بخشی از مقاله
گزارشگری مالی الکترونیکی آنلاین: تلاش‌ها و نتایج
چکیده
گزارشگری سالیانه‌ی ثبت شده بر روی کاغذ (Paper-based) ابزاری سنتی برای انتشار اطلاعات مالی شرکت‌هاست. گسترش اینترنت، فراهم‌آورنده‌ی گزارش‌های آنلاین و الکترونیکی بوده و به نوبه‌ی خود بهبود ارتباطات شرکت‌ها (تعاملات) با سهامداران و دیگر سرمایه‌گذاران را موجب می‌شود. این پدیده در عین حال سبب افزایش وقایعی می‌شود که موجب بروز چالش در تنظیم (تعدیل‌کنندگان) و شغل حسابداری و حسابرسی می‌شود. این مقاله توسعه و گسترش گزارشگری مالی
آنلاین را به‌وسیله‌ی شرکت‌های نیوزلند امکان‌سنجی نموده و محتوای چنین گزارش‌هایی را با هدف شناسایی نقاط ضعف و قوت آنها تجزیه و تحلیل می‌کند. بسیاری از کمپانی‌های فهرست‌شده‌ی نیوزلند استفاده از اینترنت برای انتشار اطلاعات مالی‌شان به انجام رسانده‌اند، اگرچه چنین کاربردی نسبتا در سطح پایینی در مقایسه با دیگر کشورها می‌باشد که افزایش میزان استفاده از چنین محیط‌هایی در آینده پیشنهاد می‌شود. کیفیت ارایه و استفاده از پدیده‌های الکترونیکی معاص
ر می‌تواند به‌عنوان استاندارد مقایسه‌ای برای شرکت‌ها در دیگر کشورها نیز تبدیل شود. البته کمپانی‌های زیادی، صرفا و فقط با فراهم‌آوردن یک نسخه‌ی الکترونیکی از گزارشات سالیانه ثبت شده بر روی کاغذ شانس استفاده از فرمت‌های الکترونیکی را از دست می‌دهند. به‌علاوه این مقاله مزیت‌ها و نتایج مرتبط با فراهم کردن اطلاعات مالی در اینترنت را بررسی می‌کند. مزایای آنلاین بودن گزارش‌های مالی در مقایسه با گزارش‌های مالی چاپ شده روی کاغذ (گزارشگری مالی سنتی) شامل موارد زیر است : تمایز نامشخص بودن بین اطلاعات مالی حسابرسی شده و غیرحسابرسی شده، دسترسی برای لفراد با ابزار و خدمات پولی و مهارت‌های رایانه و امکان وجود خطا در ورود مجدد اطلاعات از طریق صفحه‌کلید محدود می‌شود. بعضی از وقایع چالش‌هایی را برای وضع‌کنندگان استاندارد و تنظیم‌کننده‌ها فراهم می‌کند نظیر اینکه آیا همه‌ی گزارش‌های مالی باید منطبق با اصول پذیرفته شده‌ی باشد یا اینکه همه‌ی گزارش‌های مالی آنلاین بایستی
حسابرسی شود و اگرنه، یک رفع‌کننده‌ی مسولیت باید فراهم گردد و اینکه آیا یک سیستم بایگانی اجباری برای گزارش‌های مالی روی یک سرور (server) تنظیم‌کننده- کنترل‌کننده برای تثبیت دسترسی به اطلاعات و صحت آن بایستی وجود داشته باشد؟ این مقاله برخی فرصت‌های تحقیق را شناسایی می‌کند. نیاز به بررسی مجدد درباره‌ی بسیاری از نتایج تحقیق
در مورد گزارش‌های مالی چاپ شده روی کاغذ (سنتی) تحت محیط گزارشگری جدید نظیر محتوا، زمان و تعیین‌کنندگان اختیاری و داوطلبانه گزارشگری مالی آنلاین وجود دارد. تحقیقات دیگری وجود دارد که در گزارشگری آنلاین مشترک‌اند مانند اینکه آیا گزارشگری مالی آنلاین درک گزارشگری صنفی را افزایش می‌دهد. اینکه آیا کاربران، گزارشگری آنلاین را به‌عنوان یک جایگزین قابل قبول برای گزارش‌های مالی چاپ شده روی کاغذ (سنتی) قبول می‌کنند. گزارشگری آنلاین احتمالا گزارشگری مالی در لحظه (real-time) را گسترش می‌دهد که فرصت‌هایی را برای پژوهش بیشتر فراهم خواهد کرد.
واژه‌های کلیدی: اینترنت، حسابداری و حسابرسی، سرور (server)، گزارشگری مالی آنلاین
مقدمه
از زمان گسترش گزارشگری مالی مدرن، کاغذ جزو اولین ابزارها برای گسترش و توزیع چنین اطلاعاتی به سهامداران و دیگر علاقه‌مندان بوده است. گزارشگری مالی کاغذی هزینه‌هایی از قبیل چاپ و توزیع را تحمیل می‌کند و هم‌چنین با تاخیر زمانی نیز همراه می‌باشد. گسترش اینترنت فرصت‌هایی را برای توزیع و پخش اطلاعات مالی به‌صورت آنلاین و در مقام مقایسه با هزینه‌ی انتشار و توزیع به مراتب کمتر نسبت به فرم کاغذی فراهم می‌کند. با این وجود استفاده از اینترنت برای توزیع اطلاعات مالی چالش‌هایی در حرفه‌ی حسابداری سنتی در تهیه و آماده کردن و حسابرسی چنین اطلاعات و ارایه‌ی بسیاری از مباحث مالی بوجود می‌آورد.مطالعاتی که در آمریکا، کانادا، انگلستان، ایرلند و فنلاند به‌منظور بررسی گزارشگری مالی شرکت‌ها در اینترنت (پتراویک و گیلت 1996، فلین و گالتورپی 1997، کورتو 1997، لیمر 1997، لیمر و تالبرگ 1997، ویلداستروم 1997، برینان و هوریگان 1998، مارستون ولیو 1998) صورت گرفته است. آنها گزارش کرده‌اند که تعداد شرکت‌هایی که در استفاده از اینترنت برای انتقال اطلاعات مالی استفاده می‌کنند، افزایش یافته است. با این وجود، این مطالعات پیشرفت (بهبود) کمی را در تهییه‌ی چنین اطلاعاتی به‌صورت گزارش‌های آنلاین شرکت‌ها گزارش می‌کنند. زیرا این گزارش‌ها در شرکت‌ها شامل ارایه‌ی گزارش‌های سالانه‌ی کاغذی (دستی) در یک فرمت الکترونیکی می‌باشد. این مقاله گزارشگری آنلاین را در شرکت (کمپانی)های نیوزلند به منظور ارزیابی گسترش و توسعه‌ی چنین عملکردها و فعالیت‌هایی بررسی می‌کند. این مقاله هم‌چنین روند گسترش گزارشگری آنلاین و نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی می‌کند. ادامه‌ی مقاله نیز اختصاص به جمع‌بندی نتایج دارد. بخش زیر یک بازبینی و بررسی منابع با تاکید بر اهمیت و شناسایی مزایای گزارشگری آنلاین و فرایندهای تخصصی چنین محیط‌های گزارشگری را فراهم می‌نماید. بخش سوم تجزیه و تحلیل گسترش و توسعه‌ی گزارشگری آنلاین به وسیله‌ی کمپانی‌های نیوزلندی و نقاط قوت و ضعف آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد و در بخش نهایی نیز یک خلاصه و بحث مفاهیم نتیج را فراهم می‌نماید.
مزایا و فرآیندهای مرتبط با گزارشگری مالی آنلاین
بررسی ادبیات گزارشگری مالی آنلاین ابتدائا یک توجه و تمرکز تخصصی را به ما می‌دهد. تعدادی از مطالعات انجام شده درباره‌ی مزایای فراهم آوری اطلاعات مالی در اینترنت بحث می‌کنند (مثلا ام.سی‌کافرتری 1995، لوورس، پاسوارک و تیپو 1996، گرین و اسپول 1997، تریتس و شیحی 1997).
مزایای گزارشگری مالی آنلاین در اینترنت شامل موارد زیر می‌باشد :
الف) کاهش هزینه‌های مرتبط با تولید و توزیع(انتشار) مرتبط با گزارش‌های سالانه مرتبط با کاغذ
ب) فراهم کردن دستیابی غیرمتوالی به اطلاعات از طریق استفاده از هایپرلینک‌ها
پ) توانایی فراهم‌آوری اطلاعات ویژه به کاربرانی که به چنین اطلاعات ویژه‌ای نیاز دارند
ت) کاهش درخواست‌های شایع از کاربران غیرسهامدار صورت مالی
ث) فراهم آمدن فرصت برای فراهم‌آوری اطلاعات بیشتر از گزارش‌های سالانه‌ی در دسترس
ج) امکان تهیهی اطلاعات به‌صورت لحظه به لحظه
چ) توانایی فراهم‌آوری اطلاعات با یک شیوه‌ی تعاملی و پویا با توان جستجوی محتوای گزارش‌ها با استفاده از اصطلاحات کلیدی
ت) بهبود دسترسی به اطلاعات که منتج به انتشار عادلانه‌ی اطلاعات می‌شود
لوورس، پاسیوارک و تیپو (1996) خاطرنشان کرده‌اند که آینده‌ی گزارش‌های مالی آنلاین ممکن است مشتمل بر موارد زیر باشد :
الف) توسعه‌ی اقشای(افشاییات) ماورای تکثیر در گزارش‌های سالانه‌ی مبتنی بر کاغذ
ب) بهبود به‌هنگام، گسترش آزادی عمل و قلمرو و مجوز یک تعامل با درجه‌ی بالا
پ) بهبود فراهم‌آوری اطلاعات مالی برای عموم به‌محض ایجاد از طریق افشای داده‌های گزارش سالیانه روی اینترنت قبل از اینکه به‌صورت مبتنی بر کاغذ در دسترس باشد
ت) افزایش درک و فهم بالقوه‌ی اطلاعات از طریق نرم‌افزارهای چند رسانه‌ای مانند صوت، انیمشن و ویدیو
البته مزایای گزارشگری مالی آنلاین، میزان انتشار آن را نیز افزایش می‌دهد که شامل :
الف) گزارشگری لحظه به لحظه آنلاین برتری و امتیاز مابین اطلاعات مالی فعلی را که توسط مدیریت مورد استفاده قرار گرفته و اطلاعات حسابرسی شده قبلی مالی که برای عموم در دسترس قرار می‌گیرد مبهم خواهد کرد (گرین و اسپاول 1997) این گزارشگری ممکن است جایگزین اطلاعات حسابرسی شده‌ای باشد که هم‌اکنون در دسترس سهامداران و هیات موسس شرکت با فراهم کردن اطلاعات مالی استفاده شده توسط مدیریت باشد (لاین 1997) این شیوه ممکن است درخواست‌های بزرگتر و در سطح بالاتری را بر حسابرسان در فراهم کردن چنین داده‌هایی ایجاب نماید (ترتیس و شی‌هی 1997).
ب) دسترسی به اطلاعات آنلاین به دلایلی مانند تجهیزات هزینه‌بر و مهارت‌های کامپیوتری و خدمات اینترنتی کماکان به صورت محدودتری است. برای تضمین تساوی حقوق و کارایی نیاز به اعتمادسازی است که اطلاعات فراهم شده‌ی آنلاین قبلا افشا شده‌اند یا به صورت همزمان با استفاده از دیگر شکل‌های تبادل اطلاعات مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند (مک کافرتی 1995).
پ) کمپانی‌هایی که یکی از دو روش استخراج مجدد داده‌ها را از گزارش‌های سالیانه انخاب کرده‌اند ممکن است با خطاهایی مواجه شوند که بر یکپارچگی و درستی اطلاعات تاثیر می‌گذارند. قرار دادن افراد غیرمسول در تکمیل اطلاعات کاربران را از وجود چنین خطاها و اطلاعات توام با اشتباه مطلع خواهد کرد (هوسی و سولنیسکا 1999).
ت) کمپانی‌ها مسولیت تضمین، امنیت و تمامیت اطلاعات مالی قرار داده شده در اینترنت را دارا می‌باشند. البته تنظیم کننده‌ها بایستی، سیستمی بایگانی الزامی برای گزارشگری مالی در سرور کنترل‌کننده‌ی دولتی انتشار داده و ارسال نمایند (هوسی و سولنیسکا 1999).
ث) آیا اطلاعات مالی موجود در اینترنت افزایش درک اطلاعات مالی شرکتی را موجب می‌شود
ج) آیا بایستی اصول پذیرفته‌شده‌ی حسابداری (GAAP) به منظور پوشش همه‌ی اطلاعات مالی الکترونیکی توسعه داده شود
چ) آیا کاربران گزارش‌های اینترنتی را جایگزین قابل قبول گزارش‌های سالیانه‌ی دستی (کاغذی) می‌دانند
ح) کمپانی‌هایی که از وب‌سایت‌های خودشان برای اهداف زیادی استفاده می‌کنند و بنابران ممکن است قرارگیری اطلاعات مالی روی وب‌سایت با مشکل مواجه شود.
3. گزارشگری مالی آنلاین شرکت‌ها در نیوزلند
3.1. شناسایی وب‌سایت‌های شرکت‌ها
در آگوست 1999، دو وب‌سایت (http://www.globalregister.co.nz و http://www.knowledge-basket.co.nz/datex/free/webs.htm ) که فراهم‌کننده‌ی فهرست شرکت‌ها و آدرس‌های وب‌سایت‌های آنها بودند در شناسایی وب شرکت‌های فهرست شده نیوزلندی مورد استفاده قرار گرفتند. برای شرکت‌هایی که ما نمی‌توانستیم وب‌سایتشان را شناسایی کنیم با مدیران آنها تماس تلفنی گرفته می‌شد برای اینکه آیا شرکت آنها دارای وب‌سایت است یا نه و اگر هست آدرس اینترنتی آن را ارایه دهند. از مجموع کل 230 شرکت فهرست شده، 84 شرکت یعنی 5/36 درصد در اینترنت دارای وب‌سایت بودند. چنین به نظر می‌رسد که نسبت کمپانی‌های فهرست شده دارای وب‌سات در نیوزلند پایین‌تر لز دیگر کشور هاست.
3.2. محتوای اطلاعاتی وب‌سایت‌های شرکت‌ها
وب‌سایت‌های شرکت‌ها برای فراهم نمودن انواع مختلفی از اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند. جدول 1 تجزیه و تحلیلی از محتوای وب‌سایت‌های کمپانی‌های نیوزلند را نشان می‌دهد. تجزیه و تحلیل‌ها تصریح می‌کنند که وبسایتها چهار نوع از اطلاعات را فراهم می‌کنند که عبارتند از : اطلاعات خدماتی تولیدی، پروفایل و تاریخچه‌ی کمپانی، اخبار و آگهی‌ها و اطلاعات مالی. دیگر اطلاعات کمتر متداول شامل لینک‌های سایت‌های دیگر در وب شامل دادوستدهای تولیدی در شبکه (E_commerce) و فرصت‌های استخدام می‌باشد. به تدریج نصف کمپانی‌ها با وب‌سایت‌هایشان فراهم کننده‌ی اطلاعات مالی کمپانی‌ها می‌باشند.
3.3. تجزیه و تحلیل‌های اطلاعات مالی در وب
ما گسترش وب‌سایت‌هایی را که آرشیوی برای اطلاعات مالی به منظور ارایه‌ی اطلاعات برای سال‌های قبل فراهم می‌کنند مود بررسی قرار دادیم. جدول 2 تعدادی از سال‌هایی را که بخش‌های مختلف (بافت) اطلاعات مالی ایجاد شده در وبسایتها در دسترس قرار می‌گیرد نشان می‌دهد. این جدول بیانگر این است بسیاری از شرکت‌ها اینترنت (محیط وب) را همانند یک انبار برای اطلاعات مالی خود مورد استفاده قرار می‌دهند. این آرشیو یا مخزن دسترسی به اطلاعات سابق را به آسانی در دسترس کاربران قرار داده و هم‌چنین مقایسه‌ی چنین اطلاعات مالی را تسهیل می‌کند.
اطلاعات مالی در شبکه شامل گزارش‌های کامل سالیانه و یا نکات برجسته و مهم اضافی مالی می‌باشد.
پانل A از ضمیمه‌ی یک نشان‌دهنده‌ی کمپانی‌ها و آدرس‌های وب‌سایت شرکت‌ها در هر دسته‌بندی است در حالی که پانل B از ضمیمه نشان‌دهنده‌ی شرکت‌ها با وب‌سایت‌هایشان است اما اطلاعات مالی را فراهم نمی‌کند. جدول 2 نشان می‌دهد که 8 تا از کمپانی‌ها فراهم‌کننده‌ی فقط نکات برجسته‌ی مالی و 25 تا از کمپانی‌ها نیز فراهم‌کننده‌ی نکات برجسته‌ی مالی به‌علاوه‌ی گزارش‌های کامل سالانه می‌باشند. محتوای نکات برجسته فراهم شده به وسیله‌ی این کمپانی‌ها در جدول 3 نشان داده شده است. به نظر می‌رسد که نکات مهم و برجسته‌ی مالی شامل : استخراج از گزارش‌های سالیانه، تجزیه و تحلیل‌های مجدد و اضافی داده‌های مالی، اندازه‌گیری‌های عملکرد غیرمالی و یا ارتباطات شرکتی است.
3.4. ارایه‌ی اطلاعات مالی
اطلاعات مالی روی اینترنت می‌تواند با تعدادی از فرمت‌ها مانند HTML و PDF فراهم شود.
جدول 4 انواعی از اطلاعات مالی آنلاین شرکت‌های فراهم شده و فرمت‌های الکترونیکی در هر کدام از انواع اطلاعات برای چهل شرکت با اطلاعات مالی بر روی وب‌سایت‌هایشان ارایه شده است توصیف می‌کند. 80 درصد از کمپانی‌های فراهم‌کننده‌ی اطلاعات مالی شرکت‌ها گزارش‌های سالیانه را به صورت در دسترس بر روی وب‌سایت‌هایشان قرار داده‌اند. اغلب کمپانی‌ها گزارش‌های سالیانه را در فرمت PDF تهیه کرده‌اند. مسنجر( 1999) تاکید داشته است فرمت PDF در تحویل سند بر روی وب مزایای بیشتری در مقایسه با HTML خواهد داشت مانند:
الف) پیوستگی بصری کامل سند (عنوان، قلم‌ها، رنگ، صفحه‌گذاری)
ب) نوع برنامه‌ی کامپیوتری PDF و استقلال عملکرد آن
پ) بهینه کردن و امکان فشردگی فایل
ت) نمایش روی صفحه دقیق و پرینت مطالب
ث) توانایی ایجاد دوباره‌ی اسناد و مدارک کاغذی درون فایل‌های الکترونیکی قابل مشاهده و جستجو
مشخصه‌های الکترونیکی زیادی وجود دارند که قابلیت ارایه، مطالعه و درک اطلاعات مالی را روی وب افزایش می‌دهند. به عنوان مثال هایپرلینک‌ها به کاربران اجازه می‌دهند در محدوده و مابین اسناد مرتبط با اطلاعات مالی توان حرکت وجستجو داشته باشند. ترتیب بندی عناوین اولیه و کلی وب‌سایت در مقایسه با ترتیب‌بندی عناوین یک صفحه به کاربر این اجازه را می‌دهد که بدون نیاز به جابجا شدن بر روی متن سند موجود به آسانی اطلاعات مورد نیاز خود را مشاهده نماید. جدول 5 مشخصه‌های الکترونیکی و گسترش کاربرد آنها را به‌وسیله‌ی کمپانی‌های فراهم کننده‌ی اطلاعات در وب‌سایت‌هایشان را توصیف می‌کند. این جدول بیانگر این است که تعدادی از مشخصه‌ها و ویژگی‌ها به‌طور مرتب در ارایه‌ی اطلاعات مالی استفاده می‌شوند.
اینترنت فرصت‌هایی را برای شرکت‌ها در بهبود ارتباط مستقیم خود با سرمایه‌گذاران و مشتریان فراهم می‌کند. سی‌و‌هشت مورد (95درصد) از شرکت‌ها فراهم‌کننده‌ی اطلاعات مالی، اطلاعات تماسشان (contact information) را با استفاده از امکاناتی مانند رایانامه (email) و یا صفحه‌ی ثبت‌نام (Sign up page) برای اخبار هفتگی در دسترس کاربران قرار می‌دهند.
4. نتایج و بحث
