بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش وضعیت نقدینگی صنعت برق استان هرمزگان قبل و بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها مورد مقایسه قرار گرفته است . برای دستیابی به این هدف دوره وصول مطالبات، دوره پرداخت بدهی و نسبتهای گردش وجوه نقد عملیاتی، مخارج سرمایه ای و کیفیت فروش سه سال قبل و سه سال بعد از اجرای قانون مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها، بیانگر این مطلب است که نسبتهای گردش وجوه نقد عملیاتی، مخارج سرمایه ای و کیفیت فروش پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها کاهش چشمگیری داشته است و از طرفی دوره وصول مطالبات و دوره پرداخت بدهی ها نیز پس از اجرای این قانون افزایش قابل ملاحظه ای داشته است.
-1 مقدمه
با توجه به گرایش روز افزون جوامع به استفاده از لوازم الکتریکی در همه جنبه های زندگی، مصرف برق به سرعت در حال افزایش بوده به گونه ای که با وجود تلاشهای فراوان کشورها در جهت کاهش مصرف، روزبه روز بر میزان تقاضا و مصرف آن افزوده می شود. از این رو برق به عنوان موتور توسعه، توانسته نقش قابل توجهی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها داشته باشد.
از آنجا که این انرژی کاربردهای بسیار متنوع و گسترده ای به خصوص در بخش صنعت دارد، اگر کشوری رشد اقتصادی خود را سرعت بخشد، باید بتواند علاوه بر هدایت مصرف به سمت مصرف بهینه، تولید این انرژی را نیز متناسب با نیاز مصرف کنندگان افزایش دهد. از طرفی در سرتاسرجهان، این صنعت در حال حرکت به سمت بازارهای رقابتی و تجدید ساختار است.
صنعت برق درایران نیز در حال گذار از ساختار انحصار دولتی به بازارهای رقابتی و ساختار جدیدی است که تولید کنندگان برای فروش انرژی به رقابت با یکدیگر می پردازند. در چنین شرایطی با توجه به طرح هدفمندی یارانه ها و افزایش قیمت حاملهای انرژی، مطالعه وضعیت نقدینگی صنعت برق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چرا که می تواند نقش مهمی در فرآیند توسعه کشور در آینده داشته باشد.
تجزیه و تحلیل نقدینگی ابزاری مناسب برای شناخت و ارزیابی عملکرد نقدینگی گذشته، جاری و پیش بینی وضعیت آینده شرکت است معمولاً شامل تجزیه و تحلیل صورتهای مالی و جریانهای نقدی می شود.
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی که مستلزم محاسبه درصدها و نسبتهای مختلف مالی است و در آن وضعیت شرکت نسبت به گذشته و یا سایر شرکتهای مشابه مقایسه می شود.
تجزیه و تحلیل جریانهای نقدی که در آن جریانهای ورود و خروج وجه نقد بررسی می شود. این تحلیل که براساس فعالیتهای عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی صورت می گیرد، به منظور ارزیابی عملکرد گذشته و پیش بینی دورنمای آتی جریانهای نقدی است. - اکبری، - 1386 این دو روش در کنار یکدیگر می توانند تصویری روشن تر از وضعیت نقدینگی وچشم انداز آینده آن را نمایان سازد. در این تحقیق سعی شده این تحلیل ها در کنار هم مورد استفاده قرار گرفته تا تصویر روشنتری از وضعیت نقدینگی صنعت برق پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها ارائه گردد.
-2 روش تحقیق
در این پژوهش تاثیر اجرای قانون هدفمندی یارانه ها بر وضعیت نقدینگی صنعت برق مورد بررسی قرار می گیرد. لذا تحقیق حاضر از نوع توصیفی است. جامعه آماری شامل صنعت برق استان هرمزگان است. قلمرو مکانی پژوهش استان هرمزگان و قلمرو زمانی آن 2 مقطع زمانی، سه سال قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها 1388 - ، 1387، - 1386 و سه سال بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها 1392 - ، 1391، - 1390 بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون مقایسه زوجی استفاده شده است.
جهت دستیابی به هدف اصلی تحقیق پنج متغیر شامل: دوره وصول مطالبات، دوره پرداخت بدهی، نسبت گردش وجوه نقد عملیاتی، نسبت مخارج سرمایه ای و نسبت کیفیت فروش در قلمرو زمانی تحقیق، مورد بررسی قرار گرفته اند.
فرضیه اول: دوره وصول مطالبات صنعت برق پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها افزایش یافته است.
فرضیه دوم: دوره پرداخت بدهی های صنعت برق پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها افزایش یافته است.
فرضیه سوم: نسبت گردش وجوه نقد عملیاتی صنعت برق پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها کاهش یافته است.
فرضیه چهارم: نسبت مخارج سرمایه ای صنعت برق پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها کاهش یافته است.
فرضیه پنجم: نسبت کیفیت فروش صنعت برق پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها کاهش یافته است.
-1-2 دوره وصول مطالبات
حسابهای دریافتنی - بدهکاران - از اقلام مهم سرمایه در گردش - دارائیهای جاری - واحدهای انتفاعی است که از فروش های اعتباری - نسیه - عاید می گردد. بررسی اقلام دارائیهای جاری و رابطه آن با بدهی های جاری به منظور تحلیل بهتر عملیات واحد انتفاعی مورد علاقه تحلیل گران مالی است، تا از این طریق بتواند سرعت پرداخت تعهدات کوتاه مدت را اندازه گیری کند. از جمله این نسبتها، دوره وصول مطالبات است که از رابطه زیر بدست می آید:
این نسبت، برحسب روز محاسبه می شود و نشان می دهد که به طور متوسط چند روز طول می کشد تا مطالبات ناشی از فروش نسیه وصول شود. هر چه این نسبت کوچکتر باشد، مناسب تر است زیرا با وصول سریع تر مطالبات، سرعت پرداخت تعهدات کوتاه مدت افزایش می یابد
-2-2 دوره پرداخت بدهی ها
تحلیل توان پرداخت تعهدات کوتاه مدت از جمله بدهی های ناشی از خریدهای نسیه برای تحلیل گران - مدیران مالی - اهمیت دارد. از نسبت زیر، مدت زمانی که به طور متوسط طول می کشد تا بدهی ناشی از خرید نسیه پرداخت شود، محاسبه می گردد.هر چه این نسبت کوچکتر باشد، برای طلبکاران - فروشندگان نسیه کالا - مناسب تر است. اما مدیریت باید بین این نسبت و مدیریت منابع کوتاه مدت مصالحه و توازن ایجاد نماید و مناسب ترین زمان پرداخت بدهی های ناشی از خرید نسیه را شناسایی کند تا از یک طرف اعتبار واحد انتفاعی حفظ شود و از طرف دیگر از این گونه منابع که یک شیوه تأمین مالی تلقی می شود.استفاده مطلوب به عمل آورد.
-3-2 نسبت گردش وجوه نقد عملیاتی
صورت نسبت گردش وجوه نقد عملیاتی، وجوه نقد خالص حاصل از فعالیتهای عملیاتی را در بر می گیرد. این عدد رقم خالصی است که بعد از منظور کردن تغییرات مربوط به اقلام غیر نقدی و تغییرات سرمایه در گردش، از صورت گردش وجوه نقد می باشد.
