بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
گونه شناسي
گونه شناسي مسكن:
گونه شناسي مسكن از جنبه ها و ديدگاههاي متعددي قابل بررسي است.يكي از رايج ترين زمينه هاي مطالعات تيپولوژي پرداختن به شكل هاي كلي و صورتهاي مختلف قرارگيري فضاهاي عمده يك واحد مسكوني است.
هدف از چنين بررسي هايي اگاهي يافتن نسبت به گوناگوني هاي ممكن در شكل عمومي واحد مسكوني و استقرارهاي صحيح بخش هاي مختلف تشكيل دهنده آن است.
نمونه هايي كه در اين مبحث ارائه شده اند جنبه تحليلي و شناسائي دارند و به عنوان پيشنهاد الگوي معماري مدنظر نيستند اين نمونه ها به ترتيبي بنيادي بازگو كننده ويژگي هاي كالبدي –استقراري گونه ها مي باشند آنچنان كه صحت عملكردي اجزا تشكيل دهنده و نحوه ارتباط ميان آنها فراهم شده باشد.
با تلفيق و تركيب موارد شناخته شده 12 گونه مختلف از مسكن تدوين و ارائه شده است. امكان دارد كه تمامي گونه هاي معرفي شده از امتيازات يكسان و حتي ويژگي هاي كاملا مناسب جهت انطباق با برخي عوامل مطروحه در طرح برخوردار نباشند اما مطالعه انها اين امكان را فراهم مي اورد تا در مرحله طراحي بتوان با تسلط بيشتر نسبت به ابداع گونه هاي مختلف مورد نياز اقدام نمود .
اسلاید 2 :
جنبه‌هاي اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي:
خانه‌هاي مستقل مكمل يك زندگي خصوصي هستند، حريم خانواده در آنها محفوظ مي‌ماند و آزادي، استقلال كانون خانواده، خدشه‌دار نمي‌شود.
آنها را مي‌توان به راحتي با چوب ساخت كه ارزانترين روش ساخت نيز مي‌باشد. مي‌توانند بصورت پيش ساخته تهيه گردند و در محل ارائه گردند.
تهويه مطبوع از ديگر خواص ذاتي آنهاست. دسته بندي اتاقهاي روز در يك بخش و اتاقهاي شب در بخش ديگر ويا عرصه‌بندي فضاهاي كودكان و بزرگسالان، به نحوي كه از لحاظ ديد و صدا براي يكديگر مزاحمت ايجاد نكنند،
از لحاظ عمومي مزاياي اين نوع خانه‌ها از مضرات آن بيشتر است. عدم استفاده بهينه از امكانات زمين از واضح‌ترين مضرات است. اين موضوع كه خانه‌ها از لحاظ اجتماعي جدا بوده و داراي مزايايي هستند، غير قابل انكار است، رفتن به سينما، كنسرت، استخر عمومي، ... با وجود تلويزيون، VCD ، استخر، باربكيو در حياط منازل و ... ديگر مرسوم نيست، به اين ترتيب خانواده‌ها روزبه‌روز بيشتر منزوي مي‌شوند و اين در نهايت به انزواي عمومي زندگي محلي ختم مي‌شود. در اين خانه‌ها پنجره‌‌هاي اتاقهاي اصلي به خيابان و يا پشت به خانه‌هاي ديگر مشرف مي‌شود.
اسلاید 3 :
خانه‌هاي حياط مركزي:
ريشه‌هاي آنها به زمانهاي بسيار دور و به اولين خانه‌هاي شهري باز مي‌گردد. خانه (domos) يوناني و خانه‌هاي بزرگ رومي داراي حياط مركزي و ايوان‌هاي ستون‌دار بودند. اين خانه‌ها در كشورهاي قديمي مانند مصر، چين، هند و جهان اسلام هنوز به چشم مي‌خورد.خانه‌هاي حياط مركزي مزاياي زيادي را نسبت به خانه‌ها تك واحدي امروزي دارا هستند، آنها نشان دهنده واحد اصلي اجتماع يعني خانواده بوده و مرزهاي
آنها كاملاً براي به تصوير كشيدن مالكيت مناسب است.
طبيعت خانه‌ها به گونه‌اي است كه خانه‌هاي مجاور نمي‌‌توانند به حياط يكديگر اشراف داشته باشند و اين آزادي واقعي ساكنان را تأمين مي‌كند، حياط‌هاي آنها يك فضاي ايده‌آل براي خانه بوده و محيط مناسبي براي بچه‌ها مي‌باشد.
از نظر راسموسن شعاع فعاليت اعضاي خانواده در گروه‌هاي سني مختلف بر حسب سن آنها متفاوت مي‌باشد و هر فردي بايد محيط خاص خود را داشته باشد و با افزايش سن فرد از دوران نوزادي تا بلوغ شعاع و محدوده فعاليت او نيز افزايش مي‌يابد ولي با افزايش سن عملكردي معكوس آغاز شده و شعاع فعاليت كاهش يافته و دوباره زندگي محدود به خانه‌ها مي‌شود. خانه‌هاي حياط مركزي با اين فرضيه تطابقكامل دارند.
جدا از امنيت صوتي و عدم اشراف به اين حياطها، اين الگو شرايط آب و هوايي خوبي را حتي در فصل‌هاي سردتر تأمين مي‌كند. با توجه به جهت‌گيري جنوبي اين خانه‌ها در زمستان بسيار آفتاب‌گير هستند و آب شدن برف را تسريع مي‌كنند و چون از باد ايمن مي‌باشند، استفاده از حياط در آنها چند هفته بيش از حياط باز خانه‌هاي مستقل امكان پذير است. حياط محصور در كنترل دماي هواي اطراف خانه بسيار مؤثر است.
اسلاید 4 :
در تابستان نيز، اين حياطها با درختانشان مي‌توانند محيط خنك‌تري را فراهم مي‌سازند. امتياز ديگر آنها آزادي عمل در جهت دادن اتاقها به سمت تابش خورشيد و تأمين ديد به حياط است و از آنجاكه اتاقهاي مهم خانه بيشتر به حياط پنجره دارند تا به خيابان، ساختمانها مجبور نيستند از بر خيابان عقب نشيني كنند و اين سبب استفاده بهينه از زمين و كم شدن هزينه‌ها مي‌گردد.
از طرفي بين ارتفاع ساختمان و عرض خيابان نيز هماهنگي بيشتري ايجاد مي‌شود. با قرار دادن انبار و فضاي تأسيساتي بين خيابان و بخش‌هاي مسكوني، سروصداي خيابان كاهش مي‌يابد و محل تأسيسات، آشپزخانه و دستشويي‌ها نيز مناسب مي‌گردد زيرا به سرويس‌هاي شهري نزديك‌ترند.
اسلاید 5 :
اين خانه‌ها در محو تبعيض‌هاي موجود در محلات مسكوني بسيار مؤثر بوده‌اند زيرا امكان خلوت و آسايش بيشتري براي همسايه وجود دارد و از اين رو افراد با گروه‌هاي سني مختلف، طبقات اجتماعي متفاوت و نژادها و مذاهب مختلف راحت‌تر در كنار هم زندگي مي‌كنند.
اگر آرامش كافي فراهم باشد، اختلاط اجتماعي امكان پذير است و نتيجه آن پيوند افراد با فرهنگها و طبقات متفاوت است، درحالي كه اين واقعيت وجود دارد كه ما محيط اطراف خود را شكل مي‌دهيم، ولي نبايد فراموش كرد كه محيط نيز درشكل دادن ما بي‌تأثير نيست.
خانه‌هاي حياط مركزي اصيل در مجموعه‌هاي چسبيده به يكديگر هنوز در جوامع آمريكايي واقع نشده‌اند. طبق سنت آمريكايي‌ها براي باز بودن محيط اطرافشان تنفر آنها از نرده و محيط هاي بسته و نيز ازدياد و ارزاني زمين منجر به عدم استقبال اين نوع خانه سازي شده است.
اسلاید 6 :
خانه‌هاي شهري:
بر خلاف خانه‌هاي حياط مركزي كه درون گرا هستند، اين خانه‌ها به بيرون و به طرف خيابان باز مي‌شوند، ريشه آنها به شهرها و قلعه‌هاي قرون وسطي باز مي‌گردد.اين خانه‌ها جايگزين خوبي براي خانه‌هاي تك واحدي مستقل بودند، خانه‌هاي كارگري رديفي از نظر طرح يكسان بوده و سرپناهي با حداقل سطح و داراي چند اتاق كوچك است كه در دو طبقه پخش شده‌اند، اتاق اصلي و نشيمن آنها به خيابان ديد دارند. بعد از جنگ جهاني دوم در آمريكاي شمالي تعداد كمي از اين نوع خانه‌ها ساخته شدند كه داراي اتاقهايي خارج از مقياس بودند و در نتيجه آن خانه‌ها مورد قبول جامعه قرار نگرفتند و به عنوان خانه‌هاي مناسب براي افراد كم درآمد مطرح شدند. ولي بعد از اينكه استانداردهاي خانه‌هاي تك واحدي مستقل به عنوان خانه‌هاي رديفي شهري مورد قبول قرار گرفتند، آنها به عنوان خانه‌هاي شهري توسط جامعه پذيرفته شدند.
يك نمونه اوليه از خانه‌هاي شهري معاصر كه خاطره و روح خانه‌هاي شهري سبك جورج دارد دوباره زنده كرد، در يكي از مناطق قديم فيلادلفيا ساخته شد ولي به دليل نداشتن پاركينگ در داخل واحد مسكوني، ناموفق بود.
اسلاید 7 :
خانه‌هاي شهري نيز مانند خانه‌هاي تك واحدي مستقل تكميل كننده واحد اصلي اجتماع يعني خانواده مي‌باشند.
اين خانه‌ها در سطح زمين قرار دارند و دسترسي آنها به حياط و حياط خلوت ساده است. اين فضاها باز كوچكتر بوده از نظر سطح و به همين دليل مورد پسند افراد مسن مي‌باشند. اين خانه‌ها برونگرا بوده و بر خلاف خانه‌هاي تك واحدي مستقل محدود‌تر مي‌باشند. امكان تهويه طبيعي نيز در اين خانه‌ها امكان پذير است. به دليل نحوه آرايش اين خانه‌ها كه از طرفين به يكديگر متصل هستند، انرژي لازم براي گرم كردن آنها تقريباً 55% از خانه‌هاي يك طبقه ويلايي است. حتي در مقايسه با واحدهاي مسكوني تك واحدي مستقل، 30% انرژي كمتر لازم دارند. بزرگترين مزيت خانه‌هاي رديفي شهري در استفاده بهينه از زمين و انرژي است. محبوبيت اين خانه‌ها به علت تغييرات جمعيتي بود كه صورت گرفت، به اين ترتيب كه با ازدياد خانواده‌هاي كم جمعيت كه اغلب آنها نيز بدون فرزند بودند، خانه‌هاي شهري كوچك طرفداران بيشتري پيدا كرد. تسهيلاتي كه از طريق قوانين مالكيت مشاع براي خانه‌هاي شهري كه بصورت مجتمع بودند، وضع شد، به اين ترتيب كه هزينه‌هاي نگه‌داري و سرويس‌رساني بصورت حق السهم در نظر گرفته شده و اين دليل ديگر مطلوب بودن اين خانه‌هاست.
اسلاید 8 :
انواع مجتمع های آپارتمانی:
کوتاه مرتبه بدون آسانسور کم تراکم (مثل خانه های ییلاقی)
پر تراکم (خانه های نیم همجوار مثل دوبلکس و تریپلکس و خانه های ردیفی)
ساختمانهای میان مرتبه (4 تا 6 طبقه بدون آسانسور خانه های بلوکی یا یک دیوار مشترک میانی )
ساختمانها بلند مرتبه – بلوک های مسکونی – خانه های تراسه – برج ها
ترکیبی از انواع فوق
این مجتمع ها از لحاظ ترکیب بندی-ساختار کالبدی و فرم های تشکیل دهنده بررسی می شوند:
از نظر ترکیب بندی (توده و فضا) به سه بخش تقسیم می شوند:
فضای راهروی ورودی ,گذر یا راهرویی است که شخص را از قلمرو شخصی به محیط عمومی دعوت
می کند. ایمن بودن یکی از اجزای اصلی و اجتماعی راهروی ورودی است.
دومین فضا، فضای باز داخل بلوکها ست.
شبیه حفره یک فضای نیمه خصوصی مسکونی – جهت اوقات فراغت – حرکت و یا استراحت .
سومین نوع فضاهای خالی شبکه اصلی خیابانها و میادین است. سلسله مراتب برای رسیدن به فضای
عمومی و خیابان – علاوه بر عبور و مرور برای اوقات فراغت نیز در نظر گرفته میشود.
اسلاید 9 :
ساختار کالبدی مجموعه های مسکونی
- توده و فضا (پر و خالی)
راهرویی ( گذر یا راهرویی که شخص را از قلمرو شخصی به محیط عمومی دعوت می کند)
فضای باز در داخل مجتمع (محصوریت)
فضای باز (خیابان کشی)
در اینجا به شناخت مبانی معماری ساختار کالبدی بناها در مجموعه های مسکونی و الگوهای متفاوت آن می پردازیم.
این بناها اگر فاقد ویژگیهای مقیاس دهنده باشند به راحتی می توانند مزاحمت هایی برای ساختمان های
مجاور خود ایجاد کنند. با افزایش ارتفاع ساختمان و عریض تر و
مرتفع تر شدن آن نسبت به ساختمان های مجاور، اتخاذ روش هایی برای کاهش تضاد میان دو مقیاس ضروری به نظر می رسد.
در چنین مواردی ، باید تغییرات عمده ا ی در توده بنا انجام گیرد تا از حجم بزرگ آن کاسته شود و ساختمان با زمینه و محیط هماهنگی پیدا کند. در طراحی ساختار کالبدی این مجموعه ها بنا، به جز شکل کلی ساختمان و موارد مذکور،از لحاظ سیستم حمل و نقل عمومی، آسانسورها و محل استقرار راهروها از اهمیت خاصی برخوردار است. آسانسور مهم ترین عوامل خدماتی در این ساختمان ها است، زیرا تنها وسیله ارتباطی سریع و آسان با فضای باز اطراف است، ولی باید در انتخاب آن، عوامل متعدد بسیاری مد نظر قرار گیرد.
اسلاید 10 :
¨ ساختمان های پلکانی
ساختمانهای پلکانی به صورت پلکانی بر روی هم قرار می گیرند که یا بر دامنه تپه ها یا ساخته می شوند که احتمالا در کناره های تپه فرو می روند. یا در زمین های هموار تپه هایی ساخته انسانی، برپا می شوند.
ممکن است این ساختمان ها به صورت بلوکی های خطی باشند که از یک یا دو طرف پلکانی شده اند. یا در واقع عنصر اتصال دهنده قاعده ساختمان های بلند مرتبه باشند که گذار به واحدهای کوتاه مرتبه را میسر می کنند. ممکن است این ساختمان ها به جای اشکال هرمی، به صورت مخروط های وارونه ساخته شوند. آرایش پلان ممکن است خطی، مضری یا خمیده خطی باشد. یا به شکل چند ضلعی های بسته که در شکل زیر نمونه های مختلف آنها را می توان دید.
- نمونه ای از برجهای پلکانی (استفاده بهینه از آفتاب
- و دید مطلوب)
