بخشی از مقاله
بارزسازی دگرسانیهای هیدروترمال کانسارهای مس پورفیری به وسیله روشهای MTMF و LSU با استفاده از داده های سنجنده :ASTER مطالعه موردی منطقه علی آباد یزد
چکیده
دگرسانی هیدروترمال هدف مناسبی برای اکتشاف کانسارهای مس پورفیری از طریق استفاده از داده های ماهواره ای می باشد. مطالعات نشان می دهد ویژگیهای طیفی کانیهای موجود در انواع دگرسانیهای پروپیلیتیک، فیلیک و آرژیلیک توسط سنجنده هایی نظیر ASTER قابل ردیابی می باشند. در این مقاله از داده های سنجنده ASTER برای ارزیابی روشهای توسعه یافته پردازش تصویر جهت نقشه برداری انواع دگرسانی های هیدروترمال ناشی از کانی زایی مس پورفیری در منطقه علی آباد یزد استفاده شد. تصحیح جوی تصاویر بطور جداگانه به وسیله روشهای IARR و FLAASH صورت پذیرفت. طیف شاخص دگرسانیهای فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک از روش PPI بدست آمد. در مرحله بعد روشهای MTMF و LSU برای مرحله اصلی پردازش تصویر به کار برده شدند. سپس نتایج حاصل از پردازش تصاویر با مطالعات صحرایی مقایسه شدند. در این تحقیق، استفاده از روش MTMF بر اساس تصحیح جوی انجام شده به وسیله روش FLAASH در مقایسه با سایر روشهای بکار برده شده نتیجه بهتر و سازگارتری نشان داد.
واژه های کلیدی: مس پورفیری، دگرسانی هیدرو ترمال، ASTER، IARR، FLAASH، MTMF، LSU
مقدمه
منطقه مورد مطالعه در استان یزد و در فاصله 35 کیلومتری جنوب غربی شهرستان تفت واقع شده است. این منطقـه با نام علی آباد به لحاظ زمین شناسی در ایران مرکزی و در برخورد با زون آتشفشـان- رسـوبی ارومیـه- دختـر قـرار دارد. کانسار مس پورفیری علی آباد یکی از مهمترین کانسارهای منطقه محسوب می شود کـه ظهـور آن بـه فعالیـت
های ماگمایی الیگو- میوسن وابستگی دارد .[1]
اکتشافات در منطقه یاد شده از سال 1349 شروع و آخرین مرحله حفاریهای اکتشافی بر روی کانسار مس علـی آبـاد در سال 1385 توسط شرکت ملی صنایع مس ایران انجام شده است. علاوه بر ایـن برخـی مطالعـات سـنجش از دور جهت نقشه برداری مناطق دگرسان شده با اسـتفاده از داده هـای سـنجنده هـای ASTER و ETM+ در منطقـه انجام شده است .[2]
دگرسانیهای اطراف کانسارهای مس پورفیری شامل انواع دگرسانیهای پروپیلیتیک، فیلیک و آرژیلیـک بـا اسـتفاده از تصاویر ماهواره ای و انتخاب روشهای مناسب پردازش تصویر قابل تشخیص می باشند. در محـدوده فـرو سـرخ کوتـاه موج (SWIR)، کانیهای اپیدوت، کلریت و کلسیت (زون دگرسانی پروپیلیتیک)، مسکوویت (زون دگرسـانی فیلیـک) و کائولینیت و مونتموریلونیت (زون دگرسانی آرژیلیک) دارای ویژگیهای طیفی خاصی هستند (شکل .(2
شکل :(9) طیف بازتاب کانیهای موجود در انواع دگرسانی مرتبط با کانسارهای مس پورفیری به همراه وضعیت قرارگیری باندهای سنجنده های ASTER و ETM+
با توجه به توان تفکیک طیفی مناسب طیـف سـنج بازتـابی و گرمـایی فضـابرد پیشـرفته (ASTER)، مـی تـوان از روشهای پیشرفته نقشه برداری طیفی برای نقشه برداری زونهای دگرسانی استفاده نمود. در این مقاله با بهـره گیـری از بانـدهای 4 تـا 9 سـنجنده ASTER، روشـهای تحلیـل آمیختگـی و نـاآمیختگی طیفـی ( Mixture Tuned (Matched Filtering-MTMF و نـاآمیختگی طیفـی خطـی (Linear Spectral Unmixing -LSU) در منطقه علی آباد یزد مورد ارزیابی قرار گرفته اند. شکل 2 نمای عمومی دگرسانی های موجود در منطقه با اسـتفاده از نسبت باندی (7+5)/6 سنجنده ASTER را نشان می دهد.
شکل :(10) نمای عمومی دگرسانی های منطقه کانسار علی آباد (نسبت باندی (7+6)/5 سنجنده ASTER
زمین شناسی منطقه
سنگهای نفوذی با وسعت قابل ملاحظه ای در منطقه دیده می شوند (شکل .(3 بررسی های صورت گرفته نشان مـی دهند که فاز قدیمی تر الیگوسن با سنگ شناسی میکروگرانیـت بیشـتر نقـش سـنگ میزبـان را بـرای محلـول هـای گرمابی بازی کرده و فاز جوانتر شامل گرانودیوریت، کوارتز دیوریت، تونالیت و ... که در میوسـن بـه درون سـنگهای فوق الذکر و دیگر تشکیلات منطقه نفوذ نموده به عنوان منشاء محلول های گرمابی و کانه زایی شناخته می شوند.
شکل :(11) وضعیت زمین شناسی منطقه مورد مطالعه سنگهای رسوبی منطقه شامل تناوب ماسه سنگ و کنگلومرای دانه ریز، مارنهای قرمز رنگ با لایه بندی منظم سـازند سنگستان، آهکهای سازند تفت و نهشته های نئوژن می باشند .[1]
پردازش تصاویر
قبل از آغاز مرحله اصلی پردازش تصاویر ماهواره ای، تصحیحات مورد نیاز در مرحله پیش پردازش صورت می پـذیرد. برای تصحیح رادیومتریک در مرحله پیش پردازش از روشهای IARR و FLAASH استفاده و پس از آن با تقلیـل ابعاد به اندازه نقشه زمین شناسی مقیاس 1:2000 معدن مس علی آباد، تصویر برای انجـام عملیـات اصـلی پـردازش
