بخشی از مقاله
رعد و برق نوعي تخليه الکتريکي است که در اثر الکتريسته ساکن بين دو ابر و زمين ايجاد مي شود. درصورت بارش شديد و تندر حتما شاهد رعد و برق خواهيم بود. با اينكه اكثر مجروحين بواسطه برخورد صاعقه كشته نمي‌شوند، ليكن اغلب در درازمدت علائم ضعف و ناتواني از خود نشان مي‌دهند. در پي تندر، خطرات ديگري ازجمله توفان، بادهاي سهمگين، تگرگ و بروز سيل‌هاي ناگهاني، هم احتمال وقوع دارد. تندرهاي خشك كه باران به همراه ندارد، نيز بسيار شايع است. در تندرهاي باراني، باران حاصل از آن بخار مي‌شود، اما رعد و برق مي‌تواند به زمين رسيده باعث بروز آتش‌سوزي‌هاي سهمگين شود.
در ارتباط با رعد و برق بايد توجه داشت كه:
خطر مالي و جاني براي افراد دارد.آن اغلب وراي باران‌هاي سنگين رخ مي‌دهد، گاهي تا 20 كيلومتر دورتر از محل ريزش باران احتمال وقوع دارد.
صاعقه در واقع رعد و برق ناشي از توفان تندري است كه مي‌تواند دورتر از غرش آسمان به گوش برسد.
شانس برخورد با رعد و برق 1 در 600 هزار تخمين زده شده است، با اينهمه با انجام اقدامات احتياطي و رعايت نكات ايمني مي‌توان آن را كاهش داد.
صاعقه اي كه با انسان برخورد مي‌كند هيچ بار الكتريكي بر جاي نمي‌گذارد و براي درمان مصدوم بايد فوراً اقدام كرد. از رفتن به مناطق مرتفع خودداري كنيد.
اقدامات قبل از وقوع رعد و برق
درختان و شاخه‌هاي پوسيده و خشكي را كه در طول يك توفان احتمال سقوط دارند و ممكن است، باعث ايجاد خسارات مالي و جاني شوند را قطع نمائيد.
بعد از ديدن رعد و برق تا شنيدن غرش آسمان حداكثر تا 30 مي‌توانيد بشمريد به داخل برويد تا30 دقيقه بعد از شنيدن صداي آخرين غرش نيز داخل خانه بمانيد.
از درب و پنجره و بخاري ديواري ، شوفاژ و ديگر هادي هاي الکتريسيته دور شويد.
به منظور جلوگيري از خطر آتش سوزي ناشي از صاعقه نسبت به نصب برق گير در ساختمانهاي بلند اقدام کنيد.
اشياي بيرون خانه كه ممكن است به اطراف پرتاب شده و باعث ايجاد صدمه شوند را در محل مناسب قراردهيد.
پشت‌دري‌ها و درهاي بيروني را چفت كنيد، سايبان‌ها و پرده‌ها را بكشيد.
براي كسب خبر از مقامات محلي از راديو باتريي استفاده‌كنيد.
از قرارگرفتن در مجاورت برق‌گيرهاي طبيعي مثل درختان بلند و تنها در فضاي باز.
از قرارگرفتن در ارتفاعات، بالاي تپه‌ها، روي مراتع، ساحل و روي يك قايق شناور.
اقدامات حين وقوع رعد و برق
فعاليت‌هاي بيرون خانه را متوقف كنيد
درزمان وقوع رعد و برق از منزل خارج نشويد
در صورتي که در اتومبيل هستيد ، در محل مطمئن توقف کنيد و موتور را خاموش کنيد و آنتن ماشين را پائين بکشيد
داخل ساختمان و يا خودروي سقف‌دار بمانيد.
بدنه فولادي يك خودروي سقف‌دار بشرطي‌كه فلز آن را لمس نكنيد از شما بخوبي محافظت مي‌كند
از درختان ، تپه ها ، ديرکها ، سيم برق هوايي ، لوله هاي فلزي و آب دور شويد.
اگر در حال شناکردن هستيد، فوراً از آب بيرون بيائيد،و يا روي قايق سواريد، سريعاً به سمت ساحل برگرديد.
هنگام صاعقه مي توانيد، به داخل ساختمان يا ايستگاه ترن زيرزميني برويد .
دوش و حمام نگيريد چون ممكن است لوازم حمام باعث انتقال جريان الكتريسته شوند
تنها در مواقع اورژانسي آنهم درصورت امكان از يك تلفن بي‌سيم استفاده كنيد
دوشاخه تمام وسايل‌برقي مثل رايانه را از برق خارج‌كنيد.
هواكش را خاموش‌كنيد.
جريان برق ناشي از رعد و برق مي‌تواند باعث بروز صدمات جدي شود
از قرارگرفتن در آلونك يا ساختمانهاي تنها در فضاي باز.
همچنين پرهيز از نزديك‌شدن به هر وسيله فلزي مثل تراكتور، تجهيزات كشاورزي، موتورسيكلت و دوچرخه
محوطه جنگل:
سرپناهي دركنار درختان كوتاه و تنومند بيابيد و هرگز زير درختان بلند نرويد.
درفضاي باز:
به حالت خميده در دره‌هاي تنگ و عميق پناه بگيريد.
مراقب سيل‌هاي ناگهاني باشيد.
به ياد داشته باشيدكه چنانچه در هنگام رعدو برق موهايتان سيخ شد، نشانه نزديكي برخورد جريان رعدوبرق است، بصورت چمباتمه روي زمين بنشينيد.
دست‌ها را روي گوش‌ها و سر را بين زانوها قراردهيد.
تماس خود را با زمين به حداقل برسانيد.
به هيچ وجه روي زمين دراز نكشيد.
اقدامات بعد از وقوع رعد و برق
درصورت نياز به كمك با 115 تماس بگيريد
درصورت مواجهه با فرد مصدوم، فوراً وضعيت تنفس (درصورت قطع تنفس مصدوم،سريعاً تنفس مصنوعي به او دهيد)، و نبض (درصورت عدم لمس نبض كاروتيد در مصدوم، احياي قلبي ـ ريوي را انجام دهيد) را كنترل نمائيد.
محل ورود و خروج جريان الكتريسيته را براي يافتن علائم سوختگي بررسي و پانسمان كنيد.
همچنين مراقب آسيب‌هاي وارده به سيستم عصبي، شكستگي استخوان‌ها و ازدست‌دادن بينايي و شنوايي در مصدوم را بررسي نمائيد.
توفان شن
توفان شن عبارت است از صعود پرقدرت شن و ذرات گرد و غبار در اثر بادهاي سخت و توفاني كه به سمت ارتفاعات به حركت درميآيد. توفانهاي شن اغلب در مناطقي از کوير که فاقد پوشش گياهي هستند و يا بخاطر استفاده بي رويه , زمين پوشش گياهي خود را از دست داده است روي مي دهند . زمين عاري از گياه و وزش بادهاي با سرعت زياد مهمترين عوامل تشکيل اين نوع توفانها هستند .
بهره برداري بي رويه بمنظور تامين سوخت، وقوع خشکسالي هاي پياپي و نيز کاهش سطح سفره آبهاي زيرزميني منجر به گسترش بيابانها و حرکت ماسه هاي روان مي گردد . توفان شن، پديده‌اي طبيعي و اقليمي است كه در مناطق خشك و نيمه خشك امري بسيار رايج است. اين توفان بيشتر زماني كه جبهه هواي ناگهاني درحال عبور است يا زماني كه نيروي باد از ميزان آستانه خود بيشتر مي‌شود شن و گرد و خاك را در سطح خشك به هوا بلند مي‌كند. ذرات گرد و خاك با حركت و تعليق خود باعث فرسايش و ساييدگي تدريجي زمين و خاك از محلي شده و در محلي ديگر ته نشين مي‌شوند.
اقدامات قبل از وقوع توفان شن
هنگام وزش شديد باد از رفتن به نواحي كويري و صحرا خودداري كنيد.
قبل از رفتن به مناطقي كه خطر توفان شن دارد از وضعيت آب و هوا باخبر شويد.
اقدامات حين وقوع توفان شن
خونسردي خود را حفظ كنيد.
اگر دچار توفان شن شديد و در جهت وزش باد قرارنگيريد.
تا اتمام توفان پشت گياهان، بوته‌ها يا صخره‌ها پناه بگيريد.
چشم‌ها، سر و صورت و دهان خود را بطور كامل بپوشانيد، اين ذرات مي‌تواند آسيب‌هاي بسيار جدي به چشم‌ها وارد نمايد.
مراقب باشيد چرا كه ذرات گرد و غبار به ريه‌ها و سيستم تنفسي انسان‌ها و حيوانات صدمات جدي وارد مي‌آورد.
اغلب، توفانهاي شن بيش از چند دقيقه طول نمي‌كشند ولي همين چند دقيقه مي‌تواند، خسارات و صدمات فراواني به بار آورد.
اگر در حال رانندگي هستيد
سعي كنيد در صورت امكان از رانندگي در توفان شن خودداري كنيد.
به علت کم شدن زياد شعاع ديد با احتياط كامل برانيد.
داخل خودرو بمانيد و بيرون از آن نرويد.
سر خودروي خود را در جهت وزش باد قرار داده و آن را خاموش كنيد.
گهگاه خودروي خود را روشن كرده و مسافتي كوتاه را به سمت جلو برانيد.
درصورت انباشته شدن شن‌ها روي خودرو، هر از گاهي از آن پياده شده در حاليكه سر و صورت خود را كاملاً پوشانده‌ايد، شن و ماسه‌ها را كنار بزنيد.
توفان چاپ نمودن ايميل
توفان در واقع نوعي سيكلون يا همان توفان موسمي مناطق حاره‌اي و در واقع اصطلاحي عام براي سيستم كم فشارست كه معمولاً در نواحي گرمسيري بوجود مي‌آيد و با سرعتي بيش از 110 كيلومتر در ساعت حركت مي‌كند. سيكلون حاره‌اي توأم با رعد و برق است، و همزمان حركت به طرف ساحل، بادهاي تند، گردباد، باران‌هاي سيل‌آسا و شديد و سيلاب را با خود به همراه مي‌آورد.
توفان ممكن است آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري به خطوط ساحلي، حتي تا چند صد كيلومتري به سمت خشكي وارد كنند. سرعت آنها از 200 كيلومتر در ساعت بيشتر است. توفانهاي موسمي مي‌توانند باعث پيدايش گردباد و بادهاي سهمگين شوند و امواج خروشان و بلند توفاني در نواحي ساحلي بوجود آورند، كه بواسطه بارش‌هاي سنگين خسارات بسياري به‌جا بگذارند.
علاوه بر خسارات اوليه كه سبب آنها نيروي خود توفان است (فرو ريختن سقف خانهها، از ريشه در آوردن درخت ها و …)، اشيايي كه توفان به اطراف پرتاب مي‌كند، موجب خسارات جاني ومالي زياد مي‌شوند. توفان به سيمهاي انتقال برق و نيز تيرهاي چراغ برق صدمه ميزند و در نتيجه كار دستگاههاي تصفيه آب و فاضلاب و تلمبه خانههايي را كه با نيروي برق كار ميكنند مختل ميسازد .
اقدامات قبل از وقوع توفان
استفاده از بادشكن‌هاي محكم بهترين محافظ براي پنجره‌هاست؛
پنجره‌ها را با استفاده از تخته‌هاي چندلاية 15-20 سانتي‌متري متناسب با پنجره‌ها آماده و نصب كنيد؛ نوارها بايد به شكلي باشند كه مانع از شكستن شيشه‌ها شوند.
براي محكم‌كردن خانه از بام تا اسكلت و بدنه آن، بست و تسمه بكارببريد.
شاخ و برگ‌هاي درختان اطراف خانه را كوتاه كنيد.
جوي‌هاي آب را تميزكنيد.
در ساختمان خود يك اتاق امن مهيا كنيد.
در مناطق توفان‌خيز، بام منازل را گنبدي بسازيد.
شيشه‌هاي بزرگ را با نوار چسب و يا با تخته‌هاي محكم محافظت نماييد.
با كاشتن گياهان در مناطق كويري از روان شدن شن‌ها در زمان توفان جلوگيري كنيد.
پنجره‌هاي ساختمان را مقاوم دربرابر توفان طراحي كنيد.
دركنار درختاني كه احتمال شكستگي يا كنده شدن آنها مي‌رود قرارنگيريد.
در زمان توفان در كنار رودخانه‌هاي بزرگ و ساحل درياها احتمال آب‌گرفتگي معابر و راه‌افتادن سيل وجوددارد.
يك راديو يا تلويزيون كه با باتري نيز كار مينمايد، در دسترس قرار دهيد.
اغلب در طي توفان، درست زمانيكه اطلاعات در مورد اعلام وضعيت هوا بيش از هميشه موردنياز است، جريان برق قطع مي‌شود.
لوازم و ابزاري را كه بيرون هستند به داخل بياوريد.
غذا و آب ذخيره كنيد، راديو و چراغ قوه همراه داشته باشيد.
آماده كردن محل امن
در بخش‌هاي بسياري از كشور، توفانهاي شديد خطري جدي براي ساختمان‌ها و ساكنين آن ايجاد مي‌كند.
محل اقامت شما ممكن است طبق اصول و استاندارد ساخته شده باشد، ولي اين بدان معنا نيست كه توانايي مقاومت در برابر بادهاي شديد ناشي از گردبادها و توفانهاي مهيب را دارد.
هدف از تهيه مكان امن يا پناهگاه تهيه فضايي است كه شما و خانواده‌تان را محافظت كند.
مي‌توانيد محل امن را در جاهاي مختلفي از منزل بسازيد:
در زيرزمين روي سطح بتني پي ساختمان يا كف گاراژدر اتاقي در طبقه اول ساختمان محل امن اگر در زيرِ زمين باشد امنيت بيشتري دارد، حتي اگر اين محل امن، در طبقه اول ساختمان باشد نيز حفاظت و ايمني لازم را براي شما فراهم مي‌آورد.
اين محل بايد طوري طراحي شود كه از انباشته‌شدن آب به هنگام بارش باران‌هاي سنگين كه اغلب همراه با توفان شديد مي‌باشد جلوگيري كند.
محل امن براي محافظت از ساكنين بايد طوري ساخته شود كه تاب مقاومت در برابر بادهاي شديد و ريزش آوار را داشته باشد.
حتي اگر بقيه قسمت‌هاي ساختمان به شدت تخريب و صدمه ديده باشد.
نكات مهم جهت ساختن محل امن
محل امن بايد به اندازه كافي محكم و مقاوم در برابر تخريب و لرزش باشد.
ديوارها، سقف، كف و درهاي ساختمان بايد به اندازه كافي در برابر فشار باد و آوار مقاومت داشته باشند.
اتصالات بين همه بخش‌هاي محل امن بايد به قدركافي محكم و مقاوم در برابر توفان باشد.
ديوارهاي بخش داخلي يا خارجي محل امن بايد از ساير بخش‌هاي ساختمان جدا شود تا درصورت وارد آمدن صدمه به ساختمان، محل امن آسيبي نبيند.
اقدامات حين وقوع توفان
براي اطلاع از وضعيت و گرفتن دستورات لازم به راديو، تلويزيون و يا اعلام بلندگوهاي عمومي گوش فرا دهيد.
جريان برق، آب و گاز را قطع كنيد (امكان شروع هر گونه حريق را از بين ببريد).
در منزل بمانيد و به پنجره و درها نزديك نشويد (به محكمترين قسمت خانه پناه ببريد).
تماشاي توفان سهلانگاري است، وقتي كه امواج توفان درست بالاي سر شماست مرحله آرامش است بزودي باد شديد از سمت ديگر بر خواهد خواست.
