بخشی از مقاله
چکیده
هر ساله به داليل مختلف اراضي زيادي به زمين هاي شور تبديل ميشوند و از چرخه توليد و بهرهبرداري خارج ميگردند ، لذا گام نخست براي مقابله با اين معضل شناسايي عرصه اراضي شور فعلي ميباشد که از جمله اين نواحي درياچه حوض سلطان است. طي مطالعات فلورستيک انجام يافته از ناحيه، 74 گونه گياهي متعلق به 74 جنس و 42 تيره جمع آوري و شناسائي گرديد، بيشترين درصد گونهها به تيرة Chenopodiaceae با فراواني )%47/47( تعلق دارد، فرم بيولوژيکي غالب منطقه به تروفـيتها بـا فراواني )%12/00( اختصاص داشته که بيانگر اقليم خشک و استپي ناحيه است ، مقاومترين و حسـاسترين گيـاهان هالوفيت نسبت به شوري به ترتيب Halocnemum strobilaceum و Artemisia sieberi بودند. جـهت تعـيين صفات خـاک اعم از بافـت خاک، pH، EC، آنيونها و کاتيونها پروفيلهائي در اليههاي مختـلف گياهي تا شعاع 2/1 کيلومتري اطراف درياچـه حوض سلـطان تعـبيه گرديد،ضمن نمونهبرداري خـاک از دو عمق )0 -40( سانتيمتر و )40 – 00( سانتيمتر، عمليات آناليز خاک انجام شد. نتايج نشان داد که خاک منطقه در طبقه خاکهاي شور و قليايي قرار داشت، از سطح به عمق خاک ، ميزان رس و آهک آن افزايش يافته ولي از شوري خاک کاسته شد و مهمترين عوامل در تفکيـک گونههاي مخـتـلف گيـاهـي ميـزان شـوري و بافــت خـاک بود.
کلمات کلیدی: پوشش گياهي، حوض سلطان ، خاک شور و هالوفيتها
مقدمه
فالت ايران روي کمربند خشک نيمکره شمالي قرار گرفته است به طوريکه حدود %00 آن در اقليم خشک و %51 آن در منطقه نيـمه خشک واقع شده است. خاکهاي شور سطح وسيعي از کشور را فرا گرفته است ،اين خاکها در مساحتهاي کوچک در نقاط مختلف کشور پراکنده است،که اراضي مجاور خود را در اثر گسترش شوري مورد تهديد و خطر جدي قرار مي دهند، به طوري که سطحي معادل ) 24/1 درصد 407400 کيومترمربع( از کل کشور را پوشش مي دهد. نزوالت جـوي کم )در فالت مرکزي کـمتر از 200 ميلي متر( ، توزيع نامناسب آن ، نوسانات حرارتي شديد که در تابستان به بيش از cْ 10 مي رسد، کمبود رطوبت نسبي )ميانگين در فالت مرکزي کمتر از 40 تا 50 درصد( ، وزش سريع باد با تبخير بسيار باال و ميزان نزوالت جوي ناچيز همه از جمله عواملي مي باشند که شرايط سختي را براي رويش گياهان فراهم مي آورند ) 4 (.موضوع شوري خاک و شور شدن اراضي مجاور يکي از معضالتي است که بايستي با تدبير و مديريت صحيح علمي ا ين روند مهار گرددد. بر اين اساس در اين تحقيق عالوه بر شناسايي گونه هاي گياهي اين ناحيه تاثير شوري در پراکنش گياهان ناحيه مذکور صورت گرفته است .)4(
مواد و روش ها
درياچه حوض سلطان با وسعتي معادل 4744/0 هکتار در 70 کيلومتري شمال شهرستان قم و 41 کيلومتري جنوب تهران و در حاشيه بزرگراه خليج فارس با طول غرافياييج ً52/40 ، 11، 10° شرقي و عرض جغرافياييً44/02 ، 77، 51°
704
اولین کنفرانس ملی
تنش شوری رد گیااهنو راه کاراهی توسعه کشاورزی رد شرایط شور
22 - 22 شهریور 2932
شمالي و در ارتفاع 420 متر از سطح دريا واقع شده است. ميزان بارندگى )200- 240( ميليمتر در سال اين منطقه را در زمره نواحى کم باران قرار داده است. هوا در اين ناحيه خيلي خشک و اختالف دما در شب و روز به 40 درجه سانتيگراد ميرسد) .)4
