بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تعاریف و مفاهیم مسکن
مقوله مسكن گسترده و پيچيده است و ابعاد متنوعي دارد و امروزه به عنوان مكاني فيزيكي و سرپناه كه نياز اوليه و اساسي انسان مانند خواب خوراك استراحت و حفاظت در برابر شرايط جوي را فراهم مي آورد و از لحاظ رواني نيز اطمينان خاطر دروني در شخص به وجود مي آورد.
با عوض شدن شيوه زندگي مفهوم و مصداق”واحدمسكوني“
و“اسكا ن ”جاي ”خانه“و“سكونت“ را گرفته اند.
در اينجا 5 تعريف از خانه ارائه شده است :
اسلاید 2 :
1) خانه جائي است كه ساكنان آن احساس ناراحتي نكنند واندرون خانه يا جائي كه زن و بچه زندگي مي كنند مي بايست تنوع زيادي داشته باشد تا خستگي احساس نشود.
2) خانه پوششي است كه در تطابق برخي از شرائط رابطه صميمي را بين محيط خارج و پديده هاي زيستي انسان بر قرار مي سازد در خانه بايد يك فرد و يا خانواده زندگي كنند يعني انكه بخواهد راه برود دراز بكشد ببيند و فكر كنند.
3) خانه مركز جهان است براي ساكنانش و براي محله اش شاخص ترين بنا در تحكيم مكان.
اسلاید 3 :
مفهوم سکونتگاه در برابر مسکن
سكونتگاه محلي است كه تمامي خدمات و تسهيلات ضروري براي بهزيستي خانواده را فراهم مي سازد مانند بهداشت آموزش فرهنگ روابط اجتماعي و... بدون توجه به اهميت و ميزان انجام اين خدمات.
براي تامين رشد اجتماعي عرصه مسكن علاوه بر خود واحد مسكوني مي بايد محيط اطراف پيرامون آن را نيز در بر بگيرد چون مسكني كه در محيط نامناسب قرار مي گيرد حتي اگر خود داراي شرائط مناسب باشد نمي تواند نيازهاي تبعي ساكنين خود را تامين كند.
اسلاید 4 :
اهمیت اصل قلمرو در محیط های مسکونی
شكل دهي محيط هاي مسكوني و مجتمع هاي زيستي در گذشته بر اساس اصول و قواعد بسيار محكمي صورت مي گرفت كه به رغم آنكه نه در جائي مكتوب بود و به طور رسمي به كسي آموخته مي شود و بر اساس نياز هاي انساني رفتار فرهنگي و شرائط اجتماعي اقتصادي و طبيعي جامعه به تدريج ريشه دوانده بود به طوري كه همه مردم اعم ازسازندگان و استفاده كنندگان به صورت دانش دروني آن را حس كرده و به كار مي بردند .
تجربيات متعدد بويژه تحقيقات اسكار نيومن نشان داده است كه عدم توجه به قلمرو موجب بروز انواع مشكلات و ناهنجاري هاي اجتماعي حتي بروز انواع جنايات در اين جوامع شده است.
اسلاید 5 :
قلمرو به معني كامل بخش تعميم يافته اي از موجود زنده به شمار مي رود كه با علائم بصري و بويايي مشخص مي شود.
آلتمن 1984 تجزيه و تحليل رفتار هاي قلمرو را با تاكيد بر جنبه هاي اجتماعي و رواني آن بررسي مي كند و معتقد است كه قلمرو پذيري سازمان دهنده مهم زندگي انسان در سطح اجتماعات و گروههاي بزرگ كوچك وافراد است و بدون قلمرو زندگي بي نظم خواهد بود.
به دليل اهميت چنين خصوصياتي از اصل قلمروست كه گفته شده افراد هم مثل ملتها بايد مرزها و محدوده هاي مناسب و حتي منطقه بي طرف مشخص بين خود داشته با شند.
توجه به تعاريف و مفاهيم انواع قلمرو نشان مي دهد كه فضاهاي خصوصي فردي مانند اتاق خواب فضاهاي خصوصي خانواده همچون خانه در يك گروه قرار دارد و با روندي نسبتا دائمي كنترل مي شود تا جائي كه ورود غير منتظره به اين قلمروها مي تواند به عكس العمل هاي شديد دفاعي منجر شود بالعكس در قلمرو هاي عمومي تر از قبيل نمايشگاه پياده رو و ميادين.
اسلاید 6 :
مدت زمان و ميزان كنترل بر قلمروهاي خصوصي و عمومي و حفظ حريم هاي اين دو از اهميت خاصي در طراحي شهري بويژه طراحي مجتمع مسكوني بر خوردار مي باشد.
نتيجه : اهميت اصل قلمرو در حوزه فعاليت طراحي شهري حد اقل در سه مورد بارز مي گردد :
(1درك ويژگي هاي فرهنگي جامعه و قلمروهاي ذهني
2)تشخيص مرزهاي واقعي قلمروها
3)نحوه تبديل قلمروهاي ذهني به كالبد و شكل و افزايش امكان كنترل افراد بر قلمروها
نتيجه : لازم است كه در طراحي شهري و مسكوني از راه حل هاي مختلفي براي ايجاد قلمرو و تاكيد بر آن استفاده كنيم.
بخشي از اين راه حل ها به سازماندهي محله اي شهر و برخي به اجزاي معماري و شهري از جمله استفاده از اختلاف سطح و طاق ها هشتي ها عقب نشيني خانه ها و...تاكيد كرده اند در روش غربي نيز راه حل هايي چون فضاهاي مخصوص كاشت گياهان عقب نشيني ورودي ها و... استفاده مي شود.
اسلاید 7 :
پیشینه معماری و مسکن
مجموعه اي كه امروزه بنام ايران شكل خاصي را به خودش گرفته از ساليان پيشين در حدود مرزهاي سياسي حيات داشته و مهد تمدن هاي چندي بوده است.
در دوره نخستين خانه هاي قوم آريايي نظر ويولد دوك (نويسنده
كتاب تاريخ سكونت انسان ) اين است كه داراي تركيبي از غار و فضاهاي مسكوني كنار باغ بوده و با استفاده از سنگ و پوست و شاخ و برگ درختان خانه هايي در نهايت سادگي و ابتدائي كه تنها يك اتاق داشته است.خانه هاي يك اتاقه قوم آريائي كه در آغاز سرپناه بوده در سير تحولي و تكاملي خود با ويژگي هاي جغرافيائي اقتصادي و طبقاتي سياسي و اعتقادي و سرانجام قومي هر گروه اجتماعي انطباق پيدا كرد .بدين ترتيب مسكن را به عنوان دست اويزي فرهنگي نمي توان از مجموعه نهاد هاي فرهنگي ديگر جدا در نظر گرفت و به گفته آندره لورداگوران با كمي دقت در مي يابيم كه نوع معماري هر منطقه حتي با لباس و زنان آن قوم نيز ارتباط دارد.
اسلاید 8 :
و با توجه به مجموعه اين ارتباط هاست كه همواره در هر جامعه قسمتهاي مختلف يك خانه ي مسكوني به شيوه اي ساخته و پرداخته مي شود كه جوابگوي نيازهاي مادي و غير مادي خانواده باشد و در صورتي مي تواند جوابگو باشد كه با دگرگونيها و تحول هاي فني تكنيكي و اجتماعي زمان همراه باشد و اين تغيير از ويژگي هاي فرهنگ است.
توجه به اين نكته ضروري است كه معماري و مسكن انسان كه بخشي از معماري است در اثر عوامل چندي شكل مي گيرد:
الف) بوم : به عنوان در برگيرنده معماري و فضائي است كه در اختيار معمار و خلاقيت اوست و الهام بخش معمار است . لغت بوم با معنائي كلي براي شكل زمين آب و هوا و ديگر عوارض طبيعي فرض مي كنيم.
اسلاید 9 :
ب) نحوه معيشت : كه منظور از آن چگونگي وضعيت مادي انسان و گذران او با استفاده از منابع طبيعي مي باشد .در اين رابطه تاثير يك زندگي كشاورزي كه نيازمند اسكان دائم و رابطه مستمر با زمين است با تاثير زندگي دامداري كه لازمه اش حركت و جستجوي مراتع تازه است بر نوع مسكن نكته اي است كه بي ترديد مطرح است.
ج) ابزار و تكنولوژي : پيشرفت و پيچيدگي روزافزون زندگي بشري و پديد آمدن منابع و حرفه هاي ديگر خود عاملي مهم در شكل گيري معماري و مسكن به شمار مي آيد به گونه اي كه فن آوري در معماري توانسته است شكل و سبكي خاص در معماري هر منطقه و مردمان آن پديد آورد.
د) مصالح : انچه كه در دسترس اقوام به عنوان مصالح قرار داشته در فرم ابعاد و همچنين سبك معماري آنها تاثيري بسزا داشته است و آنها مسكن هاي خود را با انچه كه در دسترس بوده بنا مي كرده اند.
اسلاید 10 :
ه) سنت سكونت : سنت تجمع يافته اعتقادات و باورهاي انسان در فضاي ذهنيت اوست . در زمينه اين صفت ها بايد به اين پرسش ها پرداخت كه دو نمونه معماري كه در دو ناحيه اقليمي مشابه ساخته شده اند چرا فرق دارند و يا آدم هايي كه نحوه معيشت يكسان دارند چرا در معماري خود ممكن است به اختلافات گوناگوني برسند
