دانلود مقاله فضا و شگفتی هایش

بخشی از مقاله

فضا و شگفتي هايش

منظومة شمسي چيست؟
زميني كه ما بر روي آن زندگي مي كنيم سياره اي است كه همراه با هشت سيارة ديگر پيوسته در حال گردش به دور خورشيد است . هشت سيارة ديگري كه با سيارة زمين منظومة شمسي را تشكيل مي دهند عبارتند از : عطارد - زهره (ناهيد) - مريخ - مشتري - زحل (كيوان) - اورانوس - نپتون و پلوتون .
در فضاي كيهاني اجرام ديگري هم به صورت معلق وجود دارند كه ستاره هاي دنباله‌دار . سياركها - شهاب‌سنگها و قمرها از آن جمله اند .
زمين شبانه روز به دور خورشيد در چرخش است و ماه نيز در مداري به دور زمين مي چرخد . گاهي اوقات ماه بين زمين و خورشيد قرار مي گيرد به طوري كه ما از روي زمين قادر به ديدن خورشيد نخواهيم بود . بروز چنين حالتي را خورشيد گرفتگي يا خسوف مي نامند .

خورشيد ستاره اي سوزان :
خورشيدي كه روزها در آسمان مشاهده مي‌كنيم يك ستارة بسيار بزرگ است . تفاوت ستاره با سياره آن است كه ستاره در جاي خود ثابت است اما سياره ها در مدارهاي معيني مي رخند . خورشيد كه چون گلوله اي آتشين در فضاي كيهاني قرار دارد نزديكترين ستاره به كره زمين است .
خورشيد داراي اشعه هايي است كه نگاه كردن مستقيم به آن با چشم غيرمسلح بدون دوربين و تلسكوپهاي نجومي براي چشم انسان خطرناك است ، تا حدي كه باعث نابينايي شود .
در نظر ساكنان زمين خورشيد هر بامداد از نقطه اي در مشرق بالا مي آيد و پس از طي آسمان بالاي سرما ، هنگام غروب در نقطه اي از مغرب پايين مي رود .در حالي كه واقعيت چنين نيست و در واقع اين زمين است كه با چرخش دايمي خود چنين حالتي را بوجود مي آورد .هنگامي كه نيمي از كرة زمين مقابل خورشيد قرار مي گيرد روز است و با رسيدن شب ، روز در نيمة ديگر كرة زمين آغاز مي شود .فراموش نكنيم كه خورشيد همواره مي درخشد و خاموشي ندارد .

خورشيد يكصد بار از كرة زمين بزرگتر است . اگر خورشيد به اندازة يك توپ فوتبال در نظر بگيريم ، كرة زمين در مقايسة با آن به اندازة ته يك سنجاق است .
توده هاي گاز از سطح خورشيد متصاعد است . حرارت اين گاز از حرارت جسم خورشيد كمتر است و تصاعد دايمي اين گازها سبب مي شود كه سطح كرة خورشيد آماس كرده و متورم بنظر بيايد .
سيارة عطارد :
عطارد نزديكترين سيارة منظومة شمسي به كرة خورشيد است . سطح اين سياره به سبب نزديكي به كرة خورشيد گرم و سوزان است و به همين سبب هيچ جانداري قادر به زندگي در آن نيست .

سفينة كيهان نورد «مارينر» چند سال پيش با عبور از نزديكيهاي عطارد توانست عكسهايي از سطح اين سياره بگيرد . سطح عطاردشباهت زيادي به كرة ماه دارد . سطح اين سياره پوشيده از دهانه هاي آتشفشاني است و اثري از هوا در آن مشاهده نمي شود .
عطارد كوچكترين سيارة منظومة شمسي است . كرة زمين سه برابر از سيارة عطارد بزرگتر است .

سيارة ونوس :
نظر به اين كمه سيارة ونوس در ميان توده هاي ابر و غبار پنهان شده تاكنون اطلاعات زيادي دربارة اين سياره به دست نيامده است . البته بعضي از سفينه هاي كيهان نورد مانند سفينة كيهان نورد «ونرا» متعلق به شوروي ، با فرود بر سطح سيارة ونوس عكسهايي از آن به زمين مخابره كرده اند . سطح سيارة ونوس نيز بسيار گرم و غيرقابل سكونت است .
سيارة ونوس همان سياره اي است كه پيش از طلوع خورشيد و يا بلافاصله پس از غروب خورشيد در آسمان ظاهر مي شود و نزد مردم به ستارة صبحگاهي معروف است .
ونوس نزديكترين سياره به كرة زمين است و حجمي تقريباً برابر با كرة زمين دارد . ستاره شناسان ونوس را خواهر خواندة زمين لقب داده اند .

كرة زمين چه گونه است ؟
كرة زمين سومين سيارة منظومة شمسي از نظر فاصله ، نسبت به خورشيد است . زمين كره اي است مدور كه سطح آن از يك لايه هوا به نام اتمسفر پوشيده شده . زمين داراي دو نوع چرخش است . يكي چرخش انتقالي در مداري به دور خورشيد و ديگري چرخش وضعي كه بر يك محور فرضي به دور خودش انجام مي شود . چرخش انتقالي زمين به دور خورشيد 365 روز يعني يك سال طول مي كشد ولي با چرخش محوري زمين كه هر بيست و چهار ساعت يكبار صورت مي گيرد شب و روز پديد مي آيد .
اگر بر سطح كرة ماه بايستيم تصور مي كنيم زمين از پشت كرة زمين بيرون مي آيد و يا در پشت آن پنهان مي شود .

مردم در ايام بسيار قديم زمين را پديده اي مسطح تصور مي كردند و مردمان هند قديم عقيده داشتند كه زمين بر پشت فيلي غولپيكر جابجا ميشود .
كرة زمين از درون يك سفينة فضائي اين گونه مي رسد . رنگهاي آبي نشانة آبهاي سطح زمين است و اطراف زمين را توده هاي ابر سفيدرنگ پوشانده است . زمين تنها سيارة منظومة شمسي است كه سطح آن را درياها و اقيانوسها پوشانده است . رنگهاي قهوه اي در سطح كرة زمين قارة افريقا و شبه جزيرة عربستان را نشان مي دهد .

كرة ماه ، قمر زمين :
كرة ماه نزديكترين همساية زمين است . ماه پيوسته و به شكلي يكنواخت به دور كرة زمين مي چرخد و به همين سبب ، هميشه فقط يك نيمه از كرة ماه از زمين قابل رؤيت است . در سطح ماه هوا يا آب وجود ندارد . دانشمندان معتقدند كه ميلياردها سال پيش بر اثر اصابت سنگهاي فضايي بر سطح كرة ماه دهانه هاي آتشفشاني بر سطح اين كره به وجود آمدهن است .

فضانوردان سفينة «آپولو» شش مأموريت در كرة ماه انجام دادند . آنها بر سطح كرة ماه راه رفتند و نمونه هايي از سنگهاي سطح اين كره را با خود به زمين آوردند .
ماه هر يك ماه يك بار به دور زمين مي چرخد . كرة زمين چهار بار بزرگتر از كرة ماه است .
نور خورشيد همواره بر يك نيمة كرة ماه مي تابد و به همين سبب نيمة ديگر ماه هميشه تاريك است . ماه در طول بيست و نه روز يا سي روز گردش به دور زمين به شكلهاي مختلفي ديده مي شود .
اين اثر كف كفش يك فضانورد بر سطح كرة ماه است . شايد اين جاي پا ساليان درازي بر سطح ماه باقي بماند . زيرا در ماه نه بادي مي وزد و نه باراني مي بارد كه باعث از بين رفتن اين جاي پا شود .

سيارة مريخ :
مريخ در آسمان به شكل ستاره اي سرخ رنگ ، به نظر مي رسد . سفينة فضاپيماي «وايكينگ» چند سال پيش بر سطح كرة مريخ فرود آمد . عكسهاي ارسالي سفينة وايكينگ سطح مريخ را به رنگ سرخ نشان مي داد . در واقع سطح سيارة مريخ از خاكي سرخ پوشيده شده و وزش بادهاي تند باعث بروز توفان گرد و غبار در سطح مريخ مي شود . همچنين در سطح مريخ دهانه هاي آتشفشان و دره هاي عميقي وجود دارد .
مريخ سيارة كوچكي است كه لاية نازكي از هوا اطراف آن را پوشانده است . ضخامت لاية هواي اطراف مريخ حدود نصف لاية هواي اطراف زمين است .

سيارة مشتري :
سطح سيارة مشتري سنگلاخي نيست . اين سياره توده اي از گاز و مواد مذاب است . رشته هاي رنگي در تصوير ابرهاي فراز سيارة مشتري است . اين ابرها تمام سطح سياره را پوشانده است . بر سطح مشتري يك لكة قرمز رنگ به چشم مي خورد كه ممكن است نشانة وجود يك توفان چندصد ساله در اين سياره باشد .
مشتري بزرگترين سيارة منظومة شمسي است و حجم آن از مجموع تمام سياره هاي منظومة شمسي بزرگتر است .
مشتري داراي سيزده قمر (ماه) است كه به دورش مي چرخند . بيشتر قمرهاي مشتري از توده هاي سخت سنگلاخي تشكيل شده اند . چهار قمر مشتري از بقية قمرها بزرگتر است و حجم آنها به اندازة سيارات كوچك است .

سيارة زحل (كيوان) :
ششمين سياره از نظر فاصلة مداري تا خورشيد سيارة زحل است . اين سياره بدون دوربينهاي نجومي هم از سطح زمين قابل رؤيت است . زحل از جهات بسيار به مشتري شباهت دارد . جسم اين سياره هم از توده هاي گازي شكل و مواد مذاب تشكيل شده است . در اطراف زحل رشته هاي ابري شكل ديده مي شود . گردش محوري سيارة زحل بسيار تند و سريع است .

در اطراف سيارة زحل حلقه هايي به چشم مي خورد ، و در مدار خارجي اين حلقه ها ده قمر زحل به دور آن در چرخشند .
حلقه هاي زيبايي كه اطراف زحل (كيوان) به چشم مي خورند سخت و جامد نيستند . اين حلقه ها از تكه سنگهاي يخ بسته تشكيل شده اند .

اورانوس - نپتون و پلوتون :
دانش انسان دربارة اين سه سيارة منظومة شمسي چندان زياد نيست زيرا اين سياره ها در فاصلة بسيار دوري از زمين قرار دارند . به گفتة دانشمندان دو سيارة اورانوس و نپتون به حالت مايع هستند و لايه اي از اتمسفر ابري شكل اطراف آنها را فرا گرفته است . سيارة پلوتون به شكل كره اي جامد است كه سطح ان را لاية يخي پوشيده شده. سطح هر سه سياره به دليل فاصلة بسيار زياد از خورشيد فوق العاده سرد است . هنگاني كه ستاره شناسان براي رؤيت ستارگان به تلسكوپ روي آوردند متوجه وجود اورانوس ، نپتون و پلوتون در فضاي كيهاني شدند . «سر ويليام هرشل» حدود 200 سال پيش سيارة اورانوس را كشف كرد . شكل تلسكوپ مورد استفاده هر شل را در عكس مشاهده مي كنيد . فضانوردان نيز چند سال پيش براي نخستين بار حلقه هاي اطراف اورانوس را مشاهده كردند .

حجم سياره اورانوس چندين برابر زمين است . اين سياره داراي پنج قمر است .
ستاره شناسان هر يك از سياره ها را به نام يكي از خدايان يونان باستان نامگذاري كرده اند . اورانوس نام خداي بهشت و آسمان است .
حجم سيارة نپتون تقريباً برابر سيارة اورانوس است . سطح نپتون آبي رنگ به نظر مي رسد . اين سياره داراي دو قمر است .
نپتون نام خداي درياها در يونان باستان بوده است .

پلوتون سياره اي كوچك است و حجم آن تقريباً برابر سيارة عطارد است .
پلوتون نام خداي جهان زيرين يا عالم برزخ در يونان باستان بوده است .