بخشی از مقاله
چکیده:
در دنیای نوین خلاقیت و نوآوری، سازمانها در برنامهریزی برای چشمانداز آتی خود، درگیر چـالشهـای بسیار بزرگی در موضوع پیشبینی رشد و حضور فعالانه در بازار رقابتی هستند. نوسانات محیطی به قـدری توسعه یافته است که شرکتها متوجـه تغییـرات لحظـهای در محـیط رقـابتی نیسـتند و بیشـتر تمایـل بـه اندازهگیری وضعیت موجود دارند تا جایگاه خود در بازار سهمگین رقابت را حفظ نمایند. بخش خصوصی در سایه دولتی ماندن اقتصاد ایران نسبت به سیستم اقتصادی بدبین شده است و تمایل به محافظـه کـاری و پنهان نمودن فعالیتهایش دارد. سرمایهگذاریهای عظیم دولتـی بـا توجـه بـه ویژگـیهـای عـدم مطلوبیـت مدیریت و عدم اتکا به مکانیزم بازار عملا قادر به تامین اهداف مورد نظر نیسـت. صـنعت بیمـه در سـایه
رقابت و نوآوری در بازارهای داخلی و خارجی در معرض تحولات بنیادینی در ساختار تجاری قرار گرفته است. در این مقاله مبانی رقابت پذیری و نوآوری در صنعت بیمه را که بر اساس مبانی خصوصی سازی به
عنوان یک الگوی رقابتپذیری موثر در بخشهای متنوع اقتصادی محسوب میشـود؛ مـورد بررسـی قـرار
گرفته است. صنعت بیمهای که در دوره کوتاهمدت در سایه رقابت و خلاقیت نـه تنهـا بـه سـرعت رشـد
نموده بلکه توانمندتر از بخش دولتی جوابگوی نیازهای متعدد صنایع عظـیم و مولـد بـوده اسـت و دارای قدرت نوآوری در سایه کارآفرینان در دل اقتصاد رقابتی به شمار میآید.آمار موردنیاز تحقیق از بیمه مرکزی
و سازمان خصوصیسازی تهیه گردیده و برای سازمانهای دولتی و خصوصی و محققان به عنوان تحقیقـی
نظری قابل استفاده است.
واژگان کلیدی: رقابتپذیری، نوآوری ، خصوصیسازی، صنعت بیمه
.
1
مقدمه
عملکرد خصوصیسازی بر اساس رقابت و نوآوری در نظام کنونی اقتصاد، یکی از محوری ترین عناصر توسعهء اقتصاد کشـور بـه
شمار می رود. طی سالهای اخیر روند خصوصی سازی در ایران نشان داده است که سیستم سنتی و دولتی در اقتصاد به دلیل نقش
سرمایههای دولتی در بازارهای نو ظهور دیگر کارساز نبوده و جای خود را به بازار رقابتی داده است. نظریه های اقتصادی رقابـت
را به عنوان عامل موثر در جهت افزایش رفاه مصرف کننده ، بهبود کیفیت و تولید، ایجـاد خلاقیـت و نـوآوری معرفـی مـی کنـد. صنعت بیمه همسو با توسعه اقتصادی هر کشور پیشرفت می کند زیرا به عنوان بخش مهمـی از بازارهـای مـالی نقـش کلیـدی در
گردش سرمایه های راکد برای سرمایهگذاری را بر عهده دارد. علاوه بر آن صنعت بیمه ریسکهای متنوع موجود در فعالیـتهـای
اقتصادی را کشف و با بر دوش گرفتن آنها بستر مناسب جهت رشد و توسعه اقتصاد فراهم مینماید. صـنعت بیمـه بـا در اختیـار
داشتن ذخایر ارزشمند ملی تلاش میکند که این منابع عظیم ملی را با بکارگیری نوآوریها در سمتی هدایت کند که حداکثر منـافع برای جامعه و اقتصاد به ارمغان بیاورد. رقابت یک مسئله پیچیده در صحنه تجارت است و تقویت آن بنا به پتانسیل بالای صـنعت بیمه ایران میتواند موجبات شکوفایی بلندمدت را تامین نماید. اقتصاد سنتی بر دو عامل نیـروی کـار و سـرمایه تاکیـد مـی کـرد ،امروزه دانش و اطلاعات در زمینه رقابت سالم الویت ویژه ای در جهت توسـعه پایـدار اقتصـاد بـر عهـده دارد. توسـعهء بـازار و
محصول و تنوع همگون و ارائهء خدمات در سطح گسترده نیازمند ابزاری نیرومند در عرصه عملکرد سازمانی و مقابله بـا چـالش-
های عملیاتی است. در این مقاله به جایگاه تمایز رقابتی مبتنی بر نوآوری مبتنی بر روند خصوصی سازی با نگاهی بر صنعت بیمـه کشور می پردازیم.همچنین مزیت تمایز رقابتی از نوع سرعت وکیفیت بالای انجام پروژه ، بکارگیری ابزارآلات ضروری و اسـتفاده از روش های مدیریتی نوین از اهمیت بسزایی در امر خصوصی سازی برخوردار است.
-1 پیشینه تحقیق
ویکر و یارو(1988)1 قانونمند بودن بازار در روند فعالیت بازار آزاد و فراهم نمودن محیط رقابتی را مـورد تاکیـد قـرار داده انـد و وجود رابطه مثبت بین آنها را اثبات نموده اند. روتن و چنگ((1993 بیان می کنند که اگر دولت از رقابت موجود بین سازمان های خصوصی فاصله بگیرد ، در بلند مدت می تواند برای مالکیت خصوصی و عمومی فضای رقابتی مطلوبتری فراهم آورد.
یارو( 1998) 2 در مطالعه خود بیان میکند که مشکلات ایجاد شده در بدنه اقتصاد کلان به عنـوان عنصـر اصـلی رونـد خصوصـی
سازی محسوب می شود، در ادامه به کسری بودجه 1970 اشاره کرده و خصوصی سازی را به عنوان راهکاری برای ارتقای کارایی
و رهایی یافتن از بحران معرفی نموده است و بیان میکند که اصلاحات اقتصادی در سایه آزادسازی و خصوصی سازی به عنـوان شرایط رشد اقتصادی بلند مدت شکل می گیرد.
پیشرفت بیمه با توسعه اقتصادی رابطه تنگاتنگی دارد و بهبود وضعیت اقتصادی و سطح اسـتانداردهـای جامعـه موجـب گسـترش
خدمات بیمهای و کاهش ریسکهای مرتبط با سرمایهگذاریها و فضای کسب وکـار در اقتصـاد مـیشـود. تحقیقـی کـه توسـط
1 Vickers and Yarrow 2 Yarrow
2
رامچندانی و کوین هاروود( 2005) 3در خصوص رقابت نوین در کسب و کار بیمه صورت گرفته نمایان میسازد که رقابتی مانـدن
به معنای تقویت و افزایش انعطافپذیری سازمان ها در مقابل مشتریان و کاهش هزینهها است و موجب حداکثر شدن سود و سهم بازار در بلند مدت می شود. الان نیومن (2011)4 در مطالعه خود اهمیت نوآوری را مورد تاکید قرار داده و با دخالـت دادن مسـئله
نوآوری به عنوان یکی از اصول تقویت بیمه به بررسی موانع موجود در نوآوری پرداخته است و معتقد هسـت کـه رشـد نـوآوری زمانی رخ می دهد که تعداد زیادی از رقبا و تازه واردان به فعالیت بپردازند. فستوس اماپتیمهین (2011)5در تحقیقش نتیجـه گرفتـه
است که خلاقیت و نوآوری در ارائه جدید خدمات نوآورانه به عنوان یک عامل مهم به منظور برآوردن کردن نیـاز مشـتری اسـت.
خلاقیت و نوآوری در قیمتگذاری و توزیع و ارتقاء تکنولوژیکی در جذب مشتریان جدید مهم است. همچنین در دسترس بـودن
اطلاعات بازاریابی برای نوآوری و خلاقیت چه از طریق دانستن خدمات ارائه شده توسط شـرکت هـای بیمـه و یـا ایجـاد واحـد
تحقیق و توسعه برای رسیدن به فن آوریهای جدید را ضروری می شمارد. در نهایت داشتن یک استراتژی بهبود خـدمات بـرای
اصلاح اشتباهات در نگه داشتن مشتریان راضی و جذب مشتریان جدید موثر است.
سعید مشیری((1389 در مقاله خود بیان می کند که تداوم سیاست خصوصی سازی باعث جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی
شده و رشد اقتصادی را افزایش میدهد. این مقاله وجود محیط رقابتی و تنظیم مقررات مناسب را عامل موثرتری بر رشد اقتصادی
در مقایسه با سیاست خصوصیسازی معرفی میکند. تحقیقی در حوزه نقش انواع استراتژی های رقابتی در افزایش رقابت پـذیری توسط نازیلا مهدوی کیا (1390)صورت گرفته که کاربرد تکنولوژی های نوین،مهارت های مدیران، نوآوری و خلاقیـت در تولیـد محصول با کیفیت و با هزینه کمتر ،داشتن دانش فنی پیشرفته و مهارت های بازاریابی، خدمات پس از فروش، استفاده از تحقیقات بازاریابی در مناطق جغرافیایی بر افزایش رقابتپذیری سازمان های خصوصی تاثیر بسزایی دارد. نرگس یوسفی((1390 در مطالعـه خود به فرایند خصوصی سازی در شکل گیری یک اقتصاد رقابتی که به افزایش بهره وری و رفاه عمومی و افزایش کارایی فعالیت های اقتصادی و صرفه جویی در هزینه های دولت اشاره می کند و گسترش مشارکت در کشور و جلوگیری از انحصارات آشـکار
æ پنهان و جمع آوری نقدینگی و ایجاد نظام متعادل در آمد در میان اقشار مختلف جامعه را از اهداف خصوصی سازی مورد تاکید
قرارداده است.گلاویژ یوسفی((1390 برطبق مطالعه خود وجود رابطه معنادار بین ابعـاد فکـری و بازاریـابی در بـازار هـای رقـابتی جدید را ثابت می کند ،بدین معنی که هر اندازه وضعیت سرمایه فکری در شرکت های بیمه بالا بوده به تبع آن روحیه بازاریابی در آن شرکت بالاتر بوده است، به عبارت دیگر سرمایه فکری لازمه و مقدمه پیاده سازی موفق بازارگرایی است. در نتیجه این فرصـتی
است برای بهبود عملکرد سازمانی که همانا جذب بیشترمشتری، کسب سود و درآمد است. در زمینه کارآفرینی نیز کوین ، اسـلوین
æ آیرلند که بر این باورند که کارآفرینی سازمان در نگرش افراد به آیندهنگری، نوآوری و ریسکپذیری انعکـاس مییابـد، میتـوان
کارآفرینی سازمانی را باور جمعی در میان اعضای سازمان بهمنظور اینکه سازمان مبتکر، نوآور و ریسکپذیر شود نیز تعریف کرد.
