بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از این مقاله، بررسی تاثیر فرم ساختمان در معماري از نقطه نظر انرژي است. بدین منظور، جهت گیري مناسب ساختمان نسبت به خورشید در فصول مختلف سال جهت استفاده بهینه از انرژي خورشیدي، شناخت رفتار باد و سازه مورد بررسی قرار گرفته تا نسبت سطح به حجم و نسبت سطح به کف به حداقل برسد.
کلمات کلیدي:
معماري پایدار، فرم، فضا، انرژي،خرد اقلیم، سرمایش، گرمایش.
مقدمه:
فرم یک ساختمان اولین عامل تحریک کنندهي حس بینایی انسان است. در شناخت و درك پوستهي خارجی بنا، فرم بافتها، علاوه بر این که از نقطه نظر زیباشناسی بسیار با اهمیت است، از دیدگاههاي دیگر نظیر بهینه بودن انرژي، تأثیرات اقلیمی، مصالح مصرفی، سازهي سبک، اقتصادي بودن طرح و هماهنگ بودن با فرهنگ هر ملت و پیوند داشتن با فرمهاي تاریخی در هر منطقه نیز حائز اهمیت است . فرم بنا در اثر-پذیري از عوامل جوي بسیار مؤثر است. با شناخت هندسهي فرم، میتوان همگام با طبیعت شد و به جاي آن که عوامل جوي به عنوان عناصر مزاحم مطرح شوند از آنها به عنوان پتانسیلهاي طبیعی استفاده کرد.
-1 خورشید:
فرم یک ساختمان در میزان جذب انرژي خورشیدي بسیار مؤثر است. جهتگیري بنا، زاویهي دیوارهها و سقف نسبت به خورشید در فصول مختلف بنا به عرض و طول جغرافیایی در استفادهي بهینه از انرژي خورشیدي بسیار اهمیت دارد. در فصول سرد احتیاج به دریافت انرژي خورشیدي وجود دارد و زاویهي خورشید در زمستان مایلتر است. بدین ترتیب سطوح عمودي در دریافت انرژي کارآیی بالاتري دارند و در تابستان برعکس به علت عموديتر بودن تابش، سقف ساختمان انرژي بیشتري دریافت میکند. بنابراین با کم کردن مساحت سقف و بالا رفتن در طبقات سطوح عمودي را افزایش و سطوح افقی را کاهش میتوان داد تا از انرژي خورشیدي در تابستان و زمستان بیشترین استفاده حاصل شود. این مثال سادهاي از ساختمانهاي رایج بود، ولی با محاسبهي دقیق زاویهي تابش در فصول مختلف می توان زاویهي مناسب سقف، بدنه، سایهبانها و یا حتی فرم اصلی کار را مشخص کرد. همچنین فرم ساختمان در ایجاد سایهي قسمتی از فرم بر روي قسمت دیگر در فصول گرم بسیار با اهمیت است. با محاسبهي زاویهي تابش میتوان مشخص نمود که چند درصد و چند ساعت فرم در سایه است و این مساله در فصول گرم بسیار اهمیت دارد.
