بخشی از مقاله
چکیده
ستون فقرات انسان ذاتا ناپایدار است و این ناپایداری منجر به کاهش ناتوانی و زندگی دردناک میشود.هدف از اجرای این تحقیق تاثیر روش درمانی تمرینات ثباتی کمر بر شدت کمردرد و ناتوانی عملکردی بیماران مرد مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی بود.
در این تحقیق 15بیمار مرد مبتلا به کمر درد مزمن غیراختصاصی بین 30 تا 40 سال به طور تصادفی در گروه تمرینات ثباتی قرار گرفتند.شدت درد با معیار VAS و سطح ناتوانی عملکردی با پرسشنامه های اوسوستری و کیوبک قبل و بعد از تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت.
به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از آمار توصیفی،کولمو گروف-اسمیرنوف و tمستقل در سطح معناداری0/0 5 استفاده شد. یافته ها نشان داد که تمرینات ثباتی کمر باعث افزایش توانایی عملکردی و کاهش شدت کمر درد بیماران مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی گردید.
همچنین یافته ها نشان داد میزان تاثیر تمرینات ثباتی کمر بر روی شدت کمر درد نسبت به متغییر ناتوانی عملکردی معنادار تر و موثرتر بوده است. متغیرهای درد ونمره ناتوانی عملکردی دو پرسشنامه - کیوبک و اوسوستری - در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی قبل و بعد از درمان اختلاف معناداری را نشان دادند
با توجه به نتایج تحقیق به نظر می رسد تمرینات ثبات کمری می تواند بر شدت درد کمر و ناتوانی عملکردی بیماران مرد مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی تاثیر مثبت داشته باشد.
-1مقدمه:
کمر درد یکی از شایعترین بیماری های اسکلتی و عضلانی است. 70 تا 80 درصد از افراد در دوره ای از زندگی شان مبتلا به کمر درد می شوند. به رغم شیوع بالای این بیماری،اطلاعات ما در مورد علل کمر درد و شیوه های پیشگیری و درمان آن ناکافی است.آگاهی بیشتر نسبت به مکانیسم های آسیب ناحیه کمر و بیومکانیک سیستم ستون فقرات، تشخیص کمر درد و درمان آن را تسهیل می کند. - - 1 حدود 60درصد از این بیماران ، تا یک سال پس از اولین ابتلا، مجداد به این درد، مبتلا می شوند و حدود 45 تا 60 درصد از این عده ، برای بارهای متوالی،درد کمر را در طول زندگی تجربه منمایند - . - 2 این عارضه با شیوع 65 تا 80 درصد به عنوان دومین علت مرخصی های استعلاجی طولانی مدت در دنیا محسوب می شود و میلیون ها دلار هزینه درمانی را به همراه دارد .
به طور کلی ، به کارگیری پاسچرهای نامتقارن در مشاغل مختلف و ضعف عضلات تنه در مواجه با فشارهای مکانیکی حین فعالیت، میتواند فرد را به کمردرد دچار نماید
از طرفی،محققین بیان کرده اند که ستون مهره ها ذاتا ناپایدار است - . - 4بنابراین،حضور این عضلات در حفظ تعادل استاتیکی تنه نقش مهمی داشته و این عمل را از طریق ممانعت از حرکت فلکشن ناشی از گرانش و هر نیروی دیگری که با اثر برقسمت قدامی ستون مهره ها ، تمایل به ایجاد چنین حرکتی را داشته باشد، انجام می دهند.
در صورتیکه این عضلات ضعیف شوند،قدرت خود را در حفظ پاسچر بدن از دست داده و متعاقبا طول آنها افزایش می یابد - . - 5بنابراین تعادل عضلانی قسمت خلف و قدام تنه به هم خواهد خورد پس میزان قدرت این عضلات برای حفظ و سلامت مهره ها بسیار ضروری است
حفظ پاسچر و انجام حرکت هدفمند تنه در اثر تقسیم بار هماهنگ بین بافتهای پاسیو و اکتیو ستون فقرات حاصل میگردد. در واقع، عضلات کمری نقش مهمی در ثبات ستون فقرات ایفا میکنند. انقباض ارادی عضلات ارکتوراسپاین باعث سفت شدن مفاصل بین مهرهای میگردد. تغییر شکل فیزیولوژیک ساختارهای ویسکوالاستیک ستون فقرات باعث انقباض فعال عضلات مولتی فیدوس میگردد که در سفت کردن و ثبات کمر نقش دارند
مهمترین ایده در انجام تمرینات ثباتی ،آموزش نحوه ی حفظ مهارتهای عملکردی در طی زندگی شخصی است. خواه این مهارتها مربوط به فعالیت های روزمره باشد یا فعالیت های شغلی، هنری یا ورزشی، هدف اصلی این تمرینات ، یادگیری نحوه ی حفظ ثبات دینامیک ستون فقرات ، به صورتی که انجام رضایت بخش فعالیت های مورد نیاز فراهم گردداست
در حال حاضر، راههای بسیار متنوعی وجود دارد برای درمان کمردرد که از استراحت مطلق تا ورزش درمانی و تمرینات شدید با وزنه متغیر هستند. ورزش درمانی نیز از تنوع زیادی برخوردار است - . - 8 برخی از درمانگران از تمرینات غیر فعال استفاده کرده و برخی دیگر تمرینات فعال انعطاف پذیری و یا تمرینات با وزنه را ترجیح می دهند.باوجود تنوع شیوه های ورزش درمانی هنوز مستندت علمی کافی در مورد برتری یک روش بر دیگری وجود ندارد و درمان گران با توجه به تجارب و نظرات شخصی ، دریافت بازخورد از بیماران و یا به صورت آزمایش و خطا ، نوع ،شدت و مدت تمرینات ورزش درمانی را برای درمان هر فرد تعیین می کنند
علت این امر این است که هنوز شناخت کاملی از مکانیزم کمر درد وجود ندارد و حتی معاینات مربوط به تشخیص کمردرد در درمانگاه های کمردرد بسیار ساده و محدود است.یافته های جدید نشان می دهد که به دلیل ارتباط فیزیولوژیک بین اندام های مختلف بدن بروز آسیب در یک عضو مثل ستون مهره ، ممکن است سایر اندام ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد -
با توجه به عدم تشخیص قطعی نوع و علت کمر درد،تعیین کارایی انواع مختلف درمان ها مشکل و با شک و تردید همراه است.درنتیجه،شیوه های درمانی کمردرد بسرعت در حال متنوع تر شدن است.در زمینه عارضه ی کمر درد یکی از اصلی ترین اهداف مورد نظر پژوهشگران،یافتن شیوه ی درمان مناسب برای هر یک از گروه های مبتلا به کمر درد است.
لذا تحقیق حاضر بر آنست که تاثیر شش هفته تمرینات ثباتی کمر را بر شدت درد و میزان ناتوانی عملکردی بیماران مبتلا به کمردرد مزمن غیراختتصاصی را مورد بررسی قرار دهد.
-2 روش تحقیق: روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات نیمه تجربی بوده که در آن تاثیر تمرینات ثباتی کمر را بر شدت درد و ناتوانی عملکردی مردان مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی را از طریق پیش آزمون و پس آزمون اندزه گیری میکند.
جامعه آماری این تحقیق، مردان 30 تا 40 ساله مبتلا به کمردرد مزمن غیر اختصاصی می باشند که جهت مداوا به کلینیک توانبخشی مراجعه کرده اند.از این میان 15 نفر داوطلبانه به صورت تصادفی در گروه تمرینات ثباتی قرار گرفتند. از آنجائیکه روش نمونهگیری غیرتصادفی، هدفمند و داوطلبانه بود اما گروه کنترل نداشتیم لذا نوع تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی به روش کارآزمایی بالینی بود.
ویژگی های آزمودنی ها طوری بود که کمردرد مزمن غیراختصاصی آنها بیش از شش ماه طول کشیده است و هنگام مراجعه به کلینیک فیزوتراپی نسخه از پزشک مربوطه داشته اند. برای اندازه گیری شاخص درد از پرسشنامه - VAS - و برای اندازه گیری ناتوانی عملکردی از دو پرسشنامه اوسوستری - Oswestry - و پرسشنامه کیوبک - Quebec - در پیش آزمون و پس آزمون استفاده گردید.
به منظور اجرای پروتکل تمرینی گروه تجربی طی شش هفته ، هفته ای 4 جلسه و در هر جلسه به مدت 30 دقیقه به انجام تمرین پرداختند.پس از انجام شش هفته تمرین پس آزمون انجام گرفت و متغیرهای مورد نظر مجددا اندازه گیری می شود وبا هم مقایسه گردیدند. در نهایت، اطلاعات حاصل با استفاده از نرمافزار آماری SPSS-15 ، آمار توصیفی و از طریق آزمونهای آماری کولموگروف - اسمیرتوف و t مستقل در سطح معناداری %5 مورد تجربه و تحلیل قرار گرفت. همچنین، جهت رسم جداول مربوط، از نرمافزارExcel استفاده شد.
-3یافته ها:یافته های مطالعه حاضر نشان داد که تمرینات ثباتی کمر باعث افزایش توانایی عملکردی بیماران مبتلا به کمردرد مزمن غیراختصاصی میگردد و شدت کمر درد هم به دنبال تمرینات ثباتی کاهش یافت. همچنین یافته ها نشان داد میزان تاثیر تمرینات ثباتی کمر بر روی شدت کمر درد نسبت به متغییر ناتوانی عملکردی معنادار تر و موثرتر بوده است.
