بخشی از مقاله
چکیده:
درکشور پهناور ایران اقوام و گروههای فراوانی زندگی میکنند . لرها از جمله اقوام اصیل و ریشه داری هستند که خالصانه دین اسلام را پذیرفتند و دین و مذهب در میان آنها اهمیت خاصی دارد.
باورها واعتقادوهمچنین آداب و رسوم ومردم این سرزمین تحت تأثیر این باورها شکل گرفته است . مقالهی مذکور درصدداست گوشهای از این اعتقادو باورهای مذهبی را بررسی کند. تا اثبات کند که باورهای مذهب تشیع در بین لرهای لرستان جایگاه خاصی دارد و این مردم شریف مذهب شیعه را پذیرفتهاند.
واژگان کلیدی: لرستان، قوم لر،تشیع،آداب و رسوم و اعتقادات.
1
(معین ذیل لر)
(ایزدپناه ،1379،صص(1-10
قوم لرکه درسرزمین لرستان زندگی میکنند ،بیشتر آنها پیرو مذهب تشیع هستند. مسلم اسـت کـه هرقوم و دستهای از اعتقاد و باورهای خود تاثیر میگیرد و آداب و رسوم و اعتقاد و باورهای خـود را با توجه به آن دین ومذهب پیریزی مینماید.
تأثیردینی و مذهبی مذکور درزندگی اجتماعی و فردی این قـوم کـاملاًملموس اسـت . پیشـینه مذهب تشیع در قلمرو لرستان ، به آغاز قرن چهارم هجری و روی کارآمدن دولت شـیعی آل بویـه برمیگردد ( جعفریان،1371ص .(239 روی کار آمدن این دولت شیعی عـاملی بـرای تقویـت باورهـای شیعی در سرزمین لرستان شد. درکنار مذهب تشیع ،مذهب تسنن وهمچنین گـرایشهـای صـوفیانه زندگی مردمان این دیار کهن را تحت تأثیر قرار داد. همجواری لرسـتان بـا شـهرهای شـیعه نشـین عراق بویژه شهر کوچه که محل تجمع شیعیان بود یکی دیگراز عوامل گسترش اعتقاد شیعی در این سرزمین شد.
از دیگرعوامل نفوذ و استقرار اعتقادات شیعی، گذر بزرگان و سادات بویژه حضرت امـام هشـتم (ع) از سرزمین لرستان است که تـأثیرات فراوانی برآشنایی مردم این دیار بـا مـذهب تشـیع داشـته است. این مذهب که اعتقادات و باورها و همچنین آداب و رسوم مردمان این منطقه را تحـت تـأثیر قرار داده ،با جان و روح آنها عجین شده است . در ادامه به گوشهای از این تأثیر پذیری نشان داده میشود.
طبق مشخص شدن محدودهی جغرافیایی لرستان زاگروس،زاکرنی ،(ماد)وجبال(نامیده شده درعصر اسلامی)هرکدام درمحدودهی این منطقه بلکه درمرکزآن بوده است وطبق این اسامی تا دوره معاصر به سرزمین لرستان (فیلی)میگفتند.واژهی "فیلی" دگرگون شده واژهی" فهلی پهلی وپهلوی" است. اگر چه" لر"یا" لور" نامی است که در قرون اولیه پس از عرب جملهی مشهور متداول شده جز "پهلو اشکانی" بوده وبدین جهت گویشهاو ترانههای لری را "فهلوی" یا "فهلویات" نامیدهاند که
گویشهای آن جزء پهلوی اشکانی یا فارسی میانه است.
واژهی"لرازقرن" چهارم وپنجم به سرزمین کنونی و مردمان لرستان اطلاق گردید.ظاهراً این واژه را بایدساکنان شهر"لور" که درشمال اندیمشک کنونی واقع است، پس ازویرانی این شهر،باخود به سرزمین کنونی لرستان آورده باشند.(عالی پورخرم آبادی ،1384ص(15 درفرهنگ معین ذیل واژه ی "لر" آمده است؛ قومی است که ازاقوام چادرنشین ایران، ساکن
کوهستانهای جنوب غربی ایران ،مسعودی درفهرست قبایل "کرد" از قبیلهی "لریه" نام میبرد. "یاقوت" در قرن هفتم هجری ،نام "لور" ،"لر" را به قبیلهی کردی که در کوهستان بین خوزستان و اصفهان زندگی میکنند ،اطلاق کرده و ناحیهای راکه آنان زندگی میکردند به نام "بلاداالله" یا
لرستان نام میبرد.
2
نشانههای فراوان از اعتقاد پاک مردم" لر" به مذهب تشیع و ائمهی اطهار درفرهنگ این دیار دیده میشود.
چهارده معصوم ،دوازده امام،پنج تن آل عبا، پشتیبان وگواه مدعای مردمان مسلمان این سرزمین است . هریک از معصومین با مشخصات خاص خود و با وجههای که درنزد خداوند دارند شاهدی برحق بودن مردم قرار می گیرند . اگر چه "حضرت ابوالفضل" امام نیست اما جایگاه بالائی دارند دردل مسلمانان بویژه مردم "لر "دارند. به عنوان مثال مردم بروجرد" حضرت ابوالفضل" را میر غضب امام علی(ع) میدانند واعتقاد دارند که غضب و خشم ایشان در حق ظالمان بسیار گیرا ست. به همین دلیل به سادگی نام مبارک ایشان را به عنوان سوگند برزبان نمیآورند . مردم بروجرد حضرت علی (ع) و حضرت امام حسین (ع) راولی نعمت خود میدانند و برکت خداوند را به واسطهی وجود این عزیزان میدانند.
به عنوان مثال چند نمونه از قسم های آنها ذکر میشود: وای برکت مرتضی علی قسم .
