بخشی از مقاله
مقدمه
از آنجاييكه جمعيت به اشكال مختلف بر نظام اجتماعي و ابعاد مختلف اقتصادي فرهنگي و آموزشي و غيره اثر ميگذارد و هدف دولت حفظ تعادل و بقاي نظام اجتماعي است اين بنده حقير به همراه گروه پژوهشي تصميم گرفتيم به عنوان اعضاي كوچكي از اين جامعه اطلاعات اندكي از روشهاي جلوگيري از بارداري ارائه دهيم ولي از آنجا كه اين روشها بسيار متنوع و گسترده است ما
نتوانستيم اطلاعاتي در مورد همه آنها ارائه دهيم و مطالبي اندك در مورد قرصهاي جلوگيري از بارداري تهيه كرديم تا شايد بتوانيم به عنوان اعضاي كوچكي از اين جامعه در كنترل جمعيت نقش داشته باشيم.
روشهاي خوراكي جلوگيري از بارداري oral ontraceptive
روشهاي خوراكي كه معمولاً به عنوان «قرص» شناخته شدهاند، مواد شيميايي هستند كه از راه دهان مصرف ميشوند تا از بارداري طبيعي جلوگيري كنند. قرصهاي جلوگيري از باردارياز سال 1960 در بازار موجود بودهاند و براي اكثر مردم شناخته شده اند. ميليونها زن در سراسر جهان آنها
را استفاده كردهاند و البته كاربردها و نتايج متفاوتي داشته است. يك چهارم زنان بارور در انگلستان از قرص استفاده ميكنند و تنها يك درصد از زنان ژاپن اين قرص را بكار ميبرند. جلوگيري كنندههاي دهاني مخصوص مردان هند و نيازمند تحقيق و پژوهشي در اين مورد است.
تاريخچه History
تا دهه 1930 دانشمندان ساختار هورمون هاي استروئيد را مشخص كردند و دريافتند كه ميزان بالاي استروژن، آندروژن يا پروژسترون از بارداري جلوگيري ميكند واين هورمون ها را شركتهاي اروپايي از حيوانات بدست ميآورند و بسيار گران بود.
در سال 1939 راسل ماركه، استاد شيمي ارگانيك در دانشگاه ايالت پنسيلوانيا، روشي را براي سنتز پروژسترون از گياه گسترش داد كه البته اين روش نيز بسيار گران و پرهزينه بود پس ازسه سال تحقيق مداوم او مادة ديگري را به دست آورد كه از نوعي سيب زميني وحشي مكزيكي در جنگلهاي واراكروز نزديك اوريزابا پيدا كرده بود از آنجايي كه نتوانست سرمايه گذار خود يعني پاركه- ديويس را براي توليد پروژسترون از سيبزميني مكزيكي را راضي كند و پنسيلوانيا را ترك كرد و در سال 1944 دو همكر مكزيكوسيتي پيدا كرد و بنابراين قيمت هورمون پروژسترون 200 برابر در هشت سال بعد از آن كاهش پيدا كرد.
در اواسط قرن بيستم راه براي توليد باز شده بود ولي شركتهاي داروسازي، دانشگاهها و دولتها، علاقه اي به اين زمينه نشان نميدادند.
آزمايش هورمونها Wxperiments
در اويل سال 1951، يك فيزيولوژيست بنام گرگوري پينكوسي كه روي هورمون تحقيق ميكرده موسس WFEB در ماساچوست بود با مارگرت سنگه كه موسس اوليه جنبش جلوگيري از بارداري بود را در ملاقات كرد مارگارت به پينكوس كمك بسياريكرد كه تحقيقات خود را در اين زمينه ادامه بدهد. تحقيقات در 25 آوريل سال 1951 به همراه فيزيولوژيست مينيچاوچنگ كه در سال 1937 هورمون پروژسترون را روي خرگوش ها آزمايش كرده بود آغاز شد.
در اكتبر 1951، شركت بي. دي. سيرل درخواست پينكوس را مبني بر پايهگذاري تحقيق روي هورمون رد كرد ولي او را به عنوان مشاور پذيرفت.
درمارس 1952، سنگه يادداشتي درباره پينكوس به دوست و حامي قديمياش كه يك انسان شناس بود بنام دولسكه مك كهميك نوشت او از (WFEB) ديدار كرد در 6 ژوئن 1953 و سپس با پينكوس مشغول تحقيق در اين زمينه شد.
پينكوس و مك كهميك به همراه يك استاد دانشگاه بنام جان راك كه متخصص ناباروي بود تحقيقات خود را دربارهي زنان ادامه دادند. در يك كنفرانس علمي در 1952 پينكوس و راك به اين نتيجه رسيدند كه با هم يك هدف را دنبال ميكنند. در 1952 پينكوس نتايج تحقيق سه ماهه خود را درباره معرف خوراكي پروژسترون اعلام كرد كه در اين ميان 15 درصد باردار شده بودند.
در سال 1953، بنا به پيشنهاد پينكوس، راك اين روش را با 300 ميليگرم در روز مصرف پروژسترون و مصرف آنها در تنها 20 روز از دورهماهيانه زنان آزمايش كرد.
پس از روز بيستم بيماران قرص مصرف نميكردند تا دوره قاعدگي آغاز شود. باز هم 15 درصدبارداري در طول چهار ماه مشاهده شد. اما 20 درصد از دچار بينظمي در قاعدگي شدند و مشخص شد كه ميزان بيشتر و مرغوبتري پروژسترون مورد نياز است.
پيشرفتهاي موثر در قرصهاي جلوگيري از بارداري Development of on effective
پينكوس از دوستان داروشناس خواست كه تركيبات شيميايي حاوي پروژسترون را برايش بفرستند. پانگ 200 نوع تركيب پروژسترون را در حيوانات مورد بررسي قرار دد و موثرترين آنها سينتكس نروتيفدون و سيرل نروتيندرول و نودتاندولون بودند.
داروشناسي بنام كارل ديرياسي، لوئيز ميرامونتن و بودج روزنكدانز در مكزيكوسيتي اولين نورتيندرون پروژسترون موثر را در سال 1951 توليد كردند. داروشناسان ديگري بنام فرانك بيكولتون، اوين نورتيندرون پروژسترون را در سال 1952 و اولين نورتاندرولون را در سال 1953 توليد كرد.
در دسامبر 1954، راك اولين آزمايش پروژسترون به ميزان 50-5 ميليگرم را براي سه ماه (21 روزدر دوره- روزهاي 25-5 رزوهاي بدون قرص در نظر گرفته شده بود براي بروز قاعدگي) بر روي پنجاه بيمار خود در بروكلين ماساچوست آغاز كرد. ميزان 5 ميليگرم نروتيندرون باعث بينظمي در قاعدگي مي شد ولي 10 ميلي گرم و يا بيشتر از اين ماده مشكلي در قاعدگي بوجود نميآورد. پس از 5 ماه 14 درصد بارداري مشاهده شد.
در مطالعات 1954 و 1955 كه توسط راك انجام شد 4 الي 7 درصد مسترانول موجود بود. ميزان يك درصدي مسترانول باعث ايجاد بينظمي در قاعدگي ميشد بنابراين در نهايت ميزان 2/2 درصد مسترانول كه تاثيري بر نظم قاعدگي نداشت مورد استفاده قرار گرفت در سال 1956. اولين جلوگيري كنندههاي اوليه توسط ادريس رايس راي كارمون در سال 1956 در ديوپيهراس در بودتوكيو آزغز شد. يعني تركيب انويد و نورتيندرون توسط تيلور در ژوئن 1956 در گوسآنجلس آغاز شد. در سال 1956 تحقيقاتي ديويه انويه توسط انجام شد و به اين نتيجه رسيد كه محتوي استروژن را ميتوان تا 33 درصد پايين آورد تا بينظمي در قاعدگي به وجود نيايد.
دليل اينكه تحقيقات دارويي در پورتوريكو مورد استقبال قرار نگرفت تبعيض نژداي بود كه در آن سالها در جريان بود. به دليل وضعيت اخلاقي آمريكا در دهه 1950، پورتوريكو بهترين مكان براي آزمايش اين دارو ها بود. بسياري از دكترهايي كه روي اين زمينه كار ميكردند پذيرفتند كه دليلاش اين بود كه زنان پورتوريكو فقيه بودند و در ضمن به دانشمندان خارجي اعتماد نداشتند. زناني كه در پورتوريكو به آنها اين قرص ها را داده بودند نميدانستند كه اين مرحلهي آزمايشياي است و اينكه ممكن است دچار عوارض بعدي جانبي شوند و سلامت آنها ممكن است درخطر باشد.
در حقيقت بسياري از زناني كه اين قرصها را مصرف كردند درگير عوارض جانبي بعدي آن شدند چون ميزان قابل توجهي هورمون در اين قرصها بود. بسياري از زنان پورتوريكو به دليل مصرف اين قرصها مردند ولي براين موارد سرپوش گذاشته شد. ممكن است زنان بيشتري در پورتوريكو با اين سرنوشت روبرو شده باشند مثلاً در مناطق روستايي ولي هرگز سندي در اين مورد ارائه نشد.
قابليت دسترسي عمومي public availability
در ژوئن 1957، FDA انويه 10 ميلي گرمي (85/9 ميلي گرم نورتيندول و 150 ميليگرم مسترانول) را روي بيش از 600 زن آزمايش كردند. تحقيقات نشان دادند كه انويههاي 10،5، 5/2 ميليگرمي بسيار موثر بودند در 23 ژوله اي 1959 سيرل تصميم گرفت ميزان انويه را افزايش دهد. FDA اين كار را تاييد نكرد.
در 9 مه 1960، FDA اعالم كرد كه 10 ميليگرم انويه ميتواند مورد استفادهي عمومي قرار بگيرد و بنابراين اين قرصها براي مدت سه سال مورد استفادهي حداقل نيم ميليون زن قرار گرفت.
اگر چه FDA استفاده از جلوگيري كنندهها را تاييد كرد سيرل هرگز نپذيرفت كه اين انويه 10 ميليگرمي يك قرص جلوگيري كننده باشد. 9 ماه بعد در فوريه 1961، FDA مصرف انويه 5
ميليگرمي را تاييد كرد در ژوليهي 1961، سرانجام سيرل انويه 5 ميليگرمي را وارد بازار كرد كه بعنوان جلوگيري كننده شناخته شده بود. اگر چه FDA مصرف اين قرصهاي خوراكي را در 1960 تاييد كرده بود ولي اين قرصها در دسترس همه زنان متأهل در تمامي ايالات موجود نبود تا سال 1965، و همين طور تا سال 1972 زنان مجرد و غير متأهل نميتوانستند اين قرصها را مصرف كنند
.
اولين گزارش منتشر شده در مورد لختگي خون و مسدود شدن رگها در مورد زناني كه انويه را مصرف ميكردند تا نوامبر 1961 منتشر نشد. يكسلا ديگر اين مسأله تاييد شد و اين در حالي بود كه بيش از 1 ميليون زن آن را مصرف ميكردند. حدود يك دهه زمان لازم بود تا تحقيقات كافي در زمينهي خطرها و عوارض جانبي اين مواد مخصوصاً خطر ايست قلبي در مورد زناني كه سيگار ميكشند
و يا فشار خون بالايي دارند انجام شود. اين خطرات در مورد جلوگيري كنندههاي خوراكي در سال 1969 در ك تاب «موضع دكتر در مقابل قرصها» توسط روزنامه نگار فمينيست بادباد اسمين چاپ شد. وي در سال 1970 اين مسأله را به گوش مجلس سنا رساند. البته شنوندهها و سناتورها همه مردم بودند و اين باعث شد آليس ولفسون و بقيه فمينيستها اعتراض كنند و رسانهها را
متوجه اين مسأله كنند. آنها براي اعلام عوارض جانبي و خطرات استفاده از جلوگيري كنندهها، بايد اسنادي در مورد زناني كه از آنها استفاده ميكردند ارائه ميدادند. امروزه ميزان استاندارد استروژن جلوگيري كنندهها كمتر از اولين جلوگيري كنندههاي بازار است.
مصرف جلوگيري كننده ها در كشورهاي مختلف:
فرانسه France
در سال 1967 مصرف جلوگيري كنندهها در فرانسه قانوني اعلام شد كه اين قرصها هم شامل اين مواد جلوگيري كنندهها مي شوند قرصها رايج ترين روش جلوگيري در فرانسه به شمار ميرود مخصوصاً بين زنان جوان. از زمان معرفي اين قرصها نرخ سقط جنين ثابت باقي مانده است.
ژاپن Japan
در ژاپن انجمن پزشكي ژاپن استفاده از قرصها را نزديك 40 سال ممنوع اعلام كرده است. دو دليل اصلي در ژاپن مطرح شده بود يكي اين بود كه امنيت به معناي بودن مصرف اين قرصها در دراز مدت است و ديگر اينكه مصرف قرصها مصرف كاندومها را پايين ميآورد و اين باعث افزايش خطر انتقال بيماريها است. برخي افراد به اين جريان مشكوك بودند كه شايد با پايين آمدن نرخ سقط جنين
پس از مصرف قرصها، درآمد دكترها كاهش مي يابد. انجمن پزشكي جواب آنها را به اين صورت داد كه دكترها با تجويز اين قرصها درآمد بيشتري خواهند داشت و اين دليل ممنوع كردن قرصها نبوده است. در سال 2004، 80 درصد روشهاي جلوگيري از كاندوم بوده است و اين توصيف كننده نرخ پايين ايدز در ژاپن است.
سرانجام مصرف قرصها در سال 1999 تأييد شد ولي كسانيكه قرصها را مصرف ميكردند حتماً بايد هر سه ماه مورد معاينه پزشك قرار مي گرفتند و آزمايشهاي لازم دربارهي بيماريهاي مسري را انجام ميدادند. در ايالات متحده و اروپا، استاندارد مراجعه به پزشك به طور ساليانه يا دو بار در سال است . در مورد كسانيكه اين قرص ها را مصرف ميكنند، تعداد بسيار كمي از زنان ژاپني اين قرصها را مصرف ميكنند. براي اطلاعات بيشتر دربارهي قرصها و سقط جنين در ژاپن به كتاب سقط جنين قبل از كنترل بارداري نوشتهي نوركرن (2001) مراجعه كنيد.
طرز ااستفاده Use
جلوگيريكنندههاي خوراگي توسط زنان به اين صورت مصرف ميشود كه آنها بايد روزي يك قرص رامصرف كنند كه داراي هورمونهاي تركيبي است (اغلب يك پروژسترون و يا استروژن)
قرصهاي تركيبي (كه شامل هم پروژسترون و هم استروژن ميشود) بايد در 12 ساعت و در ساعات معين هر روز مصرف شود و قرصهاي حاوي فقط پروژسترون (pop) بايد هر سه ساعت
مصرف شوند. اكثر بستهها حاوي قرصهاي 21 روزه هستند كه 7 روزبعد از آن قرصهاي كمكي مصرف ميكنند و يا هيچ قرصي را براي مدت 7 روز مصرف نميكنند. زني كه اين قرص ها را مصرف مي كند احتمال دارد در هفته مورد نظر دچار خونريزي شود. اين خونريزي ممكن است با قاعدگي اشتباه شود كه البته هيچ ارتباط بيولوژيكي با قاعدگي ندارد، خونريزيها به دليل عدم توازن هورمون حاصل ازمصرف (pop) است، اكثر زناني كه اين قرصها را مصرف ميكنند دچار خونريزي نامنظم مي شوند.
اگر زني در اولين روز خونريزي اين قرصها را مصرف كند از زماني كه اولين قرص را مصرف ميكند در مقابل بارداري مصون است. اگر روز ديگر را براي شروع مصرف انتخاب بكند براي حداقل 7 روز بايد نوع ديگري از جلوگيري كنندهها را مصرف كند.
قرصهاي دورهاي Seasonal
از سال 2003 زنان توانستهاند از قرصهاي سه ماهه استفاده كنند. درست مثل استفادهي روزانهي اين قرصها، اين قرصها باعث مي شود خونريزي مكرر بوجود نيايد. در مصرف قرصهاي فصلي، در هفتهي قاعدگي قرصهايي باميزان پايين استروژن مصرف ميشود.
مكانيسم عمل Mechanisn of action
چندين نوع قرص وجود دارد. به طور كلي همهي جلوگيري كنندههاي خوراكي تركيبات استروژن و هورمونهاي وابيعي استرادويل و پروژسترون هستند. استثنا در اين زمينه قرص فقط پروژستروني است كه استروژن ندارد وعوارض جانبي كمتري نسبت به قرصهاي تركيبي دارد.
قرصهاي تركيبي از بارداري جلوگيري مي كنند. البته از عوارض جانبي آن ضخيم شدن ديوارههاست كه ورود اسپرم را كند ميكند از طرفي اين قرصها غشا داخلي رحم را نازك ميكند.
جلوگيري از بارداري در مقابل سقط جنينContraception vs. Abortion debate
پزشكان، متخصصاني هستند كه بر اين باورند كه نازك شدن ديوارههاي رحم نشان ميدهد كه اين قرصها از عوامل سقط جنين هستند اين ادعا بر پايه تجربياتي است كه نشان داد نازك شدن ديواره رحم باعث سقط جنين ميشود. البته پزشكان ديگري هم هستند كه هنوز متقاعد نشدهاند كه اين مساله درست است.
زناني كه اين قرص را مصرف نميكنند معمولاً دچار اين عارضه نيستند. هورمونهاي ترشح شده باعث ضخيم شدن ديوارههاي رحم ميشود كه از سقط جنين جلوگيري ميكند. البته تحقيقات انجام شده در اين زمينه هنوز كافي نيست تا بتواند اين ادعا را ثابت كند و در واقع هيچ تحقيق دقيقي دربارهي تاثير قرص ها بر سقط جنين انجام نشده است.
اين تئوري كه اين قرص باعث باروري ميشود نيز بر پايهي مطالعات انجام شده مطرح شده است. برخي تحقيقات نشان دادهاند كه ميزان بارداري از 70 تا 1390 درصد درزناني كه قرص مصرف ميكنند در درازمدت افزايش يافته است يعني فرآيند لقاح بطور طبيعي انجام نمي شود و بنابراين لقاح غيرطبيعي و بارداري ناخواسته اتفاق مي افتد.
برخي معتقدند كه بارداري از باروري آغاز مي شود و برخي معتقدند كه بارداري از لقاح آغاز ميشود. اينكه فرد باردار شده يا نه بستگي به اين دارد كه كدام تعريف را بپذيريم كه اگر تعريف دوم را بپذيريم بنابراين قرصها باعث سقط جنين ميشوند.
موثر بودن Effectiveness
از روشهايي براي تخمين تأثير اين قرصها استفاده ميشود. در طول يكسال 100 مورد بارداري ناخواسته گزارش شده است در مورد هر روش آماري وجود دارد:
روش موثر بودن : يعني استفاده از قرص در شرايط مناسب استاندارد ميزان هورمونهاي قرص از 3/0 تا 25/1 ميباشد يعني پايينتر از اين ميزان باعث ايجاد بارداري ناخواسته ميشود.
روش خاص موثر بودن : البته گاهي اين اعداد و ارقام صحيح نيستند ولي استاندارد ميزان هورمونها از 5/2 تا 8 است يعني كمتر از اين مقدار باعث ايجاد بارداري ناخواسته ميشود.
خيلي از زنان فراموش ميكنند كه بطور رزوانه اين قرص را مصرف ميكنند، مصرف صحيح آن يعني مصرف هر روزهي آن براي مدت 21 روز و سپس يك دوره 7 روزه براي استراحت.