بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی تأثیر 8 هفته تمرینات استقامتی و مصرف مکمل ویتامین D و کلسیم بر علائم جسمی و روحی دختران نوجوان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی بود. در این مطالعه ی نیمه تجربی 40 دختر نوجوان غیرفعال با تشخیص سندروم پیش از قاعدگی شرکت داشتند که به طور تصادفی ساده در چهار گروه تمرینات استقامتی، مکمل ویتامین D و کلسیم ، تمرینات استقامتی و مکمل ویتامین D و کلسیم، کنترل قرار گرفتند.
تمرینات استقامتی به مدت 8 هفته و 3 جلسه در هفته انجام گردید مکمل ویتامین D و کلسیم حاوی قرص هایی شامل 500 میلی گرم کلسیم و 200 میلی گرم ویتامین D بود که دو بار در هفته به مدت دو ماه مصرف کردند. آزمودنی ها با استفاده از پرسش نامهی غربالگری علائم قبل از قاعدگی [9]، در دورهی پیش و پس آزمون مورد بررسی قرار گرفتند.
از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و تست تعقیبی توکی به منظور تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که قبل از مداخله تفاوت معناداری بین 4 گروه نبود اما بعد از تمرین استقامتی و مصرف مکمل ویتامین D و کلسیم علائم خلقی و جسمی سندروم پیش از قاعدگی نسبت به گروه کنترل کاهش یافت
استفاده ترکیبی از تمرین استقامتی و مصرف مکمل ویتامین D و کلسیم بیشترین تأثیر بر کاهش علائم جسمانی و روحی-رفتاری دختران نوجوان غیرفعال داشت. با توجه به تأثیرات مثبت تمرینات استقامتی و مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم توصیه می گردد با توجه به سهولت و ارزان بودن انجام تمرینات استقامتی و نیاز بدن به مکمل ویتامینD و کلسیم در دختران نوجوان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی استفاده گردد.
-1 مقدمه:
سندروم پیش از قاعدگی - PMS - 1، زندگی روزانه ی مبتلایان خود را مختل می کند و بر روابط بین فردی آنان تأثیر میگذارد به طوری که مطالعات مختلف اثر معنی دار این پدیده را بر عملکرد شغلی و اجتماعی نشان داده اند. علائم بالینی و روحی شایع این سندرم شامل افسردگی، تحریک پذیری، کرامپ شکمی، حساسیت پستان ها، سر درد، انزوا و کاهش کارایی می باشد. هر چند علت واقعی این سندرم ناشناخته است، اما مواردی چون تغییرات دوره ایی سطح استروییدهای تخمدان، کمبود ویتامین و املاح معدنی، بر هم خوردن نظم مسیر رنین - آنژیوتانسین - آلدوسترون، افزایش پروستاگلاندین، افزایش پرولاکتین، سن و ژنتیک به عنوان عوامل احتمالی مطرح شده اند
از آن جایی که علت این سندرم ناشناخته است، درمانهای پیشنهادی نیز متفاوت هستند در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای سندروم پیش از قاعدگی شناخته نشده است. به نظر می رسد فعالیت بدنی از طریق افزایش آندروفین و کاهش کورتیزول آدرنال منجر به بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی، افزایش تحمل درد، کاهش اضطراب، افسردگی و دیگر مشکلات می گردد. فعالیت بدنی تأثیرات مفیدی بر توانایی فرد و ظرفیت عملی را او افزایش میدهد. همچنین موجب افزایش کارایی ذهن، احساس شادابی و سلامت می شود و با ایجاد نگرش خوب به زندگی، سلامت روانی فرد را تأمین می کند. زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر عوامل روانی فعالیت بدنی می قرار گیرند و احساس خوب در آنها بیش از مردان افزایش مییابد. از جمله جایگزین ها برای درمان های هورمونی مصرف مکمل های رژیم غذایی است. مشخص شده است که دریافت مقادیر کافی کلسیم و ویتامین D از طریق رژیم غذایی با کاهش بروز سندروم پیش از قاعدگی مرتبط است
بنابراین پژوهش به بررسی تمرینات استقامتی و مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم بر روی علائم روحی- رفتاری و جسمانی سندروم پیش از قاعدگی دختران غیر ورزشکار می پردازد.
2؛-1 مواد و روش ها:
مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است و دارای طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. از بین جامعه آماری - کلیه دختران نوجوان غیرفعال مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی در مقطع متوسطه شهر شیراز - 40 دختر نوجوان انتخاب و به روش تصادفی ساده در 4 گروه 10 نفری: تمرین استقامتی، مکمل، تمرین و مکمل ، گروه شاهد تقسیم شدند. گروه شاهد هیچ مداخله ای را دریافت نمی کند. قبل از اعمال تمرین و مصرف مکمل، پرسشنامهی سنجش علائم سندروم پیش از قاعدگی بین گروههای تحقیق توزیع شد و علائم روحی - روانی و علائم جسمی آنها به عنوان پیش آزمون ثبت گردید. پس از 8 هفته به طور مجدد پرسشنامه ها بین گروه ها توزیع شد. آزمودنی ها بر اساس حالت ها و ویژگیهای خود آ ن را تکمیل کردند و علائم آنها به عنوان پس آزمون ثبت گردید .
پروتکل فعالیت استقامتی شامل یک دوره فعالیت ورزشی هوازی تداومی از نوع حرکات ریتمیک ایروبیک بود. کل مدت زمان برنامه تمرینی طی هشت هفته، هر هفته سه جلسه بود. برنامه تمرینات ورزشی ایروبیک با شدت 70%-85 حداکثر ضربان قلب تمرین داده شد. در تمرینات ایروبیک هر جلسه تمرین شامل سه قسمت گرم کردن، مرحله اصلی و سرد کردن بود.
در گرم کردن از حرکات کششی، نرمشی و دویدن آرام به مدت 10 دقیقه استفاده شد. مرحله اصلی تمرینات در جلسات اول شامل 20 دقیقه انجام حرکات ایروبیک بود که تا پایان دوره به 40 دقیقه افزایش یافت. مرحله سرد کردن هم شامل 10 دقیقه کشش و نرمش بود. گروه دریافت کننده مکمل و گروه تمرین همزمان با مکمل به مدت 8 هفته تحت درمان با مکمل کلسیم و ویتامین D قرار گرفتند. قرص کلسیم - دی از شرکت ایران دارو خریداری گردید. این قرص ها حاوی 500 میلی گرم کلسیم و 200 میلی گرم ویتامین D بودند و روزانه 1000 میلیگرم از این قرص در دو دوز منقسم پیشنهاد گردید.
تجزیه وتحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. در سطح آمار توصیفی از شاخصهایی نظیر میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون شاپیروویلک برای تعیین نرمال بودن داده ها و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و تست تعقیبی توکی به منظور مقایسه قبل و بعد از آزمون متغیرها در4 گروه مستقل استفاده شد. سطح - = 0/05 - به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
-3یافته ها:
نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که میانگین نمره ی علائم روان شناختی و جسمی سندرم پیش قاعدگی قبل از تمرین و استفاده مکمل های ویتامین D و کلسیم در چهار گروه تمرینات استقامتی ، مکمل های ویتامین D و کلسیم، تمرینات استقامتی همراه با استفاده از مکمل های ویتامین D و کلسیم و کنترل با یکدیگر تفاوت معنی داری ندارد؛ اما بعد از تمرین و استفاده از مکمل های ویتامین D و کلسیم میانگین نمره ی علائم سندرم پیش قاعدگی کاهش معنی داری داشت
جدول :1 نتایج آزمون تعقیبی توکی بعد روحی - روانی
نمودار : 1 تغییرات بعد روحی - روانی در گروههای تحقیق
جدول :2 نتایج آزمون تعقیبی توکی بعد جسمی
نمودار : 2 تغییرات بعد جسمی در گروههای تحقیق
