گزارش کاروزی عدم استقبال از صنعت بیمه عمر در کشورو بررسی شاخص های رضایت مندی مشتری در صنعت بیمه

بخشی از مقاله

گزارش کاروزی عدم استقبال از صنعت بیمه عمر در کشورو بررسی
شاخص های رضایت مندی مشتری در صنعت بیمه

عدم استقبال از صنعت بیمه عمر در کشور
بیمه ، بدون شک یکی از دستاوردهای خلاقانه جامعه بشری بمنظور مقابله با رخدادها و حوادث ناگوار است . حوادث طبیعی نظیر آتش سوزی ، زلزله ، سیل ، طوفان و نیز مصایبی همچون : فوت ، بیماری ، کهولت ،ازکارافتادگی و . . . وقایعی است که از زمان های دور همه انسانها را مورد تهدید قرارداده است.اندیشه ی ایجاد تامین درمقابل مخاطرات پیش رو از طریق همیاری و تعاون و راهکارهای از این نوع ، ریشه در ادوار تاریخ دارد. پیشرفتهای گسترده علمی و تکنولوژیکی عصرجدید نیز اگرچه به انسان کمک نموده است که بعضی ازخطرات طبیعی را مهار نماید اما خود ، خطرات جدیدی را به همراه داشته که به پوشش های حمایتی خاص نیازمند است.

فایده اصلی بیمه ، دادن اطمینان به افراد در جهت مقابله با خطرات احتمالی است که در قاموس بیمه به آن ریسک اطلاق می گردد . فارغ از نوع بیمه می توان گفت بیمه علاوه بر ایجاد محیطی امن برای فعالیت های اقتصادی ، باعث ایجاد اطمینان برای کار و تولید و سرمایه گذاری و بطور کلی ایجاد فضای امن و آرام برای فعالیت های اجتماعی و اقتصادی است .
صنعت بیمه در ایران علیرغم اینکه بیش از ۷ دهه قدمت دارد و تلاش های زیادی جهت توسعه آن صورت گرفته است ، هنوز جایگاه مناسبی ندارد وعرضه گسترده بیمه های عمر بمنظور ارتقاء و بهبود سطح رفاه اجتماعی _ آنگونه که شایسته است _ با توجه به وجود ظرفیت ها و قابلیت های گسترده در کشور ،با موانع بسیاری رو برو می باشد .

مقاله " موانع و راهکار های توسعه بیمه های عمر انفرادی در کشور" به بررسی موانع عمده فرا روی بیمه هایعمر پرداخته و سعی گردیده است با استفاده از تجارب موجود و مطالعات صورت گرفته یک طرح کلی -و البته اجمالی- که حاوی مشکلات اساسی و نیز راهکارهای رفع موانع توسعه بیمه های عمرباشد ، ارائه نماید.
ذکر این نکته قبل از ورود به مباحث اصلی ضروری به نظر می رسدکه عدم توسعه بیمه های عمر و رفع موانع ، یک مشکل یک وجهی ویا یک معادله یک مجهوله نیست ، عوامل بسیاری در توسعه بیمه های عمر دخالت دارد که ریشه بسیاری از عوامل خارج از صنعت بیمه و برون سازمانی اس

ت . برنامه ریزی وسیاستگذاری در این باره در درون صنعت بیمه میسر نیست .
● تصویر کلی از بیمه عمر انفرادی و عوامل ذیربط
▪ جمعیت کل کشور ۷۸۲ر۴۹۵ر۷۰ نفر
▪ تعداد جمعیت قابل بیمه شدن: حمعییت زیر ۶۵ سال کشور بالغ بر ۰۰۰ر۸۰۰ر۶۶ نفر می باشد واگر افراد زیر ۱۵ سال را هم نیز استثناء کنیم ۰۰۰ر۰۰۰ر۴۹ نفر قابل بیمه شدن هستند.
▪ تعداد بیمه شدگان :: در حدود۰۰۰ر۳۰۰ر۱ نفر
▪ درصد دارندگان بیمه به کل جمعیت::: ۱.۸درصد

▪ تعداد شعب فعال در صنعت بیمه :: ۵۳۵ شعبه
▪ تعداد نمایندگان : : در حدود ۲۰۰ر۸ نفر ۲
▪ تعداد کارکنان صنعت بیمه :در حدود ۱۰۰۰۰ نفر : بیمه ایران ۴۳۷ر۲نفر بیمه آسیا ۷۴۳ر۱ نفر بیمه دانا ۳۷۴ر۱ نفر و بیمه البرز ۹۷۴ نفر و بقیه در شرکتهای بیمه خصوصی فعالیت می کنند. ۳
● موانع توسعه بیمه های عمر
۱ ساختارهای سازمانی و مدیریتی
سازمانهایا ی اداری از جمله شرکتهای بیمه از ارکان متعددی نظیر: نیروی انسانی ،قوانین و مقررات ، تشکیلات و سازماندهی ، روش انجام کار ، نظام مدیریت ، نظام آموزش و تجهیز نیر

وی انسانی ، نظام طبقه بندی مشاغل ، نظام ارزشیابی ، و نظام پرداخت تشکیل شده است که هرکدام از این ارکان اهمیت خاصی دارد .
باتوجه به اینکه نحوه سازماندهی و ساختارهای سازمانی نقش عمده ای در تحقق اهداف خواهد داشت .به عبارت دیگر " ساختار نشان دهنده استراتژی است ."(۴) ساختار سازمانی مربوط به بیمه های عمر در شرکت های بیمه از دو نظر جهت توسعه بیمه های عمر در کشور کارآیی ندارد.
۱-۱از زمانی اختصاصی و تخصصی به منظور ارائه بیمه های عمر وجود ندارد . و " تامین رضایت مشتریان و توسعه بیمه در گرو ساختاری موثر و مناسب است ، در حالیکه ساختار صنعت بیمه به نحوی طراحی شده است که حساسیت لازم را در قبال مشتریان نداشته و با سنتی عمل کردن در چند رشته و محدوده خاص ، کمتر به دنبال مشتری مداری بوده است ." ( ۵) بنابر این، ایجاد و راه

اندازی شرکت های بیمه تخصصی عمر یک امر ضروری بنظر می رسد ، تا با درک صحیح از شرایط بیمه های عمر از جمله نحوه بازاریابی و فروش ، نحوه پذیرش ریسک ، نحوه وصول حق بیمه ، حسابداری وسرمایه گذاری وجوه حق بیمه و ذخایر ریاضی ، بتواند تعامل بهتری با بیمه شدگان و بیمه گذاران این رشته فراهم سازد .

۲-۱سازماندهی واحد های فنی و پشتیبانی در شرکت های بیمه به گونه ای است که به هدف توسعه بیمههای عمر انفرادی کمکی نمی کند به عنوان نمونه در مدیریت های مالی و سرمایه گذاری تفاوت چندانی بین حقبیمه های دریافتی بیمه های عمر و سایر رشته ها قائل نمی باشند .در حالیکه لازم است حسابداری بیمههای عمر و چرخه گردش مالی مربوط و همچنین سرمایه گذاری از وجوه اندوخته ها جهت ارائه خدمات مطلوب و حفظ حقوق بیمه گذاران بطور جداگانه صورت گیرد .

۲ عدم اشائه مطلوب فرهنگ بیمه
فرهنگ عبارت است از مجموعهای از ارزشها، عقاید، هنجارها، آداب و رسوم، زبان و میراث فرهنگی وتاریخی یک جامعه که از پیشینیان به ارث رسیده است. و منظور از فرهنگ بیمه نیز عبارت است از آشنایی مردم کشور بابیمه و انواع و شناخت آن و استفاده و استقبال از پوشش های بیمه ای جهت مقابله با خطرات احتمالی و پیش رو ، و ایجاد تعاملی پایدار ومنطقی بین صنعت بیمه وآ

حاد مردم کشور و تقویت باور و نگرش مثبت مردم نسبت به صنعت بیمه ، خدمات بیمه ای و شرکت های بیمه . اما ضریب نفوذ بیمه ، تعداد بیمه نامه های اختیاری خریداری شده ، حجم حق بیمه های دریافتی و نحوه تعامل مردم با شرکت های بیمه ، نشان دهنده نهادینه نشدن فرهنگ بیمه بین مردم است .
۳ شبکه فروش نا کارآمد
در حال حاضر عرضه و فروش بیمه های مختلف از جمله بیمه های عمر از طرق زیر صورت می گیرد .
۳-۱ عرضه مستقیم از طرف شرکت بیمه
۳-۲) عرضه از طریق کارگزاران بیمه ( موضوع آیین نامه شماره ۶ شورای عالی بیمه )

۳-۳) عرضه از طریق نمایندگان حقیقی و حقوقی شرکت های بیمه ( موضوع آیین نامه شماره ۲۸ شورای عالیبیمه (
۳-۴) عرضه بیمه از طریق نمایندگان فروش بیمه عمر ( موضوع آیین نامه شماره ۵۴ شورای عالی بیمه)
۳-۵) بازیابان بیمه به نمایندگی از نمایندگان و کارگزاران
نمایندگان و کارگزاران بیمه و بازاریابان آنها شبکه فروش صنعت بیمه را تشکیل می دهند و در حقیقت بازوان اجرایی شرکت های بیمه جهت فروش بیمه می باشند. توانایی و بالندگی شبکه

فروش ، شکوفایی فروش ازنظر کمی و کیفی را بدنبال خواهد داشت . و ضعف آن نیز موجب پریشانی در عرضه بیمه در جامعه خواهد بود. " به جرات می توان گفت یکی از عواملی که باعث شده است تا صنعت بیمه در زمینه رسیدن به سطح مطلوب و ترکیب فروش خدمات بیمه ای با مشکل مواجه شود ، نارسایی و رشد نیافتگی شبکه فروشندگی حضوری در بازار بیمه ایران است
نتایج بررسی های صورت گرفته در این باره حاکی از وجود مشکلات زیر است ::

" - سطح آموزشی نمایندگان و فروشندگان حضوری خدمات بیمه بسیار ضعیف و نا مناسب است .
- وجود ابهام در جایگاه حقوقی و قانونی فروشندگان بیمه.
- همه نمایندگان بیمه برای هدایت نیروهای فروش تبحر و توانایی لازم را ندارند.
- ساختار نامناسب اداری مرتبط با شبکه فروش در شرکتهای دولتی .
- درک نادرست برخی مدیران از بازار بیمه و شبکه فروش.
- شیوه نامناسب جذب و نگهداری نمایندگان.
- عدم هدایت صحیح نمایندگان در راستای فروش بهتر و بیشتر.
- عدم نظارت مستمر و راهبردی بر عملکرد نمایندگان.
- سیاست های تشویقی جهت نمایندگان فعال پیش بینی نشده است .
▪ تجربه سایر کشورها هند
در کشور هندوستان فروش مستقیم بیمه های عمر وجود ندارد و بیمه نامه ها فقط از طریق شبکه نمایندگی بفروش می رسد . در هر شعبه یک یا چند کارشناس بازاریابی فعالیت می کنند که وظیفه آنان هدایت و نظارت بر نمایندگان است و به این کارشناسان ، در صورت رضایت بخش بودن عملکرد نمایندگان تحت نظارت ، مبالغی علاوه بر حقوق ، پرداخت می گردد .
۴ عدم سیاستگذاری های کلان در صنعت بیمه و عدم وجود استراتژی در جهت توسعه بیمه های عمر
بدون شک رسیدن به اهداف راهبردی نیازمند مطالعه و بررسی ، برنامه ریزی و تلاش در جهت تحقق آن است . علیرغم تهیه وتدوین چشم انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران ، بنظر می رسد این موضوع در صنعت بیمهنهادینه نگردیده است و هریک از شرکت های بیمه و مدیریت های ذیربط ، باتوجه به توانایی و شرایط درون سازمانی خود مشغول فعالیت هستند و برنامه مدونی در مورد توسعه بیمه های عمر. در صنعت بیمه ، وجود ندارد .

۵ پایین بودن قدرت اقتصادی مردم کشور
بررسی های انجام شده حاکی از آن است که قدرت اقتصادی عامه مردم هر کشور و توسعه بیمه های عمرارتباط دو جانبه دارد .بدین مفهوم که هر چقدر درآمد سرانه مردم بیشتر باشد اقبال عمومی به بیمه بیشتر است . و از سوی دیگر هرچقدر ضریب نفوذ بیمه در یک کشور بیشتر باش

د ، نشانگر وضعیت مناسب اقتصادی عامه مردم است . بنابراین فقر و پایین بودن درآمد سرانه در رابطه با بیمه های عمر یک مانع عمده است و البته راهکار ارتقاء سطح درآمد ها خارج از صنعت بیمه و قابل مدیریت این صنعت نیست . اما صنعت بیمه تاکنون نسبت به ارائه طرحهای بیمه ای جهت اقشار کم درآمد بیمه های خرد اقدام موثری به عمل نیاورده است.
۶کافی نبودن تامین های ارائه شده توسط شرکت های بیمه
مردم نیازهای گوناگونی دارند.شرایط زندگی آنان نیز متفاوت است.سطح نیاز پوشش بیمه ای و سرمایه مورد نظر هر فرد با دیگری از جهات مختلفی با یکدیگر فرق دارد . اما آنچه در صنعت بیمه

کشور به وقوع پیوسته است ، تحمیل شرایط یکطرفه و ارائه بیمه های سنتی به مردم است . در یک دهه ی اخیر تلاش های خوبی از طرف شرکت های بیمه از جمله شرکت بیمه دانا صورت گرفته است اما با وجود این ، هنوز با شرایط مورد انتظار و با استاندارد های جهانی فاصله بسیاری دارد .
تجربه سایر کشورها هند

در کشور هندوستان بالغ بر ۱۲۸ نوع بیمه عمر از انواع مختلف آن و یا ترکیبی از بیمه عمر و درمان ارائه می گردد .
۷) عدم رضایت بیمه شدگان ازسرویس دهی مطلوب شرکت های بیمه
سازمانهای جدید بر خلاف سازمانهای سنتی رضایت مشتریان خود را محور و اساس فعالیت های خود قرارداده اند . طراحی و تولید محصول بر اساس نیاز مشتری ، خدمت رسانی سریع و مستمر لازمه حضور در بازار های جدید است.
" اولین گام برای طراحی استراتژی خدمات دریک شرکت .اهتمام وتوجه به نقطه نظرات مشتریان آن شرکت است " .ضرب المثلی می گوید " مشتری اگر شاه نیست دست کم شاهزاده است .

حکمت ودانش بجا مانده ازژاپنی ها ، بیانگر این است که اگر شرکت رضایت مشتری را تضمین کند سود نیز تضمین خواهد شد...اکنون آشکار شده است که رضایت مشتری دیگر رمز موفقیت نیست ، وفا داری مشتری کلید اصلی موفقیت درفعالیت های تجاری است. " (۹) اما متاسفانه در نظام اداری کشور و علی الخصوص در صنعت بیمه ارباب رجوع و مشتری جایگاه خاص خود را نیافته است ." ماهیت شرکتهای بیمه ایجاب میکندتا باحرکت در راستای مشتری مداری .دوام و بقای خود را

استمرار بخشد در عصرارتباطات و اطلاعات امکان مقایسه خدمات بیمه ای شرکتهای مختلف براحتی از طرف مردم فراهم شده است ... ) عدم توجه به مشتری مداری در صنعت بیمه در کلیه رشته های بیمه ای هم در فرآیند صدور بیمه نامه وهم در هنگام پرداخت خسارت وهمچنین درهنگام پاسخگویی به سوالات و مشکلات بیمه شدگان ،تبعات بسیاری در کاهش فروش بی

مه های عمر داشته است . ولازم است بمنظور توسعه کمی و کیفی بیمه های عمر از این بابت تحولی اساسی در نگرش صنعت بیمه و کارکنان آن ایجاد گردد. و از برخورد قیم مابانه با بیمه شدگان بشدت احتراز شود .
۸ عدم تبیین جایگاه حقوقی و قانونی بیمه های عمر

بیمه های عمر بعنوان یکی از قرارداد های بیمه ای و بازرگانی ، تابع قوانین مدنی وقانون و مقررات و حقوقبیمه است که تعهدات طرفین قرارداد بیمه اعم از بیمه گر بیمه گذار و بیمه شده و ذینفع و همچنین اشخاص ثالث را تبیین می کند. قانون بیمه که در سال ۱۳۱۶ تصویب شده است بسیار کلی و محدود است . سایر مقررات و از جمله آیین نامه های مصوب شورای عالی اداری در بسیاری از موارد از جمله : حقوق بیمه گذار وبیمه شده و ذینفع ، انتقال بیمه ، توثیق بیمه نامه و... دارای ابهام و یا مسکوت است. در حالیکه چنین مواردی در قوانین و حقوق سایر کشورها به دقت و به تفصیل بیان شده است . این ابهام ها در قوانین ومقررات باعث ایجاد اختلاف بین بیمه گر و بیمه گذار شده و اجرای بعضی از امور را با تاخیر مواجه میسازد.

▪ تجربه سایر کشورها هند
در قوانین و مقررات بسیاری از کشورها ، بویژه کشورهایی که سابقه فعالیت طولانی تری در بیمه دارند ، ابهام ها بر طرف گردیده ودر مورد همه موارد محتمل ، پیش بینی های لازم بعمل آمده است . بعنوان نمونه در کشور هندوستان در باره نحوه پذیرش بیمه شده ، نحوه انتقال بیمه نامه و... دستورالعمل های مدون و مفصلی وجود دارد .
۹ عدم وجود سیستم و برنامه آموزشی مدون و کاربردی جهت تربیت نیروی انسانی مورد نیاز
نیروی انسانی مهمترین رکن هر سازمان تلقی می گردد.توانمندی ، دقت ، نوآوری و بهره وری صحیح از نیروی انسانی در گرو آموزش های موثر و مستمر است .
در این باره می توان گفت:::
۹-۱ دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در چند سال گذشته تلاش های خوبی به منظور تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنعت بیمه داشته اند . و از جهت کمی در این باره مشکلی وجود ندارد ، اما از جهت کیفی بنظر می رسد بین نیاز صنعت بیمه و برنامه ریزی دانشگاه ها در این باره نوعی گسستگی وجود دارد.
۹-۲) دوره های آموزشی کاربردی در جهت ارتقاء دانش و بینش کارکنان و شبکه فروش با هدف توسعه بیمه عمرو حتی سایر رشته ها توسط شرکت های بیمه و یا یک مرکز آموزشی مستقل پیش بینی نشده است. شبکه فروش اعم از نمایندگان . کارگزاران و بازاریابان بهره ای از آموزش های تخصصی بویژه در باره ی فروش بیمهنبرده اند . بنابراین کارآیی و تخصص لازم را برای فروش گسترده بیمه های عمر کسب ننموده اند .

▪ تجربه سایر کشورها هند
در کشور هندوستان علاوه بر دانشگاه و موسسات آموزش عالی ، مراکز متعددی به ارائه دوره های تخصصیبیمه و آموزش و تربیت نیروی انسانی فعال در صنعت بیمه می پردازند . یکی از کار های جالبی که در هند انجام شده است ، بومی سازی دوره های آموزش چارتر بیمه می باشد . وانواع دوره های آموزشی چارتر در هند ارائه و گواهینامه مربوط به شرکت کنندگان ارائه می

شود

۱۰ نحوه سرمایه گذاری ذخایر ریاضی بیمه های عمر
ذخایر و اندوخته های ریاضی بیمه های عمر ، امانت های بیمه گذاران نزد شرکت های بیمه می باشد . آنچه که قابل تامل است این است که این ذخایر ، بهر دلیل بطور موثری سرمایه گذاری نشده است ، به نحوی که در سالهای اخیر برآیند سود سرمایه گذاری از محل ذخایر ریاضی ، از سود بلند مدت بانکها و بعضا بهره فنی لحاظ شده در محاسبات حق بیمه نیز کمتر بوده است .
۱۱ وجود تورم اقتصادی در کشور
تورم و فراز و نشیب های اقتصادی در کشور یکی از بزرگترین موانعی است که توسعه بیمه های عمر را به مخاطره می اندازد و مردم را به در هنگام خرید بیمه نامه عمر به تردید جدی وا می دارد . البته راهکارهای متعددی همچون جانشین کردن طلا یا ارز خارجی و... به جای مبلغ سرمایه ، نیز در این باره از طرف صاحبنظران ارائه شده است که همه ی موارد بجز پرداخت سود مشارکت در منافع به بیمه شدگان بیمه های عمر ، بدلیل قوانین و شرایط اقتصادی کشور استفاده از آن اجرایی به نظر نمی رسد.

۱۲ نحوه حسابداری حسابهای بیمه ای و ازجمله بیمه های عمر
بیمه های عمر بدلیل داشتن اندوخته ریاضی و طولانی بودن مدت بیمه و همچنین محاسبه سود مشارکت در منافع بوجب آیین نامه شماره ۱۳ و اصلاحات بعدی آن ، می بایست بطور جداگانه نگهداری و سرمایه گذاری شود. لیکن بدلایل گوناگون این مهم مغفول مانده است .از طرف دیگر حقوق بیمه گذاران رعایت نشده و در نهایت توسعه بیمه های عمر را با مشکل مواجه ساخته است.

۱۳ عدم استفاده از تکنولوژی اطلاعات IT
استفاده از تکنولوژی های جدید و بویژه تکنولوژی اطلاعات در عصر حاضر ودر صنعت بیمه از نظر همگان شاید بدیهی به نظر برسد اما در عمل مشکلات بسیاری وجود دارد که عمده ترین آن عدم وجود زیر ساخت های لازم جهت اجرایی نمودن استفاده از تکنولوژی است که می توان به مشکلات پول الکترونیکی ، امضای الکترونیکی و مخابرات وقوانین ومقررات ذیربط و... اشاره نمود.اما آنچ

ه که مسلم است صنعت بیمه در استفاده از تکنولوژی اطلاعات ، در مقایسه با سایرین از جمله بانکها، بسیار عقب تر است.
۱۴ عدم وجود یک نظام جامع آماری و پایگاه اطلاعاتی جهت تصمیمگیران و تصمیم سازان و م

حققین
اطلاعات و تصمیم گیری دو روی یک سکه اند . بدون اطلاعات صحیح تصمیم گیری درست امکان پذیر نیست . اطلاعات در عصر حاضر قدرت است،سرمایه است و فعالیت در عرصه رقابت های فشرده بدون اطلاعات خوش خیالی است . اما آنچه جای تعجب دارد این است که در چنین فضایی صنعت بیمه و شرکت های بیمه از داشتن بانکهای اطلاعاتی مورد نیاز خود محروم هستند . به عنوان نمونه در حدود ۳-۴ سال پیش یک بیمه گذار بیمهاتومبیل با مدارک ساختگی در ۳ شعبه ی

ک شرکت خسارت گرفته بود و جالب تر اینکه میزان خسارت دریافتی ۳ شعبه با یکدیگر تفاوت چشم گیری داشت.!!
۱۵ نرخ های بهره فنی اعلام شده از سوی بیمه مرکزی ایران

در تاریخ ۱۴/۱۱/۱۳۸۲ شورای عالی بیمه تعرفه بیمه های عمر را تغییر داد . بیمه مرکزی ایران در تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۲ تعرفه های جدید را جهت اجرا به شرکت های بیمه ابلاغ نمود. این تغییرات از جهات زیرمشکلاتی جدی را در فروش و توسعه بیمه های عمر بوجود آورده است .
۱۵-۱ حق بیمه های بیمه عمر بویژه بیمه های عمر و پس انداز تا در بعضی از مقاطع سنی تا ۴۵ درصد رشد داشته است ..
۱۵-۲ نرخ بهره فنی در محاسبات حق بیمه ، تا مدت ۱۰ سال ، ۱۵ درصد وبابت مدت بالای ۱۰ سال ، ۱۰ درصد لحاظ شده است . که این امر فروش بیمه های عمر بالاتر مدت ۱۵ سال را که در حدود۷۵ درصد از آمار بیمهنامه ها را به خود اختصاص داده بود با مشکل جدی مواجه ساخت .
۱۵-۳آمادگی نرم افزاری در شرکت های بیمه و آمادگی ذهنی در شبکه فروش در هنگام ابلاغ وجود نداشت .
۱۵-۴ نرخ بهره فنی اعلام شده با اطلاعات و شرایط واقعی اقتصادی تطبیق نداشت وندارد.
درنتیجه پس ابلاغ مصوبه تغییر تعرفه بیمه های عمر ، و اجرا توسط شرکت های بیمه ، افت شدیدی در فروشبیمه های عمر ایجاد شد که تاکنون نیز جبران نگردیده است .
۱۶ عدم پرداخت سود مشارکت واقعی در شرکت های بیمه
بر اساس آیین نامه شماره ۱۳ و ۱۳.۷ شرکتهای بیمه مکلفند بیمه شدگان بیمه های عمر را در منافع حاصل از سرمایه گذاری ذخایر ریاضی به میزان ۸۵ در شریک کنند . ولی بدلایل مختلف و از آن جمله عدم تفکیک حسابهای بیمه های عمر با سایر رشته های بیمه ای این امر محقق نشده است . و سود مشارکت پرداخت شده توسط شرکت های بیمه تا کنون اغلب به صورت علی الحساب بوده است.

۱۷ عدم وجود سیاست ترویجی و تبلیغاتی فراگیر
اثرات ترویج و تبلیغ در فروش کالاها و از جمله بیمه انکار ناپذیر است . با عنایت به ضرب المثل معروف " بیمهفروختنی است نه خریدنی " و با توجه به بررسی های صورت گرفته ، ( ۱۳ بیمه های عمر و فروش آن رابطه مستقیمی با تبلیغ دارد و بنابرین بدون داشتن یک برنامه ترویج و تبلیغ مناسب از طرف صنعت بیمه ، انتظار توسعه ی بیمه های عمر نا محتمل به نظر می رسد .

۱۸ طولانی بودن بودن فرآیند صدور بیمه نامه و پرداخت خسارت
بیمه یک فن و یک صنعت پیجیده است . و با توجه به اینکه عوامل بسیاری در صدور بیمه نامه و خسارت های احتمالی دخیل هستند رعایت اصول کارشناسی در هر مورد الزامی است.اما علیرغم آن رعایت حقوق بیمه گذار و احترام به شخصیت و وقت او در مراحل صدور بیمه نامه و نیز فرآیند پرداخت خسارت اجتناب ناپذیر است .
۱۹ عملیاتی نشدن معافیت های مالیاتی پیش بینی نشده در قوانین مالیاتی
در قانون مالیات های مستقیم به موجب مواد ۱۳۷،۱۳۶، ۱۴۷ و ۱۴۸ آن علاوه برسرمایه بی

مه های عمر ، حقبیمه های پرداختی بابت بیمه های عمر توسط اشخاص حقیقی و بیمه گذاران حقوقی از درآمد مشمول مالیاتبیمه شدگان کسر می گردد و این موضوع در قوانین ۵ساله برنامه توسعه اقتصادی کشور نیز تصریح شده است . لیکن بدلیل عدم وجود متولی خاصی که از حقوق بیمه گذاران دفاع نماید، اجرای قانون یا مسکوت مانده و یا اجرایی نگردیده است.

۲۰) سختگیری در پرداخت خسارت در همه ی رشته های بیمه ای و بیمه های عمر
۲۱) نحوه بررسی ریسکها و معاینات پزشکی بیمه های عمر
۲۲) نحوه دریافت حق بیمه از بیمه شدگانبیمه های عمر
۲۳) مداخله سایرمراکز پولی وبانکی در امور بیمه

۲۴) اعمال نظارت تعرفه ای توسط بیمه مرکزی
۲۵) عدم استاندارد نمودن خدمات بیمه ای
۲۶) عدم تبیین جایگاه تحقیق وتحقیقات درصنعت بیمه و عدم وجود واحدهای تحقیقاتی در شرکت های بیمه
۲۷) عدم توجه به ساختار های فرهنگی اقوام و اقشار و فرق مختلف در کشور
۲۸) عدم انعطاف پذیری بیمه نامه های صادره شرکت های بیمه
۲۹) عدم توجه دولت به بیمه های عمر

۳۰) عدم استفاده از همکاری سایر مراکز از جمله بانک ها و موسسات حمایتی و تامینی
۳۱) عدم استفاده از تجربیات سایر کشورها
۳۲) وجود موانع فنی در ارائه آسان بیمه نامه های عمر (نرخ بهره فنی ، سقف سرمایه ، مدت بازخرید ، ارزش بازخریدی ، عدم پرداخت کارمزد صدور به نمایندگان و...
۳۳) عدم حضور و فعالیت شرکت های بیمه خارجی در کشور
موانع و راهکار های توسعه بیمه های عمر در کشور
فايده اصلي بيمه ، دادن اطمينان به افراد در جهت مقابله با خطرات احتمالي است كه د

ر قاموس بيمه به آن ريسك اطلاق مي گردد . فارغاز نوع بيمه مي توان گفت بيمه علاوه بر ايجاد محيطي امن براي فعاليت هاي اقتصادي ، باعث ايجاد اطمينان براي كار و توليد و سرمايه گذاري و بطور كلي ايجاد فضاي امن و آرام براي فعاليت هاي اجتماعي و اقتصادي است .
صنعت بيمه در ايران عليرغم اينكه بيش از 7 دهه قدمت دارد و تلاش هاي زيادي جهت توسعه آن صورت گرفته است ، هنوز جايگاه مناسبي ندارد وعرضه گسترده بيمه هاي عمر بمنظور ارتقاء و بهبود سطح رفاه اجتماعي _ آنگونه كه شايسته است _ با توجه به وجود ظرفيت ها و قابليت هاي گسترده در كشور ،با موانع بسياري رو برو مي باشد

مقاله " موانع و راهكار هاي توسعه بیمه های عمر انفرادي در كشور" به بررسي موانع عمده فرا روي بيمه هاي عمر پرداخته و سعي گرديده است با استفاده از تجارب موجود و مطالعات صورت گرفته يك طرح كلي -و البته اجمالي- كه حاوي مشكلات اساسي و نيز راهكارهاي رفع موانع توسعه بيمه هاي عمرباشد ، ارائه نمايد.
ذكر اين نكته قبل از ورود به مباحث اصلي ضروري به نظر مي رسدكه عدم توسعه بيمه هاي عمر و رفع موانع ، يك مشكل يك وجهي ويا يك معادله يك مجهوله نيست ، عوامل بسياري در توسعه بيمه هاي عمر دخالت دارد كه ريشه بسياري از عوامل خارج از صنعت بيمه و برون سازمانی است . برنامه ريزي وسياستگذاري در اين باره در درون صنعت بيمه ميسر نيست
تصوير كلي از بيمه عمر انفرادي و عوامل ذيربط
جمعيت كل كشور 782ر495ر70 نفر
تعداد جمعيت قابل بيمه شدن: حمعییت زیر 65 سال کشور بالغ بر 000ر800ر66 نفر می باشد واگر افراد زیر 15 سال را هم نیز استثناء کنیم 000ر000ر49 نفر قابل بیمه شدن هستند.
تعداد بيمه شدگان :: در حدود000ر300ر1 نفر
درصد دارندگان بيمه به كل جمعيت::: 1.8درصد

تعداد شعب فعال در صنعت بيمه :: 535 شعبه
تعداد نمايندگان : : در حدود 200ر8 نفر (2
تعداد کارکنان صنعت بیمه :در حدود 10000 نفر : بیمه ایران 437ر2نفر بیمه آسیا 743ر1 نفر بیمه دانا 374ر1 نفر و بیمه البرز 974 نفر و بقیه در شرکتهای بیمه خصوصی فعالیت می کنند.
بخش اول:
موانع توسعه بيمه هاي عمر

1- ساختارهاي سازمانی و مديريتي
سازمانهای اداري از جمله شركتهاي بيمه از اركان متعددي نظير: نيروي انساني ،قوانين و مقررات ، تشكيلات و سازماندهي ، روش انجام كار ، نظام مديريت ، نظام آموزش و تجهيز نيروي انساني ، نظام طبقه بندي مشاغل ، نظام ارزشيابي ، و نظام پرداخت تشكيل شده است كه هركدام از اين اركان اهميت خاصي دارد .

باتوجه به اينكه نحوه سازماندهی و ساختارهاي سازمانی نقش عمده اي در تحقق اهداف خواهد داشت .به عبارت ديگر " ساختار نشان دهنده استراتژي است ."(4) ساختار سازمانی مربوط به بيمه هاي عمر در شركت هاي بيمه از دو نظر جهت توسعه بيمه هاي عمر در كشور كارآيي ندارد.
1-1- سازمانی اختصاصي و تخصصي به منظور ارائه بيمه هاي عمر وجود ندارد . و " تامين رضايت مشتريان و توسعه بيمه در گرو ساختاري موثر و مناسب است ، در حاليكه ساختار صنعت بيمه به نحوي طراحي شده است كه حساسيت لازم را در قبال مشتريان نداشته و با سنتي عمل كردن در چند رشته و محدوده خاص ، كمتر به دنبال مشتري مداري بوده است ." ( 5) بنابر اين، ايجاد و راه اندازي شركت هاي بيمه تخصصي عمر يك امر ضروري بنظر مي رسد ، تا با درك صحيح از شرايط بيمه هاي عمر از جمله نحوه بازاريابي و فروش ، نحوه پذيرش ريسك ، نحوه وصول حق بيمه ، حسابداري وسرمايه گذاري وجوه حق بيمه و ذخاير رياضي ، بتواند تعامل بهتري با بيمه شدگان و بيمه گذاران اين رشته فراهم سازد .
.
2-1- سازماندهی واحد هاي فني و پشتيباني در شركت هاي بيمه به گونه اي است كه به هدف توسعه بيمه هاي عمر انفرادي كمكي نمي كند به عنوان نمونه در مديريت هاي مالي و سرمايه گذاري تفاوت چنداني بين حق بيمه هاي دريافتي بيمه هاي عمر و ساير رشته ها قائل نمي باشند .در حاليكه لازم است حسابداري بيمه هاي عمر و چرخه گردش مالي مربوط و همچنين سرمايه گذاري از وجوه اندوخته ها جهت ارائه خدمات مطلوب و حفظ حقوق بيمه گذاران بطور جد

اگانه صورت گيرد .

2- عدم اشائه مطلوب فرهنگ بيمه
فرهنگ عبارت است از مجموعه‌اي از ارزش‌ها، عقايد، هنجارها، آداب و رسوم، زبان و ميراث فرهنگي وتاريخي يك جامعه كه از پيشينيان به ارث رسيده است. و منظور از فرهنگ بيمه نيز عبارت است از آشنايي مردم كشور با بيمه و انواع و شناخت آن و استفاده و استقبال ازپوشش هاي بيمه اي جهت مقابله با خطرات احتمالي و پيش رو ، و ايجاد تعاملي پايدار ومنطقي بين صنعت بيمه وآحاد مردم كشور و تقويت باور و نگرش مثبت مردم نسبت به صنعت بيمه ، خدمات بيمه اي

و شركت هاي بيمه . اما ضریب نفوذ بیمه ، تعداد بیمه نامه های اختیاری خریداری شده ، حجم حق بیمه های دریافتی و نحوه تعامل مردم با شرکت های بیمه ، نشان دهنده نهادینه نشدن فرهنگ بیمه بین مردم است .

3- شبكه فروش نا كارآمد

در حال حاضر عرضه و فروش بيمه هاي مختلف از جمله بيمه هاي عمر از طرق زير صورت مي گيرد .
3-1- عرضه مستقيم از طرف شركت بيمه
3-2- عرضه از طريق كارگزاران بيمه ( موضوع آيين نامه شماره 6 شوراي عالي بيمه
3-3- عرضه از طريق نمايندگان حقيقي و حقوقي شركت هاي بيمه ( موضوع آيين نامه شماره 28 شوراي عالي بيمه
3-4- عرضه بيمه از طريق نمايندگان فروش بيمه عمر ( موضوع آيين نامه شماره 54 شوراي عالي بيمه
3-5- بازار يابان بيمه به نمايندگي از نمايندگان و كارگزاران
نمايندگان و كارگزاران بيمه و بازاريابان آنها شبكه فروش صنعت بيمه را تشكيل مي دهند و در حقيقت باز وان اجرايي شركت هاي بيمه جهت فروش بيمه مي باشند. توانايي و بالندگي شبكه فروش ، شكوفايي فروش از نظر كمي و كيفي را بدنبال خواهد داشت . و ضعف آن نيز موجب پريشاني در عرضه بيمه در جامعه خواهد بود. " به جرات مي توان گفت يكي از عواملي كه باعث شده است تا صنعت بيمه در زمينه رسيدن به سطح مطلوب و تركيب فروش خدمات بيمه اي با مشكل مواجه شود ، نارسايي و رشد نيافتگي شبكه فروشندگي حضوري در بازار بيمه ايران است
نتايج بررسي های صورت گرفته در اين باره حاكي از وجود مشكلات زير است
" - سطح آموزشي نمايندگان و فروشندگان حضوري خدمات بيمه بسيار ضعيف و نا مناسب است .
- وجود ابهام در جايگاه حقوقي و قانوني فروشندگان بيمه.

- همه نمايندگان بيمه براي هدايت نيروهاي فروش تبحر و توانايي لازم را ندارند.
- ساختار نامناسب اداري مرتبط با شبكه فروش در شركتهاي دولتي .
- درك نادرست برخي مديران از بازار بيمه و شبكه فروش.
- شيوه نامناسب جذب و نگهداري نمايندگان.
- عدم هدايت صحيح نمايندگان در راستاي فروش بهتر و بيشتر.
- عدم نظارت مستمر و راهبردي بر عملكرد نمايندگان.

- سياست هاي تشويقي جهت نمايندگان فعال پيش بيني نشده است .

در كشور هندوستان فروش مستقيم بيمه هاي عمر وجود ندارد و بيمه نامه ها فقط از طريق شبكه نمايندگي بفروش مي رسد . در هر شعبه يك يا چند كارشناس بازاريابي فعاليت مي كنند كه وظيفه آنان هدايت و نظارت بر نمايندگان است و به اين كارشناسان ، در صورت رضايت ب

خش بودن عملكرد نمايندگان تحت نظارت ، مبالغي علاوه بر حقوق ، پرداخت مي گردد .

4- عدم سياستگذاري هاي كلان در صنعت بيمه و عدم وجود استراتژي در جهت توسعه بيمه هاي عمر

بدون شک رسیدن به اهداف راهبردی نیازمند مطالعه و بررسی ، برنامه ریزی و تلاش در جهت تحقق آن است . علیرغم تهیه وتدوین چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران ، بنظر می رسد این موضوع در صنعت بیمه نهادینه نگردیده است و هریک از شرکت های بیمه و مدیریت های ذیربط ، باتوجه به توانایی و شرایط درون سازمانی خود مشغول فعالیت هستند و برنامه مدونی در مورد توسعه بیمه هایعمر. در صنعت بیمه ، وجود ندارد .

5- پايين بودن قدرت اقتصادي مردم كشور
بررسی های انجام شده حاکی از آن است که قدرت اقتصادی عامه مردم هر کشور و توسعه بیمه های عمر ارتباط دو جانبه دارد .بدین مفهوم که هر چقدر درآمد سرانه مردم بیشتر باشد اقبال عمومی به بیمه بیشتر است . و از سوی دیگر هرچقدر ضریب نفوذ بیمه در یک کشور بیشتر باشد ، نشانگر وضعیت مناسب اقتصادی عامه مردم است . بنابراین فقر و پایین بودن درآمد سرانه در رابطه با بیمه های عمریک مانع عمده است و البته راهکار ارتقاء سطح درآمد ها خارج از صنعت بیمه و قابل مدیریت این صنعت نیست . اما صنعت بیمه تاکنون نسبت به ارائه طرحهای بیمه ای جهت اقشار کم درآمد بیمه های خرد ) اقدام موثری به عمل نیاورده است.

6- كافي نبودن تامين هاي ارائه شده توسط شركت هاي بيمه
مردم نیازهای گوناگونی دارند.شرایط زندگی آنان نیز متفاوت است.سطح نیاز پوشش بیمه ای و سرمایه مورد نظر هر فرد با دیگری ازجهات مختلفی با یکدیگر فرق دارد . اما آنچه در صنعت بیمه کشور به وقوع پیوسته است ، تحمیل شرایط یکطرفه و ارائه بیمه های سنتی به مردم است . در یک دهه ی اخیر تلاش های خوبی از طرف شرکت های بیمه از جمله شرکت بیمه دانا صورت گرفته است اما با وجود این ، هنوز با شرایط مورد انتظار و با استاندارد های جهانی فاصله بسیاری دارد .

در کشور هندوستان بالغ بر 128 نوع بیمه عمر از انواع مختلف آن و یا ترکیبی از بی

مه عمر و درمان ارائه می گردد .

7- عدم رضايت بيمه شدگان ازسرويس دهي مطلوب شركت هاي بيمه

سازمانهای جدید بر خلاف سازمانهای سنتی رضایت مشتریان خود را محور و اساس فعالیت های خود قرارداده اند . طراحي و توليد محصول بر اساس نياز مشتري ، خدمت رساني سريع و مستمر لازمه حضور در بازارهای جديد است.
" اولین گام برای طراحی استراتژی خدمات دریک شرکت .اهتمام وتوجه به نقطه نظرات مشتریان آن شرکت است " (8) .ضرب المثلی می گوید " مشتری اگر شاه نیست دست کم شاهزاده است . حکمت ودانش بجا مانده از ژاپنی ها ، بیانگر این است که اگر شرکت رضایت مشتری را تضمین کند سود نیز تضمین خواهد شد...اکنون آشکار شده است که رضایت مشتری دیگر رمز موفقیت نیست ، وفا داری مشتری کلید اصلی موفقیت درفعالیت های تجاری است. " (9) اما متاسفانه در نظام اداری کشور و علی الخصوص در صنعت بیمه ارباب رجوع و مشتری جایگاه خاص خود را نیافته است ." ماهیت شرکتهای بیمه ایجاب میکندتا باحرکت در راستای مشتری مداری .دوام و بقای خود را استمرار بخشد در عصرارتباطات و اطلاعات امکان مقایسه خدمات بیمه ای

شرکتهای مختلف براحتی از طرف مردم فراهم شده است ... عدم توجه به مشتري مداري در صنعت بيمه در کلیه رشته های بیمه ای هم در فرآیند صدور بیمه نامه وهم در هنگام پرداخت خسارت وهمچنین درهنگام پاسخگویی به سوالات و مشکلات بیمه شدگان ،تبعات بسیاری در کاهش فروش بیمه های عمر داشته است . ولازم است بمنظور توسعه كمي و كيفي بيمه هاي عمر از اين بابت تحولي اساسي در نگرش صنعت بيمه و كاركنان آن ايجاد گردد. و ازبرخورد قيم مابانه با بيمه شدگان بشدت احتراز شود .
8- عدم تبيين جايگاه حقوقي و قانوني بيمه هاي عمر

بیمه های عمر بعنوان یکی از قرارداد های بیمه ای و بازرگانی ، تابع قوانین مدنی وقانون و مقررات

و حقوق بیمه است که تعهدات طرفین قرارداد بیمه اعم از بیمه گر بیمه گذار و بیمه شده و ذینفع و همچنین اشخاص ثالث را تبیین می کند. قانون بیمه که در سال 1316 تصویب شده است بسیار کلی و محدود است . سایر مقررات و از جمله آیین نامه های مصوب شورای عالی اداری در بسیاری از موارداز جمله : حقوق بیمه گذار و بیمه شده و ذینفع ، انتقال بيمه ، توثيق بيمه نامه و... دارای ابهام و یا مسکوت است. در حالیکه چنین مواردی در قوانین و حقوق سایر کشورها به دقت و به تفصیل بیان شده است . اين ابهام ها در قوانين ومقررات باعث ايجاد اختلاف بين بيمه گر و بيمه گذار شده و اجراي بعضي از امور را با تاخير مواجه مي سازد
در قوانين و مقررات بسياري از كشورها ، بويژه كشورهايي كه سابقه فعاليت طولاني تري در بيمه دارند ، ابهام ها بر طرف گرديده ودر مورد همه موارد محتمل ، پيش بيني هاي لازم بعمل آمده است . بعنوان نمونه در كشور هندوستان در باره نحوه پذيرش بيمه شده ، نحوه انتقال بيمه نامه و... دستورالعمل هاي مدون و مفصلي وجود دارد .
9- عدم وجود سيستم و برنامه آموزشي مدون و كاربردي جهت تربیت نیروی انسانی مورد نیازنیروی انسانی مهمترین رکن هر سازمان تلقی می گردد.توانمندی ، دقت ، نوآوری و بهره وری صحیح از نیروی انسانی در گرو آموزش های موثر و مستمر است .

در این باره می توان گفت
9-1- دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در چند سال گذشته تلاش های خوبی به منظور تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنعت بیمه داشته اند . و از جهت کمی در این باره مشکلی وجود ندارد ، اما از جهت کیفی بنظر می رسد بین نیاز صنعت بیمه و برنامه ریزی دانشگاه ها در این باره نوعی گسستگی وجود دارد.

9-2- دوره های آموزشی کاربردی در جهت ارتقاء دانش و بینش کارکنان و شبکه فروش با هدف توسعه بیمه عمر و حتی سایر رشته ها توسط شرکت های بیمه و یا یک مرکز آموزشی مستقل پیش بینی نشده است. شبکه فروش اعم از نمایندگان . کارگزاران و بازاریابان بهره ای از آموزش های تخصصی بويژه در باره ي فروش بيمه نبرده اند . بنابراين كارآيي و تخصص لازم را براي فروش گسترده بيمه هايعمر كسب ننموده اند .

در كشور هندوستان علاوه بر دانشگاه و موسسات آموزش عالي ، مراكز متعددي به ارائه دوره هاي تخصصي بيمه و آموزش و تربيت نيروي انساني فعال در صنعت بيمه مي پردازند . يكي از كار هاي جالبي كه در هند انجام شده است ، بومي سازي دوره هاي آموزش چارتر بيمه مي باشد . وانواع دوره هاي آموزشي چارتر در هند ارائه و گواهينامه مربوط به شركت كنندگان ارائه مي شود
10- نحوه سرمايه گذاري ذخاير رياضي بيمه هاي عمر
ذخایر و اندوخته های ریاضی بیمه های عمر ، امانت های بیمه گذاران نزد شرکت های بیمه می باشد . آنچه که قابل تامل است این است که این ذخایر ، بهر دلیل بطور موثری سرمایه گذاری نشده است ، به نحوی که در سالهای اخیر برآیند سود سرمایه گذاری از محل ذخایر ریاضی ، از سود بلند مدت بانکها و بعضا بهره فنی لحاظ شده در محاسبات حق بيمه نیز کمتر بوده است .
11- وجود تورم اقتصادی در کشور
تورم و فراز و نشیب های اقتصادی در کشور یکی از بزرگترین موانعي است که
توسعه بیمه های عمر را به مخاطره می اندازد و مردم را به در هنگام خريد بيمه نامه عمر به تردید جدی وا می دارد . البته راهکارهای متعددی همچون جانشين كردن طلا يا ارز خارجي و... به جاي مبلغ سرمايه ، نیز در این باره از طرف صاحبنظران ارائه شده است که همه ی موارد بجز پرداخت سود مشارکت در منافع به بیمه شدگانبیمه های عمر ، بدلیل قوانین و شرایط اقتصادی کشور استفاده از آن اجرایی به نظر نمی رسد.

12- نحوه حسابداري حسابهاي بيمه اي و ازجمله بيمه هاي عمر
بیمه های عمر بدلیل داشتن اندوخته ریاضی و طولانی بودن مدت بیمه و همچنین محاسبه سود مشارکت در منافع بوجب آیین نامه شماره 13 و اصلاحات بعدی آن ، می بایست بطور جداگانه نگهداری و سرمایه گذاری شود. لیکن بدلایل گوناگون این مهم مغفول مانده است .ازطرف دیگر حقوق بیمه گذاران رعایت نشده و در نهایت توسعه بیمه های عمر را با مشکل مواجه ساخته است.
13- عدم استفاده از تكنولوژي اطلاعات IT
استفاده از تکنولوژی های جدید و بویژه تکنولوژی اطلاعات در عصر حاضر ودر صنعت بیمه از نظر همگان شاید بدیهی به نظر برسد اما در عمل مشکلات بسیاری وجود دارد که عمده ترین آن عدم وجود زیر ساخت های لازم جهت اجرایی نمودن استفاده از تکنولوژی است که می توان به مشکلات پول الکترونیکی ، امضای الکترونیکی و مخابرات وقوانین ومقررات ذیربط و... اشاره نمود.اما آنچه که مسلم است صنعتبیمه در استفاده از تکنولوژی اطلاعات ، در مقایسه با سایرین از جمله بانکها، بسیار عقب تر است.
14- عدم وجود يك نظام جامع آماري و پايگاه اطلاعاتي جهت تصميمگيران و تصميم سازان و محققين اطلاعات و تصمیم گیری دو روی یک سکه اند . بدون اطلاعات صحیح تصمیم گیری درست امکان پذیر نیست . اطلاعات در عصر حاضر قدرت است،سرمایه است و فعالیت در عرصه رقابت های فشرده بدون اطلاعات خوش خیالی است . اما آنچه جای تعجب دارد این است که در چنین فضایی صنعت بیمه و شرکت های بیمه از داشتن بانکهای اطلاعاتی مورد نیاز خود محروم هستند . به عنوان نمونه در حدود 3-4 سال پیش یک بیمه گذار بیمه اتومبیل با مدارک ساختگی در 3 شعبه یک شرکت خسارت گرفته بود و جالب تر اینکه میزان خسارت دریافتی 3 شعبه با یکدیگر تفاوت چشم گیری داشت.!!
15- نرخ هاي بهره فني اعلام شده از سوي بيمه مركزي ايران
در تاریخ 14/11/1382 شوراي عالي بيمه تعرفه بیمه های عمر را تغییر داد . بيمه مركزي ايران در تاريخ 27/12/1382 تعرفه هاي جديد را جهت اجرا به شركت هاي بيمه ابلاغ نمود. این تغییرات از جهات زیرمشکلاتی جدی را در فروش و توسعه بیمه های عمر بوجود آورد

ه است .
15-1- حق بیمه های بیمه عمر بویژه بیمه های عمر و پس انداز تا در بعضی از مقاطع سنی تا 45 درصد رشد داشته است .
15-2- نرخ بهره فنی در محاسبات حق بيمه ، تا مدت 10 سال ، 15 درصد وبابت مدت بالای 10 سال ، 10 درصد لحاظ شده است . که این امر فروش بیمه های عمر بالاتر مدت 15 سال را که در حدود75 درصد از آمار بیمه نامه ها را به خود اختصاص داده بود با مشکل جدی مواجه ساخت .
15-3- آمادگی نرم افزاری در شرکت های بیمه و آمادگی ذهنی در شبکه فروش

در هنگام ابلاغ وجود نداشت .
15-4- نرخ بهره فنی اعلام شده با اطلاعات و شرایط واقعی اقتصادی تطبیق نداشت وندارد.
درنتیجه پس ابلاغ مصوبه تغییر تعرفه بیمه های عمر ، و اجرا توسط شرکت های بیمه ، افت شدیدی در فروش بیمه های عمر ایجاد شد که تاکنون نيز جبران نگردیده است .
16- عدم پرداخت سود مشاركت واقعي در شركت هاي بيمه

بر اساس آیین نامه شماره 13 و 13.7 شرکت های بیمه مکلفند بیمه شدگان بیمه های عمر را در منافع حاصل از سرمایه گذاری ذخایر ریاضی به میزان 85 در شریک کنند . ولي بدلایل مختلف و از آن جمله عدم تفکیک حسابهای بیمه های عمر با سایر رشته های بیمه ای این امر محقق نشده است . و سود مشاركت پرداخت شده توسط شركت هاي بيمه تا کنون اغلب به صورت علي الحساب بوده است.
17- عدم وجود سياست ترويجي و تبليغاتي فراگير
اثرات ترویج و تبلیغ در فروش کالاها و از جمله بیمه انکار ناپذیر است . با عنایت به ضرب المثل معروف " بیمه فروختنی است نه خریدنی " و با توجه به بررسی های صورت گرفته ، ( 13) بیمه های عمر و فروش آن رابطه مستقیمی با تبلیغ دارد و بنابرین بدون داشتن یک برنامه ترویج و تبلیغ مناسب از طرف صنعت بیمه ، انتظار توسعه ی بيمه هاي عمر نا محتمل به نظر مي رسد .
18- طولاني بودن بودن فرآيند صدور بيمه نامه و پرداخت خسارت
بیمه یک فن و یک صنعت پیجیده است . و با توجه به اینکه عوامل بسیاری در صدور بیمه نامه و خسارت های احتمالی دخیل هستند رعایت اصول کارشناسی در هر مورد الزامی است.اما علیرغم آن رعایت حقوق بیمه گذار و احترام به شخصیت و وقت او در مراحل صدور بيمه نامه و نيز فرآيند پرداخت خسارت اجتناب ناپذیر است .
19- عملياتي نشدن معافيت هاي مالياتي پيش بيني نشده در قوانين مالياتي
در قانون مالیات های مستقیم به موجب مواد 137،136، 147 و 148 آن علاوه برسرمایه بیمه های عمر ، حق بیمه های پرداختی بابتبیمه های عمر توسط اشخاص حقیقی و بیمه گذاران حقوقی از درآمد مشمول مالیات بیمه شدگان کسر می گردد و این موضوع در قوانین 5ساله برنامه توسعه اقتصادی کشور نیز تصریح شده است . لیکن بدلیل عدم وجود متولی خاصی که از حقوق بیمه گذاران دفاع نماید، اجرای قانون یا مسکوت مانده و یا اجرایی نگردیده است.
20 سختگيري در پرداخت خسارت در همه ی رشته های بیمه ای و بیمه های عمر
21 نحوه بررسي ريسكها و معاينات پزشكي بیمه های عمر
22 نحوه دريافت حق بيمه از بیمه شدگانبیمه های عمر
23 مداخله سايرمراكز پولي وبانكي در امور بيمه
24 اعمال نظارت تعرفه اي توسط بیمه مرکزی
25 عدم استاندارد نمودن خدمات بيمه اي
26 عدم تبيين جايگاه تحقيق وتحقيقات درصنعت بيمه و عدم وجود واحدهاي تحقيقاتي در شركت هاي بيمه
27 عدم توجه به ساختار هاي فرهنگي اقوام و اقشار و فرق مختلف در كشور
28 عدم انعطاف پذيري بيمه نامه هاي صادره شركت هاي بيمه

29عدم توجه دولت به بيمه هاي عمر
30- عدم استفاده از همكاري ساير مراكز از جمله بانك ها و موسسات حمايتي و تامینی

31عدم استفاده از تجربيات ساير كشورها
32- وجود موانع فني در ارائه آسان بيمه نامه هاي عمر (نرخ بهره فنی ، سقف سرمایه ، مدت بازخرید ، ارزش بازخریدی ، عدم پرداخت کارمزد صدور به نمایندگان و...
33 عدم حضور و فعاليت شركت هاي بیمه خارجي در کشور
عدم تعيين سهم و جايگاه جهت رشته بیمه ای بيمه هاي عمر در بین سایر رشته ها
بخش دوم :
راهکارهای توسعه بیمه های عمر
دربخش اول مشکلات و موانع عمده ای که بر سر راه توسعه بیمه های عمر وجود دارد ، به اجمال ذکر شد . دراین بخش نیز مهمترین راهکار های توسعه بیمه های عمر بیان می گردد .
1-اصلاح ساختارهای اداری شرکت های بیمه و سازماندهی مجدد آن به منظور توسعه بیمه های عمر با اقدامات زیر :
1-1- تمرکز کلیه امور فنی و پشتیبانی بیمه های عمر از جمله واحد های صدور ، خسارت ، مالی ، سرمایه گذاری ،بازاریابی ، امور نمایندگان در یک مدیریت مستقل.
1-2- ایجاد شرکت تخصصی بیمه عمر بعنوان زیر مجموعه در شرکت های بیمه.
1-3- ایجاد یک یا چند شرکت تخصصی بیمه های زندگی به صورت مستقل.

2- تعیین و تبیین استراتژی کلان صنعت بیمه با توجه به چشم انداز 20 ساله و لایحه قانونی اصل 44 قانون اساسی و تنظیم برنامه عملیاتی و تعیین سهم هر رشته بیمه ای از جمله بیمه عمر .
3- سیاستگذاری در مورد ترویج و تبلیغ بیمه های عمر با همکاری بیمه مرکزی ، شرکت های بیمه و سایر سازمانهای و نهاد های ذیربط ..
4- تدوین یک برنامه آموزشی فراگیر و گسترده جهت ارتقاء دانش و تخصص نیروی انسانی شاغل در صنعت بیمه بویژه نمایندگان و بازاریابان و ایجاد یک مرکز آموزشی فعال به همین منظور.
5- مهندسی مجدد شبکه فروش با ارزیابی جایگاه شغلی و حرفه ای و حقوقی نمایندگان و بررسی مشکلات شبکه فروش ، بازاریابان و نیزاستفاده از راهکارهای جدید .
6- استفاده از روشهای جدید بازاریابی و فروش از جمله:
6-1- فروش بیمه نامه های عمر و پس انداز به صورت گروهی
6-2- جایگزینی بیمه های عمر و پس انداز و تمام عمر به جای بیمه های خطر فوت
بررسی راهکارهای توسعه بیمه های عمر انفرادی در کشور
۶ نگرانی های بیمه گران و بیمه گزاران:
الفبیمه گران:
اولین تصویری که در ذهن بیمه گران ایجاد می شود و گمان شکست چنین طرحهای را برای آنان ایجاد خواهد کرد،بالا بودن ضریب خسارت دو رشته درمان و شخص ثال

ث می باشد.
علت اصلی بالا بودن ضرایب خسارت در رشته های فوق الذکر فاصله بسیار زیاد با قانون اعداد بزرگ است.
ازآنجا که تمامی مالکان ، خودروهای خودرا تحت پوشش بیمه نامه شخص ثالث قرار نمی دهندو شرکتهای بیمه نیز تمامی افراد جامعه را تحت پوشش قرار نمی دهندبه طور قطع نمی توان گفت که این رشته ها کاملاً زیان ده هستند در صورت ایجاد جاذبه فروش بسته های فروش با شرایط پیش گفته احتمال کاهش ضریب خسارت این دو رشته نیز دور از ذهن نیست و از طرفی محاسبه ضریب خسارت در بسته های بیمه ای می بایست برای مجموعه بیمه نامه های ارایه شده صورت پذیرد.
در بسته بیمه ای پیش گفته دو رشته شخص ثالث و درمان به تنهایی دارای ضریب خسارت بالایی می باشند و رشته های عمر و حوادث انفرادی از ضرایب خسارت قابل قبولی برخوردارند که موجب تعدیل در ضریب خسارت بسته بیمه ای می شود.
ب بیمه گزاران:
در حال حاضر بیمه گزارانی که بازار هدف این بسته های بیمه ای جهت فروش بیمه های عمر انفرادی را تشکیل می دهند از تمامی اقشار جامعه می باشند و توان خرید این بسته با توجه به ارایه چندین بیمه نامه ،برای همگان مقدور نمی باشد که بافروش اقساطی اینبیمه نامه امکان تهیه این بیمه نامه برای آنان نیز میسر می گردد.
۷ نتیجه گیری:
فروش بیمه های زندگی یکی از اهداف مهم صنعت بیمه کشور در شرایط کنونی است ،سهم این بیمه ها از فروش بازار بیمه کشور بسیار پایین بوده و قابل قیاس با کشورهای پیشرفته در صنعت بیمه نمی باشد امید است با ارایه راهکارهای جدید ، بیمه های زندگی جایگاه خاص خودرا پیدا کند.
به نظر نویسنده فروش بسته های بیمه ای علاوه بر توسعه بیمه های عمر انفرادی در کشور سهم بسزایی در رشد فرهنگ بیمه نزد مردم خواهد داشت و علت آن آشنایی بیمه گزاران با چند رشته بیمه ای بوده و علاوه برآن بیمه گران با حمایت از خریداران بسته هایبیمه ای با بیمه گزارانی روبرو هستند که چندین پوشش را باهم خریداری نموده اند و علاوه بر آن که بیمه گزار بیمه نامه مورد نظر را خریداری کرده و از تامین آن برخوردار می شود اثرات بسته های بیمه ای را در کلیه جهات شاهد خواهد بود که در بسته بیمه ای مفروضبیمه گزار علاوه بر داشتن بیمه

عمر ،مسوولیت رانندگی خود را در قبال اشخاص ثالث بیمه نموده و هم از مزایای بیمه درمان برخوردار می شود و از طرفی دیگر در قبال حوادث تحت پوشش می باشد ،در صورتی که بیمه گران شرایط مناسب را برای بیمه گزاران فراهم نمایند تا نسبت به تهیه این بسته های بیمه ای اقدام نمایند و پس از خرید بیمه نامه نیز از وی به بهترین نحوحمایت کنند،بیمه گزاران نیز بهبیمه گران اعتماد لازم را پیدا خواهند کرد.
از لحاظ روانی نیز در صورت بروز حوادث منجر به فوت و نقص عضو این دسته بیمه گزاران چون به نی

ت بیمه شخص ثالث به سمت بسته جذب شده اند پس از دریافت خسارت یا پرداخت به وراث به شرکت بیمه به عنوان حامی نظاره میکنند و سعی در تهیه پوشش های بیمهای و خرید بیمه ها ی عمر دیگری از آن شرکت می نمایند و با ترویج بیمه های عمر اقشار جامعه از تامین و آسایش خاطر بیشتری برخوردار بوده صنعت بیمه کشور نیز از حالت یک یا چند محصولی خارج می شود.
بسته های بیمه ای با شرایط مختلف قابل پیاده سازی هستند و الزام به رشته های خاصی نیست و رشته های مندرج در بسته ها بستگی به شرکت بیمه و نیاز بازار دارد و مهمترین وِیژگی بسته های بیمه نیز همین ویژگی است به عنوان مثال بسته مفروض در این مقاله هم میتواند با رشته اجباری ثالث ارایه شود هم به همراه درمان و یا هردو باهم ،مساله مهم در بسته های بیمه ای هدف از ارایه محصول است که بسته به نیاز می توان رشته های موجود در آن را تغییر یا میزان تعهدات و سرمایه را تعدیل کرد و بعلاوه می توان بعد ازگذشت مدت زمانی مطلوبیت های بازار را شناسایی کرد و بسته های گوناگونی را ارایه کرد تا علاوه بر فروش یک محصول خاص به عنوان مثال بیمه های عمر رضایت بیمه گزاران را بیش از پیش جلب نمود.
در پایان اشاره به این مطلب خالی از لطف نیست که برای بدست آوردن اهداف بزرگی چون:حجم بالای فروش بیمه،اعتلای فرهنگ بیمه،پایین آوردن ضرایب خسارت،بالابردن ضریب نفوذ بیمه کشور ،بالا بردن سهم بیمه های زندگی و در نهایت آرامش خاطر بیش از پیش بیمهگزاران ، در ابتدای راه می بایست از منافعی چشم پوشی کرد.
نتیجه گیری:
فروش بیمه های زندگی یکی از اهداف مهم صنعت بیمه کشور در شرایط کنونی است ،سهم این بیمه ها از فروش بازار بیمه کشور بسیار پایین بوده و قابل قیاس با کشورهای پیشرفته در صنعت بیمه نمی باشد امید است با ارایه راهکارهای جدید ، بیمه های زندگی جایگاه خاص خودرا پیدا کند.
به نظر نویسنده فروش بسته های بیمه ای علاوه بر توسعه بیمه های عمر انفرادی در کشور سهم بسزایی در رشد فرهنگ بیمه نزد مردم خواهد داشت و علت آن آشنایی بیمه گزاران با چند رشته بیمه ای بوده و علاوه برآن بیمه گران با حمایت از خریداران بسته های بیمه ای با بیمه گزارانی روبرو هستند که چندین پوشش را باهم خریداری نموده اند و علاوه بر آن که بیمه گزار بیمه نامه مورد نظر را خریداری کرده و از تامین آن برخوردار می شود اثرات بسته های بیمه ای را در کلیه جها

ت شاهد خواهد بود که در بسته بیمه ای مفروض بیمه گزار علاوه بر داشتن بیمه عمر ،مسوولیت رانندگی خود را در قبال اشخاص ثالث بیمه نموده و هم از مزایای بیمه درمان برخوردار می شود و از طرفی دیگر در قبال حوادث تحت پوشش می باشد ،در صورتی که بیمه گران شرایط مناسب را برای بیمه گزاران فراهم نمایند تا نسبت به تهیه این بسته های بیمه ای اقدام نمایند و پس از خرید بیمه نامه نیز از وی به بهترین نحوحمایت کنند،بیمه گزاران نیز به بیمه گران اعتماد لازم را پیدا خواهند کرد.