاي سال1383 تعداد دانشجوي علوم انسانی کشور قریب یک میلیون نفر یعنی معادل%45 کل دانشجویان کشور بوده است.1 به استثناي گروه علوم پزشکی که تعداد اعضاي هیئت علمی و تعداد دانش آموخته دکتري در آن به دلائل مشخص بیش از سایر گروه ها است ، تعداد هیئت علمی و تعداد دانش آموخته دکتري در گروه علوم انسانی نیز به طور شاخصی بالاتر از سایر گروههاي علمی است - تصویر . - 1
