بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
چكيده
- فرش آئينه اي زنده از فرهنگ ترکمنها در طول تاريخ و از جمله نشانه هاي فرهنگ و تمدن عميق و تنومندي است که نه تنها در مقابل هجوم بيگانگان و اقوام مختلف داخلي و خارجي سخت و مقاومت کرده بلکه به گونه اي رفتار نموده، فرهنگ تحميلي بيگانه را در خود حل کرده است و به آن سيماي ترکمني بخشيده تا آنجا که تاريخ ياد مي کند، ترکمن با فرش و فرش با ترکمن شهرت داشته است. فرش همچون درختي است که ريشه در ژرفاي خاک صحرا و شاخه اي در بلنداي کوههاي البرز و سايه بر سر مردمي وارد مي کند که قرنهاست از نسلي به نسل ديگر انتقال داده و به همراه خود حمل کرده و با آن زندگي مي کنند و با آن انس و محبت دارند.
اسلاید 2 :
- فرش ترکمن با وجود گسترش صنايع ماشيني همچون فرش کاشان يا اصفهان که بستر دلپذير انساني را مورد هجوم و يورش قرار داده، جايگاه طولاني و خاص خود را در کانون خانواده حفظ کرده، چرا که کيفيت استثنائي اين کالاي نفيس و لوکس موجب گذر آن از مرزهاي تاريخ به زمان حال شده و به آينده نيز امتداد خواهد داشت. در اين بررسي سعي مي کنيم چالشهاي فرش دستباف ترکمن را به تصوير بکشيم و جنبه هاي مختلف آن را از ديدگاه هنر مورد ارزيابي قرار دهيم؛ سپس راه حلهاي رشد و توسعه آن پيشنهاد مي دهيم بدان اميد که مورد استفاده دست اندرکاران اين هنر صنعت گهربار قرار گيرد.
اسلاید 3 :
مقدمه
- از موارد بسيار مهمي كه همواره در شكل گيري هنر جوامع گوناگون نقش غير قابل انكاري داشته فرهنگ است. يكي از معاني فرهنگ را مي توان مجموعه باورها و سنت هاي مشترك جامعه دانست. بر اين اساس هنگامي كه صحبت از هنر به ميان مي آيد نمي توان فرهنگ را ناديده گرفت. در واقع ابتدا بايد بنيان هاي اصلي و خاستگاه هاي واقعي هنر را شناسايي كرد و شايد بتوان گفت فرهنگ مهم ترين آنهاست.
اسلاید 4 :
- ايران به عنوان يكي از قديمي ترين تمدن هاي شناخته شده جهاني داراي فرهنگي غني و سرشار است. اين فرهنگ برگرفته از اسطوره ها، باورها و سنت هاي كهن اين سرزمين است كه به عنوان چشمه اي زاينده، همواره جاري بوده و خواهد بود.
- هنرهاي گوناگوني كه در تاريخ چند هزار ساله اين كشور به وجود آمده و به شكل زباني براي بيان و انتقال مفاهيم پيچيده به مخاطب به كار رفته است از بطن چنين فرهنگي پديد آمده اند. بارزترين نمونه اين هنرها را مي توان هنر قالي و نقش قالي دانست كه صدها سال موجب شگتفي هنر دوستان سراسر دنيا بوده است.
اسلاید 5 :
- ترکمن های ایران در منطقه ترکمن صحرا واقع در مرز شمالی ایران و جمهوری ترکمنستان و همچنین در قسمت شمال شرقی خراسان زندگی می کنند. اغلب ترکمنهای ایران را طوایف یموت، گوکلان، سالیر و همچنین ساریق و تکه تشکیل می دهند.
- مردم ترکمن اگر چه اصالت خود را حفظ کرده اند، سنتهای فراوانی را چه در جنگهای قبیله یی، چه در جنگ با همسایگان و چه تحت تأثیر فرهنگ های مسلط همسایگان از دست داده اند، به طوری که پیگیری تاریخ آنان کار آسانی نیست.
اسلاید 6 :
- این قوم بیش از هر کالایی به فرش های خود علاقمند بوده و آنها را به شکل ها و اندازه های گوناگون می بافته اند تا نیازهای متنوع زندگی کوچ نشینی و نیمه کوچ نشینی را برآورد، نمادهای آن نوع زندگی را یادآوری کند و مایه ی شادی زندگی کوچ نشینی باشد.
- بنیاد اقتصادی زندگی اغلب ترکمن ها، مثل همه ی عشایر، دامداری است. با وجود این، اوضاع جغرافیایی و سیاسی گاه امکانات بهتری مثل کشاورزی را فراهم می آورد.
اسلاید 7 :
- زنان عشایر و از جمله ترکمن ها در انواع بافته ها چنان کاردان و مسلط بودند که با ساده ترین ابزارها مجموعه ی متنوع و شگفت انگیزی را ایجاد می کردند که گاه، به ویژه هنگام عروسی، بر روی شتر و اسب به نمایش گذاشته می شد. در عین حال، همین فرش ها، هر اندازه با دقت و زیبا بافته شده بود، زیر دست و پا و در زندگی گذرا و ناپایدار و در عین حال پر غرور و حادثه ی ترکمن ها از بین می رفت. به همین دلیل، تنها نمونه هایی باقی مانده است که یا پیشامد یا دست بیگانه یی که با اعجاب و تحسین به سوی آنها رفته، انواع قابل توجهی را از گزند روزگار نگه داشته است. کهنه ترین این نمونه ها از قرن دوازدهم هجری (هیجدهم میلادی) عقب تر نمی رود، و به همین دلیل، تاریخ قالی ترکمن اساساً روشن نیست.
اسلاید 8 :
- ایلهای بزرگی چون سالور، تکه (که منشعب از ایل سالور است) ساریک، یموت و ارساری و چدر از قدیمترین ایلاتی بوده اند که قالیبافی در آنها رواج داشته است و هر کدام از آنها نقوش مربوط به قبیله خود (توتم) داشته اند.
- تاریخ قالی ترکمن انعکاسی از تاریخ این قوم است. همچنان که در مورد تاریخ هیچ قبیله یی نمی توان با اطمینان سخن گفت، بیان تاریخ قالی ترکمن نیز خالی از اشکال نیست الگوی کلی قالی ترکمن نشان از تحولات شدید ندارد، زیرا به صورت نقش های تکراری باقی مانده است.
اسلاید 9 :
- تار و پود قالیهای ترکمنی در بعضی از موارد از پشم است و آنها از پشم گوسفندان خود برای بافتن چنین فرشهایی استفاده می کنند. قالی ترکمن را زنان بر روی دار افقی و در درون چادر می افند، در نتیجه بافت قطعات کوچکتر، رواج دارد. علاوه بر قالی، انواع دیگری از بافته های فرش و گلیم گونه نیز که عمدتاً کاربرد ویژه ای دارند در مناطق ترکمن نشین تولید می گردد که از آن جمله می توان به خورجین، آلمالیق و اجاق باشی اشاره کرد.
اسلاید 10 :
- امروزه ترکمنها، بیشتر به بافت پشتی قارچین مشغولند و تقریباً انواع دیگر بافته ها را به فراموشی سپرده اند و اغلب به بافت یک نوع قالیچه مشغولند. گاهی برخی بافنده ها از سر تفنن کیفهایی هم برای خانمها می بافند. امروزه پلاس یا گلیم خیلی کم بافته شده و اجاق باشی یا آلمالیق دیگر بافته نمی شود.
- بهترین بافته های قالی ترکمن مربوط به "ایل تکه" است. تعداد بافته های ایل تکه کمتر از بافته های دو طایفه یموت است، آتابای در کیفیت بافندگی سپس از تکه قرار دارد و بیشترین حجم قالی را تولید می کند. جعفربای سپس از آتابای قرار دارد و تولید آنهم کمتر است.