بخشی از مقاله
تاریخچه کشف ویتامین ها
اولین تحقیقات در مورد ویتامین ها ، در سال 1912م و به وسیله سر فردریک گولند هاپکینز انجام شد. این شخص به خاطر همین تحقیق در سال 1929م جایزه نوبل را دریافت نمود.
در قرن بیستم، پس از طبقه بندی ماهیت و نقش پروتئین ها، هیدرات های کربن، ویتامین ها و مواد معدنی، تصور عمومی این بود که دیگر دانش کافی در مورد عوامل غذایی وجود دارد. آن زمان به غذا به عنوان نوعی سوخت نگاه می کردند که انسان قادر است با مصرف مقادیر کافی از مواد مورد نیاز بدنش، به زندگی ادامه دهد. پس از آن نکات با اهمیت دیگری هم در مورد تغذیه کشف شد.
تامين E، آنتي اکسيداني مهم
ويتامين E ترکيبي است محلول در چربي که در سال 1936 ازجوانه ي گندم جدا شد و آلفا توکوفرول ناميده شد. اين نام مشتق از کلمه‌ي يونانيTOKOS به معني "تولد کودک" و PHEREIM يعني به "دنيا آوردن" و OL براي نشان دادن عامل الکلي موجود در ساختمان اين ويتامين است. در سال‌هاي بعد دو توکوفرول ديگر، به نام هاي بتا وگاما توکوفرول از روغن‌هاي گياهي جدا شدند که فعاليت بيولوژيکي کمتري نسبت به آلفا توکوفرول داشتند و مشخص شد که آلفا توکوفرول مؤثرترين فرم ويتامين E در پيشگيري از علايم کمبود ويتامين E است.
اين ويتامين نقش قابل توجهي در سوخت و ساز طبيعي تمام سلول‌ها دارد و در ارتباط با بسياري از مواد مغذي و عوامل درون زاي ديگر عمل مي کند. اين مجموعه، سيستمي را تشکيل مي دهند که بدن را در مقابل اثرات مخرب گونه‌هاي فعال اکسيژن محافظت مي کند.
ويتامين E نام جامعي براي گروهي از مولکول‌هايي است که فعاليت بيولوژيکي آلفا توکوفرول را نشان مي دهند و شامل مشتقات آلفا، بتا، گاما و سيگما توکوفرول و آلفا، بتا، گاما و سيگما توکوترينول است. توکوترينول‌ها از ترکوفرول‌ها، با داشتن يک زنجيره‌ي جانبي غيراشباع متمايز هستند.
فرمي که به طور طبيعي بيشتر وجود دارد و داراي فعاليت بيولوژيکي بيشتري نيز هست، "آلفا توکوفرول" مي باشد.
آلفا توکوفرول ساختگي شامل 8 استروئوايزومر است که با پيشوند ALL- RAC مشخص مي شوند و فعاليت آنها 25درصد کمتر از شکل طبيعي اين ويتامين است.
عملکرد زيستي
اين ويتامين به عنوان مهم ترين آنتي اکسيدان محلول در چربي عمل کرده و از تکثير و انتشار راديکال‌هاي آزاد مخرب در غشاهاي زيستي جلوگيري مي کند.
در کمبود ويتامين E، کم‌خوني در نتيجه ي اثر تخريبي راديکال‌هاي آزاد اتفاق مي افتد. هم چنين اثر مخرب راديکال هاي آزاد منجر به آسيب اعصاب محيطي مي شود.
ويتامين E از بين برنده‌ي قدرتمند راديکال PEROXYL است، به ويژه از اسيدهاي چرب چند غيراشباع(PUFA) در داخل فسفوليپيد غشاهاي زيستي و در ليپوپروتئين‌هاي پلاسما محافظت مي‌کند.
ويتامين K ؛ ضروري براي انعقاد خون
کشف ويتامين ها و آشنايي با خواص آنها، دانشمندان را بر آن داشت که در جستجوي تعداد بيشتري از ويتامين ها باشند.
در سال 1935 يک دانشمند دانمارکي طي يک سري تحقيقات ، متوجه وجود يک نوع ويتامين در بدن مرغ شد که ضد خونريزي بود. اين دانشمند آن را ويتامينK ناميد.
تاکنون دو نوع ويتامين به نام K1 و K2 که فرمول ساده آنها تفاوت جزئي با هم دارد، شناخته شده اند.
ويتامين K محلول در چربي بوده و تا حدودي در برابر حرارت پايدار مي باشد، ولي در مقابل نور بسيار حساس بوده و فاسد مي شود. ويتامين K مصنوعي به شکل هاي محلول در آب است و فرمول شيميايي آن شباهت زيادي به ويتامينK طبيعي دارد و اثرات آنها با يکديگر برابرند.
به دليل اينکه ويتامين K طبيعي ، محلول در چربي است، براي هضم و جذب آن، صفرا لازم است، ولي ويتامين K مصنوعي که محلول در آب است احتياجي به ترشح صفرا ندارد.
مقدار کمي از اين ويتامين ، در کبد ذخيره مي شود که اين مقدار فقط نياز يک هفته بدن را تأمين مي کند و هر چه هوا گرم تر باشد، نياز بدن به ويتامين مزبور نيز بيشتر مي شود.
بعضي از اشخاص در تابستان و در هواي گرم دچار خونريزي مانند خونريزي بيني مي شوند. اين علائم نشانه کمبود ويتامين K در بدن است؛ زيرا اين ويتامين براي انعقاد خون لازم است و بدون وجود اين ويتامين کبد نمي تواند پروترومبين ( عامل انعقاد خون ) بسازد.
منابع غذايي ويتامين K شامل : جعفري، کلم، اسفناج، گل کلم، کاهو، گوجه فرنگي، کرفس، لوبيا سبز، شاهي، شلغم و نخودسبز پخته است. همچنين در شير، گوشت و ميوه جات به مقدار کم وجود دارد.
ويتامين K غير از منابع غذايي، توسط باکتري هاي روده نيز ساخته مي شود. به همين دليل کمبود آن در انسان نادر است.
اشخاص سالم که تغذيه صحيح و مناسبي دارند، نيازي به دريافت اضافي ويتامين K ندارند؛ زيرا مواد غذايي مصرفي آنها مي تواند کمبود اين ويتامين را جبران کند. ولي در افرادي که دچار بيماري هاي روده هستند، چون ممکن است ميکروب هاي روده نتوانند ويتامين K بسازند و يا اينکه ويتامين نام برده به اندازه کافي جذب نشود، لازم است مصرف غذاهاي حاوي اين ويتامين را افزايش دهند.
کمبود ويتامين K
در شرايط زير امکان کمبود اين ويتامين وجود دارد :
- زماني که سوء جذب چربي ها وجود داشته باشد.
- در شرايطي که درمان با آنتي بيوتيک صورت بگيرد ( به دليل از بين بردن باکتري هاي روده )
- بيماري کبدي
کودکان زودرس و کودکاني که فقط از شير مادر تغذيه مي کنند، از نظر احتمال خونريزي، بيشتر در معرض خطر هستند، چون شير مادر به دليل استريل بودن، ميکروب کمتري در روده به وجود مي آورد ، بنابراين ويتامين K در بدن ساخته مي شود.
زماني که سوء جذب چربي ها در بدن وجود دارد، شکل مصنوعي ويتامين K که محلول در آب است، مورد استفاده قرار مي گيرد.
"ويتامين C "
کشف ويتامينC داستان جالبي دارد . در قرن 19 ، دريانوردان انگليسي براي رهايي از نوعي بيماري که در دريا به آن مبتلا مي شدند و بعداً اسکروي * نام گرفت ، مقدار زيادي ليمو در کشتي خود حمل مي کردند . براي همين به آنها" ملوان ليمويي" مي گفتند. اسکروي بيماري مهلکي بود که کاشفان سرزمين هاي دور پس از مدت طولاني که بر روي آب سفر مي کردند به آن مبتلا مي شدند و بسياري از آنها در اثر اين بيماري مي مردند. اسکروي کمبود طولاني مدت ويتامينC است.
اين مطلب انگيزه اي شد براي جستجوي عامل درمان اسکروي در پرتقال ، که منجربه کشف ويتامينC در سال 1928 شد و اسيد اسکوربيک ** نام گرفت. انسان و بعضي حيوانات فاقد آنزيم لازم براي توليد ويتامينC در بدن هستند از اينرو نيازمند دريافت آن از طريق غذا مي باشند.
ويتامينC از نظر غذايي بسيار حساس است و به راحتي در اثر حرارت و تاثير مواد قليايي از دست مي رود . حرارت پخت نيزموجب کاهش اين ويتامين در سبزيجات مي شود .
شما از ويتامينC زياد شنيده ايد و از تأثير آن بر سرماخوردگي آگاهيد ، دليل اين همه فوائد ويتامينCدر بدن چيست؟ اين ويتامين چه اعمال ديگري در بدن انجام مي دهد؟
ويتامينC در واکنشهاي شيميايي بدن به عنوان يک حمل کننده الکترون عمل مي کند ، اين ويتامين مهمترين آنتي اکسيدان*** محلول در آب است . آنتي اکسيدان به موادي گفته مي شود که با حرکت در خون ، مواد شيميايي را که به بافتها لطمه مي رسانند را خنثي مي کنند. به اين دليل است که ويتامينCدر جلوگيري از بروز يا بهبود بسياري از بيماري هاي مزمن دوران کهنسالي مؤثر است .
