دانلود مقاله شیوه های مقابله با درد کمر و پا و ستون فقرات

بخشی از مقاله

دردهای عضلانی بدون تشخیص

     همه روزه بیماران زیادی به علت دردهای عضلانی به پزشک مراجعه می کنند. طبق تحقیقات موجود، اگر به طب کلاسیک و سنتی بسنده کنیم  فقط در سی درصد از این بیماران به تشخیص می رسیم وقسمت عمده آنها، یعنی هفتاد درصد، بدون تشخیص باقی می مانند.

 این بیماران بدون تشخیص دچار مشکلات زیادی می شوند. برخی از آنان با نگرانی از بیماری های خطرناک (مانند سرطان، ام اس و ...) به پزشکان متعددی مراجعه می کنند و هزینه فراوانی جهت ویزیت و تست های تکمیلی می پردازند، معمولا نتیجه این تست های تکمیلی نرمال یا در حد نرمال است و فقط نگرانی بیمار را افزایش می دهند.

برای برخی از این بیماران،  تشخیص ناراحتی اعصاب مطرح می شود که مشکلات جدیدی را به وجود  می آورد.

 سئوالی که در اینجا مطرح می شود این است که: واقعا تشخیص این بیماری چیست؟ آیا می توان کاری برای آنان انجام داد؟ حدود 25 سال پیش، دو محقق به نامهای تراول و سیمون با تعریف نقطه ماشه ای و معرفی درد میوفاسیال، دریچه ای جدید به سوی تشخیص دردهای عضلانی گشودند.

  سندرم (بیماری) درد میوفاسیال

علایم بیماری: اغلب بیماران از درد موضعی که محدود به عضله یا مفصل خاصی نیست شکایت دارند. بسیاری ازاین بیماران دچار اختلالات حسی (مثلا کاهش حس، خواب رفتن دست وپا، سوزش)

هستند. در برخی از آنان کاهش قدرت عضلانی نیز دیده می شود، در این بیماران می توان یک نقطه دردناک به نام نقطه ماشه ای یافت،  با فشارروی این نقطه، درد در کل دست یا پا ایجاد می شود.

با توجه به اینکه علائم فوق گیج کننده هستند، یک مثال شایع از بیمارمبتلا به درد میوفاسیال می تواند به درک مطلب کمک کند.

خانم پنجاه ساله ای به علت درد شانه واندام فوقانی راست از شش ماه پیش مراجعه کرده است. وی علت درد را به کار زیاد  ناشی از چند روزمراقبت از فرزند بیمارش نسبت می دهد. با سئوالات بیشتر مشخص می شود که درد وی با فعالیت زیاد می شود. گاهی آرنج و ساعد ش گزگز و مورمور می کند، در هوای سرد بدتر می شود و وقتی سر شانه هایش را ماساژ می دهند دردش تسکین می یابد.

تا کنون دو یا سه بار هنگام ظرف شستن دچار درد شدید دست شده و ظرف از دست وی رها شده است. با معاینه مشخص می شود که نقطه ای در عضلات سر شانه اش وجود دارد که با فشار روی آن، حالت سوزن سوزن شدن آرنج ودرد وی افزایش می یابد.

رادیولوژی گردن، مختصری آرتروز و کاهش فاصله بین مهره ای را نشان می دهد.

نوار عصب وی نرمال است  و آزمایشات خونی در حد طبیعی هستند و فقط کلسترول وی بالاست.

   مثال فوق یکی از شایعترین تظاهرات این بیماری است. لازم به ذکر است که در این بیماران حتما باید بررسی های کاملی صورت گیرد، چرا که علایم ذکر شده دربیماریهای مهمی

نظیر: فشار روی ریشه های گردنی، آرتروز گردن، سندرم تونل مچ دستی،

اختلالات کارکرد تیروئید، کمبود کلسیم و برخی ویتامینها و کم خونی  نیز رخ می دهد.

 شیوع بیماری: حدود50% از بیماران دارای دردهای مزمن عضلانی به درد میوفاسیال مبتلا هستند. این بیماری در مردان و زنان به یک نسبت دیده می شود.

تشخیص: تشخیص بر اساس شرح حال و علایم بالینی صورت می گیرد. همانطور که گفته شد باید با یک شرح حال دقیق و معاینه کامل و بررسی های تکمیلی، احتمال سایر علل را نیز بررسی کنیم. نکته مهم این است که هیچ تست یا بررسی اختصاصی  برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و فقط با معاینه دقیق می توان به نتیجه رسید.

 عوارض: این بیماری کشنده نیست و اثری روی طول عمر بیمار نمی گذارد ولی به علت درد و سایر مشکلات همراه، شدیدا کیفیت زندگی را کاهش می دهد. همین علت سبب شده است که متخصصین طب فیزیکی که به افزایش کیفیت زندگی اهمیت زیادی می دهند، به این بیماری علاقه زیادی پیدا کنند.

  درمان: برای درمان این بیماری روش های متعددی پیشنهاد شده است که متداول ترین آنها عبارتند از: تزریق موضعی، فیزیوتراپی های خاص، و استفاده از روش "کشش واسپری". در مواردی که اختلالات زمینه ای نظیر کم خونی یا اختلال عملکرد تیروئید وجود دارند، آنها را نیز باید درمان کرد.

 در پایان باید متذکر شد که علیرغم گذشت 25 سال از معرفی این بیماری و وجود کتب ومقالات تخصصی متعدد، هنوزهم برخی از صاحبنظران، این بیماری را قبول ندارند.

صرف نظر از مباحث ومجادلات فوق، باید پذیرفت که در صورت معاینه دقیق و صرف زمان کافی می توان بسیاری از بیماران دچار" دردهای عضلانی ناشناخته " را تشخیص داد و درمان کرد. به عبارت دیگر شاید" بیماری" را بتوان انکار کرد ولی "بیمار" و "درد وی" قابل انکار نیست بلکه محتاج توجه پزشک است.

آرتروز

پیش زمینه

 آرتروز(اوستئوآرتریت، آرتروز، اوستئوآرتروز) بیماری مزمنی است که مفاصل خاصی (مفصل هایی با ساختمان سینوویال) را درگیرمی کند. مفاصل بزرگی که وزن بدن را تحمل می کنند  (زانو- ران)  بیشتر در معرض این بیماری هستند.

آرتروز در افراد مسن شایع تراست ولی ممکن است به علل ژنتیک یا آسیب قبلی مفصل در جوانان نیز بروز کند.

نحوه ایجاد و پیشرفت بیماری

در آرتروز، غضروف مفصلی دچار ترک خوردگی می شود، سلول های غضروف ساز سعی می کنند یا تولید غضروف جدید از پیشرفت بیماری جلو گیری کنند ولی سرانجام، بیماری بر روند ترمیم غضروف غلبه می کند و غضروف تکه تکه می شود و استخوان زیر آن به مفصل راه می یابد.

علایم بیماری

 - درد مفصل که با فعالیت تشدید می یابد مهمترین علامت این بیماری است.

 - خشکی مفصل نیز بسیار شایع است. خشکی مفصلی در بیماری آرتروز کمتر از نیم ساعت طول می کشد (منظور از خشکی مفصلی این است که وقتی بیمار برای مدت طولانی بی حرکت می ماند و سپس می خواهد حرکت کند، احساس می کند که مفصل وی خشک شده است).

 -  گاهی مفاصل مبتلا به ارتروز دچار ورم می شوند.

 -  ممکن است بیمار به علت درد زانو نتواند از حداکثرقدرت عضلات ران استفاده کند و بطور گاه به گاه دچار ضعف و خم شدن زانو گردد.

علل ایجاد آرتروز

 - بیماری آرتروز می تواند اولیه یا ثانویه باشد.

 - آرتروز اولیه: یعنی آرتروزی که بدون وجود زمینه قبلی به وجود می آید. اکثر آرتروزها از این نوع هستند.

 - آرتروز ثانویه: یک عامل زمینه ای سبب ایجاد آن شده است (مثلا روماتیسم مفصلی یا ضربه به مفصل)

بررسی های آزمایشگاهی

  هنوز تست آزمایشگاهی که بتوان توسط آن آرتروز را تشخیص داد کشف نشده است.

بررسی های تصویری

در موارد خاص می توان از رادیوگرافی ساده، MRI یا اسکن استخوان استفاده کرد.

    درمان

 برنامه توانبخشی

 تغییر برنامه زندگی، خصوصا ورزش منظم و کاهش وزن از اجزاء اساسی کنترل درد آرتروز هستند.

فیزیوتراپی: تقویت عضلات اطراف مفصل مبتلا سبب بهبود درد و احساس تعادل بیشتر (در مورد زانو) می گردد.

 کشش عضلات نیز بسیار مهم و اساسی است.

 ورزش های هوازی نیز نقش مهمی در کنترل دراز مدت علایم دارند.

 گاهی استفاده از وسایل کمکی (مثلا عصا) کمک کننده است.

  سایر اقدامات غیر جراحی

  تزریق استرویید سبب کاهش درد و التهاب مفصل می گردد و این اثرات معمولا 2-1ماه باقی می ما نند. تزریقات مکررخصوصا در مفاصل زانو و ران توصیه نمی شوند.

. تزریق اسید هیا لورونیک: روش نسبتا جدیدی است و بر اساس مقالات منتشر شده می تواند در کاهش درد موثر باشد.

تحریک الکترومغناطیسی: برای افرادیکه آرتروز زانو دارند اخیرا روشی به

 صورت تحریک غیرمداوم الکترومغناطیسی مورد تایید اداره دارو و درمان امریکا قرار گرفته است که سبب بهبود درد وعملکرد بیمارمی گردد.

    اگر درمان های فوق موثر واقع نشدند، اقدام بعدی جراحی است.

   جراحی

  زانو

1- شست و شو به روش آرتروسکوپی: به امید خارج کردن مواد داخل مفصل انجام می گیرد. مورد قبول همه متخصصین نیست.

2- تصحیح راستای مفصل: در مورد مفاصلی که تغییر زاویه داده اند کاربرد دارد.

3- فیکس (بی حرکت) کردن مفصل: مفصل را فیکس می کنند تا حرکت و درد نداشته باشد.

4- تعویض مفصل (آرترو پلاستی)

   مفصل ران

1- تصیح راستای مفصل

2- فیکس کردن مفصل

3- تعویض (بی حرکت)  مفصل

  پیش گیری

برخی مطا لعات نشان داده اند که حفظ وزن متعادل خصوصا در خانم ها سبب کاهش

 احتمال بروز آرتروز زانو و ران می گردد.

کمردرد

مقدمه

   اگرکمردرد دارید تنها نیستید. تقریبا تمام افراد در طول زندگی دچار کمردرد می شوند. خوشبختانه اکثر کمردرد ها ظرف چند روز بهبود می یابند ولی برخی کمردردها مدت بیشتری طول می کشد.

 کمردرد حاد به کمردردی می گویند که ظرف چند روز تا چند هفته بهبود می یابد.

کمردرد مزمن کمردردی است که بیش از سه ماه طول می کشد.

آناتومی ستون فقرات

   ستون مهره ها از 30 استخوان (مهره) تشکیل شده است (شکل یک). این مهره ها توسط رباط ها و عضلات به صورتی روی هم قرار گرفته اند که در سوراخ وسط خود نخاع را محافظت می کنند. همچنین نحوه قرارگیری آنها باعث می شود که منافذی بین آنها ایجاد شود (سوراخ بین مهره ای). رشته های اعصاب نخاعی ( که از نخاع منشا می گیرند) از این سوراخ ها خارج می شوند و قسمت عمده حرکت و حس بدن را به عهده می گیرند. بین مهره ها غضروف خاصی به نام دیسک قرار دارد که نقش آن افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و نیز جذب ضربات وارد شده بر ستون فقرات است.

 مهره های ستون فقرات پنج دسته هستند:

• هفت مهره گردنی
• دوازده مهره پشتی                                                                
• پنج مهره کمری
• پنج مهره ساکرال (خاجی)
• یک دنبالچه

چه کسانی مستعد ابتلا به کمردرد هستند ؟

 مردان و زنان به یک نسبت مبتلا می شوند. احتمال ابتلا به کمر درد درسن 50-30 سالگی بیشتر است.

علل کمردرد

    اختلال دیسک بین مهره ای: دیسک های بین مهره ای خصوصا در ناحیه کمری همیشه تحت فشار هستند. این فشار سبب می شود که به تدریج آب دیسک کم شود و ترک هایی در آن  ایجاد شود. این ترک ها می توانند سبب ایجاد کمردردی شوند که حداکثر تا زانو منتشر می شود و معمولا همراه خواب رفتگی پاها نیست.

، نمونه هایی از اختلالات شایع دیسک و ستون فقرات:

1) دیسک سالم 

2) دیسک کم آب (پیری دیسک) 

3) بیرون زدگی دیسک (خفیف)  

4)  بیرون زدگی دیسک (شدید)

5) از بین رفتن دیسک وکاهش فاصله بین مهره ای

6) از بین رفتن دیسک وکاهش فاصله بین مهره ای همراه با تشکیل خارهای استخوانی (خفیف) 

7) از بین رفتن دیسک وکاش فاصله بین مهره ای همراه با تشکیل خارهای استخوانی (شدید)

• درد سیاتیک: گاهی هسته دیسک از طریق ترک های موجود در دیسک خارج می شود و روی نخاع یا ریشه های نخاعی فشار می آورد. معمولا در این موارد کمردرد خفیف است و مشکل بیمار درد یا خواب رفتن یک یا هر دو اندام تحتانی (پا) است. اگر فشار وارده بر این ساختمان ها خیلی شدید باشد می تواند سبب فلج، بی حسی یا اختلال در کنترل ادراریا مدفوع گردد.

• آرتروزستون فقرات: پیرشدن ستون فقرات می تواند سبب ایجاد درد شود. در این موارد بیمار پس از مدتی  بی حرکتی (خصوصا پس از خواب) احساس سفتی و خشکی در ستون فقرات دارد.

• تنگی کانال نخاع: می تواند سبب کمردرد یا انتشار به یک یا هر دو اندام تحتانی (پا) شود. معمولا بیماران از درد درهنگام ایستادن و راه رفتن شکایت دارند. این درد با نشستن بهبود می یابد.

• اختلال در مفاصل کوچک ستون فقرات: مهره ها توسط دیسک و مفاصل کوچکی به نام فاست (facet) به همدیگر متصل می شوند. این مفاصل به علل مختلفی ممکن است دردناک شوند. درد این مفاصل نیز شبیه درد دیسک است (در کمر حس می شود و ممکن است به یک یا هر دو اندام تحتانی انتشار یابد). مهمترین علل دردناک شدن این مفاصل عبارتند ازآرتروز و اختلال عملکرد.

• رگ به رگ شدگی (sprain/strain): همانطور که گفته شد رباط ها و عضلات مهره ها را روی یکدیگر حفظ می کنند. گاهی به علت ضربه مستقیم یا برداشتن جسم سنگین، این رباط ها یا عضلات دچار کشیدگی می شوند و ایجاد درد می کنند.                                                            

• پوکی استخوان: پوکی استخوان در حقیقت کاهش تراکم استخوان هاست. استخوان های پوک در معرض    شکستگی های بسیار کوچک هستند و این شکستگی ها درد شدیدی ایجاد می کند. احتمال پوکی استخوان در خانم ها چهار برابر مردان است.

• اختلالات شکل ستون فقرات: ناهنجاری های شکل ستون فقرات مثل اسکولیوز، کیفوزو لوردوزمی توانند سبب کمردرد شوند.
• فیبرومیالژی: بیماری مزمنی است که با درد منتشر بدن، خستگی، اختلال خواب و نقاط درد ناک متعدد شناخته می شود. در این بیماری کمردرد نیز وجود دارد.

• سایرموارد: عفونت ها، بیماری های التهابی (مثل روماتیسم) یا تومورها نیزمی توانند سبب ایجاد کمردرد شوند.

تشخیص علت کمردرد

  معمولا شرح حال و معاینه دقیق می تواند علل خوش خیم و بدخیم کمردرد را از یکدیگر جدا کند. در یک ویزیت استاندارد، پزشک از بیمار خود اطلاعاتی در مورد شروع درد، محل درد، شدت درد، علائم همراه درد، علل تشدید و تخفیف درد وسابقه بیماری های قبلی کسب می کند. روش های تشخیص ذیل به پزشک کمک می کند.

• رادیولوژی ساده (XR): معمولا اولین روش تصویربرداری است که در تشخیص علت کمردرد به کار می رود. می تواند شکستگی ها و اختلالات مهره های کمری را نمایش دهد. با این روش نمی توان عضلات یا رباط ها را بررسی کرد. دررفتگی دیسک نیز به صورت مستقیم قابل بررسی نیست.
• دیسکوگرافی(Discography)  : عبارت است از تزریق مواد رادیوگرافی حاجب به داخل دیسک و بررسی تصویر حاصل. اگر دیسک علت درد باشد تزریق ماده حاجب به داخل آن دردناک است. این روش فقط در افراد خاص کاربرد دارد و شایع نیست.
• میلوگرافی (Myelography) : در این نوع بررسی، ماده حاجب در داخل مایع نخاعی تزریق می شود و پس از آن عکس هایی توسط اشعه x گرفته می شود. این نوع بررسی فشار وارد برنخاع و ریشه های نخاعی را نشان می دهد. البته در حال حاضر به علت وجود MRI استفاده ازاین روش شدیدا کاهش یافته است.

• توموگرافی کامپیوتری (CT-SCAN): بررسی توسط اشعه X صورت می گیرد ولی بازسازی کامپیوتری ویژه ای دارد. سریع انجام می شود و دردناک نیست. استخوان ها را با دقت زیادی نشان می دهد و در تشخیص دررفتگی دیسک و تنگی کانال نخاع و سایر اختلالات ستون فقرات نیز کمک کننده است.

• تصویر برداری با تشدید مغناطیسی (MRI): در این روش یک میدان مغناطیسی قوی ایجاد می شود و نماهای حاصله توسط یک کامپیوتر پردازش می گردد. برای بررسی تمام بافت ها خصوصا بافت های غیر استخوانی مناسب است. معمولا در اوایل شروع کمردرد کاربرد ندارد.

• بررسی های الکترودیاگنوستیک (EDX، نوار عصب و عضله): این روش شامل دو قسمت است: بررسی هدایت عصبی و بررسی فعالیت الکتریکی عضلات. تست بسیار دقیقی است که حدود 45 دقیقه وقت می گیرد و با آن می توان درگیری اعصاب و عضلات را تشخیص داد. در تشخیص آسیب عصب سیاتیک و فشار روی ریشه های نخاع نیز کاربرد زیادی دارد. اشکال آن یکی وقت گیر بودن آن است و دیگر این که نتیجه آن به دقت و مهارت شخص انجام دهنده بستگی دارد و در صورتی که تست بصورت دقیق انجام نشده باشد، باید کل آن دوباره انجام  شود.      

• اسکن هسته ای: روش جدید و دقیقی است که برای تشخیص عفونت ها، تومورها، متاستازها و خصوصا شکستگیهای بسیار ریز استخوان و سایر بافت ها (مفاصل) کاربرد دارد. در این روش مقدار کمی ماده رادیواکتیو به بیمار تزریق می گردد، غلظت این ماده دراستخوان ها و بافت های دچار اختلال افزایش می یابد. به کمک دوربین های خاصی غلظت مواد را در بافت های مختلف می سنجند و تصاویر مزبور توسط کامپیوتر پردازش می شود.

• اولتراسونوگرافی: سونوگرافی نیز خوانده می شود در این روش از صدای پرفرکانس برای ثبت تصاویر اعضای داخل بدن استفاده می شود. با این روش می توان آسیب رباط ها، عضلات و تاندون ها را در اطراف ستون فقرات بررسی کرد. دقت این روش نیز مانند نوار عصب و عضله به شخص انجام دهنده بستگی دارد.

درمان کمردرد

قسمت اعظم کمردردها، اگر علائم بیماری خطرناک (علائم خطر) را نداشته باشند ظرف مدت کوتاهی بهبود می یابند و احتیاج به اقدامات تشخیصی یا درمانی گران قیمت ندارند. اقدامات ذیل بسته به مورد می تواند در درمان کمردرد مفید باشد.

     استفاده از گرما و سرما: معمولا استفاده از ماساژ یخ در سه روز اول کمردرد و ماساژگرم (پس از این مدت) به کاهش درد کمک میکند (نحوه انجام ماساژیخ: در یک کیسه نایلونی مقداری یخ بریزید و آن را روی قسمت دردناک به آرامی ماساژدهید. ابتدا مختصری احساس ناراحتی می کنید ولی پس از مدتی به تدریج آرام تر می شوید. برخی افراد حساسیت غیر عادی به ماساژ یخ دارند. در صورت ایجاد انقباض عضلانی ماساژیخ را سریعا متوقف کنید)

• استراحت در بستر: حداکثر به مدت 2-1 روز قابل قبول است. مطالعات نشان داده اند که در استراحت طولانی مدت عوارضی نظیر افسردگی، کاهش قدرت عضلانی و افزایش احتمال لخته شدن خون در رگها به وجود می آید لذا بیمار باید به تدریج به زندگی عادی خویش بازگردد. بهتر است بیمار در وضعیت خوابیده به پشت (با بالش زیر زانو ها) یا خوابیده به پهلو (با بالش بین زانوها) استراحت کند و بخوابد.

• ورزش: احتمالا بهترین راه برای تسریع بهبود درد است .تجویز آن بر حسب نتایج معاینه و نیز شدت درد بیمار صورت می گیرد.

• دارو: معمولا در کاهش درد اهمیت دارد ولی حتما در مورد مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

• مانیپولاسیون ستون فقرات:عملی است که توسط متخصصین دوره دیده (متخصصین طب فیزیکی و کایروپراکتورها) روی ستون فقرات انجام می گیرد. در مواقعی که بیمار به خوبی انتخاب شود پاسخ بسیار خوبی می دهد.   

    همانطور که ذکر شد عمده کمردردهای مکانیکی با مراقبت مناسب پزشکی و همکاری بیمار بهبود می یابد، گاهی اقدامات فوق به نتیجه نمی رسد و جراحی اجتناب ناپذیر می گردد.علایم خطر در کمردردها (خصوصا کمردردهای ناشی از دررفتگی دیسک و فشار روی سیاتیک) عبارتنداز:

1) اختلال در کنترل ادرار و مدفوع

2) فلج پا (خصوصا فلج پیشرونده)

3) درد شدید که به شش هفته درمان های استاندارد، منجمله فیزیوتراپی تخصصی پاسخ نداده است. البته در این مورد جراحی معمولا سبب تسکین درد تیر کشنده پاها می گردد و ممکن است کمردرد بیماربهبود نیابد.

پیشگیری از کمردرد

معمولا می توان از کمردردهایی که به علت اختلالات بیومکانیک ایجاد شده اند جلوگیری کرد. ورزش های مناسب، ایستادن یا نشستن وحمل اشیا در وضعیت مناسب کمک زیادی به پیشگیری کمردرد میکند. استفاده از کمربندهای چرمی یا پلاستیکی تاثیر ثابت شده ای در کاهش کمردرد ناشی از بلند کردن اجسام سنگین نداشته است.

توصیه های بهداشتی برای سلامت کمر

از بی حرکتی پرهیز کنید و ورزش را وارد زندگی روزمره خود کنید، سعی کنید روزی نیم ساعت قدم بزنید (پیاده روی سریع)، بیش از 25 دقیقه ننشینید، هر 25 دقیقه حداقل 5 دقیقه راه بروید و ورزش های کششی انجام دهید. هنگامی که نشسته اید زیر پاهای خود یک چهار پایه کوتاه بگذارید یا یک پا را روی پای دیگر بیندازید. از پزشک خود در مورد ورزش های تقویتی و کششی مناسب سن خود سوال کنید.

توصیه های زیرنیزمفید هستند :

1) قوز نکنید. وقتی در وضعیت عادی می ایستید یا می نشینید وزن به صورت مناسب روی کمر وارد می شود.

2) اگر صندلی شما محل مخصوص قوس کمر ندارد یک حوله لوله شده یا با لشتک در ناحیه مزبور قرار دهید.

3) کفش های پاشنه کوتاه و راحت بپوشید.

4) روی تشک خیلی نرم نخوابید.

5) وقتی می خواهید چیزی از روی زمین بردارید زانوهایتان را خم کنید، از کمر خود استفاده نکنید.

6) سیگار جریان خون ستون فقرات و دیسک را کاهش می دهد آن را ترک کنید.

7) درموقع بلند شدن از بستر حتما از پهلوی خود بلند شوید.

8) هنگام پوشیدن کفش و جوراب روی صندلی یا لبه تخت نشسته ومچ پای خود را روی زانوی مخالف قراردهید و حتی المقدور به جلو خم نشوید، همینطور بهتر است شلوار خود را در حالت درازکش یا نشسته بپوشید.

9) حتما پیاده روی در سطح هموار را جزو برنامه روزانه خود قرار دهید. حد شما برای پیاده روی، شروع درد در کمر یا پاها و یا بی حسی و گزگز در پاها می باشد که در اینصورت بایستی مدت کوتاهی استراحت نمائید و دوباره ادامه دهید. در هنگام پیاده روی توجه داشته باشید که دست های شما از طرف بدن بطور کامل حرکت کنند و عضلات شکم خود را بداخل بکشید تا فشار روی ستون فقرات به حداقل برسد.

10) موتور سیکلت سواری خصوصا در خیابان های پر دست انداز مضر است.

کمردرد و پزشکی مبتنی بر شواهد

(بررسی درمان های کمردرد از نظر پزشکی مبتنی بر شواهد)

پزشکی مبتنی بر شواهد (EBM): عبارتست از استفاده منطقی و مسئولانه از بهترین شواهد موجود برای تصمیم گیری در مورد درمان بیمار. در حقیقت EBM عبارتست از استفاده توام از تجربه بالینی پزشک وشواهد بالینی معتبر.

منظور از تجربه بالینی پزشک، مجموعه ای است از آموزشها ومهارتهای بالینی وی. شواهد بالینی معتبر نیز از بررسی پژوهشهایی که متدولوژی مناسبی دارند به دست می آید.

پزشکی که بخواهد "پزشکی مبتنی بر شواهد" را به کار ببندد، باید مهارتهای جدیدی کسب کند که مهمترین آنها عبارتند از جست وجوی موثر متون پزشکی و دانستن قوانین ارزیابی این متون.

ذیلا" نتیجه بررسی درمان های رایج کمردرد از نظر پزشکی مبتنی بر شواهد را مشاهده می فرمایید:

1-    مانیپولاسیون: مانیپولاسیون برای کاهش درد و افزایش توانایی حرکت در بیماران دارای کمردرد موثر است (در بیمارانی که گردن درد دارند، استفاده توام از مانیپولاسیون و ورزش درمانی اثرات مناسبی خواهد داشت).

2-    استفاده از کفی: استفاده از کفی برای پیش گیری از کمردرد هیچگونه جایگاهی ندارد. در مورد اهمیت آن در درمان کمردرد،متاسفانه هنوز تحقیقات مناسبی صورت نگرفته است و نمی توان با قطعیت نظر داد.

3-    گیاهان داروئی: از بین گیاهان مورد بررسی، سه گیاه اثرات خوبی (در کوتاه مدت) داشته اند ولی باید اثرات جانبی و نیز نتایج استفاده دراز مدت آنها نیز مشخص شود.

4-    ورزش درمانی: در درمان کمردرد مزمن موثر است ولی در کمردرد حاد چندان اثری ندارد جالب اینجاست که متذکر شوم ورزش درمانی در گردن حاد و مزمن موثر است.

5-    رفتار درمانی: رفتار درمانی در کاهش درد موثر است ولی تاثیر آن در حد ورزش درمانی است.

6-    استراحت: معمولا استراحت طولانی در بستر در بیمارانی که کمردرد حاد بدون سیاتیک دارند سبب بدتر شدن درد می گردد- در بیمارانی که کمردرد حاد و سیاتیک دارند، استراحت وعدم استراحت تفاوتی ایجاد نمی کند.

7-    مدرسه کمردرد: در محیط های کاری سبب کاهش درد، بازگشت به کار و بهبود عملکرد       می گردد.

8-    داروهای ضد افسردگی: در بیمارانی که کمردرد مزمن بدون افسردگی دارند، استفاده از این داروها هیچ نقشی ندارد. البته بهتر است تاکید کنم که اگر بیماری کمردرد و افسردگی داشت طبیعتا باید داروی ضد افسردگی مصرف کند-  داروهای مزبور در درمان سایر دردهای مزمن موثر هستند.

9-    طب سوزنی (acupuncture) و سوزن زدن (needling): هنوز نقش تاثیر طب سوزنی در درمان کمردرد حاد مشخص نشده است. این روش در کمردرد مزمن در کوتاه مدت برای کاهش درد موثر است. در کل، طب سوزنی یا سوزن، اثری بیشتر از سایر اقدامات معمول ندارند.

10- کشش: کلیه شواهد موجود بیانگر این نکته هستند که کشش در کمردرد حاد، تحت حاد ومزمن و نیز کمردرد های همراه سیاتیک بی تاثیر است.

11- تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست (TENS): شواهدی به نفع تاثیر آن وجود ندارد.

12- جراحی برای در رفتگی دیسک کمری: اگر در رفتگی دیسک کمری سبب فشار روی ریشه های عصب سیاتیک شود، جراحی و برداشت دیسک می تواند سبب شود که درد اندام تحتانی زودتر التیام یابد (ممکن است درد کمر تغییر نکند) البته تاثیرات دراز مدت جراحی هنوز به خوبی مشخص نشده است.

13- جراحی برای آرتروز ستون فقرات: هنوز شواهد کافی برای اثبات نقش جراحی در درمان کمردرد ناشی از آرتروز وجود ندارد.

14- استفاده از گرما و سرمای سطحی: هنوز شواهد کافی برای نقش این عوامل فیزیکی وجود ندارد.

15- پرولوتراپی (prolotherapy) اگر به تنهایی در کمردرد مزمن استفاده شود، بی تاثیر است. اگر به همراه مانیپولاسیون، ورزش و یا برخی اقدامات دیگر استفاده شود ممکن است موثر باشد.

16- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): سبب کاهش خفیفی در کمردرد می گردند.

هیچکدام از داروهای این گروه نسبت به سایرین برتری ندارد.

17- شل کننده های عضلانی: در درمان کمردرد موثر هستند ولی مشخص نیست که تاثیر آنها از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا سایر ضد دردها بیشتر باشد.

18- ماساژ: ممکن است در درمان کمردرد تحت حاد و مزمن موثر باشد ولی در گردن درد بی تاثیر است.

19- لیزر کم توان (low level laser therapy- LLLT): متاسفانه تحقیقات انجام شده در این زمینه فاقد کیفیت لازم هستند، لذا نمی توان در مورد اثر لیزر کم توان اظهار نظر کرد.

20- محافظ کمری (اورتوزهای کمری- کرست کمری): تحقیقات انجام شده نشان می دهد که این وسایل

هیچگونه اثری در درمان کمردرد ندارند.

  مانيپولاسيون: هنردرمان دردهای ستون فقرات با دست

مانيپولاسيون به معنی " استفاده ازدست ماهر برای درمان یا تنظیم چیزی" است. برای پی بردن به  اهمیت این روش درمانی بهتر است ابتدا قدری در مورد دردهای ستون فقرات صحبت کنیم.

بسياري از دردهاي ستون فقرات با ضايعات پرتو شناسي (راديولوژيك) تطابق ندارند،  يعني بسياري از بيماران داراي درد ستون فقرات، ‌يافته مهمي در بررسي راديولوژيك (عکس ساده یا MRI) ندارند و برعكس،  بسياري از اختلالات راديولوژيك  ‌درد ايجاد نمي كنند. به عنوان مثال باید گفت که اگر MRIصد شخص بدون کمردرد را بررسی کنیم در 40 نفر دیسک خواهیم دید و این مساله نشان می دهد که مشاهده دیسک  لزوما" دلیل بر وجود درد نیست. 

توجه به اين نكات و تجربه حاصل از ساليان متمادي ناشی از معاينه دقيق بيماران مبتلا به دردهای ستون فقرات،  باعث شد كه پروفسور مينMaigne) )  فرانسوي در دهه 1960 فرضيه اختلال دردناك در عملكرد بين مهره اي  يا  PMID  را مطرح كند. بنا بر اين فرضيه، ‌برخي از دردهاي ستون فقرات (‌اعم از گردن، پشت، كمر)‌ به علت اختلال كاركرد يك قسمت از ستون فقرات ايجاد مي شوند،‌ معمولاً‌ اين دردها در مهره هاي ستون فقرات حس ميشوند و به قسمتي از تنه يا دست و پا انتشار مي يابند. حرکات قسمت مبتلا نیز دردناک است. تشخيص این بیماری (اختلال دردناك درعملكرد بين مهره اي)  صرفاً براساس شرح حال و معاينه دقيق انجام مي گيرد

گاهی علت ایجاد این بیماری کاملا" مشخص است (مثلا" خم شدن ناگهانی یا تماشای طولانی تلویزیون در وضعیت خوابیده به پهلو) گاهی هم نمی توان آنرا به علت خاصی ربط داد

درمان اين اختلالات كه به مانيپولاسيون "قولنج شکستن" معروف است،‌  روش خاصي است كه در آن حركتي ناگهاني،  سريع و حساب شده توسط پزشک متخصص به قسمت خاصي از ستون فقرات وارد مي شود. معمولا" این عمل سبب ایجاد یک صدای "تلق" می گردد و درد بیمار شدیدا" كاهش می یابد

همانطور كه ذكر شد، اين روش صرفاً با دست انجام مي شود و احتياج به اقدامات يا آمادگي هاي خاصي نيست ولـي پزشك بايد مطمئن باشد كه ستون فقرات شما دچار ضايعه شديدي نيست و ميتوان از اين روش براي درمان بيماري شما استفاده كرد. بنابراين حداقل يك عكس ساده كه اخيراً گرفته شده باشد براي شروع درمان لازم است. غالباً درمان ظرف يك تا شش جلسه به پايان مي رسد و وقتي درد كاهش يافت به تدريج بايد ورزش هاي خاص تقويت عضلات منطقه مبتلا آغاز گردد. اين ورزش ها باعث ميشوند كه احتمال عود بيماري در آينده كاهش يابد

در مورد نحوه اثر مانيپولاسيون و اينكه واقعاً چه چيزي سبب كاهش درد مي گردد فرضيات متعددي وجود دارد كه ذيلاً به برخي از آنها اشاره شده است:

الف ) آزاد شدن قسمت هاي گير افتاده كپسول مفصلي

ب ) شل شدن عضلاتی که دچار انقباض دردناک  شده اند

ج ) افزايش تحرك در قسمت هاي كم تحرك مفصل

د) كاهش بيرون زدگي ديسك